Mulandu Nshi Umupashi wa kwa Lesa Ulingile Ukulatutungulwila?

“Ni mwe Lesa wandi. Umupashi wenu usuma; lekeni untungulule.”—AMALU. 143:10.

1. Bushe amaka ayashimoneka kuti yatungulula shani umuntu?

KWALIBA ico beta ukuti kampasi. Iyi kampasi yalikwata inyeleti iisonta ku kuso. Ilaafwa umuntu ukwishiba uko aleya. Nga mulebomfya kampasi te kuti mulube pantu konse uko mwaya, yena yakulasonta fye ku kuso. Kuti ilemwafwa ukwishiba uko muleya nga ni ku kulyo nelyo ku kuso. Cinshi cilenga ukuti iyi inyeleti ilesonta ku kuso? Icilenga ni co kwaliba amaka ayashimoneka. Pa myaka iingi abantu balibomfya kampasi ku kubatungulula konse uko baleya nangu fye ni pali Bemba.

2, 3. (a) Maka nshi ayapulamo ayo Yehova abomfeshe kale sana? (b) Mulandu nshi tulingile ukwenekela amaka Lesa atuma ayashimoneka ukulatutungulula?

² Kwaliba amaka na yambi ayashimoneka ayengatutungulula bwino sana ukucila na kampasi. Maka nshi ayo yene? Maka ayalumbulwa mu fikomo fya kubalilapo mu Baibolo. Ibuuku lya Ukutendeka lilanda pa fintu ifyo Yehova acitile kale sana, litila: “Pa kutendeka Lesa apangile umuulu e lyo ne sonde.” Ilyo alebumba, abomfeshe amaka ayapulamo, pantu ili buuku litila: “Umupashi wa kwa Lesa waleti waya uku kabili wabwelela uku.” (Ukute. 1:1, 2) Finshi abomfeshe? Mupashi wa mushilo, amaka ayo atumine pa kuti ifintu fibumbwe. Na ifwe bene pa kutubumba Yehova abomfeshe umupashi wakwe uo abomfeshe na pa kubumba ifintu fyonse.—Yobo 33:4; Amalu. 104:30.

³ Bushe fwe bantunse tulingile ukwenekela umupashi wa kwa Lesa ukulatutungulula? Umwana wa kwa Lesa alishibe ukuti tulingile ukulatungululwa no mupashi pantu aebele abasambi bakwe ukuti: ‘Umupashi . . . ukamutungulula mu cine conse.’ (Yoh. 16:13) Bushe umupashi ni cinshi, kabili mulandu nshi tulingile ukulekela ukuti uletutungulula?

Umupashi wa Mushilo ni Cinshi?

4, 5. (a) Finshi abasumina muli balesa batatu batontonkanya pa mupashi wa mushilo? (b) Umupashi wa mushilo ni cinshi?

⁴ Abantu bamo abo mushimikilako basumina muli balesa batatu. Batontonkanya ukuti umupashi muntu uwalingana na Lesa, Wishi. (1 Kor. 8:6) Ici calenga abapilibula amaBaibolo abengi balekusha ifilembo fya kubalilapo ifye shiwi lya kuti Umupashi wa Mushilo. Lelo bakapilibula bamo basalapo ukucefya ifilembo fya kubalilapo. Ico basalilepo ukucita ifi ni co balishibe ukuti mu Baibolo umupashi wa mushilo te muntu.

⁵ Kanshi umupashi wa mushilo ni cinshi? Muli Baibolo ishiwi lya ciHebere ilya kuti ru’ach, ilyo bapilibula ukuti “umupashi” pa Ukutendeka 1:2, mu fikomo fimbi balipilibula ukuti “umwela.” (Linganyeniko Ukutendeka 3:8; 8:1.) Nga filya fine umwela taumoneka lelo ifyo ucita filamoneka no mupashi wa mushilo na o taumoneka lelo ifyo uubomba filamoneka. Uyu mupashi maka ayafuma kuli Lesa ayo apeela abantu nelyo ayo abomfya pa kufikilisha ukufwaya kwakwe. Bushe kuti cayafya ukusumina ukuti aya maka yafuma kuli Lesa Wa Maka Yonse uwa mushilo? Iyo!—Belengeni Esaya 40:12, 13.

6. Cintu nshi icacindama ico Davidi alombele kuli Yehova?

⁶ Bushe Yehova alitwalilila ukubomfya umupashi ku kutungulula abantu? Alaile kemba wa malumbo Davidi ukuti: “Nkakucenjesha no kukusambilisha inshila iyo ufwile ukuyamo.” (Amalu. 32:8) Bushe ifi e fyo Davidi alefwaya? Ee, pantu alombele Yehova ukuti: “Nsambilisheni ukucita ukufwaya kwenu, pantu ni mwe Lesa wandi. Umupashi wenu usuma; lekeni untungulule.” (Amalu. 143:10) Na ifwe bene tulingile ukulafwaisha no kuitemenwa ukuti umupashi wa kwa Lesa uletutungulula. Mulandu nshi? Natulande pa milandu ine iyo tulingile ukulatungulwilwa no mupashi wa mushilo.

Te Kuti Tuitungulule Fwe Bene

7, 8. (a) Mulandu nshi tushingaitungulwila ukwabula ukwafwa kwa kwa Lesa? (b) Langilileni umulandu tushilingile ukwesha ukulaitungulula muli cino calo cabipa.

⁷ Ica kubalilapo, tulingile ukuleka umupashi wa kwa Lesa ukulatutungulula pantu te kuti tuitungulule fwe bene. Ukutungulula cipilibula ukweba umuntu ifya kucita nelyo ukumulanga ifyo afwile ukukonka. Nomba Yehova tatupangile ukuti tuleitungulula fwe bene, maka maka pali ino nshita pantu tatwapwililika. Kasesema wa kwa Lesa Yeremia alembele ukuti: “Mwe Yehova, ninjishiba ukuti umuntu te kuti ayendele umwine. Takwata amaka ya kutungulula intampulo shakwe.” (Yer. 10:23) Mulandu nshi alandiile fi? Yeremia alyumfwile ifyo Lesa alandile ifilanga ukuti umuntu te kuti aitungulule umwine. Ilyo Yehova alelanda pa fyo fwe bantu twaba, atile: “Umutima wa bucenjeshi ukucila fyonse, kabili walipelelwa. Nani engawishiba?”—Yer. 17:9; Mat. 15:19.

⁸ Bushe te kuti cibe bupumbu ku muntu ushaishiba bwino impanga iyakatama ukufwaya ukuitungulula ukwabula ukuya no muntu uwaishiba bwino iyo impanga? Umuntu wa musango uyu kuti aibika mu kapoosa mweo pantu te kuti eshibe ifya kucita nga asanswa kabili te kuti eshibe ne fya kwenda pa kuti engafika uko aleya. E cimo cine no muntu uutontonkanya ukutila kuti aitungulula umwine muli cino calo cabipa ukwabula ukuleka ukuti Lesa alemutungulula. Icingalenga ukuti tutunguluke muli cino calo cabipa, kulapepa kuli Yehova nga filya Davidi apepele ati: “Lekeni intampulo shandi shibe fye mu nshila shenu, umo inkasa shandi shishakafumemo.” (Amalu. 17:5; 23:3) Kuti twacita shani pa kuti Lesa aletutungulula?

9. Nga fintu cilangililwe pe buula 17, bushe umupashi wa kwa Lesa kuti watutungulula shani?

⁹ Nga natuicefya no kuitemenwa ukulatungululwa na Yehova, akatupeela umupashi wakwe uwa kututungulula. Bushe umupashi kuti watwafwa shani? Yesu aebele abasambi bakwe ati: “Kaafwa, umupashi wa mushilo, uo Tata akatumina mwi shina lyandi, akamusambilisha fyonse no kumwibukisha fyonse ifyo namwebele.” (Yoh. 14:26) Nga tulepepa lyonse no kulasambilila Icebo ca kwa Lesa ukubikako fye ne fyo Yesu asambilishe, umupashi wa mushilo ukatwafwa ukumfwikisha amano ayashika aya kwa Yehova pa kutila tulecita ukufwaya kwakwe. (1 Kor. 2:10) Na kabili, nga ca kuti kwaba fimo ifyo tushishibe ifya kucita ilyo tuli mu nshila ya ku mweo, umupashi ukatulanga ifya kucita. Ukatwibukisha amashiwi ya mu Baibolo ayo twasambilila kale kabili yakatwafwa ukwishiba ifyo twingacita.

Yesu Aletungululwa no Mupashi wa kwa Lesa

10, 11. Finshi Umwana wa kwa Lesa uwafyalwa eka aishibe pa mupashi wa mushilo kabili cinshi cacitike?

¹⁰ Umulandu walenga bubili uo tulingile ukulekela umupashi wa kwa Lesa ukulatutungulula, ni co Umwana wakwe aletungululwa no mupashi wa mushilo. Ilyo ashilaisa pe sonde, Umwana wa kwa Lesa uwafyalwa eka alishibe ubusesemo ubutila: “Umupashi wa kwa Yehova ukekala pali ena, umupashi wa mano kabili uwa kwiluka, umupashi wa kupanda amano kabili uwa maka, umupashi wa kwishiba kabili uwa kutiina Yehova.” (Esa. 11:2) Tontonkanyeni ifyo Yesu alefwaisha ukupokelela umupashi wa kwa Lesa ilyo aleikala pano calo cabipa!

¹¹ Ifyo Yehova alandile fyalicitike. Ibuuku lya kwa Luka lilanda ifyacitike ilyo fye Yesu abatishiwe, litila: “Awe Yesu afumine ku Yordani, ninshi ali no mupashi wa mushilo, no mupashi wamutungulwile ku matololo.” (Luka 4:1) Ilyo Yesu alekele ukulya, alepepa no kutontonkanya pa fyo alepepa, Yehova afwile alimwebele no kumulangilila ifyali no kumucitikila. Umupashi wa kwa Lesa waletungulula Yesu muli fyonse ifyo alecita. E calengele Yesu ukwishiba ifya kucita inshita yonse kabili acitile fyonse ukulingana ne fyalefwaya Wishi.

12. Mulandu nshi cacindamina ukulombela umupashi wa kwa Lesa ukuti uletutungulula?

¹² Apo Yesu alimwene ifyo umupashi wa kwa Lesa ubomba, akoseleshe abasambi bakwe umulandu cacindamina ukulomba no kulatungululwa no mupashi wa mushilo. (Belengeni Luka 11:9-13.) Mulandu nshi cacindamina na ifwe ukulacita ifi? Pantu kuti twalatontonkanya nge fyo Kristu atontonkanya. (Rom. 12:2; 1 Kor. 2:16) Umupashi wa kwa Lesa nga uletutungulula, kuti tuletontonkanya nga Kristu kabili kuti tulemupashanya.—1 Pet. 2:21.

Umupashi wa Calo Kuti Watulufya

13. Umupashi wa calo ni cinshi, kabili ulenga abantu ukucita finshi?

¹³ Icalenga butatu ico tufwile ukulatungulwilwa no mupashi wa kwa Lesa ca kuti ukwabula umupashi wa kwa Lesa, umupashi uwabipa uutungulula abantu abengi muli cino calo kuti watulufya. Icalo calikwata umupashi uwa maka uutungulula abantu ukucita ifyapusaninina ne fyo umupashi wa mushilo wingacita. Mu nshita yakwafwa abantu ukuti baletontonkanya nga Kristu, umupashi wa calo ulenga abantu baletontonkanya no kucita ifintu nga kateka wa ici calo Satana. (Belengeni Abena Efese 2:1-3; Tito 3:3.) Umuntu nga aletungululwa no mupashi wa calo, kuti atendeka ukucita imicitile ya muntu umubembu, kabili ukucita ifi kuti mwafuma ifyabipa ifingalenga afilwa ukwingila mu Bufumu bwa kwa Lesa.—Gal. 5:19-21.

14, 15. Kuti twacita shani pa kuti tulelwisha umupashi wa calo?

¹⁴ Yehova alatupangasha ukulwisha umupashi wa calo. Umutumwa Paulo atile “mulekosa muli Shikulu na mu maka ya bukose bwakwe . . . pa kuti mube na maka ya kulwisha umulwani mu bushiku bwa bubifi.” (Efes. 6:10, 13) Yehova alabomfya umupashi wakwe ukutukosha pa kuti tube na maka ya kulwisha Satana. (Ukus. 12:9) Umupashi wa calo walikwata amaka, kabili kuti watutunka muli fimo fimo. Lelo tatulingile ukuleka uletutungulula. Umupashi wa mushilo wena walikwatishapo amaka kabili ulatwafwa.

¹⁵ Ilyo Petro alandile pa bantu abalekele ukukonka Kristu mu nshita ya batumwa, atile: “Balilufiwa pa kusha inshila yalungama.” (2 Pet. 2:15) Ala tulingile ukulatasha pantu “tatwapokelele umupashi uwa ici calo, lelo twapokelele umupashi uwafuma kuli Lesa”! (1 Kor. 2:12) Umupashi nga uletwafwa e lyo nga tulebomfya na fyonse ifyo Yehova abikako ku kutwafwa ukulaenda mu nshila yakwe iyalungama, kuti twalwisha umupashi wa kwa Satana uwa muli cino calo cabipa.—Gal. 5:16.

Umupashi wa Mushilo Ulalenga Twaba ne Mibele IIsuma

16. Bushe umupashi wa mushilo kuti walenga twaba na mibele nshi?

¹⁶ Umulandu walenga bune uo tulingile ukulekela umupashi wa kwa Lesa ukulatutungulula wa kuti ulalenga twaba ne mibele iisuma. (Belengeni Abena Galatia 5:22, 23.) Bushe nani pali ifwe uushingafwaya ukuba no kutemwa, ukusekelela, umutende, ukushishimisha, icikuuku, ubusuma, icitetekelo icikalamba, ukufuuka, no kuilama? Umupashi wa kwa Lesa ulalenga twakwata imibele iisuma iilenga na bantu bambi ukunonkelamo. Apo takwaba impela ku kukwata imibele isuma, lyonse tufwile ukulabombesha ukukwata iyi mibele.

17. Kuti twacita shani pa kuti tube ne mibele imo iyaba pa fisabo fya mupashi?

¹⁷ Kuti cawama nga twaibebeta fwe bene pa kuti tumone nga ca kuti imilandile ne micitile yesu ilanga ukuti tulatungululwa no mupashi wa mushilo no kuti umupashi ulalenga twaba ne mibele isuma. (2 Kor. 13:5a; Gal. 5:25) Nga twamona ukuti tulingile ukukwata imibele imo iya mupashi, tufwile ukucitapo cimo pa kuti umupashi wingatwafwa ukuba na iyi imibele. Tufwile ukulabelenga pali iyi mibele muli Baibolo na mu mpapulo shesu, pa kuti tuleiluka ifyo twingaba ne mibele ya mupashi no kulaesha na maka ukukwata iyi imibele.a Nga tulemona ifyo umupashi wa kwa Lesa uletwafwa ne fyo wafwa Abena Kristu banensu, tukomfwikisha ico tulingile ukulekela umupashi ukulatutungulula.

Bushe Mulaleka Umupashi wa kwa Lesa Ukulamutungulula?

18. Bushe Yesu atulanga shani ifyo tulingile ukutungululwa no mupashi wa kwa Lesa?

¹⁸ Apo Yesu ali kabomba ‘uwaishibisha imilimo’ pa kubumba imyulu ne calo, alishibe ukuti kwaliba amaka ayashimoneka ayafwa abantu ilyo bali mu mpanga na pali bemba. (Amapi. 8:30; Yoh. 1:3) Lelo takwaba ubushininkisho mu Baibolo ubulanga ukuti Yesu alibomfeshe aya amaka ukumutungulula ilyo ali pano calo. Baibolo ilanda ukuti ilyo Yesu ali umuntunse, aletungululwa no mupashi wa mushilo uwa kwa Lesa. Aleleka umupashi ulemutungulula kabili alekonka ifyo walemweba ukulacita. (Marko 1:12, 13; Luka 4:14) Bushe na imwe e fyo mucita?

19. Finshi tulingile ukucita pa kuti umupashi wa mushilo uletutungulula?

¹⁹ Umupashi wa kwa Lesa ucili ulafwa abantu no kubatungulula. Kuti mwacita shani pa kuti ulemwafwa no kulamutungulula? Mulepepa lyonse kuli Yehova pa kuti alemupeela umupashi wakwe no kumwafwa ukuti ulemutungulula. (Belengeni Abena Efese 3:14-16.) Mulecita ifyo mulepepelapo, e kutila mulebelenga Icebo ca kwa Lesa icalembelwe na bantu abaletungululwa no mupashi wa mushilo. (2 Tim. 3:16, 17) Mulekonka ukufunda kwabamo no kulaumfwila ifyo umupashi ulemweba ukucita. Mulecetekela ifyo Yehova alemweba ilyo alemutungulula muli cino calo cabipa.

[Futunoti]

Bushe Namumfwikisha Ifishinka Fikalamba?

Aba Cishinka Abaletungululwa no Mupashi wa kwa Lesa

“Shikulu Mulopwe Yehova nantuma, no mupashi wakwe.”—ESA. 48:16.

1, 2. Cinshi cifwaikwa pa kuti twingaba ne citetekelo, kabili kuti twakoseleshiwa shani nga twatontonkanya pa ba cishinka aba kale abali ne citetekelo?

NANGU ca kuti umupashi wa kwa Lesa walyafwa abantu ukutula fye mu nshiku sha kwa Abele, “te bantu bonse ababa ne citetekelo.” (2 Tes. 3:2) Cinshi cilenga umuntu ukuba ne citetekelo kabili cinshi cilenga aba uwa cishinka? Ilingi line umuntu nga atetekela ifyaba mu Cebo ca kwa Lesa, alakwata icitetekelo. (Rom. 10:17) Icitetekelo caba pa fisabo fya mupashi wa kwa Lesa. (Gal 5:22, 23) E co pa kuti tukwate icitetekelo, kano twakwata umupashi wa mushilo.

² Nga twalatontonkanya ukuti abaume na banakashi aba citetekelo bafyalwa fye na co, ninshi twaluba. Ababomfi aba cishinka abo tubelengapo mu Baibolo bali fye abantu “nga ifwe bene.” (Yako. 5:17) Nabo bene tabaleishiba bwino ifya kucita, balesakamikwa e lyo balelufyanya, lelo pa mulandu wa mupashi wa mushilo “balengelwe ukuba aba maka” ica kuti baleba abakosa. (Heb. 11:34) Nga twatontonkanya pa fyo umupashi wa kwa Lesa wabafwile, na ifwe bene muno nshiku tukatwalilila fye ukuba ne citetekelo nangu ca kuti tuleikala mu calo umwaba ifintu ifingalenga icitetekelo cesu ukunaka.

Umupashi wa kwa Lesa Walyafwile Mose

3-5. (a) Twaishiba shani ukuti umupashi wa mushilo walyafwile Mose ukubomba imilimo? (b) Finshi twingasambilila kuli Mose pa fyo Yehova amupeele umupashi wa mushilo?

³ Pa bantu bonse abali aba mweo mu 1513 B.C.E., Mose e wali “uwafukisha.” (Impe. 12:3) Uyu umwaume wafuuka, Lesa alimupeele umulimo uukalamba sana mu bena Israele. Umupashi wa kwa Lesa walyafwile Mose ukusesema, ukupingula, ukulemba, ukutungulula abantu e lyo no kucita ifisungusho. (Belengeni Esa. 63:11-14.) Lelo pa nshita imo Mose aliilishenye ukuti umulimo walimukulile sana. (Impe. 11:14, 15) E calengele ukuti Yehova, ‘abuulepo umupashi’ uwali pali Mose no kuubika pa bantu 70 abali no kulamwafwa ukubomba umulimo. (Impe. 11:16, 17) Nangu ca kuti umulimo bapeele Mose walikuliishe, talebomba eka, nangu baume 70 abo basalile abali no kumwafwa nabo bene tabali no kulabomba beka.

⁴ Lesa alipeele Mose umupashi uwa kumwafwa ukubomba bwino umulimo. Nangu ni lintu Lesa afumishepo umupashi umo pali ena, nalyo line alikwete umupashi uwali no kumwafwa ukubomba bwino. Umupashi uo Mose akwete tawali unono, e lyo no mupashi uo abaume 70 bakwete wali fye uwalinga. Na ifwe bene Yehova alatupeela umupashi uwalinga ukulingana no mulimo tukwete. Baibolo itila Lesa ‘alapeela sana umupashi’ pantu “alifulisha icikuuku.”—Yoh. 1:16; 3:34.

⁵ Bushe muleshipikisha amesho? Bushe imilimo ilemufulila ica kuti inshita ilecepa? Nangu ca kuti imitengo ilenina e lyo kabili mulasakamikwa pa lwa bumi, bushe mulabombesha ukulasambilila icebo ca kwa Lesa no kulafwaila ifyo aba mu nga’nda yenu bakabila? Bushe mwalikwata imilimo iikalamba mu cilonganino? Cetekeleni ukuti Lesa kuti amupeela umupashi wa mushilo uwa kumwafwa ukubomba imilimo iyalekanalekana.—Rom. 15:13.

Umupashi wa Mushilo Walyafwile Besalele

6-8. (a) Mulimo nshi umupashi wa kwa Lesa wa-afwile Besalele na Oholiabu ukubomba? (b) Cinshi cilanga ukuti Besalele na Oholiabu baletungululwa no mupashi wa kwa Lesa? (c) Bushe ifyabombele Besalele kuti fyatukoselesha shani?

⁶ Ifyacitike kuli Besalele uwaliko pa nshita imo ine na Mose fitulanga ifyo umupashi wa kwa Lesa ubomba. (Belengeni Ukufuma 35:30-35.) Besalele alisontelwe ukwangalila umulimo wa kupanga ifipe ifyalekanalekana ifya kubomfya pa cikuulwa ca mushilo. Bushe alishibe incito ya kupanga ifi ifipe ilyo bashilamupeela uyu umulimo ukalamba? Afwile alishibe, lelo cimoneka kwati umulimo aishibe sana wa kutama injelwa mu Egupti. (Ukufu. 1:13, 14) Bushe Besalele ali no kubomba shani uyu mulimo wayafya? Yehova “amwiswishemo umupashi wa kwa Lesa pa kuti abe na mano, no mucetekanya no kwishiba na pa kuti abe uwacenjela mu kupanga ifyalekanalekana no kuti abe na mano ya kwelenganya ifya kupangapanga . . . ku kupangamo ifintu ifisuma ifya musango onse.” Nampo nga Besalele alishibe ukubomba uyu mulimo nangu iyo, umupashi wa mushilo walengele ukuti abe uwacenjela sana. Ifi fine e fyo cali na kuli Oholiabu. Besalele na Oholiabu bafwile balishibe sana incito pantu tabalebomba fye lelo balesambilishako na bambi. Lesa alibapeele umutima wa kusambilisha.

⁷ Cimbi icilangilila ukuti Besalele na Oholiabu baletungululwa no mupashi wa kwa Lesa ca kuti ifyo bapangile fyali ifyakosa sana. Ifi fipe balefibomfya na lintu papitile imyaka nalimo 500. (2 Imila. 1:2-6) Ukucilanako na bapanga ifintu muno nshiku Besalele na Oholiabu bena tabalembelepo amashina pa fipe bapangile. Fyonse ifyo bapangile fyalengele ukuti Yehova acindikwe.—Ukufu. 36:1, 2.

⁸ Na ifwe muno nshiku kuti twakwata imilimo iikalamba iingafwaikwa ukusambilila pa kubomba, pamo nga ukukuula, ukupulinta, ukupekanya ukulongana kwa citungu, ukwangalila umulimo wa kukumbusuka abaponenwa no tuyofi, no wa kulanshanya na badokota na ba mu fipatala ukubalondolwela ico tukaanina umulopa. Limo limo ababomba iyi milimo bantu abasambilila, lelo ilingi line ibombwa fye na bamunyinefwe abaipeelesha aba kuti te ncito basambilile. Umupashi wa kwa Lesa e ubafwa. Nga bamupeela umulimo mu cilonganino ca kwa Yehova, bushe mulakaana pa mulandu wa kuti mutontonkanya ukuti kwaliba bambi abaishiba sana ukumucila? Muleibukisha ukuti umupashi wa kwa Yehova kuti wamwafwa ukuba abacenjela no kubomba umulimo amupeela.

Umupashi wa kwa Lesa Walyafwile Yoshua Ukubomba Bwino

9. Finshi fyacitikile abena Israele ilyo fye bafumine mu Egupti, kabili finshi batampile ukuipusha?

⁹ Umupashi walyafwileko umuntu na umbi uwaikeleko inshita imo ine na Mose na Besalele. Abena Amaleke balisanshile abantu ba kwa Lesa ilyo bafumine fye mu Egupti apabula no mulandu. Kanshi abena Israele tabalingile ukwikala fye. Nangu ca kuti abena Israele tabalelwako inkondo, uyu muku wena bali no kulwa apo balilubwilwe. (Ukufu. 13:17; 17:8) Uwa kubatungulula mu bulwi alefwaikwa. Nomba nani ali no kubatungulula?

10. Cinshi calengele ukuti abena Israele bacimfye ubulwi ilyo baletungululwa na Yoshua?

¹⁰ Yoshua alisalilwe. Nga ca kuti balimwipwishe incito aishibe, nga ni ncito nshi alumbwile? Bushe nga atile nali umusha, uwaletama injelwa, kabili uwaletoola mana? Kwena ca cine ukuti bashikulu ba kwa Yoshua ba Elishama, bali intungulushi iya mukowa wa kwa Efraimu, e lyo bafwile baletungulula ibumba lya baume 108,100 abafumine mu mukowa umo pali ilya mikowa itatu iyali mu Israele. (Impe. 2:18, 24; 1 Imila. 7:26, 27) Yehova tasalile Elishama nelyo umwana wakwe Nuni, lelo aebele Mose ukuti uwali no kutungulula abantu mu bulwi no kucimfya abalwani, ni Yoshua. Ubu bulwi, balwile nalimo akasuba konse fye. Pa mulandu wa kuti Yoshua ali ne cumfwila e lyo aletungululwa no mupashi wa kwa Lesa, abena Israele balicimfishe.—Ukufu. 17:9-13.

11. Cinshi cingatwafwa ukubomba bwino umulimo wa kwa Lesa nga filya Yoshua abombele?

¹¹ Pa numa, Yoshua “aiswilemo umupashi wa mano” kabili e wapyene Mose. (Amala. 34:9) Umupashi wa mushilo tawalengele ukuti Yoshua alesesema nelyo ukulacita ifisungusho nga fintu cali kuli Mose, lelo ena umupashi wamwafwile ukulatungulula abena Israele mu bulwi, e calengele ukuti bacimfye abena Kanaani. Na ifwe bene limo kuti tuleyumfwa ukuti tatwaishiba nelyo ukuti tatwalinga ukubomba imilimo imo mu cilonganino ca kwa Lesa. Lelo nga filya fine cali kuli Yoshua na ifwe bene kuti twabomba bwino nga tulekonka ifyo Lesa aletweba.—Yosh. 1:7-9.

“Umupashi wa Kwa Yehova Wawilile Pali Gideone”

12-14. (a) Filya abaume 300 fye bacimfishe abena Midiani, cilangilila finshi? (b) Bushe Yehova akoseleshe shani Gideone? (c) Inga ifwe, bushe Lesa atukoselesha shani?

¹² Ilyo Yoshua afwile, Yehova alitwalilile ukulanga ifyo amaka yakwe yakosha aba cishinka. Mwi buku lya Abapingushi mwaba amalyashi ya bantu bamo abali “abanaka abalengelwe ukuba aba maka.” (Heb. 11:34) Lesa apeele Gideone umupashi wa mushilo ku kumwafwa ukulwila abantu Bakwe. (Abapi. 6:34) Ibumba lya nkondo ilya bena Midiani lyalikulile sana ukucila ilya kwa Gideone. Lelo kuli Yehova, nangu fye ni lilya line ibumba ilinono ilya bena Israele, lyali ilikalamba sana. Aebele Gideone imiku ibili ukucefyako sana ibumba lya bashilika ica kuti umushilika umo umwina Israele ali no kulwa na bashilika 450 aba bena Midiani. (Abapi. 7:2-8; 8:10) Kanshi cali cisungusho, Yehova alibapaalile. Nga bali no kucimfya mu bulwi nangu ca kuti bali abanono sana, nani uwali no kuitakisha ukuti twacimfya pa mulandu wa kubombesha kwesu na mano yesu fwe bene?

¹³ Gideone ne bumba lyakwe ilya bashilika bali-ipekenye. Nga ca kuti mwali mwi bumba ilinono ilya bashilika aba kwa Gideone, bushe nga tamwaumfwile umwenso apo ninshi namwishiba ukuti abaume bamo aba bulamba nababafumyamo mwi bumba lyenu ilya nkondo? Nangu bushe nga mwalisakamikwe pa fyo ifintu fyali no kuba? Tulingile ukwishiba ifyo Gideone aumfwile. Acitile fyonse ifyo bamwebele ukucita! (Belengeni Abapingushi 7:9-14.) Yehova takalipile Gideone pa kumwipusha ukuti amulange icishibilo ica kuti ali nankwe. (Abapingushi 6:36-40) Lelo akoseshe fye icitetekelo ca kwa Gideone.

¹⁴ Yehova alikwata sana amaka ya kupususha. Kuti apususha abantu bakwe mu bwafya fye bonse, e lyo kuti abomfya fye na bantu abamoneka kwati tabakwata amaka. Inshita shimo kuti twamona kwati natucepa sana nangu ukupelelwa. Tatulingile ukwenekela ukucimfya mu cisungusho nga filya cali kuli Gideone, lelo ukupitila mu kubelenga Icebo ca kwa Lesa na mu cilonganino cakwe icitungululwa no mupashi wakwe, kuti atwafwa. (Rom. 8:31, 32) Ifyo Yehova atulaya filakosha icitetekelo cesu, kabili amalayo yakwe yalalenga twacetekela ukuti e Kaafwa wesu!

“Umupashi wa kwa Lesa Waishile Pali Yefta”

15, 16. Cinshi calengele ukuti umwana mwanakashi uwa kwa Yefta aipeeleshe, kabili finshi abafyashi bengasambililako ku fyo acitile?

¹⁵ Katulande na pa muntu na umbi. Ilyo abena Israele bashilalwa na bena Amone, “Umupashi wa kwa Yehova waishile pali Yefta.” Apo alefwaya sana ukucimfya pa kuti acindike Yehova, Yefta alilapile umulapo uukalamba. Alapile ukuti nga ca kuti Lesa apeela abena Amone mu minwe yakwe uukabalilapo ukufuma pa mwinshi wa ng’anda yakwe no kumusengela akaba wa kwa Yehova. Ilyo Yefta alebwela ku kucimfya abena Amone, umwana wakwe umwanakashi aishile ulubilo ku kumukumanya. (Abapi. 11:29-31, 34) Bushe Yefta alipapile? Tapapile pantu akwete fye umwana umo mpo. Alifikilishe umulapo ilyo apeele umwana wakwe ukulabombela pe tempele lya kwa Yehova mu Shilo. Apo ali kapepa wa cishinka uwa kwa Yehova, umwana mwanakashi uwa kwa Yefta, alishibe ukuti ba wishi balingile ukufikilisha umulapo balapile. (Belengeni Abapingushi 11:36.) Umupashi wa kwa Yehova walikoseshe Yefta no mwana wakwe.

¹⁶ Cinshi calengele ukuti umwana wa kwa Yefta aipeeleshe? Afwile alimwene ifyo ba wishi bali ne citetekelo kabili abacincila mu mulimo wa kwa Lesa. Mwe bafyashi, abana benu balamona ifyo mucita. Ifyo mucita filangilila abana benu ukuti tamulanda fye, lelo ifyo mulanda e fyo mucita. Abana benu balamona ifyo mwaba aba mute mu kupepa, ne fyo musambilisha bwino e lyo ne ca kumwenako cenu ica fyo cipilibula ukubombela Yehova no mweo onse. Abana benu nga balemona ifyo mulecita, nabo bene bakalafwaya sana ukulabombela Yehova. Nga caba ifi cilawama sana.

“Umupashi wa kwa Yehova Waishile Pali” Samsone

17. Bushe umupashi wa kwa Lesa wayafwile shani Samsone?

¹⁷ Lekeni tulande na pali Samsone. Ilyo abena Israele babacimfishe ku ba Pelishiti ‘umupashi wa kwa Yehova watendeke ukumucincisha’ ukuti apusushe abena Israele. (Abapi. 13:24, 25) Samsone alipeelwe amaka ayaibela aya kubomba ifipapwa. Ilyo aba Pelishiti babeleleke abena Israele ukuti bekate Samsone, “umupashi wa kwa Yehova waishile pali ena, ne myando yali ku maboko yakwe yasangwike nge nsalu iyapya ku mulilo, ica kuti ifikakilo fyakwe fyalisungulwike ku maboko yakwe.” (Abapi. 15:14) Nangu fye ni lintu asalilepo ukucita ifyalengele ukuti amaka yapwe, nalyo line pa mulandu wa “citetekelo” alengelwe ukuba na maka. (Heb. 11:32-34; Abapi. 16:18-21, 28-30) Umupashi wa kwa Yehova walyafwile Samson mu nshila yaibela nangu fye ni lintu alufyenye. Ifyacitikile abantu ba kale filatukoselesha sana. Fitukoselesha shani?

18, 19. (a) Bushe ifyo Samsone apitilemo fitukosha shani? (b) Finshi munonkelemo mukusambilila pa babomfi ba kwa Lesa aba citetekelo?

¹⁸ Na ifwe bene tulashintilila pa mupashi wa mushilo uwayafwile Samsone. Tulangilila ukuti twalishintilila pa mupashi wa mushilo nga tulebomba umulimo uo Yesu apeele abasambi bakwe uwa “kushimikila abantu no kushimikisha ubunte.” (Imil. 10:42) Pa kubomba uyu mulimo kano twasambilila ifya kuubomba. Tulatasha nga nshi pa kuti Yehova alatupeela umupashi uutwafwa ukuubomba imilimo iyalekanalekana! Kanshi ilyo tulebomba umulimo atupeela, kuti twalanda nga filya kasesema Esaya alandile ati: “Shikulu Mulopwe Yehova nantuma, no mupashi wakwe.” (Esa. 48:16) Ca cine, umupashi wa kwa Yehova ulatutuma! Ilyo tulebomba uyu mulimo tulacetekela ukuti Yehova alatwafwa nga fintu ayafwile Mose, Besalele na Yoshua. Tulasenda “ulupanga lwa mupashi, e kutila, icebo ca kwa Lesa,” tulacetekela ukuti Lesa akatwafwa nga filya ayafwile Gideone, Yefta na Samsone. (Efes. 6:17, 18) Nga tuleshintilila pali Yehova ukuti alatwafwa ukucimfya amesho, kuti atupeela amaka ya kubomba umulimo wakwe nga filya apeele Samsone.

¹⁹ Yehova alapaala bonse abashipa mu kutungilila ukupepa kwa cine. Nga tulekonka ifyo mupashi wa kwa Lesa uletweba, icitetekelo cesu cilakoselako. Kanshi cikawama ukulanda na pa malyashi na yambi ayasuma ayaba mu Malembo ya Bena Kristu aya ciGriki. Aya malyashi yakatulangilila ifyo umupashi wa kwa Yehova wayafwile ababomfi bakwe abacishinka mu nshita ya batumwa, ilyo ubushiku bwa Pentekosti mu 33 C.E. tabulafika e lyo na pa numa. Ifi e fyo tukalandapo mu cipande cikonkelepo.

Ukutungululwa no Mupashi wa Kwa Lesa mu Nshiku sha Batumwa na Muno Nshiku

“Iyi milimo yonse umupashi umo wine e ubomba.”—1 KOR. 12:11.

1. Finshi twalasambilila muli cino cipande?

ISHIWI lya kuti Pentekoste litwibukisha ifintu ifisuma ifyacitike mu 33 C.E. (Imil. 2:1-4) Pali ubu bushiku epo Lesa apongolwele umupashi wakwe no kutendeka uku-ubomfya mu kutungulula abantu bakwe mu nshila yaibela. Mu cipande cafumineko, twasambilile ifyo umupashi wa kwa Lesa wa-afwile ababomfi ba kwa Lesa aba cishinka ukubomba bwino imilimo iyali iya-afya. Bupusano nshi bwaba pa fyo umupashi wa kwa Lesa wa-afwile ababomfi bakwe ilyo Yesu talaisa pe sonde e lyo na mu nshita sha batumwa? Inga Abena Kristu muno nshiku banonkelamo shani mu fyo umupashi wa kwa Lesa uwa mushilo ubatungulula? Natumone.

“Moneni! Ndi Musha Mwanakashi uwa kwa Yehova!”

2. Bushe Maria amwene shani ifyo umupashi wa mushilo ubomba?

² Maria emo ali Ilyo Lesa apongolwele umupashi wa mushilo pa bali mu muputule wa pa muulu mu Yerusalemu. (Imil. 1:13, 14) Lelo ilyo kwali kucili imyaka nalimo 30 ninshi umupashi wa mushilo taulapongololwa, Maria alimwene ifyo umupashi wa mushilo wabombele mu nshila ishaibela. Yehova akushiishe ubumi bwa Mwana wakwe mwi fumo lya kwa Maria ninshi ni nacisungu. Icalengele ukuti emite “mupashi wa mushilo.”—Mat. 1:20.

3, 4. Mibele nshi iyo Maria alangile, kabili kuti twamupashanya shani?

³ Cinshi calengele ukuti Maria akwate ishuko ilishaikulila? Ilyo malaika amulondolwelele ifyo Yehova alefwaya, Maria alipapile ati: “Moneni! Ndi musha mwanakashi uwa kwa Yehova! Nacibe ifyo fine ukulingana ne fyo mwasosa.” (Luka 1:38) Pa kulanda aya mashiwi Maria alangile imibele akwete iyo na Lesa amwene kale. Ifyo ayaswike fyalangilile ukuti alefwaya ukucita ifyo Lesa alefwaya. Tasakamene pa fyo abantu bali no kulalanda nangu fye ifyo nkobekela wakwe ali no kumumona. Filya Maria alandile ukuti musha mwanakashi uwa kwa Yehova, alangile ukuti alicetekele sana Yehova Shikulu wakwe.

⁴ Bushe na imwe inshita shimo cilamupesha amano nga mwakwata amafya nangu nga mwapeelwa umulimo ukalamba mu kuteyanya kwa kwa Lesa? Bonse tulingile ukuipusha ukuti, ‘Bushe cine cine nalicetekela ukuti Yehova kuti abomba ifintu ukulingana ne fyo afwaya? Bushe ndalanga ukuti nali-ipeelesha?’ Mulingile ukutetekela ukuti Lesa alapeela umupashi wakwe bonse abamucetekela no mutima onse kabili abasumina ukuti ni mulopwe.—Imil. 5:32.

Umupashi wa Mushilo Walyafwile Petro

5. Ilyo ubushiku bwa Pentekoste mu 33 C.E. tabulafika, ni muli finshi umo Petro amwene ifyo umupashi wa mushilo ubomba?

⁵ Ilyo ubushiku bwa Pentekoste mu 33 C.E. bushilafika, umutumwa Petro alimwene ifyo umupashi wa mushilo ubomba nga filya fine cali na kuli Maria. Yesu alipeele Petro na batumwa bambi amaka ya kufumya ifibanda. (Marko 3:14-16) Nangu ca kuti Amalembo tayalandapo ifingi sana, cimoneka kwati Petro alikwete amaka ya kufumya ifibanda. Petro na kabili alimwene ifyo amaka ya kwa Lesa yabomba ilyo Yesu amwebele ukwenda pali bemba wa Galili, kabili alyendele. (Belengeni Mateo 14:25-29.) Ukwabula no kutwishika Petro alicetekele ukuti umupashi wa mushilo walamwaafwa ukucita ifisungusho. Na kabili umupashi wali no kwafwa Petro na basambi banankwe mu nshila na shimbi.

6. Finshi umupashi wa kwa Lesa wa-afwile Petro ukucita pa bushiku bwa Pentekoste mu 33 C.E. e lyo na pa numa?

⁶ Pa Mutebeto wa Pentekoste mu 33 C.E., Petro na batumwa bambi balipeelwe amaka ya kucita ifipesha amano pamo nga ukulandila mu ndimi isha bantu abaishile mu kutandala mu Yerusalemu. Pa numa Petro atendeke ukulanda ku bantu abalongene. (Imil. 2:14-36) Inshita shimo uyu mwaume uwalesuswa kabili camwenso alishipile ukulanda ku bantu pali Yesu nangu ca kuti balebatiinya no kubacusha. (Imil. 4:18-20, 31) Umupashi wa kwa Yehova walimupeele amaka ya kwishiba ifintu. (Imil. 5:8, 9) Na kabili alipeelwe amaka ya kubuusha abafwa.—Imil. 9:40.

7. Finshi Yesu asambilishe ifyo Petro aumfwikishe pa numa ya kubatishiwa no mupashi wa mushilo?

⁷ Nangu fye ilyo ubushiku bwa Pentekoste bushilafika Petro aliishibe ifingi ifyo Yesu alesambilisha. (Mat. 16:16, 17; Yoh. 6:68) Lelo kwali fimo ifyo Yesu asambilishe ifyo ashaumfwikishe. Ku ca kumwenako Petro taishibe bwino ukuti Kristu ali no kubuuka ngo mupashi mu bushiku bwalenga shitatu no kuti Ubufumu bwa kwa Lesa bwali no kuba mu muulu. (Yoh. 20:6-10; Imil. 1:6) Petro taishibe no kuti abantu kuti baba imipashi no kutendeka ukuteka mu Bufumu bwa mu muulu. Ilyo abatishiwe no mupashi wa mushilo no kupeelwa isubilo lya kwikala ku muulu, e lyo aumfwikishe ifyo Yesu alesambilisha.

8. Finshi ifyo umupashi wa kwa Lesa wafwa abasubwa ne “mpaanga shimbi” ukumfwikisha?

⁸ Abasambi ba kwa Yesu batendeke ukumfwikisha fimo ifyo Yesu alebasambilisha pa numa ya kupokelela umupashi wa mushilo. Ilyo baletungululwa no mupashi wa mushilo, bakalemba ba Malembo ya ciGriki aya Bwina Kristu balilembele ifintu ifyalekanalekana pa bufwayo bwa kwa Yehova. (Efes. 3:8-11, 18) Muno nshiku abasubwa e lyo ne “mpaanga shimbi” balasambilila ca pamo icine ca mu Baibolo. (Yoh. 10:16) Bushe mulatemwa ifi umupashi wa mushilo umwafwa ukumfwikisha Icebo ca kwa Lesa?

Paulo ‘Aiswilemo Umupashi wa Mushilo’

9. Finshi umupashi wa mushilo walengele Paulo ukucita?

⁹ Ilyo papitile umwaka umo pa numa ya Pentekoste mu 33 C.E., kwali na umbi uwapokelele umupashi wa mushilo. Uyu ali ni Sauli uwaishileishibikwa ukuti Paulo. Ifyo umupashi wamutungulwile ukubomba filatunonsha na muno nshiku. Umupashi walyafwile Paulo ukulemba amabuuku ya mu Baibolo 14. Nge fyo cali na kuli Petro, umupashi wa kwa Lesa walyafwile na Paulo ukumfwa no kulondolola bwino bwino isubilo lya ku muulu ilya kuba no mweo uushifwa kabili uushibola. Umupashi wa mushilo walengele Paulo ukulaposha amalwele, ukufumya ifibanda no kubuusha abafwa. Lelo umupashi wa mushilo uo Paulo apokelele wali no kumulenga ukubomba imilimo iyacindama. Abena Kristu na bo balapokelela umupashi wa mushilo uulenga balebomba imilimo ya Bwina Kristu nangu ca kuti bena tabapokelela umupashi mu cisungusho.

10. Umupashi wa mushilo wa-afwile shani Paulo ukukwata amaka ya kusosa?

¹⁰ Ilyo Paulo ‘aiswilemo umupashi wa mushilo,’ alishipile pa kulanda no wa finjelengwe. Ifyalandile Paulo fyalengele umulashi wa ku Kupro uwalekutikako ukusambilila icine pantu “alipapile pe sambilisho lya kwa Yehova.” (Imil. 13:8-12) Paulo alishibe ukuti pa kushimikila calicindama ukukwata umupashi wa kwa Lesa. (Mat. 10:20) Pa numa, Paulo apaapeete aba mu cilonganino ca ku Efese ukuti balemupepelako pa kuti “apeelwe amaka ya kusosa.”—Efes. 6:18-20.

11. Bushe umupashi wa kwa Lesa watungulwile shani Paulo?

¹¹ Umupashi wa mushilo tawapelele fye mu kwafwa Paulo ukuba na maka ya kusosa lelo limo walemukaanya ukuya mu kushimikila mu ncende shimo. llyo Paulo aleba pa nyendo sha bumishonari aletungululwa no mupashi wa kwa Lesa. (Imil. 13:2; belengeni Imilimo 16:6-10.) Na muno nshiku mwine Yehova alabomfya umupashi wa mushilo ukutungulula umulimo wa kushimikila. Ababomfi ba kwa Yehova abacumfwila balabomba apapelele amaka yabo kabili balaba abashipa pa kushimikila nga fintu Paulo alecita. Nangu ca kuti Lesa tatungulula abantu nge fyo alebatungulula mu nshita sha kwa Paulo, na lyo line twalicetekela ukuti Yehova alabomfya umupashi wakwe pa kuti abalefwaya ukumfwa basambilile icine.—Yoh. 6:44.

“Imisango ya Kubombelamo Iyalekanalekana”

12-14. Bushe umupashi wa kwa Lesa uubomba mu nshila imo ine pa babomfi bakwe bonse? Londololeni.

¹² Bushe amalyashi ayalanda pa fyo Yehova apaalile abasubwa mu nshita sha batumwa yalakoselesha ababomfi ba kwa Lesa muno nshiku? Ukwabula no kutwishika yalabakoselesha! Tontonkanyeni pa mashiwi ayo Paulo alembele aba mu cilonganino ca mu Korinti pa fya bupe ifya kucita ifipesha amano ifyo balekwata nga bapokelela umupashi wa mushilo, atile: “Awe kwaba ifya bupe ifyalekanalekana, lelo umupashi wena waba fye umo; kabili kwaba imilimo iyalekanalekana, lelo kwena kwaba fye Shikulu umo; kabili kwaba imisango ya kubombelamo iyalekanalekana, lelo Lesa, uulenga ukuti bonse babombe iyi milimo yonse, aba fye umo.” (1 Kor. 12:4-6, 11) Ca cine umupashi wa mushilo kuti wabomba mu nshila shalekanalekana pa babomfi ba kwa Lesa abapusanapusana pa kuti bacite ifyo Lesa afwaya. Ukwabula no kutwishika aba mu “mukuni unono” na aba mu “mpaanga shimbi” isha kwa Kristu bonse balapokelela umupashi uwa mushilo. (Luka 12:32; Yoh. 10:16) Lelo nangu cibe ifi umupashi taubomba mu nshila imo ine pa bantu abalekanalekana aba mu cilonganino.

¹³ Ku ca kumwenako, baeluda basontwa no mupashi wa mushilo. (Imil. 20:28) Lelo te basubwa bonse ababomba nga bakangalila mu cilonganino. Bushe ici cilolele mwi? Cilolele mu kuti umupashi wa kwa Lesa ubomba mu nshila shalekanalekana pa bantu bapusanapusana aba mu cilonganino.

¹⁴ Umupashi uulenga abasubwa baishiba ukuti “bana” e mupashi umo wine uo Yehova abomfeshe pa kubushisha umwana wakwe uwatemwikwa ku bumi bwa ku muulu. (Belengeni Abena Roma 8:11, 15.) E mupashi umo wine uo Yehova abomfeshe pa kupanga umuulu ne calo. (Ukute. 1:1-3) Na kabili Yehova abomfeshe umupashi wa mushilo umo wine ukwafwa Besalele ukubomba imilimo iyaibela pa cikuulwa ca mushilo, apeele na Samsone amaka ya kucita ifintu ifyo ashali na kucita ku maka yakwe, kabili alengele na Petro ukwenda pa menshi. E ico kanshi tatulingile ukulamona kwati ukutungululwa no mupashi wa mushilo cimo cine no kusubwa no mupashi. Ukusubwa no mupashi nako kwaba fye ni nshila imo iyaibela iyo mupashi ubombelamo. Lesa umwine e usala abo asuba no mupashi wa mushilo.

15. Bushe abantu bakatwalilila ukubatishiwa no mupashi wa mushilo ku ciyayaya? Londololeni.

¹⁵ Ukutula fye na kale, ilyo Lesa ashilatendeka ukusuba abantu no mupashi, umupashi wakwe uwa mushilo walebomba mu nshila ishalekanalekana pa babomfi bakwe aba cishinka. Pa Pentekoste mu 33 C.E. Lesa atampile ukusuba abantu no mupashi wa mushilo lelo takatwalilile ukucita ifi. Ukubatishiwa no mupashi kukapwa lelo umupashi wa mushilo ukatwalilila ukubomba pa bantu ba kwa Lesa pa kutila bakalecita ukufwaya kwakwe ku ciyayaya.

16. Mulimo nshi umupashi wa mushilo uwa kwa Lesa ulelenga abantu ukubomba pa calo?

¹⁶ Mulimo nshi umupashi wa mushilo uwa kwa Yehova ulelenga abantu ukubomba pa calo? Ukusokolola 22:17 kutila: “Umupashi na nabwinga balesosa abati: ‘Iseni!’ Na onse uuleumfwa lekeni asose ati: ‘Iseni!’ Na onse uuli ne cilaka ese; onse uulefwaya anwepo amenshi ya mweo aya bupe fye.” Umupashi wa kwa Lesa ulalenga Abena Kristu ukulaebako “onse uulefwaya” ubwite bwa kwa Yehova ubwa kunwa amenshi ya mweo. Abasubwa e batungulula uyu mulimo. Lelo aba mu mpaanga shimbi nabo balabombako uyu mulimo. Amabumba yonse yabili yatungululwa no mupashi wa mushilo pa kubomba uyu mulimo. Aba mu mabumba yonse yabili balaipeela kuli Yehova no kubatishiwa “mwi shina lya kwa Tata ne lya Mwana ne lya mupashi wa mushilo.” (Mat. 28:19) Kabili bonse balaleka umupashi wa kwa Lesa ukulabatungulula no kulenga balekwata ifisabo fya mupashi. (Gal. 5:22, 23) Umupashi wa mushilo ulaafwa aba mu mpaanga shimbi nga filya fine wafwa abasubwa. Pa mulandu wa kuti umupashi wa mushilo ulabafwa, balesha na maka ukuba aba mushilo nge fyo Yehova afwaya.—2 Kor. 7:1; Ukus. 7:9, 14.

Mulelomba Umupashi wa Mushilo

17. Kuti twalanga shani ukuti tutungululwa no mupashi wa kwa Lesa?

¹⁷ E co nampo nga Lesa amupeela isubilo lya kuba no mweo wa muyayaya ku muulu nangu pano calo, na lyo line Yehova kuti amupeela “amaka yacila aya bantunse” pa kuti mutwalilile ukuba aba kaele no kupokelela icilambu cenu. (2 Kor. 4:7) Ukutwalilila ukubila imbila nsuma iya Bufumu kukalenga abantu nalimo ukulamupumya. Lelo muleibukisha ukuti “nga balemupontela pa mulandu we shina lya kwa Kristu, ninshi mwalipaalwa, pantu ninshi umupashi uumulenga ukucindama, e kutila umupashi wa kwa Lesa, uli na imwe.”—1 Pet. 4:14.

18, 19. Bushe Yehova kuti amwafwa shani ukubomfya umupashi wakwe uwa mushilo, kabili finshi mulefwaisha ukucita?

¹⁸ Umupashi wa mushilo bupe ubo Lesa apeela apa fye ku bantu abaufwaya. Ukamwafwa ukuba abacenjela no kulabombesha mu mulimo wa kwa Lesa. “Lesa e ulebombela muli imwe, pa mulandu wa kufwaya kwakwe pa kuti mulefwaya e lyo no kucitapo cimo.” Ubupe bwacindamisha, e kutila umupashi wa mushilo, e lyo no kuibikilishako kwesu ukwa “kwikatisha icebo ca mweo,” kukalenga “[tulebombela] ipusukilo [lyesu] no mwenso no kututuma.”—Fil. 2:12, 13, 16.

¹⁹ Mulingile ukucetekela sana umupashi wa kwa Lesa, kabili mulebombesha nga mwapeelwa imilimo, mufwile no kwishiba ifya kubomba umulimo mwapeelwa no kulomba ukuti Yehova engalamwafwa. (Yako. 1:5) Yehova akamwafwa ukumfwikisha Icebo cakwe, ifya kushipikisha amafya, ne fya kushimikila imbila nsuma. Baibolo itila: “Mulelomba, kabili bakamupeela; mulefwaya, kabili mukasanga; mulekonkonsha, kabili bakamwiswila,” kanshi kuti twalomba no mupashi wa mushilo. (Luka 11:9, 13) E ico mulepepa lyonse ukuti Yehova amwafwe ukuba nga filya aba cishinka aba kale baali e lyo na ba muno nshiku abatungululwa no mupashi wa kwa Lesa uwa mushilo.