Yehova Takashe Aba Cishinka Bakwe

“[Yehova] takashe aba cishinka bakwe. Bakacingililwa umuyayaya.”—AMALU. 37:28.

1, 2. (a) Finshi fyacitike mu myaka ya ba 900 B.C.E. ifyali fya kwesha ababomfi ba kwa Lesa pa kuti baleke ukuba ne cishinka? (b) Finshi fitatu ifyacitike umo Yehova acingilile aba cishinka bakwe?

NI MU myaka ya ba 900, B.C.E. kabili ni nshita ya kuti ababomfi ba kwa Lesa basalepo ica kucita. Kwempe fye nga kwali inkondo ya bena Israele beka beka, lelo inkondo taibuukile pa mulandu wa kuti baleka imikowa yali ku kapinda ka ku kuso ukwali icimfundawila ukukwatako ubuntungwa eyefilya. Bwangu bwangu imfumu ipya Yeroboamu yapanga imipepele yasuminishiwa no Buteko pa kuti ikwate amaka yonse. Yaeba abantu yaleteka ukuti bali no kuba fye aba cishinka kuli yena epela. Cinshi ababomfi ba kwa Yehova aba cishinka bali no kucita? Bushe bali no kukonkanyapo na bucishinka kuli Lesa uo balepepa? Abengi bakonkanyapo ukuba aba cishinka, kabili Yehova abacingilila ilyo baletwalilila ukuba aba kaele.—1 Isha. 12:1-33; 2 Imila. 11:13, 14.

² Na lelo line, kulaba ifya kwesha ababomfi ba kwa Lesa pa kuti baleke ukuba ne cishinka. Baibolo ilatusoka aiti: “Beni abalola, cenjeleni. Umulwani wenu, Satana Kaseebanya, endauka nge nkalamo iilebuluma, iilefwaya untu ingalya.” Bushe kuti ‘twamukaanya, no kuba abakosa ndi mu citetekelo’? (1 Pet. 5:8, 9) Natulande pali fimo fimo ifyacitike ilyo balebika Imfumu Yeroboamu pa bufumu mu 997 B.C.E. no kumona ifyo twingasambililako. Muli shilya inshiku sha-afya, ababomfi ba kwa Yehova aba cishinka balebacusha. Ilyo balebomba imilimo yabo iya-afya, kwali no busangu. Nangu cali ifi, Yehova tashile aba cishinka bakwe, kabili na lelo line takabashe iyo.—Amalu. 37:28.

Ilyo Balebacusha

3. Cinshi calengele ukuti mu kuteka kwa Mfumu Davidi mwiba ukucusha abantu?

³ Natutale tulande pa fyacitike pa kuti Yeroboamu abe imfumu. Ilembo lya Amapinda 29:2 litila: “Umubifi onse nga ateka, abantu balateta.” Ilyo Imfumu Davidi iya Israele yaleteka, abantu tabaleteta iyo. Davidi tali uwapwililika lelo ali uwa cishinka kuli Lesa kabili alimutetekele. Ilyo Davidi aleteka talecusha abantu. Yehova apangile icipangano na Davidi, kabili atile: “Ing’anda yobe no bufumu bobe fikatwalilila umuyayaya; icipuna cobe ica bufumu cikapampamikwa umuyayaya.”—2 Sam. 7:16.

4. Bushe amapaalo yali mu kuteka kwa kwa Solomone yali no kutwalilila fye nga ca kuti bacita finshi?

⁴ Ilyo Solomone umwana wa kwa Davidi atendeke ukuteka, kwali umutende sana no busambashi pa kubala, ica kuti ukuteka kwakwe kwali cinshingwa ca Kuteka kwa kwa Kristu Yesu Ukwa Myaka 1,000 ukuleisa. (Amalu. 72:1, 17) Tapali umukowa nangu umo pa mikowa ya bena Israele 12 uwaletontonkanya pa lwa kupondoka. Lelo, amapaalo ayo Solomone na bantu bakwe bakwete yali no kutwalilila fye nga balecita ifintu fimo. Yehova aebele Solomone ati: “Nga wakulaenda mu fipope fyandi no kulakonka ubupingushi bwandi no kusunga amafunde yandi yonse pa kwenda muli yena, na ine ninshi nkafikilisha amashiwi ayo naebele Davidi wiso; kabili nkekala mu kati ka bana ba kwa Israele, kabili nshakashe abantu bandi abena Israele.”—1 Isha. 6:11-13.

5, 6. Cinshi cacitike ilyo Solomone abulilwe icishinka kuli Lesa?

⁵ Ilyo Solomone akotele, apondokele Yehova kabili aitumpile mu kupepa kwa bufi. (1 Isha. 11:4-6) Mu kuya kwa nshita, Solomone alekele ukumfwila amafunde ya kwa Yehova kabili atampile ukucusha sana abantu. Alebacusha ica kuti ilyo afwile, abantu baile ku mwana wakwe uwamupyene, Rehoboamu, no kuilishanya ukuti ena abaleteleko icisansamushi. (1 Isha. 12:4) Bushe Yehova acitile shani ilyo Solomone apondweke?

⁶ Baibolo itila: “Yehova afuliilwe Solomone, pa mulandu wa kuti umutima wakwe wafumine kuli . . . Lesa wa kwa Israele, uwamoneke kuli ena imiku ibili.” Yehova aebele Solomone ati: “Pa mulandu wa kuti . . . tausungile icipangano candi ne fipope fyandi ifyo nakwebele, nkakupoka ubufumu, nkabupeela na ku mubomfi obe.”—1 Isha. 11:9-11.

7. Nangu ca kuti Solomone balimukeene kuli Yehova, cinshi Lesa acitile pa kulanga ukuti alesakamana aba cishinka bakwe?

⁷ Yehova aishiletuma kasesema Ahiya ukuyasuba uwa kupususha abantu. Uyo uwa kupususha ali ni Yeroboamu, umwaume wafikapo uwabombele mu buteko bwa kwa Solomone. Nangu ca kuti Yehova tasuulileko ku cipangano ca Bufumu ico apangene na Davidi, alisuminishe ukuti imikowa 12 yakanikane. Aali no kupeela imikowa 10 kuli Yeroboamu; imikowa ibili yali no kushala ku lupwa lwa kwa Davidi, Imfumu Rehoboamu e yali no kulatungulula. (1 Isha. 11:29-37; 12:16, 17, 21) Yehova aebele Yeroboamu ati: “Nga waumfwila fyonse ifyo nakweba, no kwenda mu nshila shandi no kucita icalungama mu menso yandi pa kusunga ifipope fyandi na mafunde yandi, nge fyo Davidi umubomfi wandi acitile, na ine nkaba na iwe, kabili nkakukuulila ing’anda ya pe, ifyo nakuulila Davidi, nkakupeela na Israele.” (1 Isha. 11:38) Yehova alyafwile abantu bakwe no kubapeela inshila ya kusangilamo icisansamushi.

8. Fya kwesha nshi ifyo abantu ba kwa Lesa baculako muno nshiku?

⁸ Ilelo, umutitikisha no lufyengo fyaliseeka. Ilembo lya kwa Lukala Milandu 8:9 litila: “Umuntu atekela umuntu munankwe ku kumucusha.” Aba makwebo abafunuka na ba mitekele yabipa kuti balenga ubupiina. Intungulushi sha buteko, aba makwebo, na bashimapepo ilingi baba ne misango yabipa. Ici calenga aba cishinka kuli Lesa muno nshiku ‘ukulengwa ubulanda nga nshi ku mibele ya kuilekelesha iya bampulamafunde,’ nga filya Lote aleumfwa. (2 Pet. 2:7) Kabili ilyo tule-esha ukwikala ukulingana na bukapepa, ukwabula ukupumfyanya bambi, bakateka ba filumba balatucusha.—2 Tim. 3:1-5, 12.

9. (a) Finshi Yehova acita kale kale pa kuti alubule abantu bakwe? (b) Cinshi cingalenga tushininkishe ukuti Yesu lyonse fye akaba uwa cishinka kuli Lesa?

⁹ Lelo, teti tutwishike ici cishinka cikalamba: Yehova takashe aba cishinka bakwe iyo! Taleni tontonkanyeni pa fyo acita kale pa kuti akafumyepo intungulushi sha mu calo ishabipa. Ubufumu bwa kwa Lesa ubutekwa na Mesia Kristu Yesu kale kale bwalitampa ukuteka. Apo Yesu Kristu atampila ukuteka mu muulu, imyaka yapitapo ilepalamina kuli 100. Nomba line fye ali no kulubula abatiina ishina lya kwa Lesa. (Belengeni Ukusokolola 11:15-18.) Yesu alilangile ukuti wa cishinka kuli Lesa ukufika fye na ku mfwa. Takalekeleshe abo akalateka, nga filya Solomone acitile.—Heb. 7:26; 1 Pet. 2:6.

10. (a) Kuti twalanga shani ukuti twalikatamika Ubufumu bwa kwa Lesa? (b) Ilyo twaponenwa ne fya kwesha, cinshi ico tatufwile ukutwishika?

¹⁰ Ubufumu bwa kwa Lesa buteko bwa cine cine ubukapwisha umutitikisha onse. Tufwile ukuba aba cishinka kuli Yehova Lesa na ku Bufumu bwakwe. Apo twalishimpa na maka muli ubu Bufumu, tulakaana imibele ya mu calo iishili ya bwina Lesa kabili twaliba abapimpa ukubomba imilimo isuma. (Tito 2:12-14) Tulesha na maka ukwikala ababula akalema muli ci calo. (2 Pet. 3:14) Te mulandu ne fya kwesha fya pali ino nshita, teti tutwishike ukuti Yehova akacingilila icitetekelo cesu. (Belengeni Amalumbo 97:10.) Amalumbo 116:15 na yo yatulaya ati: “Imfwa ya bantu bakwe aba cishinka yalyuma umutengo mu menso ya kwa Yehova.” Yehova alitemwa sana ababomfi bakwe ica kuti te kuti aleke bonse fye baloba.

Ilyo Kwaba Ubusangu

11. Cinshi Yeroboamu acitile icalengele ukuti aleke ukuba uwa cishinka?

¹¹ Ukuteka kwa kwa Yeroboamu nga kwalileteele abantu ba kwa Lesa icisansamushi. Lelo, ifyo alecita fyalengele cikosele abantu ukuba ne cishinka kuli Lesa. Ukucila ukuteka fye umutima pa bucindami ne shuko bamupeele, Yeroboamu alefwaya inshila sha kuti ukuteka kwakwe kukose. Atontonkenye ati: “Aba bantu nga bakonkanyapo ukuya ku kupeela amalambo mu ng’anda ya kwa Yehova mu Yerusalemu, ne mitima yabo na yo ikabwelela kuli shikulwibo, Rehoboamu imfumu ya kwa Yuda. Kabili bakanjipaya no kubwelela kuli Rehoboamu imfumu ya kwa Yuda.” E ico Yeroboamu apangile imipepele ipya iya kupepa abana ba ng’ombe babili aba golde. “E ico abikile umwana wa ng’ombe umo mu Betele, na umbi mu calo ca kwa Dani. Kabili ici cabalengele ukubembuka, na bantu baleya ku mwana wa ng’ombe uwali mu calo ca kwa Dani. Kabili atendeke ukupanga ing’anda pa fifulo fya kupepelapo no kulenga abantu yaweyawe ukuba bashimapepo, abashali ba mu bana ba kwa Lebi.” Yeroboamu apangile no bushiku ubo umwine aleti apekanishishe “abana ba kwa Israele umutebeto no kutuula imituulo pa ciipailo ku kufutumuna amalambo.”—1 Isha. 12:26-33.

12. Cinshi aba cishinka ba kwa Lesa abali mu bufumu bwa ku kapinda ka ku kuso bacitile ilyo Yeroboamu aletekeko ukupepa abana ba ng’ombe?

¹² Cinshi aba cishinka ba kwa Lesa abali mu bufumu bwali ku kapinda ka ku kuso bali no kucita nomba? Ukwabula ukwikata na ku cani, abena Lebi abali mu misumba iyo babapeele mu bufumu bwa ku kapinda ka ku kuso, balicitilepo cimo, filya fine fyacitile ifikolwe fyabo ifyali ifya cishinka. (Ukufu. 32:26-28; Impe. 35:6-8; Amala. 33:8, 9) Bashiile impanga babapeele, no kukuukila ku kapinda ka ku kulyo ku Yuda pamo ne ndupwa shabo, kabili batwalilile ukupepa Yehova ukwabula uwa kubapumfyanya. (2 Imila. 11:13, 14) Abena Israele bambi abaletubilisha fye mu Yuda bapingwilepo ukwikalilila fye mulya mwine ukucila ukuti babwelelemo ku mwabo. (2 Imila. 10:17) Yehova ashininkishe ukuti inshila ya kubwelela ku kupepa kwa cine tailubile pa kuti ku ntanshi aba mu bufumu bwa ku kapinda ka ku kuso kuti baleka ukupepa abana ba ng’ombe no kubwelela ku Yuda.—2 Imila. 15:9-15.

13. Bushe muno nshiku, abapondokela ukupepa kwa cine baleta shani ubwesho ku bantu ba kwa Lesa?

¹³ Abapondokela ukupepa kwa cine na lelo line kuti baleta ububi ku bantu ba kwa Lesa. Bakateka bamo balyesha ukupanga imipepele yasuminishiwa no Buteko, no kupatikisha abekala calo ukuba muli iyo mipepele. Bashimapepo ba mu Kristendomu na bambi abaituumika baimona kwati e bashimapepo kabili ishamfumu. Lelo ni pa Bena Kristu ba cine fye e paba abasubwa bene bene, ababa e “bashimapepo kabili ishamfumu.”—1 Pet. 2:9; Ukus. 14:1-5.

14. Tufwile ukucita shani pa fyakuma ku busangu?

¹⁴ Nga filya fine abena Lebi ba busumino mu myaka ya ba 900 B.C.E. bashabepelwe ku basangu, aba cishinka ba kwa Lesa muno nshiku na bo tababepwa ku filanda abasangu. Abasubwa e lyo na Bena Kristu banabo bambi balangufyanya ukukaana ifisosa abasangu. (Belengeni Abena Roma 16:17.) Nangu ca kuti tulaitemenwa ukunakila bakateka mu fya buteko kabili tatuipoosa mu kukansana kwa mu calo, twaba aba cishinka ku Bufumu bwa kwa Lesa. (Yoh. 18:36; Rom. 13:1-8) Tulakaana ababepa ati balabombela Lesa lelo abamukaana ku fyo bacita.—Tito 1:16.

15. Mulandu nshi tufwile ukubela aba cishinka ku “musha wa cishinka kabili uwashilimuka”?

¹⁵ Kabili tontonkanyeni pa fyo Yehova aacita. Caba kwati alifumya abantu bakwe aba mitima ya cishinka mu calo cabipa no kubabika muli paradaise wa ku mupashi untu apanga. (2 Kor. 12:1-4) Apo tulatasha ne mitima yesu yonse, twendela pamo no “musha wa cishinka kabili uwashilimuka uo shikulu wakwe asontele ukuba kangalila pa ba mu ng’anda yakwe, pa kuti alebapeela ifya kulya fyabo pa nshita yalinga.” Kristu alisonta uyu musha ukuba kangalila “pa fyuma fyakwe fyonse.” (Mat. 24:45-47) Kanshi, nangu ca kuti ifwe pa lwesu tatumfwikishe fimo ifyacita ibumba lya musha wa cishinka, tatufwile ukukaana nelyo ukubwelela mu calo ca kwa Satana iyo. Lelo, nga tuli ne cishinka tukaiceefya no kupembela pa kuti Yehova akalenge ifintu ukumfwika.

Ilyo Balebomba Imilimo Lesa Abatuma

16. Mulimo nshi kasesema umo ukufuma ku Yuda apeelwe?

¹⁶ Yehova alipingwile Yeroboamu pa busangu bwakwe. Atumine kasesema ukufuma ku Yuda ukuya ku kapinda ka ku kuso ku Betele ukuyamona Yeroboamu ilyo aletuula umutuulo pa ciipailo. Uyo kasesema atwele amashiwi ya kupingula Yeroboamu. Uyo wali mulimo wa-afya icine cine.—1 Isha. 13:1-3.

17. Bushe Yehova acingilile shani inkombe yakwe?

¹⁷ Yeroboamu alisakaatwike ilyo aumfwile ubupingushi bwa kwa Yehova. Atambike ukuboko no kusonta uyu kasesema uwaleimininako Lesa, no kubilikisha ku bali mupepi ati: “Mwikateni!” Lelo ilyo line fye, ilyo tabalasela no kusela, ‘ukuboko kwakwe uko atambike kwalyumine, afililwe no kukubwesha. Ne ciipailo calilepwike pa kati ica kuti imito yalisalangene ukufuma pa ciipailo.’ Yeroboamu ifya kucita fyalyafishe, alombele fye ukuti ulya kasesema anasheko ubukali bwa kwa Yehova no kupepa ukuti ukuboko kwakwe kupole. Kasesema alimupepeleko, no kuboko kwakwe kwalipolele. E fyo Yehova acingilile inkombe yakwe.—1 Isha. 13:4-6.

18. Bushe Yehova atucingilila shani ilyo tulemubombela ukwabula umwenso?

¹⁸ Ilyo tulebomba mu cishinka umulimo wa kushimikila pa bufumu no kupanga abasambi, inshita shimo abantu tukumanya balakalipa nga nshi. (Mat. 24:14; 28:19, 20) Lelo ukukaana kwabo takulingile ukupwisha ukupimpa kwesu mu butumikishi. Kwati filya fine fyali ulya kasesema uwa mu nshiku sha kwa Yeroboamu uo bashalumbula ishina, na ifwe twalikwata “ishuko lya kubombela Lesa ukwabula umwenso kabili mu cishinka.”a (Luka 1:74, 75) Nangu ca kuti Yehova tacita ifipesha amano fya musango yu muno nshiku pa kuti atwafwe, na lyo line alatucingilila fwe Nte shakwe ukubomfya umupashi wakwe uwa mushilo na bamalaika. (Belengeni Yohane 14:15-17; Ukusokolola 14:6.) Lesa takatale asha abatwalilila ukulanda icebo cakwe ukwabula umwenso.—Fil. 1:14, 28.

Yehova Akatwalilila Ukucingilila Aba Cishinka Bakwe

19, 20. (a) Cinshi twingashininkishisha ukwabula no kutwishika ukuti Yehova takatale atusha? (b) Mepusho nshi tuli no kulandapo mu cipande cikonkelepo?

¹⁹ Yehova ni Lesa wesu uwa cishinka. (Ukus. 15:4; 16:5) “Wa cishinka mu micitile yakwe yonse.” (Amalu. 145:17) Kabili Baibolo yatulaya ati: “[Alinda] umwenda aba cishinka bakwe.” (Amapi. 2:8) Ilyo aba cishinka ba kwa Lesa baponenwa ne fya kwesha nelyo kwaba ubusangu nangu ilyo balebomba umulimo wa-afya, tabatwishika no kutwishika ukuti Yehova alabatungulula no kubaafwa.

²⁰ Ico ifwe umo umo tulingile ukutontonkanyapo nomba ni ci: Cinshi cili no kungafwa ukutwalilila uwa cishinka kuli Yehova nangu kube ifya kwesha na matunko? Mu nshila imbi kuti twatila, kuti nakosha shani bucishinka bwandi kuli Lesa?

[Futunoti]

Twalilileni Ukuba Aba Cishinka no Mutima Umo

“Nkenda mu cine cenu. Nengeni ukuba no mutima umo ku kutiina ishina lyenu.”—AMALU. 86:11.

1, 2. Bushe ilembo lya Amalumbo 86:2, 11, litila finshi fingatwafwa ukutwalilila aba cishinka kuli Yehova nga twaponenwa ne fya kwesha nangu amatunko? (b) Ni lilali tufwile ukukosha bucishinka bwesu?

CINSHI cilenga Abena Kristu bamo aba cishinka pa myaka iingi te mulandu no kupooswa mu cifungo nangu ukubacusha, e lyo pa numa baisatemwisha ifyuma? Icilenga mutima—e kutila ifyo twaba mu kati. Amalumbo 86 yalanda ukuti umutima na bucishinka fyalyampana; e kutila umutima umo, uushaba pabili. Kemba wa malumbo Davidi apepele ati: “Lindeni umweo wandi, pantu ndi wa cishinka. Pususheni umubomfi wenu—uwamutetekela—ni mwe Lesa wandi.” Davidi apepele no kuti: “Mwe Yehova, nsambilisheni inshila shenu. Nkenda mu cine cenu. Nengeni ukuba no mutima umo ku kutiina ishina lyenu.”—Amalu. 86:2, 11.

² Nga tatutetekele Yehova ne mitima yesu yonse, kuti twatemwa ifintu fimbi ne co kuti canasha bucishinka bwesu kuli Lesa wa cine. Ifintu tufwaisha ifya kuisekesha fye fwe bene fyaba kwati tupata uto bashiika mu nshila umo tulepita. Nangu ca kuti twalitwalilila aba cishinka kuli Yehova ilyo kuli amafya, kuti twaisaikatwa mu fiteyo fya kwa Satana. Kanshi calicindama ukuti tukoshe bucishinka bwesu kuli Yehova ino ine nshita, ilyo tatulaponenwa ne fya kwesha nangu ilyo amatunko tayalaisa! Baibolo itila: “Sunga umutima obe ukucila pa fintu fyonse ifyo ufwile ukusunga.” (Amapi. 4:23) Kuti twasambililako fimo ifya kutwafwa ukusunga umutima ku fyacitikile ulya kasesema wa ku Yuda uo Yehova atumine ku Mfumu Yeroboamu iya ku Israele.

‘Nkupeele Ubupe’

3. Bushe Yeroboamu acitile shani ilyo aumfwile amashiwi ya bupingushi ayaletele kasesema wa kwa Lesa?

³ Elenganyeni icilecitika. Umuntu wa kwa Lesa e lyo fye apwisha ukweba Imfumu Yeroboamu amashiwi ayakosa, pantu iyi mfumu yalengele aba mu bufumu bwa Israele ubwa ku kapinda ka ku kuso ubwa mikowa 10 ukulapepa abana ba ng’ombe. Imfumu yasakaatuka. Yaeba abantu balipo ukwikata iyi nkombe. Lelo Yehova ali no mubomfi wakwe. Apo pene fye, ukuboko uko imfumu yasontelako uyu kasesema bukali bukali kwauma, ne ciipailo balebomfya mu kupepa kwa bufi calepuka. Ilyo line fye, Yeroboamu anakilila. Apapaata umuntu wa kwa Lesa ati: “Shi nashako ubukali bwa kwa Yehova Lesa obe no kumpepelako ukuti ukuboko kwandi kube ukutuntulu.” Kasesema apepa, no kuboko kwa mfumu kwapola.—1 Isha. 13:1-6.

4. Cinshi twingasosela ati ifyo imfumu yaeba kasesema fya kwesha bucishinka bwakwe? (b) Bushe kasesema a-asuka shani?

⁴ E lyo Yeroboamu aeba umuntu wa kwa Lesa wa cine ati: “Natuleya ku mwandi, uye ulye ifya kulya, nkupeele no bupe.” (1 Isha. 13:7) Cinshi uyu kasesema alacita nomba? Bushe aleya mu kulya ne mfumu pa numa ya kuleta ubukombe bwa bupingushi ku mfumu? (Amalu. 119:113) Nangu bushe afwile ukukaana, nangu ca kuti imfumu yamoneka kwati yaumfwa ubulanda pa ficitike? Yeroboamu alikwete icuma kabili kuti apeela abanankwe ifya bupe fya mutengo. Nga ca kuti kasesema wa kwa Lesa mu mutima alefwaya ifyuma, ifi imfumu yalanda ninshi fyaba litunko icine cine. Lelo, Yehova naeba uyu kasesema ati: “Wilya ifya kulya nelyo ukunwa amenshi, kabili wibwelela mu nshila iyo wacipitamo.” E ico kasesema akaaninina fye ndai ati: “Nangu wampeela hafu wa ng’anda yobe te kuti nje nobe no kulya ifya kulya nelyo ukunwa amenshi kuno kuntu.” Kabili uyu kasesema apita inshila imbi pa kufuma mu Betele. (1 Isha. 13:8-10) Cinshi ifi kasesema acitile filetwafwa pa lwa kuba ne cishinka mu mitima yesu?—Rom. 15:4.

“Tuteke Imitima”

5. Bushe ukutemwa ifyuma kwakuma shani bucishinka?

⁵ Ukutemwa ifyuma nalimo te kuti cimoneke kwati mulandu wakuma kuli bucishinka. Lelo walikumako. Bushe twalitetekela ifyo Yehova alaya ukuti akatupeela ifyo tukabila? (Mat. 6:33; Heb. 13:5) Ukucila ukulaesha na maka yonse ukukwata ifyo tumona ati fisuma lelo ifyo teti tukwanishe ukukwata, bushe teti twikale ukwabula ifyo fintu? (Belengeni Abena Filipi 4:11-13.) Bushe tulakaana amashuko ya kubombako ifya bulesa pa kuti fye tubombeko fimbi no kukwata ifyo tulefwaya ino ine nshita? Bushe ukubombela Yehova ne cishinka e ko twatangishako mu bumi bwesu? Icikapima ifya kwasuka aya mepusho ni nshila tubombelamo umulimo wa kwa Lesa—e kutila nampo nga tubomba no mweo onse nelyo iyo. Umutumwa Paulo alembele ati: “Bukapepa pamo no kuteka umutima bunonshi ubukalamba. Pantu tatwaletamo akantu muli ici calo, kabili teti tufumyemo akantu. E ico, pa kuba ne fya kulya ne fya kufwala no mwa kwikala, tuteke imitima kuli ifi fine.”—1 Tim. 6:6-8.

6. “Bupe” nshi abantu bengafwaya ukutupeela kabili cinshi cingatwafwa ukumona nga kuti twabupokelela nelyo iyo?

⁶ Ku ca kumwenako, nalimo ku ncito kuti batweba ati bali no kutusumbula no kutulundilako amalipilo no kutubikilapo na fimbi ifingatuwamina. Nangu kuti twamona ati nga twakuukila ku calo cimbi nelyo ku ncende imbi kuti twasanga incito ya kutupeelako indalama ishingi. Pa kubala, kuti twamona kwati ni Yehova aletupaala pa kukwata ayo mashuko. Lelo ilyo tatulacitapo nangu cimo, bushe teti ciwame ukubebeta ico twimininepo? Icipusho cikalamba tufwile ukuipusha ni ci, “Bushe ifi ndecita fili no kukuma shani bucibusa bwandi na Yehova?”

7. Cinshi cacindamina ukunukula mu mitima yesu ifingatutwala ku kufwaisha ifyuma?

⁷ Mu calo ca kwa Satana abantu batila ukukwata ifyuma e cikankaala sana. (Belengeni 1 Yohane 2:15, 16.) Satana Kaseebanya aiminina pa konaula imitima yesu. Kanshi tufwile ukucenjela no kwishiba icili conse mu mitima yesu icingatutwala ku kufwaisha ifyuma, e lyo no kucinukulamo. (Ukus. 3:15-17) Yesu tacamwafishe ukukaana ilyo Satana afwaile ukumupeela amabufumu yonse aya pano calo. (Mat. 4:8-10) Asokele ati: “Cenjeleni no kutaluka ku musango onse uwa lunkumbwa, pantu umuntu nangu akwate shani ifingi, ubumi bwakwe tabwaba mu fintu akwata.” (Luka 12:15) Bucishinka bukatwafwa ukucetekela Yehova ukucila ukuicetekela fwe bene.

Kasesema Umukote ‘Alimubepele’

8. Cali shani pa kuti kasesema wa kwa Lesa bamweshe bucishinka bwakwe?

⁸ Ulya kasesema wa kwa Lesa akonkanyapo fye no bulendo bwakwe ukubwelela uko afumine, ifintu nga fyali fye bwino. Lelo ilyo line fye, kwaishile ica kwesha na cimbi. Baibolo itila: “Kwali na kasesema umukote uwaleikala mu Betele kabili abana bakwe balishile no kumushimikila fyonse” ifyacitike pali bulya bushiku. Ilyo aumfwile fi, abebele ukuti bamupekanishishe impunda pa kuti akonke kasesema wa kwa Lesa. Aendele fye panono no kusanga kasesema aletuusha mwi samba lya muti uukalamba no kumweba ati: “Natuleya ku mwandi, uye ulye ifya kulya.” Ilyo umuntu wa kwa Lesa wa cine akaana ukuya nankwe, uyu mukote amweba ati: “Na ine ndi kasesema nga iwe, kabili malaika acinjeba ifyo Yehova alandile, ukutila: ‘Leka abwele nobe ku mobe pa kuti alye ifya kulya no kunwa amenshi.’” Lelo ili Lembo litila: “Amubepele fye.”—1 Isha. 13:11-18.

9. Cinshi Amalembo yalanda pa ba bucenjeshi, kabili ni bucibusa nshi bonaula?

⁹ Tatwaishiba ifyo ulya kasesema umukote aimininepo, lelo alibepele. Nalimo ku kale, ulya mukote ali ni kasesema wa cishinka uwa kwa Yehova. Nomba apa, alicitile ubucenjeshi. Amalembo yalilesha ubucenjeshi. (Belengeni Amapinda 3:32.) Abacita ubucenjeshi balonaula bucibusa bwabo na Lesa na bucibusa ubo abanabo bakwata na Lesa.

“Abwelulwike” na Kasesema Umukote

10. Bushe kasesema wa kwa Lesa acitile shani ilyo kasesema umukote amwebele ukuya nankwe ku mwakwe, kabili cinshi caishilecitika?

¹⁰ Uyu kasesema wa ku Yuda alingile ukwishiba ukuti ulya kasesema umukote acitile fye ubucenjeshi. Nga alitalile aipusha umwine ati, ‘Cinshi Yehova engatumina malaika ku muntu umbi no kumweba fimbi ifya kwisanjeba?’ Ulya kasesema nga alipwishe Yehova ukumulondolwela bwino bwino, lelo Amalembo tayalanda ukuti e fyo acitile. Lelo ena, “abwelulwike [na kasesema umukote] pa kuti alye ifya kulya ku mwakwe no kunwa amenshi.” Yehova tatemenwe. Ilyo ulya kasesema babepele alebwelelamo nomba ku Yuda, inkalamo yalimwipeye mu nshila. E fyo bukasesema bwakwe bwapwile mu nshila ya bulanda!—1 Isha. 13:19-25.a

11. Fintu nshi ifisuma ifyo Ahiya acitile ifyo twingapashanya?

¹¹ Lelo kasesema Ahiya, ulya batumine ukuyasuba Yeroboamu ukuti abe imfumu, ena atwalilile fye uwa busumino ukufika na ku bukote. Ilyo Ahiya ali umukote ninshi napofula no kupofula, Yeroboamu atumine umukashi wakwe ukuyaipusha kuli Ahiya icali no kucitikila umwana wakwe uwalwele. Ahiya mu kushipa asobele ukuti umwana wa kwa Yeroboamu ali no kufwa. (1 Isha. 14:1-18) Ahiya alipaalilwe nga nshi kabili pali ayo mapaalo pali ne paalo lya kwafwilishako ku kulembwa kwa Cebo ca kwa Lesa. Ayafwilisheko shani? Pa kulemba, shimapepo Esra afumishe ifyebo alelemba pa fyo Ahiya alembele.—2 Imila. 9:29.

12-14. (a) Cinshi twingasambilila ku fyacitikile ulya kasesema umwaice? (b) Landenipo ifilangililo ifilelanga ukuti tufwile ukutontonkanya pa kufunda kwa baeluda ukwafuma muli Baibolo no kupepelapo ilyo tulepingula ukucita fimo.

¹² Baibolo tailanda ico ulya kasesema umwaice ashaipushishe Yehova ilyo talabwelela ukuyalya no kunwa na kasesema umukote. Bushe nalimo filya fine kasesema umukote amwebele e fyo na o alefwaya ukucita mu mutima? Cinshi twingasambilila kuli ci? Tufwile ukushininkisha sana ukuti ifyo Yehova afwaya fyalilungama. Kabili tufwile ukupampamina pa kucita ifyo fine, nangu cafye shani.

¹³ Bamo ilyo balebapanda amano, bafwaya fye ukucita ifili mu mutima wabo. Tutile kasabankanya asanga incito, lelo iyo ncito kuti ilemuliila inshita ica kuti alefilwa ukuba no lupwa lwakwe alefilwa no kubombako imilimo ya bulesa. Nalimo kuti alomba eluda ukuti amupandeko amano. Pa kulanda, eluda napamo kuti abalilapo ukweba uyo munyinefwe ukuti te ufwile ukumweba ifya kucita pa kuti alesunga ulupwa lwakwe. Lyena limbi kuti alanshanya na munyinefwe pa fyo iyo ncito ingamuletela amasanso ya ku mupashi. Bushe uyo munyinefwe akebukisha fye ifyo eluda acibalilapo ukusosa, nangu bushe kuti atontonkanya sana na pali fimbi ifyo eluda acisosa? Uyo munyinefwe afwile ukucita ifishingaleta ubusanso pali bumupashi bwakwe.

¹⁴ Moneni ica kumwenako na cimbi. Nalimo nkashi aipusha eluda nampo nga cili fye bwino ukupaatukana no mwina mwakwe uushasumina. Eluda kuti amulondolwela ukuti umwine e ufwile ukupingulapo ifya kucita. Kuti alanshanya na nkashi ifyo Baibolo isambilisha pali co cintu. (1 Kor. 7:10-16) Bushe uyo nkashi ali no kutontonkanya pa fyo eluda asosele? Nangu bushe mu mutima alipingula kale ukufuma ku mulume wakwe? Ilyo alepingula ifya kucita, cisuma ukupepelapo ilyo aletontonkanya pa kufunda ukwafuma muli Baibolo.

Beni Abafuuka

15. Finshi tulesambilila ku cilubo cacitile kasesema wa kwa Lesa?

¹⁵ Finshi fimbi twingasambilila ku cilubo cacitile ulya kasesema wa ku Yuda? Ilembo lya Amapinda 3:5 litila: “Tetekela Yehova no mutima obe onse kabili wishintilila pa mano yobe we mwine.” Ukucila ukushintilila pali Yehova filya alecita imyaka yonse, pali ilya nshita ulya kasesema ashintilile pa mano yakwe umwine. Icilubo cilya calimwipaishe no konaula ishina lisuma apangile na Lesa. Filya ifyamucitikile filetulangilila ukuti calicindama ukubombela Yehova mu bufuuke kabili muli bucishinka!

16, 17. Cinshi cikatwafwa ukutwalilila aba cishinka kuli Yehova?

¹⁶ Umutima wesu uufwaya fye ifingatuwamina kuti watulufya. “Umutima wa bucenjeshi ukucila fyonse, kabili walipelelwa.” (Yer. 17:9) Nga tulefwaya ukutwalilila aba cishinka kuli Yehova, tufwile ukulaesha na maka ukufuula ubuntu bwa kale ne misango ya buko iya kufwaya ukuituntumba no kushintilila pa mano yesu. Kabili tufwile ukufwala ubuntu bupya, “ubwalengelwe ukulingana no kufwaya kwa kwa Lesa mu bulungami bwa cine na mu cishinka.”—Belengeni Abena Efese 4:22-24.

¹⁷ Ilembo lya Amapinda 11:2 litila: “Abafuuka e ba mano.” Nga ca kuti mu bufuuke twashintilila pali Yehova, tatwakacite ifilubo ifingatuletelela ku ntanshi. Ku ca kumwenako, nga twafuupulwa, teti tupingule bwino ifya kucita. (Amapi. 24:10) Napamo kuti twatendwa ukubomba umulimo wa mushilo umo no kutampa ukumfwa kwati twalibomba sana pa myaka iingi, twalatontonkanya no kuti ni nshita ya kutuusha no kuleka bambi e bo balebombako nomba. Nalimo kuti tulefwaya ukulaikala nga bantu bambi no kukwatako ifyo bakwata. Lelo icikatucingilila, ‘kubombesha na maka’ no kuba “abacincila pe mu mulimo wa kwa Shikulu.”—Luka 13:24; 1 Kor. 15:58.

18. Kuti twacita shani nga tatwishibe ifya kupingula pa cintu cimo?

¹⁸ Inshita shimo napamo kuti twakabila ukupingula pa fyakosa, e lyo umwa kulosha na mo tamulemoneka. Bushe ninshi tufwile ukucita ico fwe bene tulemona ati e cili bwino? Nga cabe fyo, ica mano ukucita kulomba Yehova ukuti atwafwilishe. Ilembo lya kwa Yakobo 1:5 litila: “Nga ca kutila umo pali imwe abulwa amano, eleka ukulomba kuli Lesa na o akamupeela, pantu Lesa apeela fye kuli bonse.” Shifwe wa ku muulu akatupeela umupashi wa mushilo uo tufwaya pa kuti tupingule bwino pa fintu.—Belengeni Luka 11:9, 13.

Beni no Mupampamina wa Kutwalilila Ukuba aba Cishinka

19, 20. Tufwile ukuba no mupampamina wa kucita cinshi?

¹⁹ Ilyo Solomone apondweke, imyaka yakonkelepo yalyafishe sana ica kuti ababomfi ba kwa Lesa aba cishinka baponenwe no bwesho bwa kuti kuti baleka ukuba ne cishinka. Abengi bacitile ifyapusanapusana ifyalangile ukuti tabatwalilile aba cishinka. Lelo kwali bamo abatwalilile ukuba aba cishinka kuli Yehova.

²⁰ Cila bushiku, tufwile ukupingula pa fintu fimo, no ko kupingula kuti kwalanga nampo nga tuli ba cishinka nelyo iyo. Na ifwe kuti twaba aba cishinka. Natutwalilile ukuba aba cishinka kuli Yehova ilyo tuleba no mutima umo, no kucetekela ukuti Lesa akatwalilila ukupaala aba cishinka bakwe.—2 Sam. 22:26.

[Futunoti]