Ifyuma Fyaba Pali Bemba Yakulisha Iyaba Mu Central America

NANGU ca kutila icalo ca Nicaragua cinono, e cakwata Bemba yakulisha mu Central America, iyo beta ati Bemba ya Nicaragua. Ica kupapusha ca kuti Bemba ya Nicaragua napamo e yakwata fye amenshi umushaba umucele, umusangwa ifisabi fikalamba pamo nga fi sharki, ne fisabi fimbi ifisangwa muli fibemba fikalamba. Abasambilila ifya sayansi balanda ukuti kale sana iyi bemba yalisuntinkene na Bemba mukalamba uwa Pacific, lelo kwali ulupili ulwapuulike ulwalekenye iyi Bemba. Nomba ilyo umucele waile ulepwa muli Bemba ya Nicaragua, isabi lyalimo lyalibelele ukulaikala muli aya menshi ayashakwata umucele.

Iyi Bemba yalepa amakilomita 160, e lyo mu bwipi yaba amakilomita 70 kabili yabela apasansama. Pali iyi Bemba ya Nicaragua paba ifishi ukucila 400, kabili ifishi 300 fyaba mu ncende ya Asese, mupepi ne tauni lya Granada ilyabela ku kapinda ka kuso aka iyi ine bemba. Ifi fishi ifinono bafita ati utufishi twa Granada.

Icishi ca Ometepe icabela pa kati ka bemba e cakulishapo pa fishi fyonse. Calepa amakilomita 25 mu butali e lyo mu bufumo caba amakilomita 13, kabili ici cishi capangilwe ilyo impili shibili shapuulike muli Bemba kabili incende fye iinono e yasuntinkanya ishi mpili shibili. Ulupili lumo ulo beta ati Concepción, lwalepa amamita 1,610, lulamoneka na patali kabili lwalisongoka ku muulu, lwalikwata na mampanda. Limo limo lulafumya fimunyela kabili lwalishibikwa sana ku kapinda ka kuso aka cishi. Ulupili lumbi balwita ati Madera, lwalepa amamita 1,394, lelo lwena talufumya fimunyela. Lwafimbwa ku fimenwa ifingi, kabili pa kati ka ulu lupili palifononkela sana ica kutila na menshi yalekalilapo kabili palema na fubefube.

Abantu abengi balesa kuli iyi ncende ya Bemba ya Nicaragua ku kutandala. Besa mu kutamba ukuyemba kwa calo ne fintu fimbi ifingi ifyo abena kale balebomfya. Nomba pali iyi Bemba ya Nicaragua paliba na fimbi ifyaba kwati cuma ifyo mwingatemwa ukwishiba.

Abantu Abaikala pa Fishi

Utufishi twa Granada twalikwata ifimenwa ifingi kabili twalikwata ne nama mpanga. Mu mpanga mwaba amaluba ayamoneka bwino kabili aya maluba e yafimba ifishi ifingi ifyapangwa ne mpili shapuulike. Ku lulamba lwa bemba kwaliba ifyuni fya pa menshi ifyalekanalekana ifyayemba. Ku fimuti fyaba mu lulamba kwaba ifinsa fya fyuni fikalamba, kabili ifinsa filasunkaana sana ku mwela uufuma pali bemba kabili fimoneka kwati fyalapona.

Pa fishi fimo palekala abantu. Paliba amayanda ya balondo e lyo na ya bakankaala abaya mu kutandalapo. Paliba na masukulu, inshiishi, ifikuulwa fya kulilamo ne fikuulwa fya bwalwa. Ifi fishi fimoneka kwati mushi fye umo.

Cila bushiku kulaba amato yabili, ubwa bluu no bwabuuta, ayaya ku fishi fyalekanalekana ku kusenda abana be sukulu. Kwaba no bwato bwakwata ishitolo umo basendela ifisabo no musalu wa kushitisha pa tufishi. Ilingi line pa fishi kuti mwamona abalondo baleteya amasumbu na banakashi balecapa ifya kufwala pali bemba.

Pa Cishi ca Ometepe

Amakilomita 50 ukulola ku kapinda ka ku kulyo aka Granada kwaba Icishi ca Ometepe. Ici cishi cilamoneka bwino sana e lyo calikwata no mushili wafunda kabili ifi e fyalenga abantu ukutemwa sana ukulaikala kuli iyi ncende. Na kuba caishibikwa ukuti kuli iyi ine ncende e ko batendekele ukulima mu Nicaragua. Pali nomba, pa cishi ca Ometepe paba abantu ukucila pali 42,000 ababomba imilimo yalekanalekana pamo nga ukwipaya isabi no kulima amataba, inkonde, kofi, ne filimwa fimbi. E lyo kwaba ne nama mpanga ishimoneka bwino sana. Kwaba ne fyuni ifilila bwino sana, ifyakwata na masako ayasuma aya bluu na yakashika ayamoneka bwino nga filepupuka mu fimuti, kabili kwaba na tukolwe utwakwata amasako yabuuta pa menso uto abantu abengi batemwa sana.

Bushe ifi Fyuma Bakafisungilila Bwino?

Ifi Bemba ya Nicaragua yakula sana, cimoneka kwati te kuti yonaulwe. Nomba pali ino nshita ilakabila sana ukuicingilila. Amenshi yaba muli iyi bemba yalekoweshiwa ku mulandu wa fiko fifuma mu ma farmu na mu makampani yapanga ifintu e lyo ne fiko ifyo mulamba asenda mu mpanga sha kutila balitemaulamo ifimuti.