‘Kabiyeni, Kalengeni Abasambi, Mulebabatisha’

‘Kabiyeni, kalengeni aba nko shonse ukuba abasambi, mulebabatisha . . . , mulebasambilisha ukubaka fyonse ifyo namwebele.’—MATEO 28:19, 20.

1. Cilayo nshi uluko lwa bena Israele lwalaile ilyo lwalongene mwi samba lya Lupili lwa Sinai?

IMYAKA nalimo 3,500 iyapita, abena Israele bonse balilaile icilayo kuli Lesa. Ilyo balongene mwi samba lya Lupili lwa Sinai batile: “Conse ico Yehova asosele, twakulacita.” Ukutula palya, abena Israele bali-ipeele kuli Lesa. Baishileba “icikwatwa caibela.” (Ukufuma 19:5, 8; 24:3) Balishibe ukutila Lesa ali no kulabacingilila no kuti bali no kwikala imyaka iingi mu calo “icifumfumune shiba no buci.”—Ubwina Lebi 20:24.

2. Ni bucibusa nshi abantu bengakwata na Lesa muli shino nshiku?

² Lelo, nga filya kemba wa malumbo Asafi asosele, abena Israele “tababakile icipingo ca kwa Lesa, na mu malango yakwe balikene ukwendamo.” (Amalumbo 78:10) Balifililwe ukusunga icilayo bashibo balaile kuli Yehova. Abena Israele basukile bapokwa ishuko lya kuba abantu ba kwa Lesa. (Lukala Milandu 5:4; Mateo 23:37, 38) E ico, Lesa “apilibukile ku bena fyalo ku kubuulamo abantu abe shina lyakwe.” (Imilimo 15:14) Kabili muli shino nshiku sha kulekelesha alelonganya “ibumba likalamba, ilishingapendwa ku muntu nangu umo, ukufuma mu nko shonse ne mitundu na bantu na bantu ne ndimi,” abasosa ne nsansa abati: “Ipusukilo lyesu lyafuma kuli Lesa wesu, uwaikala pa cipuna ca bufumu, na ku Mwana wa mpaanga.”—Ukusokolola 7:9, 10.

3. Finshi umuntu afwile ukucita pa kuti apange icibusa na Lesa?

³ Pa kupendelwa pa bantu bakwata bucibusa bushaiwamina na Lesa, kano umuntu aipeela kuli Yehova no kubatishiwa pa kuti ukuipeela kwakwe kumoneke ku cintubwingi. Nga acite fyo, ninshi akonka ico Yesu umwine aebele abasambi bakwe ukucita ilyo atile: “Kabiyeni, kalengeni aba nko shonse ukuba abasambi, mulebabatishisha mwi shina lya kwa Tata ne lya Mwana ne lya mupashi wa mushilo, mulebasambilisha ukubaka fyonse ifyo namwebele.” (Mateo 28:19, 20) Abena Israele balekutika ilyo Mose alebelenga “Ibuuku lya cipingo.” (Ukufuma 24:3, 7, 8) E ico balishibe ico Yehova alefwaya ukuti balecita. Na muno nshiku mwine pa kuti umuntu abatishiwe, afwile ukwishiba bwino bwino ukufwaya kwa kwa Lesa uko atusokolwela mu Cebo cakwe Baibolo.

4. Cinshi umuntu afwile ukucita pa kuti alinge ukubatishiwa? (Landeni na pa mukululo uli pa muulu.)

⁴ Nga fintu twamona, Yesu alefwaya abasambi bakwe ukusambilila pa kuti bakwata icitetekelo cakosa ilyo bashilabatishiwa. Taebele abakonshi bakwe ukuya mu kupanga fye abasambi, lelo abebele no kuti balebasambilisha ‘ukubaka fyonse ifyo abebele.’ (Mateo 7:24, 25; Efese 3:17-19) E ico abafikapo ukubatishiwa ilingi line balasambilila Baibolo pa myeshi iingi nelyo fye pa mwaka umo atemwa ibili, pa kuti ilyo batila balefwaya ukubatishiwa ninshi nabeshiba bwino bwino ico balecita. Kabili pa bushiku bwine ubwa kubatishiwa, balabepusha ifipusho fibili ifyacindama ifyo basuka ati ee. Apo Yesu alilandile na maka ukutila ‘Icebo cesu Ee cibe Ee, na Iyo cibe Iyo,’ kanshi natulande pa fyo aya mepusho yabili yacindamina.—Mateo 5:37.

Ukulapila no Kuipeela

5. Finshi fibili ifyacindama ifyaba mu cipusho ca kubalilapo?

⁵ Mu cipusho ca kubalilapo, bepusha uuleya mu kubatishiwa nga ca kutila nalapila ku fibi alecita kale no kuipeela kuli Yehova ku kucita ukufwaya kwakwe. Ifyalandwapo muli ici cipusho, fintu fibili ifyacindama ififwile ukucitwa ilyo umuntu talabatishiwa. Ne fyo fintu, kulapila no kuipeela.

6, 7. (a) Cinshi ukulapila kwacindamina kuli bonse abalefwaya ukubatishiwa? (b) Kwaluka nshi kufwile ukubapo ilyo umuntu alapila?

⁶ Cinshi cacindamina ukuti umuntu alapile ilyo ashilabatishiwa? Umutumwa Paulo alondolola ati: “Ifwe bonse inshita imo twaendele umwabela ulunkumbwa lwa mubili wesu.” (Abena Efese 2:3) Ilyo tushilaishiba bwino bwino ukufwaya kwa kwa Lesa, twaleenda mu fya calo, no kukonkelela ificitwa mu calo. Twaletungululwa na lesa wa buno bwikashi, Satana. (2 Abena Korinti 4:4) Nomba ifi twaishiba ukufwaya kwa kwa Lesa, twalikaana ukwikala ku “kucita ifya lunkumbwa lwa bantunse, lelo ku kucita ukufwaya kwa kwa Lesa.”—1 Petro 4:2.

⁷ Iyi mikalile ipya ilaleta amapaalo ayengi. Ne cikalamba ca kutila kuti yalenga twaba ifibusa fya kwa Yehova, bucibusa ubo Davidi atile buba kwati umuntu aitwa ku kwikala mwi “hema” lya kwa Lesa na mu “lupili lwa mushilo.” We shuko ulakula! (Amalumbo 15:1) Natwishiba ukutila Yehova te kuti ete bonse fye awe. Eta fye ‘abenda aba mpofu, abacito bulungami, na basose cine mu mutima.’ (Amalumbo 15:2) Pa kucita ifyo ili lembo lyalandapo, cila muntu afwile ukuleka ifibi ifyo alecita ilyo talasambilila icine. Kanshi afwile ukwalula imyendele ne mibele yakwe. (1 Abena Korinti 6:9-11; Abena Kolose 3:5-10) Ukulapila e kwingalenga twayalula imibele yesu. Ukulapila cipilibula ukumfwa ububi pa fyo twalecita kale e lyo no kufwaisha ukucita ifilenga Yehova ukusekelela. Ici cilenga twapilibuka umupwilapo, twafuma ku mikalile ya kuisekesha fye, iya ku calo no kutendeka ukucita ifilenga Lesa ukusekelela.—Imilimo 3:19.

8. Bushe tuipeela shani kuli Yehova, kabili ukuipeela kwayampana shani no lubatisho?

⁸ Mu lubali lwa bubili ulwa cipusho ca kubalilapo, bepusha abalebatishiwa nga ca kutila nabaipeela kuli Yehova ku kucita ukufwaya kwakwe. Ukuipeela cintu icikalamba ico umuntu afwile ukucita ilyo ashilabatishiwa. Tuipeela kuli Yehova mwi pepo ukumweba ukuti tulefwaisha ukupeela ubumi bwesu kuli wena ukupitila muli Kristu. (Abena Roma 14:7, 8; 2 Abena Korinti 5:15) Lyena Yehova alaba Shikulwifwe na ifwe tuba abantu Bakwe. E lyo nga filya Yesu atemwa ukucita ukufwaya kwa kwa Lesa, na ifwe tulafwaya sana ukucite co. (Amalumbo 40:8; Abena Efese 6:6) Tuipeela kuli Yehova umuku umo fye. Lelo, apo tuipeela kuli Yehova ilyo tuli fweka, kanshi ukubatishiwa pa cintubwingi kulalenga abantu baishiba ukuti twali-ipeela kuli Shifwe wa mu muulu.—Abena Roma 10:10.

9, 10. (a) Bushe ukucita ukufwaya kwa kwa Lesa kusanshamo cinshi? (b) Bushe abakalamba ba baNazi na bo baishibe shani ifyo twaipeela?

⁹ Kuti twakonka shani ica kumwenako ca kwa Yesu mu kucita ukufwaya kwa kwa Lesa? Yesu aebele abasambi bakwe ukuti: “Umuntu nga alefwaya ukunkonka, aikaane umwine, asende icimuti cakwe ica kucushiwilwapo, alenkonka.” (Mateo 16:24) Pano atwebele ifintu fitatu ifyo tufwile ukucita. Ica ntanshi, tufwile ‘ukuikaana.’ Ukuikaana kukanacita ifyo imibili yesu iishapwililika ifwaya, e lyo no kukonka ukufunda no kulacita ifyo Lesa atweba. Ica bubili, ‘tusenda icimuti cesu ica kucushiwilwapo.’ Mu nshiku sha kwa Yesu, icimuti ca kucushiwilwapo cali cishibilo ca kuseebana no kucula. Fwe Bena Kristu twalisumina ukutila limo kuti twacula pa mulandu wa mbila nsuma. (2 Timote 1:8) Nangu ca kutila icalo kuti catupumya no kutuseebanya, ukupala Kristu ‘tulasuule nsoni,’ no kuba ne nsansa apo tuleshiba ukutila tulecita ifyo Lesa atemwa. (AbaHebere 12:2) Ne ca kulekelesha tulatwalilila ‘ukukonka’ Yesu.—Amalumbo 73:26; 119:44; 145:2.

¹⁰ Nomba kwena nangu fye ni balya abatukaanya bamo bamo balishiba ukuti ukuipeela kuli Yehova eka fye kwalicindama sana ku Nte sha kwa Yehova. Kuti twamwena fye ku fyacitike ku Germany mu nkambi ya baNazi iya Buchenwald umo balecushisha abantu. Inte sha kwa Yehova abakeene ukuleka ukuba Inte balibebele ukuti basaine ipepala apali amashiwi yaleti: “Ncili umusambi wa Baibolo kabili nshakatale ndeka ukucita ifyo nalaya Yehova.” Ifi kwena e fyo ababomfi ba kwa Lesa bonse abaipeela bengalanda!—Imilimo 5:32.

Ukwishibikwa Ukuti Muli Nte ya kwa Yehova

11. Lishuko nshi uulebatishiwa akwata?

¹¹ Mu cipusho ca bubili babala baipusha uulebatishiwa nga ca kutila naishiba ukuti nga abatishiwa abantu bakamwishiba ukuti ni Nte ya kwa Yehova. Ilyo umuntu abatishiwa, alaba umubomfi uwitilwa kwi shina lya kwa Yehova. Ili lishuko ilikalamba, lelo afwile ukubombesha. Kabili ukubatishiwa kulapeela umuntu isubilo lya kwikala umuyayaya, kulila fye atwalilila uwa busumino kuli Yehova.—Mateo 24:13.

12. Bushe imibele ya betilwa kwi shina lya kwa Yehova ifwile ukuba shani?

¹² Lishuko sana ukwitilwa kwi shina lya kwa Lesa wa maka yonse, Yehova. Kasesema Mika atile: “Abantu bonse bakendela umuntu onse mwi shina lya kwa lesa wabo; lelo ifwe twakulaendela mwi shina lya kwa Yehova Lesa wesu umuyayaya umuyayaya.” (Mika 4:5) Na lyo line nga twabatishiwa tufwile ukubombesha. Tufwile ukwesha na maka ukuti imikalile yesu ilete ilumbo kwi shina twitilwako. Nga fintu Paulo acinkwileko Abena Kristu mu Roma, nga ca kutila umuntu tacita ifyo asambilisha, ishina lya kwa Lesa “lilapontelwa” nelyo ukusaalulwa.—Abena Roma 2:21-24.

13. Cinshi ababomfi ba kwa Yehova abaipeela bakwatila umulimo wa kushimiko bunte pali Lesa?

¹³ Umuntu nga aba Inte ya kwa Yehova, ninshi asumina no mulimo wa kushimika ubunte pali Lesa. Yehova aebele uluko lwaipeela ulwa bena Israele ukuti lube inte shakwe pa kuti balelanda pali buLesa bwakwe ubwa pe. (Esaya 43:10-12, 21) Lelo uluko lwafililwe ukucita ifyo Lesa asosele, ne ci calengele ukuti Lesa asuke abakaane. Pali lelo, Abena Kristu ba cine balomfwa bwino pantu balipeelwa ishuko lya kushimika ubunte pali Yehova. Ico tucitile fyo ni co twalimutemwa kabili tulafwaya ishina lyakwe ukucindikwa. Cinshi twingekalila tondolo ilyo natwishiba icine pali Shifwe wa mu muulu e lyo ne fyo afwaya? Tumfwa filya fine Paulo aumfwile ilyo atile: “E mulimo mfwile ukubomba. Iye, kalanda kuli ine nga nshibila mbila nsuma!”—1 Abena Korinti 9:16.

14, 15. (a) Bushe ukuteyanya kwa kwa Yehova kutwafwa shani ukukosa mu kupepa kwesu? (b) Finshi Lesa atupekanishisha pa kuti tukose mu kupepa?

¹⁴ Icipusho ca bubili cilacinkulako uulebatishiwa no kuti afwile ukubombela pamo no kuteyanya kwa kwa Yehova uko umwine atungulula no mupashi. Te kuti tubombele Lesa fweka fye, tulakabila ukwafwa no kukoselesha kwa “ba bwananyina bonse.” (1 Petro 2:17; 1 Abena Korinti 12:12, 13) Ukuteyanya kwa kwa Lesa kulatwafwa ukukula mu fya ku mupashi. Kulatupeela impapulo sha Baibolo ishingi ishitwafwa ukwishiba ifintu bwino bwino, ukucita ifya mano nga twakwata amafya, no kupalama sana kuli Lesa. Nga filya nyina aliisha umwana no kumusakamana, “umusha wa cishinka kabili uwashilimuka” alatupeela ifya kulya fya ku mupashi ifyo tukabila pa nshita yalinga pa kutila twakosa mu kupepa Lesa.—Mateo 24:45-47; 1 Abena Tesalonika 2:7, 8.

¹⁵ Pa kulongana kwa cila mulungu, abantu ba kwa Yehova balasambilishiwa no kukoseleshiwa ukuti babe Inte sha kwa Yehova isha cishinka. (AbaHebere 10:24, 25) Isukulu lya Butumikishi Ilya Bulesa lilatusambilisha ukulanda ku cintubwingi, kabili Ukulongana kwa Mulimo kutusambilisha ukulanda bwino ubukombe ku bantu. Kanshi ilyo tuli ku kulongana na lintu tulebelenga fwe bene impapulo sha Baibolo, kuti twamona ifyo umupashi wa kwa Yehova ubomba, ifyo utungulula ukuteyanya kwakwe. Lesa alatusoka ku fyabipa, alatusambilisha ukuba ababomfi bafikapo, no kutwafwa ukuba abalola lwa ku mupashi ukupitila mu mpapulo isho atupeela lyonse.—Amalumbo 19:7, 8, 11; 1 Abena Tesalonika 5:6, 11; 1 Timote 4:13.

Icifwile Ukulenga Umuntu Ukubatishiwa

16. Cinshi cilenga ukuti tuipeele kuli Yehova?

¹⁶ Ifipusho fibili ifyo bepusha abalebatishiwa fibacinkulako ifyo ulubatisho lwa mu menshi lwacindama ne fyo bafwile ukuba e lyo ne milimo ikabilwa ku babatishiwa. Nomba cinshi cifwile ukulenga abantu ukubatishiwa? Te muntu atupatikisha ukuba abasambi babatishiwa, lelo Yehova e ‘utukula.’ (Yohane 6:44) Apo “Lesa kutemwa,” ateka ifibumbwa fyakwe mu kutemwa, tatitikisha. (1 Yohane 4:8) Ifyo Yehova aaba ne fyo atucitila e filenga tufwaye ukupalama kuli ena. Yehova atupeele Umwana wakwe uwafyalwa eka no kutupeela isubilo lya kuba no bumi busuma ku ntanshi. (Yohane 3:16) E cilenga na ifwe ukuipeela kuli wena, ukumupeela ubumi bwesu.—Amapinda 3:9; 2 Abena Korinti 5:14, 15.

17. Ni kuli finshi tushaipeela?

¹⁷ Tatuipeela ku cintu fye ico twasuminamo nelyo ku mulimo, lelo tuipeela kuli Yehova umwine. Imilimo Lesa apeela abantu kuti yayaluka, lelo ukuipeela kwabo takwaluka. Ku ca kumwenako, ico Lesa aebele Abrahamu ukucita calipusene ne co aebele Yeremia ukucita. (Ukutendeka 13:17, 18; Yeremia 1:6, 7) Na lyo line bonse babili balicitile ifyo Lesa abebele pantu balitemenwe Yehova kabili balefwaya ukucita ukufwaya kwakwe mu cishinka. Muli shino nshiku sha mpela, abakonshi ba kwa Kristu bonse balesha na maka ukukonka icipope Kristu abapeele ica kuti baleshimikila imbila nsuma ya Bufumu no kupanga abasambi. (Mateo 24:14; 28:19, 20) Tulalanga bwino ukuti twalitemwa Shifwe wa mu muulu no kuti twaliipeela icine cine kuli ena nga tulebomba uyu mulimo no mweo onse.—1 Yohane 5:3.

18, 19. (a) Cinshi tweba icintubwingi ilyo twabatishiwa? (b) Cinshi tukalandapo mu cipande cikonkelepo?

¹⁸ Cine cine, ulubatisho lulaleta amapaalo ayengi, lelo cintu ico umuntu afwile ukutontonkanyapo sana. (Luka 14:26-33) Lulanga ukutila tulefwaya ukucita icintu icacindama sana pali fyonse. (Luka 9:62) Nga twabatishiwa, ninshi tuleeba icintubwingi ukutila: “E fyaba Lesa, Lesa wesu, umuyayaya umuyayaya. Wene akatutungulula ukufika na ku mfwa.”—Amalumbo 48:14.

¹⁹ Icipande cikonkelepo cikalanda pa mepusho yambi ayo umuntu engepusha pa lubatisho lwa mu menshi. Bushe kuti kwaba imilandu yalinga iingalenga umuntu ukufilwa ukubatishiwa? Bushe imyaka umuntu akwete kuti yaba e cimo icingalenga? Finshi bonse twingacita pa kuti tucindike ulubatisho?

Citeni Ififwaikwa pa Kuti Mufikepo Ukubatishiwa

“Cinshi cilendesha ukubatishiwa?”—IMILIMO 8:36.

1, 2. Bushe Filipi atendeke shani ukulanshanya na cilolo wa ku Etiopia, kabili cinshi cilanga ukutila ulya cilolo alitemenwe ukupepa kwa cine?

I LYO papitile umwaka umo atemwa ibili apo Yesu afwilile, cilolo wa buteko umo aleya ku kapinda ka ku kulyo mu musebo wafuma ku Yerusalemu ukuya ku Gasa. Alyendele intamfu iitali pe celeta, napamo aendele bakilomita 1,500. Uyu muntu watemwa ukupepa aendele ukufuma ku Etiopia ukuya ku Yerusalemu ku kupepa Yehova. Ilyo ali pali ulu lwendo ulutali ukubwelela uko afumine, alebelenga Icebo ca kwa Lesa. Ico calanga fye ukuti alikwete icitetekelo. Yehova alimwene ubufumacumi bwa uyu muntu, kabili aebele umusambi Filipi ukupitila muli malaika ukuti ayemushimikila.—Imilimo 8:26-28.

² Calimwangukile Filipi ukutendeka ukulanshanya no yu cilolo wa buteko pantu alebelenga ninshi nasansula ne shiwi, nge fyo abantu balecita shilya nshiku. Kanshi Filipi alyumfwile ukutila alebelenga icimfungwa ca kwa Esaya. Icipusho cayanguka cimo ico Filipi aipwishe, calengele uyu cilolo afwaya ukumfwilapo na fimbi. Atile: “Bushe nawishiba bwino bwino ifyo ulebelenga?” E fyo batendeke ukulanshanya pali Esaya 53:7, 8. Pa numa, Filipi “amushimikile mbila nsuma pali Yesu.”—Imilimo 8:29-35.

3, 4. (a) Cinshi Filipi abatishishe umwina Etiopia ukwabula ukupoosa ne nshita? (b) Mepusho nshi twalalandapo nomba?

³ Mu nshita fye iinono uyu mwina Etiopia alishibe umulimo Yesu akwata mu kufwaya kwa kwa Lesa, kabili alishibe no kutila alekabila ukuba umusambi wabatishiwa uwa kwa Kristu. Ilyo amwene amenshi ayalingile ukubatishiwamo, aipwishe Filipi ati: “Cinshi cilendesha ukubatishiwa?” Kwena te lingi umuntu afwaya ukubatishiwa apo pene aumfwa fye icine. Uyu muntu ali ne citetekelo kabili pali ilya nshita ninshi alitendeka kale ukupepa Lesa pantu alekonka intambi ne mipepele ifya baYuda. Napamo nga palipitile inshita iikalamba sana pa kuti akakwate ishuko limbi ilya kubatishiwa. Ne cacindama ca kutila, uyu muntu alishibe ico Lesa alefwaya wena ukucita, kabili alefwaya ukucite co no mutima onse. Filipi alisumine kabili alyumfwile bwino ukucita ico uyu muntu alombele. Na o uyu mwina Etiopia ilyo abatishiwe, “aile pa lwendo lwakwe alesekelela.” Te ca kutwishika ukuti ku mwabo aileba kabila wa mbila nsuma uwapimpa.—Imilimo 8:36-39.

⁴ Nangu ca kutila ukuipeela no kubatishiwa te fya kucita fye bwangu bwangu nelyo ukwabula ukutontonkanyapo sana, icacitike kuli cilolo wa ku Etiopia cilanga ukutila limo abantu balebatishiwa pa numa fye ya kumfwa icine ca mu Cebo ca kwa Lesa.a Kanshi kuti cawama twalanda pa fipusho fyakonkapo: Bushe umuntu kuti aipekanya shani pa kuti abatishiwe? Ni lilali umwana engabatishiwa? Kulunduluka nshi mu fya ku mupashi ukufwile ukumoneka ilyo umuntu ashilabatishiwa? Ne cacindamisha ca kutila, cinshi Yehova afwaila ababomfi bakwe ukubatishiwa?

Icipangano Icacindama

5, 6. (a) Finshi abantu ba kwa Lesa bacitile ku kale pa kulanga ukuti baletasha pa kutemwa kwa kwa Yehova? (b) Ni bucibusa nshi ubusuma sana twingakwata na Lesa nga twabatishiwa?

⁵ Ilyo Yehova alubwile abena Israele ukufuma mu Egupti, alefwaya ukuti babe “icikwatwa cakwe icaibela,” ico ali no kutemwa no kucingilila kabili alefwaya no kuti babe “uluko lwa mushilo.” Lelo, pa kupokelela ayo mapaalo, abantu balekabila ukucitapo fimo ku kulanga ukuti baletasha pa kutemwa kwa kwa Lesa. Balicitile ici lintu basumine ukuti bakulacita “conse ico Yehova asosele” no kucita icipingo na wena. (Ukufuma 19:4-9) Mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo, Yesu aebele abakonshi bakwe ukupanga abasambi ukufuma mu nko shonse, kabili abasumine ifyo alesambilisha balibatishiwe. Icalekabilwa pa kuti babe ifibusa fisuma ifya kwa Lesa, citetekelo muli Yesu Kristu e lyo no kubatishiwa.—Mateo 28:19, 20; Imilimo 2:38, 41.

⁶ Aya malyashi twalandapo aya mu Malembo yalanga ukutila Yehova alapaala abaipeela no kutwalilila ukumubombela. Pa kupaalwa kuli Lesa, Abena Kristu bafwile ukuipeela no kubatishiwa. Tufwaisha ukucita ifyo Lesa afwaya e lyo no kukonka ubutungulushi bwakwe. (Amalumbo 48:14) Nga twacita ifyo, ciba kwati Yehova natwikata pa kuboko no kututungulula mu nshila tufwile ukuya.—Amalumbo 73:23; Esaya 30:21; 41:10, 13.

7. Cinshi cacindamina ukuti umuntu umwine e o aipingwile ukuipeela no kubatishiwa?

⁷ Icifwile ukulenga twaipeela no kubatishiwa, kutemwa Yehova no kufwaya ukumubombela. Takuli nangu umo uufwile ukubatishiwa pa mulandu wa kutila umuntu umbi amweba ati napakokola sana apo atendekele ukusambilila Baibolo nelyo pa mulandu wa kuti abanankwe balebatishiwa. Kwena Abena Kristu bafikapo e lyo na bafyashi kuti bakoselesha umuntu ukutontonkanyapo pa kuipeela no kubatishiwa. Umutumwa Petro akoseleshe abakutike ku bukombe bwakwe pa Pentekoste ukuti ‘babatishiwe.’ (Imilimo 2:38) Na lyo line, fwe bene ni fwe tufwile ukuipingwila ukuti tuipeele, te muntu umbi iyo. Ni fwe tufwile ukuipingwila ukuti twakulacita ukufwaya kwa kwa Lesa.—Amalumbo 40:8.

Ukuipekanya Bwino Ukubatishiwa

8, 9. (a) Ukulingana na Malembo, mulandu nshi calubanina ukubatisha utunya? (b) Kulunduluka nshi mu fya ku mupashi ukufwile ukumoneka mu baice ilyo tabalabatishiwa?

⁸ Bushe abana na bo kuti bafikapo bwino bwino ukuipeela abene? Amalembo tayalanda imyaka umuntu afwile ukukwata pa kuti afikepo ukubatishiwa. Na lyo line, utunya kwena te kuti tucetekele nelyo ukulanga ukuti twalicetekela kabili te kuti tuipeele kuli Lesa. (Imilimo 8:12) Mu citabo citila General History of the Christian Religion and Church, Augustus Neander, uwasambilila ilyashi lya kale alembele pa Bena Kristu ba kubalilapo ati: “Pa kubala, bakalamba fye balebatishiwa pantu bena balishibe ukutila ulubatisho ne citetekelo fyalyampana sana.”

⁹ Abana bamo baleshiba Lesa no kwishiba ifyo afwaya ilyo bali fye abaice, e lyo bambi na bo balakokola pa kuti beshibe ifya ku mupashi. Lelo ilyo umwaice talabatishiwa, afwile ukuba cibusa wa kwa Yehova, no kwishiba ifya mu Malembo ifyo afwile ukwishiba pa kubala, e lyo afwile no kwishiba bwino bwino umwalola ukuipeela nga filya fine ciba na ku bakalamba.

10. Finshi umuntu afwile ukucita ilyo ashilaipeela no kubatishiwa?

¹⁰ Yesu atile abasambi bakwe bafwile ukusambilisha abapya fyonse ifyo abebele. (Mateo 28:20) Kanshi abapya bafwile baishiba bwino bwino icine ilyo tabalabatishiwa, pantu e cikalenga bacetekele Yehova ne Cebo cakwe. (Abena Roma 10:17; 1 Timote 2:4; AbaHebere 11:6) Lyena icine ca mu Malembo nga cafika umuntu pa mutima, cilenga alapila no kuleka ukucita ifyo alecita kale. (Imilimo 3: 19) Ne ca kulekelesha umuntu alafika pa kufwaya ukuipeela kuli Yehova no kubatishiwa, nga fintu Yesu asosele.

11. Cinshi cacindamina ukuti tuleshimikilako abantu ifya mu Baibolo ilyo tatulabatishiwa?

¹¹ Cimbi icacindama ico umuntu afwile ukucita pa kuti afikepo ukubatishiwa, kulashimikilako abantu imbila nsuma ya Bufumu. E mulimo ukalamba uo Yehova apeela abantu bakwe muli shino nshiku sha kulekelesha. (Mateo 24:14) Kanshi bakasabankanya abashabatishiwa kuti bakwate shuko lya kwebako bambi ifyo basuminamo. Ukubombako uyu mulimo kulenga no kuti baipekanye ukuti nga babatishiwa, bakalebomba sana uyu mulimo e lyo balebomba lyonse.—Abena Roma 10:9, 10, 14, 15.

Bushe Kwaliba Icimulesha Ukubatishiwa?

12. Finshi fingalenga bamo ukufilwa ukubatishiwa?

¹² Bamo balashingashinga ukubatishiwa pa mulandu wa kuti tabafwaya kucita ifikabilwa ku babatishiwa. Balishiba ukutila pa kuti bacite ifyo Lesa afwaya, bafwile ukwaluka sana mu mikalile yabo. Nangu limbi kuti balatiina abati tacakanguke ukucita ifyo Lesa afwaya nga babatishiwa. Bamo basosa fye no kuti, “Nakalimo bushiku bumo nkacita icabipa bakantamfye mu cilonganino.”

13. Mu nshiku sha kwa Yesu, finshi fyalengele abantu bamo ukukanaba abakonshi bakwe?

¹³ Mu nshiku sha kwa Yesu, bamo balifililwe ukuba abasambi bakwe pa mulandu wa kubika sana amano ku fyabo no kutemwisha balupwa lwabo. Kalemba wa fya mapepo umo atile akulakonka Yesu konse uko akulaya. Lelo Yesu amwebele ukutila ilingi line talekwata na pa kusendama. Ilyo Yesu aitile umuntu na umbi uwalekutika kuli wena, ukutila abe umusambi wakwe, uyu muntu atile intanshi afwile ‘ukuyashiika’ bawishi. Afwile alefwaya ukwikala ku ng’anda no kulolela mpaka bawishi bakafwe, talefwaya ukukonka Yesu no kwisa inshita imbi mu kushiika bawishi nga bafwa. Lyene uwa citatu atile ilyo ashilakonka Yesu, alekabila “ukushalikapo” aba mu ng’anda yakwe. Yesu atile ukucite fyo cimo cine no ‘kulolesha ku fyapita.’ Kanshi cimoneka kwati abashingashinga lyonse balasangako imilandu ya kukaaninapo ukucita ifyo Abena Kristu bafwile ukulacita.—Luka 9:57-62.

14. (a) Bushe Petro, Andrea, Yakobo, na Yohane bacitile shani ilyo Yesu abetile ukuti babe abalondo ba bantu? (b) Cinshi tufwile ukusuminina bwangu ukusenda ikoli lya kwa Yesu?

¹⁴ Ifi fyalipusana sana ne fyacitile Petro, Andrea, Yakobo, na Yohane. Bena ilyo Yesu abetile fye ukuti bamukonke no kuba abalondo ba bantu, Baibolo itila: “Apo pene bashile amasumbu, no kumukonka.” (Mateo 4:19-22) Pa mulandu wa kuti bakonkele Yesu lilya line fye abetile, ifyo aishilebeba pa numa fyalicitike kuli bena. Atile: “Sendeni ikoli lyandi no kusambilila kuli ine, pantu nalifuuka kabili nalipetama umutima, e lyo mwalasanga ukupuupuutulwa ku myeo yenu. Pantu ikoli lyandi lyalipepuka, ne cipe candi calyanguka.” (Mateo 11:29, 30) Nangu ca kutila ilyo umo abatishiwa alasenda ikoli lya milimo, Yesu atwebele ukuti ili ikoli lyalipepuka kabili talyayafya, e lyo lilapuupuutula sana.

15. Bushe ifya kumwenako fya kwa Mose na Yeremia filanga shani ukutila tufwile ukucetekela ukuti Yehova akatwafwa?

¹⁵ Kwena, te kuti tupape sana umuntu nga aleimona kwati kuti afilwa ukucita ififwaikwa ku babatishiwa. Mose na Yeremia na bo pa kubala balemona kwati te kuti babombe umulimo Yehova abapeele. (Ukufuma 3:11; Yeremia 1:6) Bushe Yehova abakoseleshe shani? Aebele Mose ati: “Nakulaba nobe.” Yeremia na o amulaile ati: “Ine ndi na iwe ku kukupokolola.” (Ukufuma 3:12; Yeremia 1:8) Na ifwe kuti twacetekela ukutila Lesa akatwafwa. Ukutemwa Lesa no kumucetekela kuti fyatwafwa ukuleka ukutwishika nampo nga tukekala ukulingana no kuipeela kwesu. Umutumwa Yohane alembele ati: “Mu kutemwa tamwaba mwenso, lelo ukutemwa kwapwililika kupoosa umwenso ku nse.” (1 Yohane 4:18) Kalume kuti atiina nga aleenda eka, lelo kuti ashipa nga aleenda ninshi naikata na ku kuboko kwa bawishi. Na ifwe nga twacetekela Yehova no mutima wesu onse, alitulaya ukutila ‘akatambalike nshila shesu’ ilyo tuleenda nankwe.—Amapinda 3:5, 6.

Tufwile Ukucindika Ulubatisho

16. Cinshi umubili onse ufwile ukutumpikilwa mu menshi pa kubatishiwa?

¹⁶ Ilingi line, ilyo abantu baleya mu kubatishiwa, babala bakutika ku lyashi lya mu Baibolo ililondolola ifyo ulubatisho lwacindama. Ilyashi nga lyapwa, abalebatishiwa balabeba ukwasuka amepusho yabili pa kuti icitetekelo cabo cishibikwe ku bantu. (Abena Roma 10:10; moneni umukululo pe bula 22.) Lyena abalebatishiwa balabatumpika mu menshi, nga filya cali na kuli Yesu umwine. Baibolo itila ilyo Yesu abatishiwe, “aninine ukufuma mu menshi” nelyo ‘afumine mu menshi.’ (Mateo 3:16; Marko 1:10) Kanshi Yohane Kabatisha atumpike umubili wa kwa Yesu onse fye mu menshi.b Ukutumpikwa umubili onse fye mu menshi cilangililo ca kutila natwaluka mu bumi bwesu. Ciba kwati twafwa ku mibele yesu iya kale no kubuushiwa no bumi bupya ubwa kubombela Lesa.

17. Finshi abalebatishiwa na basangilweko bengacita pa kuti bacindike ulubatisho?

¹⁷ Inshita ya kubatishiwa yalicindama kabili ni nshita ya nsansa. Baibolo itila Yesu alepepa ilyo Yohane amubatishe mu mumana wa Yordani. (Luka 3:21, 22) Apo Yesu alicindike ulubatisho, abalebatishiwa na bo bafwile ukulanga ukuti balicindika ulubatisho. Kabili apo Baibolo itweba ukufwala bwino cila nshita, kanshi na pa kubatishiwa tufwile ukufwala ifya mucinshi sana! (1 Timote 2:9) Bambi na bo abasangilweko kuti balanga umucinshi nga balekutikisha ku lyashi lya lubatisho no kukanaleta icimfulumfulu ilyo baletamba abalebatishiwa.—1 Abena Korinti 14:40.

Amapaalo Ayo Abasambi Babatishiwa Baipakisha

18, 19. Lishuko nshi umuntu akwata nga abatishiwa kabili mapaalo nshi aipakisha?

¹⁸ Ilyo twaipeela kuli Lesa no kubatishiwa, na ifwe tulakwata ishuko lya kuba mu lupwa lwaibela. Ica kubalilapo fye, Yehova alaba Shifwe kabili Cibusa wesu. Twalitalwike kuli Lesa ilyo tushilabatishiwa; lelo nga twabatishiwa, tulapalama kuli wena. (2 Abena Korinti 5:19; Abena Kolose 1:20) Ilambo lya kwa Yesu lyalilenga twapalama kuli Lesa na o alipalama kuli ifwe. (Yakobo 4:8) Kasesema Malaki alondolola ukutila Yehova alasakamana no kukutika ku beta pe shina lyakwe kabili abetilwa kwi shina lyakwe, e lyo alalemba na mashina yabo mwi buuku lya kwibukisha. Lesa atila: “Bakaba bandi, . . . kabili nkabalanguluka, ifyo umuntu alanguluka umwana wakwe umwaume uumubombela.”—Malaki 3:16-18.

¹⁹ Ulubatisho na kabili lulenga twapendelwa pa ba bwananyina ba mwi sonde lyonse. Ilyo umutumwa Petro afwaile ukwishiba amapaalo abasambi ba kwa Yesu bakapokelela pa kuipeelesha kwabo, Yesu amulaile ukutila: “Onse uwasha amayanda nelyo bamunyina nelyo inkashi nelyo wishi nelyo nyina nelyo abana nelyo amabala pa mulandu we shina lyandi, akapokelela ifya miku iingi nga nshi kabili akapyana ubumi bwa muyayaya.” (Mateo 19:29) Pa numa ya myaka iingi, Petro alilembelepo ifyebo fimo pa ‘ba bwananyina,’ abaali “pano calo” ponse. Petro umwine alimwene ifyo aba bwananyina ababa no kutemwa bamwafwile e lyo no busuma bwabo. Ici kuti cacitika na kuli ifwe.—1 Petro 2: 17; 5:9.

20. Lisubilo nshi ilishaiwamina ilyo tukwata nga twabatishiwa?

²⁰ Na kabili, Yesu atile abamukonka “bakakwata umweo wa muyayaya.” Na cine ukuipeela no kubatishiwa kulalenga twaba ne subilo lya ‘kwikatisha ku bumi ubwine bwine.’ (1 Timote 6:19) Kanshi nga tulefwaya ukwisaikala bwino ku ntanshi pamo no lupwa lwesu, icingawama sana ukucita nomba, kuipeela no kubatishiwa. Ili subilo lishaiwamina likalenga ‘tuleendela mwi shina lya kwa Yehova Lesa wesu umuyayaya umuyayaya.’—Mika 4:5.

[Amafutunoti]