5. Bushe umulwani muli ici cilangililo nani, kabili ifyani ni bani?

⁵ Bushe umulwani nani, ne fyani na fyo ni bani? Yesu atweba ati umulwani “ni Satana Kaseebanya.” E lyo alondolola ukuti ifyani “bana ba mubifi.” (Mat. 13:25, 38, 39) Ifyani Yesu alelandapo ni filya ifyakwata sumu kabili ifimoneka kwati ni ngano ilyo filemena. Ifyo fine fye e fyaba na Bena Kristu ba bufi, abatila bana ba Bufumu lelo tabatwala ifisabo fisuma! Aba Bena Kristu ba bumbimunda abatila basambi ba kwa Kristu nga kukonka fye, ‘bana’ ba kwa Satana Kaseebanya.—Ukute. 3:15.

6. Ni lilali ifyani fyatampile ukumoneka, kabili mulandu nshi twingasosela ukuti abantu ‘bali mu tulo’ pali iyo nshita?

⁶ Ni lilali aba Bena Kristu baba nge fyani bamoneke? Yesu atile, bamoneke “ilyo abantu bali mu tulo.” (Mat. 13:25) Ni lilali ilyo? Icasuko kuli ci cipusho caba mu mashiwi umutumwa Paulo alembeele baeluda ba ku Efese aya kuti: “Ninjishiba ukuti ilyo nkafumapo imimbulu iikali ikengila muli imwe kabili tayakasunge bwino umukuni, kabili muli imwe mukema abantu abakalasambilisha ifyanyongana pa kuti bongole abasambi, balebakonka.” (Imil. 20:29, 30) Kabili akonkomeshe balya baeluda ukuba abalola mu kupepa. Ilyo abatumwa, ‘abalecincintila’ ubusangu batampile ukulaala mu tulo twa mfwa, Abena Kristu abengi nabo balileele lwa ku mupashi. (Belengeni 2 Abena Tesalonika 2:3, 6-8.) Ilyo e lintu ubusangu bukalamba bwatendeke.

7. Bushe ingano shimo shalisangwike ifyani? Londololeni.

⁷ Yesu tasosele ukuti ingano shali no kusanguka ifyani, lelo atile ifyani bafitandile mu ngano. Kanshi ici cilangililo tacilanda pa Bena Kristu bene bene abafuma mu cine. Lelo cilanda pa fyo Satana aleta abantu babipa mu cilonganino ca Bena Kristu pa kuti aconaule. Pa nshita umutumwa wa kulekeleshako Yohane ali umukote, ubusangu ninshi bwalimoneka sana.—2 Pet. 2:1-3; 1 Yoh. 2:18.

“Lekeni Fyonse Fibili Fikulile Pamo Mpaka ne Nshita ya Kulobolola”

8, 9. (a) Mulandu nshi bakomfwa ba kwa Yesu bashapapiile ifya-aswike Umwine wa ng’anda? (b) Mu kufikilishiwa kwa ici cilangililo, bushe ingano ne fyani fyakulila shani pamo?

⁸ Abasha ba mwine wa ng’anda bamweba ificitike mwi bala, e lyo bamwipusha abati: “Bushe mulefwaya ukuti tuyefinukula?” (Mat. 13:27, 28) Ifyo abasuka nalimo kuti fyatupapusha. Abeba ukuti baleke ingano ne fyani fikulile pamo mpaka ne nshita ya kulobolola. Abasambi ba kwa Yesu bena tabapapile. Balishibe ifyo cayafya ukwishiba ubupusano bwaba pa ngano no yu musango wa fyani mu mimonekele. Abaishiba ifya bulimi balishiba ukuti imishila ya fyani ifyo Yesu alelandapo ilapikana ne mishila ya ngano.c E mulandu wine Umwine wa ng’anda abebela ukuti bapembele!

⁹ Icapala ici calicitika pa myaka iingi. Amacalici ayengi aya batila Bena Kristu yalitwala ifyani ifingi nga nshi—intanshi muli baKatolika, na muli ba Orthodox, e lyo na pa numa mu macalici yambi ayafumine muli baKatolika.

Mu nshiku sha kulekelesha isha cino calo, kwaliba ukupaatukanya. Abana ba Bufumu bafwile ukulonganikwa pa kuti babapaatule ku baba nge fyani. Umutumwa Petro atweba ukukuma kuli ici ati: “Ni nshita ya kuti ubupingushi butendekele mu ng’anda ya kwa Lesa. Nomba nga bwatendekela pali ifwe, cikaba shani ku bashumfwila imbila nsuma ya kwa Lesa?”—1 Pet. 4:17.

¹¹ Ilyo inshiku sha kulekelesha, nangu “inshita ya ku mpela ya cino calo” yatendeke, tapakokwele, abaletila Bena Kristu bene bene batendeke ukupingulwa pa kuti cishibikwe nga bali “bana ba bufumu” nangu “bana ba mubifi.” Ilyo inshita ya kulobolola yatendeke, Babiloni Mukalamba aliwile, “e lyo” pa numa, abana ba Bufumu balilonganikwe. (Mat. 13:30) Nomba bushe abapashanishiwa ku ngano balelonganikwa shani mu butala bwa kwa Yehova? Aba abalelobololwa balebaleta mu cilonganino ca Bena Kristu umo Lesa alebapaala no kubacingilila, nangu ukubapeela icilambu cabo ica ku muulu.

13. Bushe ababa nge fyani balenga shani abantu ukuipununa, kabili bacita shani bumpulamafunde?

¹³ Ni bani abo bakalonganika no kubafumya mu Bufumu, kabili balenga shani abantu ukuipununa no kucita bumpulamafunde? (Mat. 13:41) Bashimapepo ababa nge fyani aba mu macalici ya batila Bena Kristu balilufya abantu pa myaka iingi. Bacita ifyo ilyo basambilisha ifisambilisho ifileta umuseebanya pali Lesa kabili “ifilenga abantu ukuipununa.” Basambilisha ukuti umuntu alaya mu kupya ku mulilo wa pe, e lyo ne cisambilisho cifulunganya abantu ica kuti muli Lesa umo, mwaba abene batatu. Bashimapepo abengi baba ne mibele yabipa pantu balipanga bucibusa na cino calo kabili bamo balacita no bulalelale. (Yako. 4:4) Ukulunda pali fyo, aba mu macalici aya batila Bena Kristu balatekelesha ubulalelale bwa bantu babo. (Belengeni Yuda 4.) Te mulandu ne fi fyonse bacita, bailanga ku bantu kwati ba mushilo kabili ni bakapepa bene bene. Abana ba Bufumu baliba ne nsansa sana pantu balipaatulwa ukufuma kuli aba bantu ababa nge fyani fya mu cilangililo abakwata imibele yabipa kabili abasambilisha ifisambilisho fyabipa ifilenga abantu ukuipununa!

14. Bushe ababa nge fyani balila shani no kusumanya ameno?

¹⁴ Bushe ababa nge fyani balila shani no kusumanya ameno? (Mat. 13:42) Aba “bana ba mubifi” balalunguluka pantu “abana ba bufumu” balilanga abantu ukuti ifisambilisho fya aba bantu baba nge fyani fyalikwata sumu. Balaloosha na pa fyo abantu balefuma mu macalici yabo ne fyo bashilekwata amaka pali bamembala babo.—Belengeni Esaya 65:13, 14.

15. Bushe ukoca ababa nge fyani mu mulilo calola mwi?

¹⁵ Bushe ukulonganika ifyani no kufyoca mu mulilo calola mwi? (Mat. 13:40) Ici cilosha ku fikacitikila ababa nge fyani mu kupelako. Ukubapoosa mu mulilo wa cimpashanya cipilibula ukuti bakonaulwa umuyayaya. (Ukus. 20:14; 21:8) Aba Bena Kristu ba bufi, ababa nge fyani, bali no kuloba mu “bucushi ubukalamba.”—Mat. 24:21.