Cinshi Mulefwaya?

Abantu abengi balafwaya ukwikala bwino; ukuba no lupwa lwa nsansa, ukuba no bumi busuma, ukulabomba incito iisuma, no kukwata indalama ishingi. Pa kuti umo akwate ifi fyonse fine, icikabilwa kulinga, pantu limbi kuti umuntu atendeka fye ukubika amano ku kufwaya indalama. Abantu abengi abafwaya ukwikala ubumi ubwalinga nalimo kuti basumina ukulabomba incito isha malipilo yanono, ukwikala mu ng’anda iinono, nelyo ukukanafwaya ukulumbuka. Bushe bantu banga abengacita ifi pa kutila babombeko ifintu ifyacilapo ukucindama? Umwanakashi umo alandile ati, ‘Nalishiba ukutila nshikabila ifi fipe fyonse, lelo ndafilwa ukushala ne fipe ifinono!’ Bamo balafwaya ukukwata ifyuma ifinono, lelo tabafwaya e babalilapo ukucita ifyo.

Nga imwe muletontonkanyapo shani? Nga ca kutila imwe kale kale mwalitendeka ukwangusha imikalile yenu, mwalicita bwino. Lelo bushe napamo ilyo mulebelenga ili lyashi, mulepitamo fye ulubilo pa mulandu wa kutila mwalikwata ifintu ifingi ifya kucita? Bushe na imwe mulakabila ukucefyako ifyuma pa kutila amafya yacepeko, aya ku mubili e lyo kabili mucefyeko ne fya kusakamana? Lyena citenipo cimo ilyo ifyuma tafilaonaula ulupwa lwenu. Umukululo uli pali lino ibula naulandapo fimo ifyo mwingatendekelapo ukucita.

Cila muntu mu lupwa akanonkelamo ku mubili na mu muntontonkanya nga ca kuti tulelinga mu kutemwa ifyuma.

[Akabokoshi ne Cikope pe bula 7]

Ifyo Mwingatendeka Ukwangusha Imikalile

Mulekabila ukubombesha no kutontonkanyapo bwino ilyo mulefwaya ukuba ne fyuma ifyalinga. Ifi e fyo bamo bacita kabili balekala na bwino.

◼ UKWISHIBA IFIPE MWAKWATA. Finshi mwingaleka ukushita? Finshi mwingapoosa? Bushe kuti mwaleka ukupoosa indalama ishingi pa bwalwa? Bushe kuti mwaleka ukushita ifipe fya mutengo ifyo mushilekabila?

◼ ESHENIKO PA NSHITA INONO UKWANGUSHA IMIKALILE. Nga mulemona ukuti teti fibombe, esheniko ukwangusha imikalile pa myeshi 6 nangu umwaka umo. Bushe indalama ne fipe mwakwate fyalimuletele insansa?

◼ LEKENI NA BANA BENU BABEPO ILYO MULELANSHANYA PA FYA KWANGUSHA IMIKALILE. Nga mwacita ifyo bakeshiba ifyo cili kabili tacakalemukosela limo limo ukubakanina nga balefwaya fimo.

◼ MULEPEELAKO ABANA INDALAMA SHINONO PA KUTI BALESHITAMO UTO BALEFWAYA. Nga basalapo ukusunga isho ndalama pa kuti bakashitemo ifyo balefwaya nangu ukushibomfya ku tuntu tumbi uto balefwaya, bakasambilila ukutekanya kabili bakasambilila ukubomfya bwino indalama. Bakasambilila ne fya kupingula pa fintu.

◼ SAMBILILENI IFYA KUMEMENGA INDALAMA. Shiteni ifyanaka umutengo lelo ifilemoneka bwino. Nga mwakwata indalama, tantikileni limo ifyo mulefwaya ukushita. Nga mwakwata imyotoka ishingi, esheni ukulabomfyako imo ukucila ukubomfya shonse pa muku umo. Mwilabomfya sana ifipe fya malaiti. Muleashima amabuuku ku laibrare ya cintubwingi ukucila ukushita.

◼ BOMFYENI BWINO INSHITA NA MAKA MUKWETE. Ibukisheni ukuti ico mulefwaila ukwangusha imikalile kufwaya ukuti mulesakamana ifintu fyacindamisha, pamo nga ulupwa lwenu ne fibusa fyenu. Te kufwaya ukuti mukwate ifipe ifinono iyo. Bushe e fyo mulecita?