12. (a) Finshi fyalandwa pa fyo tumona ukubikwamo tumo utufuma mu fintu fikalamba ifyaba mu mulopa? (b) Ifyebo fimbi pali uyu mulandu kuti fyasangwa kwi?

¹² Ici cipande ca pa kuundapa cakonkenyepo ukuti: “Ifi baNte basumina te kuti calibindwa umupwilapo ukubikwamo [tumo utufuma mu mulopa] pamo nga albumin, immunoglobulin, ne filenga umulopa ukutikama bwangu; Nte umo na umo afwile ukuisalila nga ali no kusumina ukubikwamo ifi.” Ukutula mu 1981, badokota balisanga ifintu ifingi ifyo bafumya mu fikalamba ifyaba mu mulopa ifyo babomfya ku kuundapa. E ico, Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa June 15, 2000, lwalandile ifyebo ifingatwafwa pali uyu mulandu mu cipande ca “Ifipusho Ukufuma ku Babelenga.” Pa kuti bakabelenga besu abengi abapya banonkelemo ubwasuko nabupulintwa na kabili pa mabula 29-31 muli uno magazini. Ubu bwasuko nabulondolola bwino uyu mulandu, lelo mwalamona ukuti ifyo ici cipande cilesosa fileikatana ne fishinka fikalamba ifyalandilwe mu 1981.

16. Cinshi Abena Kristu bengapingwila ifyapusana pa kusumina ukulaswa inshindano iikwete tumo utufuma mu fikalamba ifyaba mu mulopa?

¹⁶ Nge fyo tulandilepo mu maparagrafu 11 na 12, Inte sha kwa Yehova tabasumina ukubikwamo umulopa onse umo wabela nelyo fimo pa fintu fine ifikalamba ifyaba mu mulopa e kuti plasma, insandesande shakashika, insandesande shabuuta, na maplatelet. Nga pa tuntu utufuma mu fintu ifikalamba ifyaba mu mulopa, pamo nga serum iyakwata ifilwisha amalwele nelyo ubusungu bwa nsoka? (Moneni ibuula 30, paragrafu 4.) Bamo batila utu tuntu tunono utufuma mu fikalamba ifyaba mu mulopa, te mulopa iyo, e co tatwabamo mwi funde lya ‘kutaluka ku mulopa.’ (Imilimo 15:29; 21:25; ibula 31, paragrafu 1) Uko kupingulapo kwabo. Bakampingu wa bambi babeba ukukaana fyonse ififuma mu mulopa (uwa nama nelyo uwa muntu), nangu tuntu utunono utulefuma muli cimo icikalamba icaba mu mulopa.d Na lyo line bamo kuti basumina ukulaswa inshindano ya plasma protein ku kulwisha ubulwele nelyo ubusungu bwa nsoka, lelo kuti bakaana tumbi utufuma mu mulopa. Kabili, imiti imo iipangwa ku fifuma mu fikalamba fine ifya mu mulopa kuti yabomba nge fibomba ifintu fikalamba ifyaba mu mulopa nga yabikwa mu muntu kabili kuti yatantalisha ubumi bwa muntu. Abena Kristu abengi kuti bamona ati teti cibe bwino ukubikwamo ifya musango yu.