Ali ni Mishonari Kabili Alilembeleko Baibolo

Apo Luka e walembele Ilandwe lya kwa Luka, e lyo Ilandwe lya kwa Luka ne buuku lya Imilimo ya Batumwa fyaba kwati makalata ayo batumine Teofile, kanshi kuti twatila Luka e walembele aya mabuuku yabili ayapuutwamo na Lesa. (Luka 1:3; Imilimo 1:1) Luka talandile ukuti ali nsangwapo ilyo Yesu Kristu aleshimikila. Lelo atila aumfwile fye ifyebo kuli bansangwapo kabili ‘alikonkele fyonse bwino bwino ukufuma pa kutendeka.’ (Luka 1:1-3)

Nalimo lilya Paulo bamukakile mu cifungo pa myaka ibili mu Kaisarea e lyo Luka alefwailisha amalyashi alemba mwi Landwe. Apo umusumba wa Yerusalemu wali mupepi, Luka aleyako ku kwipusha pa kwishiba ulupwa Yesu afyalilwemo. Luka alilemba ifintu ifingi ifyacitikile Yesu ne fyo aleshimikila ifishisangwa mu Malandwe yambi. Uwasoma umo atila mwi Landwe lya kwa Luka mwaba ifikomo ukucila pali 82 umo alondolola fimo pali Yesu ne fyo aleshimikila ifishisangwa mu Malandwe yambi.

Nalimo Luka aumfwile ilyashi lya kufyalwa kwa kwa Yohane kuli Elisabeti, nyina kwa Yohane Kabatisha. E lyo ilyashi pa kufyalwa kwa kwa Yesu ne fyo alekula limbi alyumfwile kuli Maria, nyina kwa Yesu. (Luka 1:5-80) Kabili Petro, Yakobo, nelyo Yohane nalimo e baebele Luka pa fyo baikete isabi mu cipesha mano. (Luka 5:4-10) Ni mwi Landwe lya kwa Luka fye e mo tusanga ifilangililo fya kwa Yesu fimo pamo nga ica mwina Samaria musuma, ica kupilikita pa kwingila pa mwinshi wa kamfyemfye, ica drakima imo iyalubile, ica mwana walubile, ne ca mukankaala na Lasaro.—Luka 10:29-37; 13:23, 24; 15:8-32; 16:19-31.

Luka alitememwe sana abantu. Alandile pe lambo Maria apeele pa kuti asanguluke, pa kubuuka kwa mwana mwaume uwa kwa mukamfwilwa, na pa mwanakashi uwasubile Yesu amafuta ku makasa. Luka alilanda pa banakashi abalepyungila Kristu kabili e walanda ukuti Marita na Maria balitangete Yesu. Ilandwe lya kwa Luka e lyalanda fye pa fyo Yesu aposeshe umwanakashi uwakongeme, umwaume wali no lusuku, e lyo na pa fyo asangulwile abaume 10 abali ne fibashi. Luka eka fye e walanda na pali Sakeo uwali umwipi ica kuti aninine icimuti pa kuti amone Yesu, na pa fyo ncitatubi umo uo bapopeele pamo na Kristu alapiile.—Luka 2:24; 7:11-17, 36-50; 8:2, 3; 10:38-42; 13:10-17; 14:1-6; 17:11-19; 19:1-10; 23:39-43.

Ifyo Ilandwe lya kwa Luka lyalanda pa fyo umwina Samaria acitile pa kuposha ifilonda fya muntu wa mu cilangililo ca mwina Samaria na fyo fyalicindama. Apo Luka ali ni dokota, nalimo e calengele alondolole ifyo umwina Samaria acitile pamo nga ukusamfya ifilonda no mwangashi pa kuti utushishi tufwe, ukusubapo amafuta pa kuti finasheko ubukali, e lyo no kukakapo.—Luka 10:30-37.