Sekeleleni na Lesa wa Nsansa

“Ica kupelelekesha, mwe ba bwananyina, [twalilileni ukusekelela, NW] . . . e lyo Lesa wa kutemwa kabili uwa mutende akaba na imwe.”—2 ABENA KORINTI 13:11.

1, 2. (a) Mulandu nshi abengi bashisekelela mu bumi? (b) Ukusekelela cinshi, kabili kuti twakulundulula shani?

MULI shino nshiku shabipa, abantu abengi tabamona umulandu wa kusekelela. Ilyo ububi bwa bacitikila nelyo ukucitikila uo batemwa, bayumfwa nga Yobo wa ku kale, uwatile: “Umuntu uwafyalwa ku mwanakashi wa nshiku shinono, kabili uwaisulamo ukutenkana.” (Yobo 14:1) Abena Kristu tabalubukako ku kucula na mafya ifya muli shino “nshita ishayafya,” kabili te ca kupapusha ukuti ababomfi ba cishinka aba kwa Yehova inshita shimo balafuupulwa.—2 Timote 3:1.

² Lelo, Abena Kristu kuti basekelela na lintu bali na mafya. (Imilimo 5:40, 41) Pa kumfwikisha ifyo ici cingacitika, ica kubalilapo moneni ico ukusekelela kupilibula. Ukusekelela kwalondololwa nga “ukuyumfwa uwa nsansa pa mulandu wa kukwata nelyo ukwenekela ifisuma.”a Eco, nga twaetetula sana pa fintu ifisuma twakwata no kutontonkanya pa nsansa tukaba na sho mu calo cipya ica kwa Lesa, kuti twasekelela.

3. Mulandu nshi twingalandila ukuti umuntu onse alikwatako ifintu fimo ifingamulenga ukusekelela?

³ Umuntu onse alikwata ifisuma fimo ifyo afwile ukutashishapo. Nalimo incito umutwe wa lupwa abomba kuti yapwa. Mu cifyalilwa fye, kuti asakamana. Afwaya ukupeela abatemwikwa bakwe ifikabilwa. Lelo, nga ca kuti mutuntulu lwa ku mubili kabili aba no bumi busuma, kuti atasha pali co. Nga asange ncito, akaba na maka ya kubombesha. Ica kumwenako na cimbi, umwanakashi wa Bwina Kristu kuti mu kupumikisha alwala ubulwele bunasha. Lelo, kuti atasha pa fyo ifibusa fyakwe na balupwa bamwafwa ukwikala no bulwele bwakwe no mucinshi kabili no kushipa. Kabili Abena Kristu ba cine bonse, nelyo ifintu fibaafye shani, kuti basekelela pa kwishiba Yehova, “Lesa wa nsansa” na Yesu Kristu, “Uwa maka uwa nsansa eka.” (1 Timote 1:11; 6:15, NW) Ca cine, Yehova Lesa na Yesu Kristu baba aba nsansa nga nshi. Balitwalilila aba nsansa nangu ca kuti imibele pe sonde tayapalako nangu fye panono ku fyo Yehova afwaile ukuti ibe pa kutendeka. Ica kumwenako cabo kuti catusambilisha ifingi pa fya kutwalilila ukusekelela.

Tababala Abaleka Ukusekelela

4, 5. (a) Cinshi Yehova acitile ilyo abantunse ba kubalilapo bapondweke? (b) Ni shani fintu Yehova atwalilile ukumona bwino abantunse?

⁴ Ilyo Adamu na Efa bali mwi bala lya Edene, bakwete ubumi busuma sana ne mintontonkanya yapwililika. Bali no mulimo usuma uwa kubomba kabili bali mu cifulo calinga ukubombamo uyo mulimo. Icawamishe pali fyonse ca kuti balikwete ishuko lya kulanda na Yehova lyonse. Lesa alefwaya ukuti bakwate inshita ya ku ntanshi iya nsansa. Lelo abafyashi besu aba kubalilapo tabatekele mitima kuli fi fya bupe fyonse; baibile icisabo cabindilwe ukufuma ku “muti wa kulengo kwishibo busuma no bubi.” Ubu bucintomfwa e bwalengele ubulanda ubo ifwe, fwe bana babo, tupitamo lelo.—Ukutendeka 2:15-17; 3:6; Abena Roma 5:12.

⁵ Lelo, Yehova talekele imibele ya kwa Adamu na Efa iya kukanatasha ukumulesha ukusekelela. Alishininkishe ukuti kwali no kubako bamo pa bana babo abo imitima yali no kubalenga ukumubombela. Na kuba, alishininkishe nga nshi ica kuti abilishe ubufwayo bwakwe ubwa kulubula intuntuko sha kwa Adamu na Efa ilyo bashilafyalapo no mwana! (Ukutendeka 1:31; 3:15) Mu myaka yakonkelepo, abantunse abengi bakonkele mu nkasa sha kwa Adamu na Efa, lelo Yehova tafutatile abantunse pa mulandu wa bucintomfwa bwa musango yo ubwayanene konse fye. Lelo aleangwa sana abaume na banakashi ‘abalengele umutima wakwe ukusamwa,’ abalebombesha pa kuti bamusekeshe pantu balimutemenwe.—Amapinda 27:11; AbaHebere 6:10.

6, 7. Fintu nshi ifyayafwile Yesu ukutwalilila ukusekelela?

⁶ Nga Yesu, ni shani fintu atwalilile ukusekelela? Ilyo ali icibumbwa ca mupashi ica maka mu muulu, Yesu alikwete sana inshita ya kubebeta imilimo ya baume na banakashi pe sonde. Alemona ukukaanapwililika kwabo, lelo Yesu alibatemenwe. (Amapinda 8:31) Pa numa, ilyo aishile kwi sonde no “kwikala” na bantunse, tayalwike mu fyo alemona abantu. (Yohane 1:14) Cinshi cayafwile Umwana wa kwa Lesa uwapwililika ukutwalilila ukumona bwino ulupwa lwa bantunse ababembu?

⁷ Ica kubalilapo, Yesu taleenekela ifyacilamo ku mwine na kuli bambi. Alishibe ukuti tali na kwalwila icalo ku buKristu. (Mateo 10:32-39) E co alesekelela ilyo umuntu nangu fye umo uwafumaluka ayankulako bwino ku bukombe bwa Bufumu. Nangu ca kuti imyendele ne mibele ya basambi bakwe inshita shimo tayaleba isuma sana, Yesu alishibe ukuti balefwaisha sana ukucita ukufwaya kwa kwa Lesa, kabili e co abatemenwe. (Luka 9:46; 22:24, 28-32, 60-62) E ico, mwi pepo lyakwe kuli Wishi wa ku muulu, Yesu alondolwele ifintu fisuma ifyo abasambi bakwe bacitile ukufika pali ilya nshita ukuti: “Icebo cenu nabacibaka.”—Yohane 17:6.

8. Landenipo inshila shimo umo twingapashanya Yehova na Yesu ukukuma ku kutwalilila ukusekelela.

⁸ Ukwabula ukutwishika, bonse kuti twamwenamo mu kubebeta ica kumwenako caimikwe na Yehova Lesa na Kristu Yesu pa fya kusekelela. Bushe kuti twapashanya sana Yehova, nalimo pa kukanasakamana nga nshi ilyo ifintu fyacitika ifyo tushaenekele? Bushe kuti twakonka sana mu nkasa sha kwa Yesu pa kutwalilila ukuba ne mimwene isuma pa mibele tulimo, no kukanaenekela ifyacilamo kuli fwe bene na kuli bambi? Natumone ifyo ifi fishinte fingabomfiwa mu nshila isuma mu lubali lwacindamisha ku Bena Kristu bapimpa konse—e kuti umulimo wa kushimikila.

Twalilileni Ukumona Bwino Ubutumikishi

9. Ni shani fintu ukusekelela kwa kwa Yeremia kwabukulwilwe, kabili ica kumwenako cakwe kuti catwafwa shani?

⁹ Yehova afwaya ukuti tulesekelela mu mulimo wakwe. Ukusekelela kwesu takulingile ukushintilila pa kwankulako tusanga mu mulimo. (Luka 10:17, 20) Kasesema Yeremia ashimikile pa myaka iingi mu cifulo umo abantu bashaleyankulako bwino. Nga atontonkanya sana pa fyo abantu bashaleyankulako bwino, ukusekelela kwakwe kwalepwa. (Yeremia 20:8) Lelo nga aetetula pa fyo ubukombe bwacindeme, ukusekelela kwakwe kwalebukululwa. Yeremia aebele Yehova ati: “Fyalisangilwe ifyebo fyenu, na ine nalifiliile, kabili ifyebo fyenu fyaisaba kuli ine ukusekelela, kabili ukwanga kwa ku mutima wandi; pantu nainikwe shina lyenu, mwe Yehova, Lesa wa milalo.” (Yeremia 15:16) Ca cine, Yeremia alisekelele mu mulimo wakwe uwaibela uwa kushimikila icebo ca kwa Lesa. Na ifwe kuti twasekelela.

10. Kuti twatwalilila shani ukusekelela mu butumikishi nangu ca kuti mu cifulo tushimikila abantu tabafwaya ukukutika?

¹⁰ Nangu fye abantu abengi bakaana ukumfwa ku mbila nsuma, twalikwata ifingi ifingatulenga ukusekelela ilyo tulebomba umulimo wa mwi bala. Ibukisheni ukuti Yehova alishininkishe ukuti abantu bamo bali no kumubombela. Ukupala Yehova, tatulingile ukuleka ukwenekela ukuti bamo bakasuka bakamone uyu mulandu wa bumulopwe no kumfwila ubukombe bwa Bufumu. Tatulingile ukulaba ukuti imibele ya bantu ilaaluka. Nelyo fye ni balya abaicetekela sana kuti batontonkanyapo pa bufwayo bwa bumi ilyo balufya fimo nelyo baponenwa no bwafya bashaenekele. Bushe mukaafwa umuntu wa musango yo ilyo ‘aibukila ulwa fintu akabila lwa ku mupashi’? (Mateo 5:3, NW) Abantu bamo mu cifulo mushimikila kuti nalimo baiteyanya ukukutika ku mbila nsuma umuku ukakonkapo ilyo mukayako!

11, 12. Cinshi cacitike mwi tauni limo, kabili cinshi twingasambililako?

¹¹ Ifintu kuti fyayaluka na mu cifulo cesu ica kushimikilamo. Moneni ica kumwenako. Mwi tauni limo ilinono, mwali ibumba lya bantu baupana abengi abakwete na bana. Ilyo Inte sha kwa Yehova shaileko, pa ng’anda yonse balebasuka fye amashiwi yamo yene abati: “Tatulefwaya!” Nga umo cine cine alanga ukuti alefwaisha ukukutika ku bukombe bwa Bufumu, abena mupalamano bakwe mu kwangufyanya balemufuupula ukuti etwalilila ukulanshanya ne Nte sha kwa Yehova. Kwena, calimoneke fye ukuti calyafishe ukushimikila mulya. Lelo, Inte tashanenwike; shatwalilile fye ukushimikila. Cinshi cafuminemo?

¹² Ilyo papitile imyaka, abana muli lilya itauni balikulile, balyupile, no kuikwatila amayanda kulya kwine. Bamo pali aba batendeke ukufwaya icine ilyo bamwene ukuti imikalile yabo tayabaletele nsansa shine shine. Balisangile icine ilyo bakutike ku mbila nsuma iyalebilwa ne Nte. E co, pa numa ya myaka iingi, icilonganino cinono catendeke ukukula. Elenganyeni ifyo bakabilisha ba Bufumu abashanenwike basekelele! Shi na ifwe bene umukoosha mu kwebako bambi ubukombe bwa Bufumu ubwacindama utulenge ukusekelela!

Abasumina Banenu Bakamwafwa

13. Ni kuli bani twingaya nga twafuupulwa?

¹³ Nga ca kuti amafya yafula nelyo icintu cabipa camucitikila, ni kwi mwingafwaya icisansamushi? Iminshipendwa ya babomfi baipeela aba kwa Yehova pa kubalilapo fye baya kuli Yehova mwi pepo, lyene baya kuli bamunyinabo na bankashi aba Bwina Kristu. Ilyo Yesu ali pe sonde, acindamike ukwafwa kwa basambi bakwe. Icungulo bushiku ilyo ashilafwa, alandile ulwa bene ati “batwalilila na ine mu fya kunjesha.” (Luka 22:28) Kwena balya basambi bali abashapwililika, lelo bucishinka bwabo bwalesansamusha Umwana wa kwa Lesa. Na ifwe kuti twakoshiwa kuli bakapepa banensu.

14, 15. Cinshi cayafwile abaupana ukushipikisha imfwa ya mwana wabo, kabili cinshi tulesambililako ku cabacitikile?

¹⁴ Abena Kristu baupana babili ba Michel na ba Diane basambilile ifyo ukwafwilisha kwa bamunyinabo na bankashi kwacindama. Jonathan, umwana wabo umwaume uwa myaka 20, uwali Mwina Kristu wakosa lwa ku mubili kabili uwakwete amabuyo yasuma, bamusangile na mumena kuli bongobongo. Badokota balibombeshe sana ukuti bamundape, lelo Jonathan alilwalishe mpaka bushiku bumo, alifwile. Ba Michel na ba Diane calibaponeshe pa musao. Bailwike ukuti Ukulongana kwa Mulimo, ukwaliko cilya cine cungulo bushiku, kwali mupepi no kupwa. Lelo, apo balekabila sana ukusansamushiwa, baipwishe eluda uwali na bo ukubashindika ku Ng’anda ya Bufumu. Bafikile ilyo fye balebilisha imfwa ya kwa Jonathan ku cilonganino. Ilyo ukulongana kwapwile, aba bafyashi abali no bulanda bashingulwikwe na bamunyinabo na bankashi, ababakumbatile no kubeba amashiwi ya kusansamusha. Ba Diane bebukisha ukuti: “Twali no bulanda nga nshi ilyo twafikile ku Ng’anda ya Bufumu, lelo twalisansamushiwe nga nshi kuli bamunyina kabili balitukoseleshe! Nangu ca kuti tabapwishishe ukukalipwa kwesu, balitwafwilishe ukushipikisha ubu bwafya!”—Abena Roma 1:11, 12; 1 Abena Korinti 12:21-26.

¹⁵ Ubucushi bwalengele ba Michel na ba Diane ukupalamisha kuli bamunyinabo. Na kabili bwabalengele ukupalamana. Ba Michel batila: “Nalisambilila ukutemwisha umukashi wandi uwatemwikwa. Nga natufuupulwa, tulalanshanya icine ca mu Baibolo ne fyo Yehova aletwafwa.” Ba Diane balundapo ati: “Isubilo lya Bufumu lyalicindamisha kuli ifwe nomba.”

16. Mulandu nshi cacindamina ukuitendekelako ukweba bamunyinefwe ifyo tulekabila?

¹⁶ Ca cine, bamunyinefwe na bankashi ba Bwina Kristu kuti baba “cisansamushi” kuli ifwe ilyo tulepita mu nshita yayafya mu bumi no kutwafwa ukutwalilila ukusekelela. (Abena Kolose 4:11) Kwena, te kuti beshibe ifyo tuletontonkanya. E ico ilyo tulekabila ukwafwiwa, kuti caba bwino ukubeshibisha. Lyene kuti twatasha mu bufumacumi pa kusansamusha konse uko bamunyina bengatusansamusha, ukukumona ukuti kulefuma kuli Yehova.—Amapinda 12:25; 17:17.

Bebeteni Icilonganino Cenu

17. Mafya nshi abafyashi abashimbe bamo bakwata, kabili tumona shani abantu ababa nga bena?

¹⁷ Nga mwabebeta sana abasumina banenu, e lyo mukasambilila sana ukubatasha no kusekelela pa kubishanya na bo. Bebeteni icilonganino cenu. Cinshi mumonamo? Bushe muli abafyashi abashimbe abaleshomboka no kukushisha abana babo mu cine? Bushe mwalitontonkanyapo sana pa ca kumwenako cisuma bemika? Esheni ukwelenganya amafya bakwata. Abafyashi abashimbe bamo ba Jeanine balondololapo amafya yamo pamo nga: ukutalalilwa, ukubasengasenga ku baume babomba na bo ku ncito, ukukwata indalama shinono. Lelo, batila ubwafya bukalamba busanshamo ukwangwa inkuntu sha bana babo, apo umwana onse aliibela. Ba Jeanine balondolola ubwafya na bumbi abati: “Calyafya sana ukutaluka ku kulenga umwana obe umwaume ukuba ngo mutwe wa lupwa filya umulume aba. Nalikwata umwana mwanakashi, kabili cilankosela ukwibukisha ukuti nshifwile ukulashimika ifya nkama fyandi ifingamufinina.” Ba Jeanine balabomba no kusakamana aba mu ng’anda yabo, nge ficita abafyashi bashimbe abengi abatiina Lesa. Na kabili balasambilila Baibolo na bana babo, ukubakansha mu butumikishi no kubasenda ku kulongana. (Abena Efese 6:4) Mwandi Yehova afwile alatemwa ilyo amona ifyo ulu lupwa lubombesha cila bushiku pa kutwalilila ukuba ulwa mpomfu! Bushe tacitulenga ukusekelela ukukwata aba musango yo pa kati kesu? Cine cine, cilatusansamusha.

18, 19. Londololeni ifyo twingakosha ukutasha kwesu pa baba mu cilonganino.

¹⁸ Bebeteni icilonganino cenu na kabili. Kuti mwamona bamukamfwilwa ba cishinka ‘abashipuswa’ ku kulongana. (Luka 2:37, NW) Bushe inshita shimo balatalalilwa? Ee. Balafuluka sana abena mwabo! Lelo balatwalilila abapimpa mu mulimo wa kwa Yehova kabili balitemwa abantu bambi. Ukushikatala kwabo no kulamona bwino ifintu kulalundako ku kusekelela kwa cilonganino! Umwina Kristu uwabomba mu mulimo wa nshita yonse ukucila pa myaka 30 atile: “Cimo icinengo kusekelela sana kumona bamunyina na bankashi abakalamba abapita mu mesho ayengi lelo baletwalilila ukubombela Yehova muli bucishinka!” Ca cine ukuti Abena Kristu bakalamba abo twaba na bo balakoselesha nga nshi abaice.

¹⁹ Ni shani pa lwa bapya abatendeke fye ukubishanya ne cilonganino? Bushe tatuumfwa bwino ilyo balelumbula icitetekelo cabo pa kulongana? Tontonkanyeni pa fyo balunduluka ukutula apo batendekele ukusambilila Baibolo. Yehova afwile alibatemwa sana. Bushe na ifwe twalibatemwa? Bushe tulalanga ukuti twalibatemwa, ukubatasha pa kubombesha kwabo?

20. Mulandu nshi twingalandila ukuti onse mu cilonganino alacitako ifyacindama?

²⁰ Bushe mwalyupa, mwalyupwa, muli bashimbe, nelyo muli bafyashi abashimbe? Bushe uli mwana wa nshiwa, nelyo ni mwe bamukamfwilwa? Bushe mwalibishanya ne cilonganino pa myaka iingi nelyo e lyo mutendeke fye ukubishanya na co? Ishibeni ukuti icitetekelo cesu cilatukoselesha bonse. Kabili ilyo mwaimbako ulwimbo lwa Bufumu, ilyo mwayasukapo nelyo ilyo mwalanda ilyashi lya busambi mwi Sukulu lya Butumikishi bwa Teokrasi, cilatulenga ukusekelela sana. Icacindamisha ca kuti umutima wa kwa Yehova ulasekelela.

21. Cinshi ico tufwile ukucita sana, lelo fipusho nshi fisako?

²¹ Ca cine, nangu fye ni muli shino nshiku shayafya, kuti twasekelela mu kupepa Lesa wesu uwa nsansa. Twalikwata ifintu ifingi ifingatulenga ukwankulako ku kukoselesha kwa kwa Paulo ukwa kuti: “Twalilileni ukusekelela . . . e lyo Lesa wa kutemwa kabili uwa mutende akaba na imwe.” (2 Abena Korinti 13:11) Lelo, ni shani nga ca kuti twaponenwa no busanso bulengwa ne fyabumbwa pe sonde, ukupakasa, nelyo amafya ya ndalama ayabipisha? Bushe kuti twatwalilila ukusekelela mu mibele ya musango yo? Yasukileni ilyo mulebebeta icipande cikonkelepo.

[Futunoti]

Twalilileni Ukusekelela mu Mulimo wa kwa Yehova

“Sekeleleni pe muli Shikulu; ndetila kabili, Sekeleleni.”—ABENA FILIPI 4:4.

1, 2. Ni shani fintu munyina no lupwa lwakwe batwalilile ukusekelela nangu ca kuti balilufishe fyonse ifyo bakwete?

BA JAMES, Abena Kristu ba myaka 70 abekala ku Sierra Leone, balibombeshe ubumi bwabo bonse. Elenganyeni ifyo basekelele ilyo basungile no kukwate ndalama shalinga isha kushitamo ing’anda yalinga iya miputule ine! Lelo, ilyo ba James no lupwa lwabo bakuukiilemo, kwaimine inkondo ya bana calo muli cilya calo, kabili ing’anda yabo yalipile no konaika yonse. Balilufishe ing’anda yabo, lelo tabalekele ukusekelela. Mulandu nshi bashalekele ukusekelela?

² Ba James no lupwa lwabo tabaletontonkanya pa fyo balufishe lelo, baletontonkanya pa fyo bashele na fyo. Ba James balondolola ati: “Nangu fye ni muli ilya nshita yayafya, twalelongana, twalebelenga Baibolo, twalepepela capamo, no kwakanyako bambi ifinono ifyo twakwete. Twalitwalilile ukusekelela pantu twaletontonkanya pali bucibusa bwawamisha ubo twakwata na Yehova.” Ilyo baletontonkanya pa fintu fisuma baleipakisha, ukusanshako ukuba na bucibusa bwawamisha na Yehova, aba Bena Kristu ba busumino ‘batwalilile ukusekelela.’ (2 Abena Korinti 13:11, NW) Kwena, amafya yabo tayayangwike ukushipikisha. Lelo, tabalekele ukusekelela muli Yehova.

3. Ni shani fintu Abena Kristu ba kubalilapo bamo batwalilile ukusekelela?

³ Abena Kristu ba kubalilapo balikwete amafya yapala kuli yalya ba James no lupwa lwabo bapitilemo. Nalyo line, umutumwa Paulo alembele Abena Kristu abaHebere amashiwi ya kuti: “Mwasekelele mu kupokwa ifyuma fyenu.” Paulo lyene alondolwele icalengele ukuti basekelele, atile: “Pa kwishibo kuti mwe bene muli ne cuma icawamisha kabili iciikalilila.” (AbaHebere 10:34) Ca cine, balya Bena Kristu ba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo balikwete isubilo lya cine cine. Baleenekela no kucetekela ukupokelela icintu ico bashingapokwa—e kuti “icilongwe ca mweo” icishibonsa mu Bufumu bwa kwa Lesa ubwa mu muulu. (Ukusokolola 2:10) Ilelo, isubilo lyesu ilya Bwina Kristu—nampo nga lya mu muulu nelyo pe sonde—kuti lyatwafwa ukutwalilila ukusekelela nangu fye ni lintu twakwata amafya.

“Sekeleleni Mwi Subilo”

4, 5. (a) Mulandu nshi ukupanda mano kwa kwa Paulo ukwa ‘kusekelela mwi subilo’ kwabelele pa nshita yalinga ku bena Roma? (b) Cinshi cingalenga Umwina Kristu ukuleka ukutontonkanya pe subilo lyakwe?

⁴ Umutumwa Paulo akoseleshe abasumina banankwe mu Roma ‘ukusekelela mwi subilo’ lya bumi bwa muyayaya. (Abena Roma 12:12, NW) Kulya kwali kupanda mano ukwa pa nshita yalinga ku bena Roma. Mupepi ne myaka 10 pa numa Paulo abalembele uyu kalata, balipakeswe icabipisha, kabili bamo balilungulushiwe ukufikila ne mfwa pa mulandu we funde lya kwa Kateka Nero. Ukucetekela ukuti Lesa akabapeela icilongwe ca bumi ico abalaile e kwabafwile sana ilyo balecushiwa. Bushe ifintu fili shani pali lelo?

⁵ Apo tuli Bena Kristu, na ifwe tulenekela ukupakaswa. (2 Timote 3:12) Na kabili, twalishiba ukuti “inshita ne ca mankumanya” filatuponena bonse. (Lukala Milandu 9:11) Umuntu twatemwa kuti afwa mu busanso. Ubulwele bwabipisha kuti bwaipaya umufyashi nelyo cibusa twatemwisha. Nga tatuletontonkanya pe subilo lyesu ilya Bufumu, bumupashi bwesu kuti bwaba mu bwafya ilyo twaba na mesho ya musango yo. Kanshi, kuti calinga ukuipusha atuti: “Bushe ‘ndasekelela mwi subilo’? Miku inga njetetulapo? Bushe Paradise iikabako nomba line ya cine cine kuli ine? Bushe ndelenganya ukubamo? Bushe ndafwaisha ukuti impela ya buno bwikashi ikese nga filya nalefwaisha ilyo fye nasambilile icine?” Tulekabila ukutontonkanya sana pa cipusho calekeleshako. Mulandu nshi? Pantu nga ca kuti twalikwata ubumi busuma, twalikwata ifyuma, kabili twikala ku ncende ukushaba inkondo, ifipowe, nelyo amafya yalengwa ne fyabumbwa pe sonde, kuti nalimo pali ino nshita twalabako ukutila tulekabila ukuti icalo cipya cise.

6. (a) Ilyo Paulo na Sila baculile, ni pali cinshi baletontonkanya? (b) Ica kumwenako ca kwa Paulo na Sila kuti catukoselesha shani ilelo?

⁶ Paulo na kabili afundile abena Roma ‘ukushishimisha mu bucushi.’ (Abena Roma 12:12) Paulo aliculilepo. Inshita imo, amwene mu cimonwa umuntu uwa mulaalike ‘ukwabukila ku Makedonia’ ku kwafwa abantu kulya ukusambilila pa lwa kwa Yehova. (Imilimo 16:9) Ilyo aumfwile ifi, Paulo, pamo na Luka, Sila, na Timote, baile ku Bulaya. Cinshi aba bamishonari bapimpa bali no kusanga kulya? Ubucushi! Ilyo bashimikile mu musumba wa mu Makedonia uwa Filipi, Paulo na Sila balifopawilwe no kupooswa mu cifungo. Abekashi ba mu Filipi bamo tabaleangwa ku mbila nsuma kabili baleikaanya icabipisha. Bushe iyi mibele yalengele balya bamishonari bapimpa ukuleka ukusekelela? Iyo. Pa numa, ya kufopaulwa no kupooswa mu cifungo, “ubushiku pa kati Paulo na Sila balepepa, baleimbila Lesa amalumbo.” (Imilimo 16:25, 26) Ca cine ukuti ubukali Paulo na Sila baumfwile ilyo babafopawile tabwabalengele ukusekelela, lelo ici te co aba bamishonari babili baletontonkanyapo. Baletontonkanya pali Yehova ne nshila alebapaalilamo. Pa kusekelela ilyo ‘baleshishimisha mu bucushi,’ Paulo na Sila bali fya kumwenako fisuma kuli bamunyinabo mu Filipi na mu ncende shimbi.

7. Mulandu nshi tulingile ukutashisha mu mapepo yesu?

⁷ Paulo alembele ukuti: “Ku kupepa mube aba mukoosha.” (Abena Roma 12:12) Bushe mulapepa ilyo mulepita mu mafya? Finshi mulandapo ilyo mulepepa? Nalimo mulalumbula amafya yamo ayo mukwete no kulomba ukuti Yehova amwafwe. Lelo kuti mwatasha na pa fisuma mwakwata. Ilyo twaba na mafya, ukutontonkanya pa fintu fisuma ifyo Yehova atucitila kukatwafwa ‘ukusekelela mwi subilo.’ Davidi, uo ubumi bwakwe bwaiswilemo fye amafya, alembele ukuti: “Mwe Yehova Lesa wandi, ifipesha amano ifyo mwacitile fingi, na matontonkanyo yenu ayalola kuli ifwe; takuli uwingapashaniwa kuli imwe! Nga naesho kufilongola napamo ukufisosa, fyalifula, te kuti fipendwe.” (Amalumbo 40:5) Nga tuleetetula lyonse pa mapaalo tupokelela kuli Yehova, nge fyacitile Davidi, cine cine tukasekelela.

Mube Abacetekela

8. Cinshi cafwa Umwina Kristu ukuba ne nsansa ilyo alepakaswa?

⁸ Yesu akoselesha abakonshi bakwe ukukanatwishika ilyo baba na mesho yapusanapusana. Atila: “Muli [aba nsansa, NW] ilyo bamupontela, no kumulamata, no kumwambo bufi icintu conse ca bubifi pa mulandu wa ine.” (Mateo 5:11) Cinshi citulenga ukuba ne nsansa ilyo ifintu fya musango yo filetucitikila? Ukuba na maka ya kushipikisha ukukaanya bushinino bwa kuti umupashi wa kwa Yehova waba pali ifwe. Umutumwa Petro aebele Abena Kristu banankwe aba mu nshiku shakwe ukuti: “Nga mwapontelwa pe shina lya kwa Kristu, ninshi mwalishuka [muli ba nsansa, NW]; pa kuti Umupashi wa bukata kabili uwa maka, Umupashi wa kwa Lesa umwine, waikala pali imwe.” (1 Petro 4:13, 14) Yehova na kabili akatwafwa ukushipikisha pa kubomfya umupashi wa mushilo kabili ukutwafwa ukutwalilila ukusekelela.

9. Cinshi cayafwile bamunyina bamo ukusekelela ilyo babikilwe mu cifungo pa mulandu wa cisumino cabo?

⁹ Nangu fye ni lintu tuli mu mibele yayafya nga nshi, kuti twasekelela. Umwina Kristu uwe shina lya Adolf asangile ukuti ici ca cine. Adolf ekala mu calo umo Inte sha kwa Yehova shabindilwe ukushimikila pa myaka iingi. Adolf ne fibusa fyakwe fimo balibekete no kubapingula ukukakwa mu cifungo imyaka iingi pantu balikene ukuleka ifisumino fyabo ifya mu Baibolo. Imikalile mu cifungo yalyafishe nga nshi, lelo ukupala Paulo na Sila, Adolf na banankwe balisangile ifintu ifyabalengele ukutasha Lesa. Basangile ukuti ifyabacitikile mu cifungo fyalibafwile ukukosha icitetekelo cabo no kulundulula imibele ya Bwina Kristu iyacindama pamo nga bukapekape, icililishi, no kutemwa aba bwananyina. Ku ca kumwenako, ilyo umufungwa umo apokelela icipe ukufuma ku ng’anda, aleakana ifyalimo na basumina banankwe, abalemona ukuti ifi fintu fyalundwako fyalefuma kuli Yehova, Umupe mukalamba uwa “ca kupeelwa conse icisuma ne ca bupe conse icafikapo.” Icikuuku ca musango yo caleleta ukusekelela kuli bonse uwalepeela na balepokelela. E co icintu cali no konaule citetekelo cabo e cabalengele ukukoselako lwa ku mupashi!—Yakobo 1:17; Imilimo 20:35.

10, 11. Cinshi nkashi umo acitile ilyo balemulubulwisha libili libili lyene no kumubika mu cifungo pa myaka iingi?

¹⁰ Ella, na o uwikala mu calo umo umulimo wa Bufumu wabindilwe pa myaka iingi, balimwikete pa mulandu wa kwebako bambi isubilo lyakwe ilya Bwina Kristu. Pa myeshi 8, balemulubulwisha libili libili. Ilyo ubushiku bwa kumupingula bwafikile, bamupingwile ukukakwa imyaka 10 mu cifungo umushali bakapepa bambi aba kwa Yehova. Ella ali fye ne myaka 24 pali ilya nshita.

¹¹ Kwena, Ella taenekele ukwikala mu cifungo inshiku ishingi isha bukashana bwakwe. Lelo apo takwete amaka ya kwalula ifintu, asalilepo ukwalula ifyo alemona ifintu. E co, atendeke ukumona icifungo nge cifulo cakwe umwa kushimikila. Atila: “Naleshimikila sana ica kuti imyaka yalipitile mu kwangufyanya.” Ilyo papitile imyaka ukucila pali isano, na kabili balubulwishe Ella. Ilyo bamwene ukuti ukuba mu cifungo takwanenwine icitetekelo cakwe, abalemulubulwisha bamwebele ukuti: “Te kuti tukufumye pantu tawayaluka.” Ella ayaswike no kucetekela ukuti: “Nalyaluka! Nomba nalikwata imibele yawaminako ukucila iyo nakwete ilyo napooselwe fye mu cifungo, kabili icitetekelo candi calikoselako ukucila ifyo cali!” Kabili atile: “Nga tamulefwaya ukumfumya, ninshi nkekala ukufikila ilyo Yehova akamona ukuti nomba kuti amfumya.” Ukwikala mu cifungo pa myaka isano na hafu takwalengele Ella ukuleka ukusekelela! Asambilile ukuteka umutima mu mibele yonse. Bushe kuti mwasambililako fimo kuli wene?—AbaHebere 13:5.

12. Cinshi cingalenga Umwina Kristu ukuba no mutende wa muntontonkanya ilyo ifintu fyayafya?

¹² Mwitila Ella alikwata ica bupe caibela icimwafwa ukushipikisha amafya ya musango yo. Ilyo alelanda pa nshita balemulubulwisha mu myeshi ilyo bashilamupingula, Ella asumina ukuti: “Ndeibukisha ukusumanya ameno ku mwenso, kabili naleumfwa kwati luseba luli no mwenso.” Lelo, Ella alicetekela sana muli Yehova. Asambilila ukutetekela wene. (Amapinda 3:5-7) Ici calenga Yehova ukuba uwa cine nga nshi kuli wene ukucila kale. Alondolola ukuti: “Lyonse ilyo naingila mu muputule nalelubulwilamo, naleba uwa mutende. . . . Ifintu nga fyabipilako e lyo naleba sana uwa mutende.” Yehova e wali intulo ya ulya mutende. Umutumwa Paulo alondolwele ukuti: “Mwisakamikwa nangu kamo, lelo mu fintu fyonse lekeni ifya kulomba fyenu fiishibikwe kuli Lesa mu kupepa no kupaapaata pamo no kutootela; no mutende wa kwa Lesa uwapulamo mu kwiluka konse, wakulalinde mitima yenu na mapange yenu muli Kristu Yesu.”—Abena Filipi 4:6, 7.

13. Cinshi citulenga ukucetekela ukuti nga twaba na mafya, tukaba na maka ya kushipikisha?

¹³ Ella, uyo nomba uwafuma ku cifungo, atwalilile ukusekelela nangu ca kuti ali na mafya. Tacitile ici ku maka yakwe, lelo ku maka Yehova amupeele. E fyo cali na ku mutumwa Paulo, uwalembele ukuti: “E ico ndetakisho kucisha no kucankwa mu fya kunaka fyandi, ukuti amaka ya kwa Kristu yekale pali ine. . . . , pantu ilyo nanaka, e lyo naba na maka.”—2 Abena Korinti 12:9, 10.

14. Langilileni ifyo Umwina Kristu engaba ne mimwene isuma ilyo ali na mesho ne fingafumamo.

¹⁴ Amafya mukumanya lelo kuti yapusanako kuli aya twalandapo. Lelo, te mulandu ne fyo yengaba, amafya yalyafya ukushipikisha. Ku ca kumwenako, uwamwingisha incito kuti alengulula nga nshi ifyo mubomba—ukumulengulula sana ukucila ababomfi abapepa kumbi. Nalimo te kuti musange incito kumbi. Ni shani fintu mwingatwalilila ukusekelela? Ibukisheni Adolf na banankwe, abo ukuba mu cifungo kwabasambilishe ukulundulula imibele yacindama. Nga mwaesha sana mu kufumaluka ukusekesha uwamwingisha incito—nangu fye nga aba ‘uwayafya ukusekesha’—mukalundulula imibele ya Bwina Kristu pamo ngo kushipikisha no kushishimisha. (1 Petro 2:18, NW) Na kabili, kuti mwaba ababomfi basuma, icingalenga ukuti cikamwangukile ukusanga incito isuma ku ntanshi. Natulanshanye nomba inshila shimo umo twingatwalilila ukusekelela mu mulimo wa kwa Yehova.

Ukwangusha Imikalile Kulenga Ukusekelela

15-17. Cinshi abaupana basambilile ukutila kuti capwisha ubwafya, nangu icaleleta bwene te kuti cifumishiwepo?

¹⁵ Napamo takwingaba umwa kusengulwila pa musango wa ncito mubomba nelyo uko mubomba, lelo kwaliba ifintu fimbi mu bumi ifyo mwingalama. Moneni icacitike cakonkapo.

¹⁶ Abena Kristu baupana balaalike eluda ukuya ku myabo ukuti bengaliila capamo ifya kulya. Cilya cungulo, munyina no mukashi wakwe baebele ulya eluda ukuti muno nshiku, amafya ya mikalile nayabansha. Nangu ca kuti bonse babili balebomba incito sha kuwisha akasuba uko balepoosa sana inshita na maka, tabakwete amaka ya kusanga incito kumbi. Balelanguluka inshita bali no kushipikisha ubu bwafya.

¹⁷ Ilyo bamwipwishe ukuti abapandeko amano, eluda ayaswike fye ati, “Angusheni imikalile.” Mu nshila nshi? Umulume no mukashi wakwe balepoosa amaawala yatatu cila bushiku ukuya ku ncito no kubwela. Eluda, uwaishibe aba baupana bwino, atubulwile ukuti batontonkanye pa kukuukila mupepi na kuntu balebombela, pa kuti bengacefyako inshita balepoosa ukwenda pa kuya no kubwela ku ncito cila bushiku. Inshita yali no kushalako bali no kuibomfya ku fintu fimbi ifyacindama, nelyo ku kutusha fye. Nga ca kuti amafya ya mikalile yalemulenga ukukanasekelela, mulandu nshi mushingabebetela imibele yenu no kumona nga kuti mwailululwako pa kwalulako fimo fimo ifyo mwingaalula?

18. Mulandu nshi cacindamina ukutontonkanyapo bwino ilyo tushilapingula ukucita fimo?

¹⁸ Inshila imbi twingacefyako amafya ni pa kutontonkanya bwino ilyo tushilapingula ukucita fimo. Ku ca kumwenako, Umwina Kristu umo alefwaya ukukuula ing’anda. Asalile umusango wa kukuulilamo ing’anda uwayafya sana, nangu ca kuti tabalile akuulapo ing’anda. Nomba ailuka ukuti nga alisengawike amafya nga ca kuti ‘amwensekeshe nyantilo shakwe’ ilyo ashilasala umusango wa kukuulilamo ing’anda yakwe. (Amapinda 14:15) Umwina Kristu umbi alisumine ukuti ali no kwafwilisha uwasumina munankwe ukulipila inkongole nga afilwa. Ukulingana ne fyo basuminishenye, nga ca kuti uwakongwele afilwa ukulipila, uwalemwaafwa ali no kulipila. Pa kutendeka, fyonse fyaleenda fye bwino, lelo pa numa uwakongwele alifililwe ukulipila. Uwa mukongweshe alisakamikwe no kutila uwalaile ukumwafwa abweshe inkongole yonse. Ici caletele ukutitikisha nga nshi ku waleafwilisha. Bushe nga alisengawike ici atontonkanya pali fyonse ilyo ashilasumina ukuti ali no kulipila nga uwakongola afilwa ukulipila?—Amapinda 17:18.

19. Ni nshila nshi shimo isho twingacefeshamo amafya mu mikalile yesu?

¹⁹ Ilyo twanaka, twilatontonkanya ati kuti twacefyako amafya no kubukulula ukusekelela nga twacefyako inshita tupoosa pe sambililo lya pa lwesu ilya Baibolo, umulimo wa kushimikila, no kusangwa ku kulongana. Tatufwile ukucite co pantu ishi ni nshila shacindama isho twingapokelelamo umupashi wa kwa Yehova, umufuma ukusekelela. (Abena Galatia 5:22) Imilimo ya Bwina Kristu ilapembesula lyonse kabili tainasha sana. (Mateo 11:28-30) Kuti nalimo incito ya ku mubili nelyo ukukokoloka e kuletunasha, te milimo ya ku mupashi. Ukusendama bwangu kuti kwatwafwa ukutendeka ukubomba bwino nge fyo twalebomba kale. Ukutusha sana kuti kwatwafwa nga nshi. Ba N. H. Knorr, ababombele mwi Bumba Litungulula ilya Nte sha kwa Yehova ukufikila ilyo bafwile, baleeba bamishonari ukuti: “Nga mwafuupulwa, ica kubalilapo fye ukucita kutusha. Mukasanga ukuti ubwafya bonse bulaba eyefilya nga mwatuusha bwino ubushiku!”

20. (a) Supuleni inshila shimo umo twingatwalilila ukusekelela. (b) Finshi mwingatontonkanya ifingamulenga ukusekelela? (Moneni umukululo pe bula 17.)

²⁰ Abena Kristu balikwata umulimo waibela uwa kubombela “Lesa wa nsansa.” (1 Timote 1:11, NW) Nge fyo twamona, kuti twatwalilila ukusekelela na lintu fye tukwete amafya yabipisha. Lekeni tuleibukisha isubilo lya Bufumu, ukwaluka mu fyo tumona ifintu nga cakabilwa, no kwangusha ubumi bwesu. Lyene, nangu imikalile ikafye shani, tukankula ku mashiwi ya mutumwa Paulo aya kuti: “Sekeleleni pe muli Shikulu; ndetila kabili, Sekeleleni!”—Abena Filipi 4:4.