“Intungulushi Yenu Imo, Kristu”

“Mwileka abantu balemwita ati ‘intungulushi,’ pantu Intungulushi yenu imo, Kristu.”—MAT. 23:9, 10.

1. Bushe Inte sha kwa Yehova basumina ukuti Intungulushi yabo ni ani, kabili mulandu nshi?

AMACALICI ayengi yalikwata intungulushi, pamo nga papa uwa ku Roma, ne ntungulushi shimbi isha macalici. Inte sha kwa Yehova tabakwata intungulushi umuntunse. Te basambi ba muntunse uuli onse. E fisosa no kusesema kwa kwa Yehova ukulanda pa Mwana wakwe ukutila: “Moneni! Nimupeela ukuba inte ku nko, kabili ukuba intungulushi no kuba umukalamba wa bashilika ku nko.” (Esa. 55:4) Abena Kristu basubwa ne “mpaanga shimbi” tabafwaya intungulushi imbi kano fye iyo Yehova abapeela. (Yoh. 10:16) Balisumina filya Yesu asosele ukuti: “Intungulushi yenu imo, Kristu.”—Mat. 23:10.

Malaika Uwaletungulula Abena Israele

2, 3. Milimo nshi Umwana wa kwa Lesa abombele ku bena Israele?

² Kale sana ninshi ne cilonganino ca Bwina Kristu tacilabako, Yehova alisalile malaika wa kutungulula abantu bakwe abena Israele. Pa numa ya kufumya abena Israele mu Egupti, Yehova abebele ukuti: “Ndetuma malaika ukukutangilila ku kukulenga ube mu musebo no kukuleta ku cifulo nateyanya. E ico ukaicindike pa mulandu wakwe kabili ukomfwile ishiwi lyakwe. Wikamupondokela, pantu takamwelele pa membu shenu; pantu aleishila mwi shina lyandi.” (Ukufu. 23:20, 21) Te kuti tutwishike ukutila ulya malaika, ‘uwaishile mwi shina lya kwa Yehova’ ali libeli lya kwa Lesa.

³ Uyu mwana wa kwa Lesa afwile alikwete ishina lya kuti Mikaele ilyo ashilaisa pano isonde. Mwi buuku lya kwa Daniele, Mikaele etwa ati ‘cilolo wa bantu’ ba kwa Daniele abena Israele. (Dan. 10:21) Umusambi Yuda alangile ukuti Mikaele aletungulula abena Israele ninshi na Daniele talabako. Pa numa ya mfwa ya kwa Mose, cimoneka kwati Satana alefwaya ukubomfya icitumbi ca kwa Mose ku kucita fimo ifyo umwine alefwaya, napamo ukulenga abena Israele ukutendeka ukucipepa. Mikaele alishile no kumulesha. Yuda ashimika ukuti: “Ilyo Mikaele malaika mukalamba apusene na Satana Kaseebanya no kuumanina pa citumbi ca kwa Mose, tapamine ukumupingula mu miponto, lelo atile: ‘Yehova akukalipile.’” (Yuda 9) Ilyo papitile inshita inono, ninshi Yeriko ali mu kupomonwa, afwile ni Mikaele, “umukalamba wa mabumba ya kwa Yehova” e waile kuli Yoshua no kumukoselesha ukuti Yehova alamwafwa. (Belengeni Yoshua 5:13-15.) Ilyo umukalamba wa fibanda afwaile ukulesha malaika ukuya kuli kasesema Daniele ku kumweba ubukombe ubwacindama, malaika mukalamba Mikaele aileafwa ulya malaika.—Dan. 10:5-7, 12-14.

Intungulushi Yasobelwe Yaisa

4. Kusesema nshi kwalandile pa kwisa kwa kwa Mesia?

⁴ Ilyo ifi twalandapo fishilacitika, Yehova atumine malaika wakwe Gabriele kuli kasesema Daniele ku kumweba ubusesemo ubwalelanda pa kwisa kwa kwa “Mesia Intungulushi.” (Dan. 9:21-25)a Pa nshita ilya ine iyasobelwe, mu 29 C.E., e lyo Yesu bamubatishe kuli Yohane. Yehova apongolwele umupashi wa mushilo pali Yesu, no kulenga aba Uwasubwa, e kutila Kristu nangu Mesia. (Mat. 3:13-17; Yoh. 1:29-34; Gal. 4:4) Kanshi ali no kuba Intungulushi iyaibela.

5. Bushe ifyo Yesu alebomba umulimo pano calo filanga shani ukuti ali ni Ntungulushi?

⁵ Yesu umwine alilangile ukutila ni “Mesia Intungulushi” ilyo atendeke fye umulimo wakwe pano calo. Pa numa ya nshiku fye ishinono, atendeke ukulonganya abasambi kabili alicitile ne cisungusho ca kubalilapo. (Yoh. 1:35–2:11) Abasambi bakwe balemukonka ilyo ale-enda mu calo conse alebila imbila nsuma iya Bufumu. (Luka 8:1) Alibasambilishe umulimo wa kushimikila kabili e wali pa ntanshi mu kushimikila no kusambilisha pa kuti abasambi balemona ifyo bakalabomba. (Luka 9:1-6) Baeluda pali lelo bafwile ukupashanya imibombele yakwe.

6. Cinshi twingasosela ukuti Kristu ali Kacema kabili Intungulushi?

⁶ Yesu alandile na pa cintu cimbi icakuma ubutungulushi bwakwe ilyo aipashenye kuli kacema uwatemwa umukuni wakwe. Bakacema ba mu fyalo fya ku Asia, baletungulula impanga shabo. Mu citabo citila The Land and the Book, W. M. Thomson alembele ukuti: “Kacema aba pa ntanshi ya mpaanga, te kushitungulula fye, lelo alafwaya no kumona ukuti umo shalapita muli fye bwino tamuli busanso. . . . Alatungulula no kutwala impanga shakwe ku mulemfwe uusuma kabili alashicingilila ku filwani.” Pa kulanga ukuti ni Ntungulushi kabili Kacema wa cine, Yesu atile: “Nine kacema musuma; kacema umusuma atuulila impaanga umweo wakwe. Impaanga shandi shilomfwa ishiwi lyandi, na ine nalishiishiba, na sho shilankonka.” (Yoh. 10:11, 27) Ca cine pantu na kuba Yesu alifwilile impaanga shakwe, lelo Yehova alimubushishe “ukuba Intungulushi kabili Umupusushi.”—Imil. 5:31; Heb. 13:20.

Ni Kangalila wa Cilonganino ca Bwina Kristu

7. Yesu atungulula icilonganino ca Bwina Kristu ukupitila muli cinshi?

⁷ Ilyo ali mupepi no kuya ku muulu, Yesu uwabuukile ku bafwa aebele abasambi bakwe ukuti: “Nabampela amaka yonse mu muulu na pano isonde.” (Mat. 28:18) Yehova alekele Yesu apeela abasambi bakwe umupashi wa mushilo pa kuti babe Abena Kristu bakosa. (Yoh. 15:26) Apongolwele umupashi pa Bena Kristu ba kubalilapo pa Pentekoste mu 33 C.E. (Imil. 2:33) Kulya kupongolwela umupashi pa basambi e yali intendekelo ya cilonganino ca Bena Kristu. Yehova apeele Umwana wakwe umulimo wa kutungulula icilonganino ilyo ali ku muulu. (Belengeni Abena Efese 1:22; Abena Kolose 1:13, 18.) Yesu atungulula icilonganino ca Bwina Kristu ukupitila mu mupashi wa mushilo uwa kwa Yehova, kabili alikwata bamalaika bakwe abamubombela kabili “abalengelwe ukunakila ena.”—1 Pet. 3:22.

8. Ni bani Kristu alebomfya mu nshiku sha batumwa ku kutungulula abasambi bakwe, kabili ni bani abomfya muno nshiku?

⁸ Kabili ukupitila mu mupashi wa mushilo, Kristu alipeele “ifya bupe ku bantu” ica kuti bamo bali “bakacema na bakasambilisha” mu cilonganino. (Efes. 4:8, 11) Umutumwa Paulo akoseleshe bakangalila Abena Kristu ukuti: “Muleisakamana mwe bene, kabili mulesakamana no mukuni onse, uo umupashi wa mushilo wamubikapo ukuba bakangalila, ku kucema icilonganino ca kwa Lesa.” (Imil. 20:28) Ilyo icilonganino ca Bwina Kristu catendeke fye, bakangalila bonse bali Bena Kristu basubwa. Abatumwa e lyo na bakalamba abali mu Yerusalemu e bali mwi bumba litungulula. Kristu abomfeshe ili ibumba ukutungulula ‘bamunyina’ bonse abasubwa abali pano calo ilya nshita. (Heb. 2:11; Imil. 16:4, 5) Muli shino nshiku sha kulekelesha, Kristu alipeela “ifyuma fyakwe fyonse,” e kuti, fyonse ifyakuma Ubufumu, ku “musha wa cishinka kabili uwashilimuka” ne Bumba Litungulula ilimwimininako ilyapangwa na Bena Kristu basubwa. (Mat. 24:45-47) Abasubwa na banabo ababa mwi bumba lya mpaanga shimbi balishiba ukuti nga balekonka ubutungulushi bwe Bumba Litungulula ilya muno nshiku, ninshi balekonka Intungulushi yabo, Kristu.

Kristu Atendeka Umulimo wa Kushimikila

9, 10. Bushe Kristu acitile shani pa kuti abantu na bambi bomfwe imbila nsuma iya Bufumu?

⁹ Ukutula fye apo umulimo wa kushimikila no kusambilisha watendekele, Yesu umwine e waleutungulula. Alitantike bwino ifyo imbila nsuma iya Bufumu yali no kushimikilwa ku bantu pano calo. Ilyo ali pano calo aebele abasambi bakwe ukuti: “Mwiya mu musebo wa bena fyalo, kabili mwi-ingila mu musumba wa bena Samaria; lelo muleya ku mpaanga ishaluba isha mu ng’anda ya kwa Israele. Ilyo muleya, mulebila amuti, ‘Ubufumu bwa mu muulu nabupalama.’” (Mat. 10:5-7) Balicincile ukushimikila abaYuda na basangwike abaYuda, maka maka pa numa ya Pentekoste mu 33. C.E.—Imil. 2:4, 5, 10, 11; 5:42; 6:7.

¹⁰ Lyena Yesu abomfeshe umupashi wa mushilo ku kushimikila pa Bufumu na ku bena Samaria intanshi e lyo pa numa ku bashali abaYuda. (Imil. 8:5, 6, 14-17; 10:19-22, 44, 45) Yesu umwine e wa-afwile Sauli wa ku Tarsi ukuba Umwina Kristu pa kuti akatwale imbila nsuma ku bena fyalo. Yesu aebele umusambi wakwe Anania ukuti: “Ima, kabiye no musebo uwitwa Uwaololoka, na pa ng’anda ya kwa Yuda ufwayepo umwina Tarsi, ishina lyakwe ni Sauli. . . . Kabiye, pantu uyu muntu cipe ico nasala ku kutwala ishina lyandi ku bena fyalo na ku shamfumu na ku bana ba kwa Israele.” (Imil. 9:3-6, 10, 11, 15) “Uyu muntu” aishileba umutumwa Paulo.—1 Tim. 2:7.

11. Bushe Kristu abomfeshe shani umupashi wa mushilo pa kulundulula umulimo wa kushimikila?

¹¹ Ilyo inshita yafikile iya kuti na ba mu nko shimbi abashali baYuda bashimikilwe, Paulo apokelele ubutungulushi ukufuma ku muulu ubwa kuti aye pa nyendo shakwe isha bumishonari ku Asia Minor no kuyafika ku Europe. Luka alembele mwi buuku lya Imilimo ati: “Ilyo [bakasesema na bakasambilisha Abena Kristu abali mu cilonganino ca mu Antioke ya ku Suria] balebombela Yehova no kuleka ukulya, umupashi wa mushilo watile: ‘Pa bantu bonse mpaatwileniko Barnaba na Sauli ku kubomba umulimo uo nabetila.’ E lyo balekele ukulya, bapepa kabili bababikilepo iminwe no kubaleka baye.” (Imil. 13:2, 3) Yesu umwine e waitile Sauli wa ku Tarsi ukuti abe ‘cipe ico asalile’ ku kwishibisha ishina Lyakwe ku bena fyalo; kanshi Kristu Intungulushi ya cilonganino e walengele ukuti umulimo ubombwe sana. Ilyo Paulo ali pa bulendo bwakwe ubwalenga bubili ubwa mishonari, calimoneke bwino sana ukuti Yesu alebomfya umupashi wa mushilo ukutungulula uyu mulimo. Baibolo itila: “umupashi wa kwa Yesu,” e kutila Yesu ukupitila mu mupashi wa mushilo, atungulwile Paulo na bo ali nabo pa lwendo, uko balingile ukuya, kabili mu cimonwa baebelwe ukuya ku Europe.—Belengeni Imilimo 16:6-10.

Ifyo Yesu Atungulula Icilonganino Cakwe

12, 13. Bushe ibuuku lya Ukusokolola lilanga shani ukuti Kristu alamona fyonse ificitika mu cilonganino cimo na cimo?

¹² Yesu alemona bwino bwino ifyalecitika mu cilonganino ca basambi bakwe abasubwa mu nshiku sha batumwa. Alishibe bwino bwino ifyo icilonganino cimo na cimo cali. Kuti twamona ukuti ici ca cine nga twabelenga Ukusokolola ifipandwa 2 na 3. Yesu alanda pa filonganino fyonse 7 ifyali mu Asia Minor. (Ukus. 1:11) Te kuti tutwishike nangu panono ukuti alishibe bwino na bumupashi bwa filonganino fimbi ifya basambi bakwe pano isonde.—Belengeni Ukusokolola 2:23.

¹³ Yesu alitashishe ifilonganino fimo pa kushipikisha, pa kutwalilila abakosa na lintu baleba na mesho, pa kukakatila ku cebo cakwe, na pa kukaana ubusangu. (Ukus. 2:2, 9, 13, 19; 3:8) Lelo aba mu filonganino fimbi alibakalipile pantu tabamutemenwe nga filya bamutemenwe pa kubala, baleleka bamo balepepa utulubi, kabili baletekelesha na baleleta amalekano. (Ukus. 2:4, 14, 15, 20; 3:15, 16) Apo Yesu ali ni kangalila wakwata ukutemwa, na balya bene akalipile alibebele ukuti: “Bonse abo natemwa ndabafunda no kubasalapula. E ico ube uwacincila no kulapila.” (Ukus. 3:19) Nangu ca kutila ali ku muulu, Yesu aletungulula ifilonganino fya basambi bakwe abali pe sonde ukupitila mu mupashi wa mushilo. Pa kusondwelela ubukombe kuli filya filonganino, atile: “Uuli na matwi omfwe ico umupashi ulesosa ku filonganino.”—Ukus. 3:22.

14-16. (a) Cinshi cilanga ukuti Yesu ni Ntungulushi yashipa iya bantu ba kwa Yehova pano calo? (b) Cinshi cafumamo muli ifi Yesu atwalilila ukuba “na” basambi bakwe “inshiku shonse mpaka na ku mpela ya calo”? (c) Cinshi tukalandapo mu cipande cikonkelepo?

¹⁴ Natumona ukutila Mikaele (Yesu) ali ni malaika wa maka uwaletungulula abena Israele. Pa numa, Yesu ali ni Ntungulushi yashipa kabili Kacema uwatemenwe sana abasambi bakwe aba kubalilapo. Ilyo ali pano calo, e wali pa ntanshi mu kubomba umulimo wa kushimikila. Kabili ilyo abuushiwe, alitungulwile umulimo wa kushimikila imbila nsuma iya Bufumu.

¹⁵ Ukupitila mu mupashi wa mushilo, Yesu akalenga umulimo wa kushimikila ukasuke ukafike ku mpela sha pano isonde. Ilyo ashilaya ku muulu, Yesu aebele abasambi bakwe ukuti: “Mukapokelela amaka ilyo umupashi wa mushilo ukesa pali imwe, kabili mukaba inte shandi mu Yerusalemu na mu Yudea monse na mu Samaria, na ku mpela ya pano isonde.” (Imil. 1:8; belengeni 1 Petro 1:12.) Mu nshiku sha batumwa, ubutungulushi bwa kwa Kristu bwalengele abantu abengi ukumfwa ubukombe bwa Bufumu.—Kol. 1:23.

¹⁶ Lelo Yesu umwine atile uyu mulimo wali no kutwalilila ukufika ku nshita ya ku mpela. Pa numa ya kweba abasambi bakwe ukubila no kulenga abantu mu nko shonse ukuba abasambi, Yesu alibalaile ukuti: “Nakulaba na imwe inshiku shonse mpaka na ku mpela ya calo.” (Mat. 28:19, 20) Ukutula apo bamubikila pa Bufumu mu 1914, Kristu alitwalilila ukuba “na” basambi bakwe kabili ni Ntungulushi iibombesha. Umulimo abomba ukutula mu 1914 e o tukalandapo mu cipande cikonkelepo.

[Futunoti]

Yesu Alatutungulula Na Pali Lelo

“Aile alecimfya mpaka apwishishisha ukucimfya kwakwe.”—UKUS. 6:2.

1, 2. (a) Bushe Baibolo yalondolola shani umulimo Kristu akwata ukutula apo abikilwa pa Bufumu mu 1914? (b) Milimo nshi Kristu abomba ukufuma apo abela imfumu?

KRISTU atendeke ukuteka pa Bufumu bwa buMesia ubwa kwa Yehova mu 1914. Bushe tumona ukuti alecita finshi pali ino nshita? Bushe twaishiba ukuti ni mfumu iyaikala pa cipuna iilolekesha pe sonde cila nshita pa kuti imone ifilecitika mu filonganino? Nga e fyo tutontonkanya ninshi tufwile ukwaluka. Mwi buuku lya Amalumbo ne lya Ukusokolola Yesu alondololwa ukuti ni mfumu ya maka kabili anina pali kabalwe, aleya “alecimfya mpaka apwishishisha ukucimfya kwakwe.”—Ukus. 6:2; Amalu. 2:6-9; 45:1-4.

² Ico Kristu abalilepo ukucita ilyo bamubikile pa bufumu, kucimfya “icing’wena na bamalaika ba ciko.” Apo e Mikaele malaika Mukalamba, Kristu atamfishe Satana ne fibanda fyakwe mu muulu umwa mushilo no kubapoosa pano isonde. (Ukus. 12:7-9) Lyena, apo aba ni “nkombe ya cipangano” iya kwa Yehova, Yesu alishile pamo na Wishi mu kuceeceeta itempele lya mampalanya. (Mal. 3:1) Apingwile Abena Kristu ba bufi, abakwata sana umulandu pali bonse ababa muli “Babiloni Mukalamba.” Abasangile no mulandu wa kwipaya abantu no wa kusangukila ukupepa kwa cine e lyo no kupanga bucibusa na baba mu fikansa fya calo.—Ukus. 18:2, 3, 24.

Kristu Asangulula Umusha Wakwe uwa pe Sonde

3, 4. (a) Mulimo nshi Kristu abombele nge “nkombe” ya kwa Yehova? (b) Cinshi Yesu asangile ilyo aceeceetele itempele, kabili apo e mutwe wa cilonganino, ni bani asontele?

³ Ilyo Yehova ne “nkombe” yakwe baceeceetele itempele lya mampalanya kwali ibumba ilyamoneke mu lubansa lwe tempele. Abali muli ili bumba, te Bena Kristu ba bufi, lelo Bena Kristu ba cine. Na lyo line, aba Bena Kristu basubwa, nelyo “abana ba kwa Lebi” na bo bene balingile ukusangululwa. Cali nga filya kasesema Malaki asobele ukuti: “[Yehova] akekala nga kalopolola kabili uwa kusangulula silfere kabili akasangulula abana ba kwa Lebi; kabili akabakamununa nga golde kabili nga silfere, kabili kuli Yehova, bakaba abantu abakalapeela umutuulo mu bulungami.” (Mal. 3:3) Yehova abomfeshe “inkombe ya cipangano,” Kristu Yesu, ku kusangulula abena Israele ba ku mupashi.

⁴ Kristu asangile aba Bena Kristu basubwa balebombesha ukupekanishisha bakapepa ba kwa Lesa ifya kulya fya ku mupashi ifya pa nshita yalinga. Ukutula mu 1879 ukuya na ku ntanshi, mu nshita sha mutende na mu nshita sha mafya shine, balalanda pa fyo Baibolo isambilisha pa Bufumu bwa kwa Lesa muli ino magazini. Yesu alisobele ukuti ilyo ‘akesa’ mu kuceeceeta aba mu ng’anda yakwe mu “nshita ya ku mpela ya calo,” akasanga umusha alebapeela “ifya kulya pa nshita yalinga.” Atile uyo musha akaba uwa nsansa pantu “akamusonta ukuba kangalila pa fyuma fyakwe fyonse.” (Mat. 24:3, 45-47) Apo Kristu e mutwe wa cilonganino, alabomfya “umusha wa cishinka kabili uwashilimuka” ukwangalila fyonse ifyakuma Ubufumu Bwakwe pano isonde. Alatungulula abasubwa “aba mu ng’anda yakwe” na banabo “impaanga shimbi” ukupitila mwi Bumba Litungulula.—Yoh. 10:16.

Inshita ya Kuseepa

5. Mulimo nshi uwapeelwa ku Mfumu Mesia uo Yohane amwene mu cimonwa?

⁵ Umutumwa Yohane alimwene icimonwa pa cintu na cimbi ico Imfumu Mesia ali no kucita mu “bushiku bwa kwa Shikulu” pa numa ya kuba imfumu mu 1914. Yohane alembele ukuti: “Naliloleshe, kabili, moneni! kwali ikumbi lyabuuta, na pe kumbi napekala uwapala umwana wa muntu, nafwala ne cisote ca bufumu ica golde na mu minwe yakwe ekete icikwakwa icatwa.” (Ukus. 1:10; 14:14) Yohane aumfwile malaika uwafumine kuli Yehova ale-eba uyu uwa Kuseepa ukupishamo icikwakwa pantu “ifya kuseepa nafipiisha pe sonde.”—Ukus. 14:15, 16.

6. Yesu atile cinshi cali no kucitika mu kupita kwa nshita?

⁶ ‘Ukuseepa ifya pe sonde’ kuletwibukisha icilangililo ca kwa Yesu ica ngano ne fyani. Yesu aipashenye ku mwaume uwatandile imbuto mwi bala lyakwe no kwenekela ukuti akaseepa ingano ishisuma, ishimininako “abana ba bufumu,” e kuti Abena Kristu basubwa abakateka nankwe mu Bufumu bwakwe. Lelo umulwani, “Satana Kaseebanya” alishile ubushiku no kutandamo ifyani, ne fi ifyani, “bana ba mubifi.” Katanda aebele ababomfi bakwe ukuleka ingano ne fyani ukukulila pamo ukufikila inshita ya kulobolola, iikaba “ku mpela ya cino calo.” Pali iyi nshita, ali no kutuma bamalaika bakwe ku kupaatukanya ingano ne fyani.—Mat. 13:24-30, 36-41.

7. Bushe Kristu abomba shani umulimo wa ‘kuseepa pe isonde’?

⁷ Ukulingana ne cimonwa Yohane amwene, Yesu alatungulula umulimo wa mwi sonde lyonse uwa kuseepa. Ico abalilepo muli uku ‘kuseepa ifya pe isonde’ kulonganika abashalapo pali ba 144,000, “abana ba bufumu,” atemwa ingano isho Yesu alandilepo mu cilangililo. Pa numa ya Nkondo ya Calo iya Kubalilapo, ubupusano bwaba pa Bena Kristu ba cine na ba bufi bwalimoneka sana ica kuti bwalenga kwaba no ‘kuseepa ifya pe isonde’ ukwa bubili, e kuti ukulonganika ababa mwi bumba lya mpaanga shimbi. Aba te “bana ba bufumu,” lelo “libumba likalamba” ilya bantu abafwaya ukulatekwa na bulya Bufumu. Balibaseepa ukufuma mu “nko shonse ne mitundu na bantu na bantu ne ndimi.” Balainashisha ku Bufumu bwa mu muulu ubwa buMesia ubo Kristu Yesu akateka pamo na ba 144,000 “aba mushilo.”—Ukus. 7:9, 10; Dan. 7:13, 14, 18.

Yesu e Utungulula Ifilonganino

8, 9. (a) Twaishiba shani ukuti Kristu tamona fye ificitika mu cilonganino lelo alamona ne ficita umuntu umo na umo uwabamo? (b) Ukulingana ne cikope cili pe bula 26, bushe “ifyashika ifya kwa Satana” ifyo tushifwile ukucita ni finshi?

⁸ Twalimwene mu cipande cafumineko ifyo Kristu alebebeta bwino bukapepa bwa cilonganino cimo na cimo mu nshita ya batumwa. Muno nshiku apo Kristu, Intungulushi yesu ni Mfumu iiteka kabili iyapeelwa “amaka yonse mu muulu na pano isonde,” alatungulula ifilonganino fyonse mwi sonde lyonse kumo na bakangalila babamo. (Mat. 28:18; Kol. 1:18) Yehova “amulengele ukuba umutwe wa fintu fyonse ku cilonganino” ca Bena Kristu basubwa. (Efes. 1:22) Kanshi, aleshiba fyonse ificitika mu filonganino fya Nte sha kwa Yehova ifyacila pali 100,000.

⁹ Ku cilonganino ca ku Tuatira, Yesu atumineko ubukombe bwa kuti: “Ifi e fyasosa Umwana wa kwa Lesa, uwaba na menso ayabeeka kwati lubingu lwa mulilo. . . . ‘Nalishiba ifyo ucita.’” (Ukus. 2:18, 19) Alikalipile aba muli cilya cilonganino pantu bali ne mibele yabipa, kabili balitemenwe sana ukwangala. Atile: “Nine mfwayafwaya mu mfyo na mu mitima, kabili nkapeela umuntu onse ukulingana ne fyo acita.” (Ukus. 2:23) Aya mashiwi yaletulanga ukuti Kristu tamona fye ifilecitika mu cilonganino cimo na cimo lelo alamona ne micitile ya muntu umo umo uwaba mu cilonganino. Yesu atashishe Abena Kristu ba mu Tuatira “abashaishibe ifyo abene basosa abati: ‘ifyashika ifya kwa Satana.’” (Ukus. 2:24) Na muno nshiku, Yesu alatasha abaice na bakalamba abashilolesha mu “fyashika ifya kwa Satana” ifiba pa Intaneti, mu mafilimu ya lukakaala, kabili alatasha na bashikutika ku bantu abamona ifibi kwati fisuma. Ala Yesu alatemwa ukumona uko Abena Kristu abengi babombesha no kuipeelesha mu kukonka ubutungulushi bwakwe muli fyonse ifyo bacita!

10. Bushe ifyo Kristu atungulula baeluda mu cilonganino fyalondololwa shani, lelo cinshi aba baeluda bafwile ukwishiba?

¹⁰ Kristu atungulula ifilonganino fyakwe pano isonde ukupitila muli baeluda basontwa. (Efes. 4:8, 11, 12) Mu nshita ya batumwa, bakangalila bonse bali abasubwa no mupashi. Ibuuku lya Ukusokolola lyalondolola ukuti baba kwati ni ntanda mu lupi lwa ku kulyo ulwa kwa Kristu. (Ukus. 1:16, 20) Muno nshiku, baeluda abengi mu filonganino baba mwi bumba lya mpaanga shimbi. Nabo batungululwa na Kristu pantu pa kubasala, kulaba ukupepa sana no kukonka ubutungulushi bwa mupashi wa mushilo. (Imil. 20:28) Lelo, aba baeluda balishiba ukuti pa kutungulula abasambi bakwe pano isonde, Kristu abomfya ibumba ilinono ilya Bena Kristu basubwa ababa mwi Bumba Litungulula.—Belengeni Imilimo 15:6, 28-30.

“Iseni, Mwe Shikulu Yesu”

11. Mulandu nshi tufwaila sana Intungulushi yesu ukwisa bwangu?

¹¹ Mu cimonwa, Yohane amwene Yesu uwalandile pa miku iingi ukuti aleisa bwangu. (Ukus. 2:16; 3:11; 22:7, 20) Ukwabula no kutwishika, Yesu alelanda pa kwisa kwakwe ku kupingula Babiloni Mukalamba ne calo ca kwa Satana conse. (2 Tes. 1:7, 8) Apo umutumwa Yohane, uwali umukote ilya nshita alefwaisha ukumonako ukufikilishiwa kwa fintu fyacindama ifyasobelwe, ayaswike ukutila: “Ameni! Iseni, mwe Shikulu Yesu.” Na ifwe fwe bekala mu nshiku sha kulekelesha isha cino calo cabipa, tulafwaisha ukumonako uko Intungulushi kabili Imfumu yesu ikesa ku kulenga ishina lya kwa Wishi ukuba ilya mushilo no kulenga cikeshibikwe ukuti E walinga ukuteka.

12. Mulimo nshi Kristu akabomba ilyo imyela ya bonaushi tabalailekako?

¹² Ilyo Yesu talaisa ku konaula icalo conse ica kwa Satana, abena Israele ba ku mupashi bonse bafwile ukufwatikwa icishibilo ca kulekelesha. Baibolo yalilanda bwino bwino ukuti imyela ya konaula icalo ca kwa Satana tabakailekeleko mpaka ba 144,000 bonse bakafwatikwe icishibilo.—Ukus. 7:1-4.

13. Mu ciputulwa ca kubalilapo ica “bucushi bukalamba,” bushe Kristu akalenga shani cikeshibikwe ukuti e uteka?

¹³ Abantu abengi abekala pano isonde tabaishiba ukuti Kristu ni mfumu ukutula mu 1914. (2 Pet. 3:3, 4) Na lyo line, nomba line, ali no kulenga bonse ukwishiba ukuti alateka ilyo akaleta ubupingushi bwa kwa Yehova ubwa konaula ifyaba mu calo ca kwa Satana. Ukonaulwa kwa “muntu wa bumpulamafunde,” e kutila bashimapepo ba mu macalici ya batila Bena Kristu kukalenga ‘ukubapo kwakwe kukamoneke’ bwino bwino. (Belengeni 2 Abena Tesalonika 2:3, 8.) E lyo cikeshibikwa bwino ukuti Kristu nomba alebomba umulimo wa kupingula uo Yehova amupeela. (Belengeni 2 Timote 4:1.) Ukonaulwa kwa macalici ayakwata sana umulandu pa mipepele yonse iyaba muli Babiloni Mukalamba kukaba e ntendekelo ya konaulwa kwa mipepele yonse iya bufi. Yehova akalenga intungulushi sha mu calo ukonaula uyu cilende. (Ukus. 17:15-18) Ici e cikabalilapo ukucitika mu “bucushi ubukalamba.”—Mat. 24:21.

14. (a) Mulandu nshi iciputulwa ca kubalilapo ica bucushi bukalamba cikepifiwilwa? (b) Cikaba shani ku bantu ba kwa Yehova, ilyo “icishibilo ca Mwana wa muntu” cikamoneka?

¹⁴ Yesu alandile ukuti inshiku sha bucushi shikepifiwa “pa mulandu wa basalwa,” e kutila Abena Kristu basubwa abacili pe sonde. (Mat. 24:22) Yehova takaleke uku kusansa ukukesa pa kupepa kwa bufi ukonaula Abena Kristu basubwa bonse na banabo ababa mwi bumba lya mpaanga shimbi. Yesu asosele no kuti, “pa numa ya bucushi bwa nshiku shilya,” kukaba ifishibilo pa kasuba, pa mweshi, na pa ntanda, “e lyo icishibilo ca Mwana wa muntu cikamoneka mu muulu.” Ici cikalenga inko sha pe sonde “ukaloosha nga nshi.” Lelo ku basubwa, abakaya ku muulu, na banabo, abakekala pe sonde te fyo cikaba. Bena ‘bakeminina no kwinuna imitwe yabo, pantu ninshi ukulubuka kwabo nakupalama.’—Mat. 24:29, 30; Luka 21:25-28.

15. Cinshi Kristu akacita ilyo akesa?

¹⁵ Ilyo Umwana wa muntu ashilapwishisha ukucimfya, akacita icintu na cimbi. Asobele ukuti: “Ilyo Umwana wa muntu akesa no bucindami bwakwe, na bamalaika bonse pamo nankwe, e lyo akekala pa cipuna cakwe ica bufumu kabili ica bukata. Ne nko shonse shikalonganikwa pa ntanshi yakwe, kabili akapaatukanya abantu, filya kacema apaatukanya impaanga ku mbushi. Kabili akabika impaanga ku kulyo, ne mbushi ku kuso.” (Mat. 25:31-33) Ukwisa kwalandwapo pano, kwisa kwa kwa Kristu mu kupaatukanya abantu ba mu “nko shonse” mu mabumba yabili: “impaanga” e kutila abantu abatungilila bamunyina ba kwa Yesu (Abena Kristu basubwa abacili pano isonde) ne “mbushi” e kutila bonse “abashinakila imbila nsuma iya kwa Shikulwifwe Yesu.” (2 Tes. 1:7, 8) Ababa nge mpaanga abetwa ukuti “abalungama,” bakapeelwa “umweo wa muyayaya” pano isonde, lelo ababa nge mbushi “bakonaulwa umuyayaya.”—Mat. 25:34, 40, 41, 45, 46.

Yesu Apwishishisha Ukucimfya Kwakwe

16. Bushe Kristu, Intungulushi yesu akapwishishisha shani ukucimfya kwakwe?

¹⁶ Bashimapepo banankwe abo akateka nabo nga bakakatikwa icishibilo bonse, na baba nge mpaanga baishibikwa no kubikwa ku kulyo kwakwe pa kuti abapusushe, e lyo Kristu “akapwishishisha ukucimfya kwakwe.” (Ukus. 5:9, 10; 6:2) Yesu nga atungulula ibumba lya bamalaika ba maka, na bamunyina abasubwa abakabuushiwa, ukwabula no kutwishika, akonaula icalo ca kwa Satana na bakateka ba ciko, na bashilika e lyo na ba makwebo. (Ukus. 2:26, 27; 19:11-21) Kristu akapwishishisha ukucimfya kwakwe ilyo akonaula icalo cabipa ica kwa Satana. Lyena akakaka Satana ne fibanda fyakwe pa myaka 1,000.—Ukus. 20:1-3.

17. Ni kwi Kristu akatungulula impaanga shimbi mu Myaka Ikana Limo, kabili cinshi tufwile ukutwalilila ukucita?

¹⁷ Ilyo umutumwa Yohane alelanda pe “bumba likalamba” na pa mpaanga shimbi, abakapusuka ubucushi bukalamba, asobele ukuti, “Umwana wa mpaanga, uuli pa kati ka cipuna ca bufumu, akabacema, kabili akabatungulula ku tumfukumfuku twa menshi ya mweo.” (Ukus. 7:9, 17) Kanshi, ilyo Kristu akalateka mu Myaka Ikana Limo, akatwalilila ukutungulula impaanga shakwe, abomfwa ishiwi lyakwe, ku mweo wa muyayaya. (Belengeni Yohane 10:16, 26-28.) Shi natutwalilile ukukonka Intungulushi yesu pali nomba ukuyafika fye na mu calo cipya ico Yehova atulaya!