Abantu Abo Mwingacetekela
Ba Santiago bekala ku Argentina, kabili bensha motoka iyo balipilisha abantu no kubatwala konse uko baleya. Nomba bushiku bumo umuntu waninine muli motoka yabo, alilabile akacola, kabili apo pene fye balimubweseshe. Ici ba Santiago bacitile kuti camoneka kwati e fyo umuntu uuli onse engacita, lelo muli kalya kacola mwali indalama ukucila pali K152,000,000!
BUSHE kuti mwaelenganya ifyo cingaba nga ca kuti mu calo conse mwali abantu abacetekelwa? Ala mwandini imikalile kuti yawama icine cine! Kuti mwasha umwana wenu ku muntu uulela abana ukwabula no kumfwa mwenso. Te kuti mulekoma ifiibi fyenu na makii. Bushe imikalile ya musango yu yakwelenganya fye?
Umulandu Cawamina Ukukwata Imibele Isuma
Paulo Umwina Kristu kabili umutumwa alandile pa mwine wine e lyo na pa Bena Kristu banankwe ukuti: “Tufwaya ukuba aba cishinka muli fyonse.” (AbaHebere 13:18) E fyo Inte sha kwa Yehova bapampaminapo ukucita. Ico bafwaisha sana kuba ne mibele iyo balumbula muli Baibolo pali Esaya 33:15 apatila: “Pali uule-enda mu bulungami lyonse no kulanda ifyatambalala, uukaana ifyuma ifyabipa ukufuma ku ncenjeshi, uukaanya amaboko yakwe ukupoka amafisakanwa.” Finshi bamo bacitapo ifilanga ukuti balakonka iyi nshila isuma iyacetekelwa?
● “Ukulanda ifyatambalala.” Ba Domingo, Inte ya kwa Yehova, babombela mwi bala balima copra mu calo ca Philippines. Batile: “Abantu abengi tababa na cishinka ku babengisha incito. Ifyo bacita ni fi, nga ca kuti basombola copra, tabeba abakalamba ba ncito impendwa ya masaka bakwete. Mu kucita ifi balafisapo amasaka yamo no kuyashitisha ku mbali.”
Kwashele fye panono ba Domingo no lupwa lwabo nga balibatamfishe incito ku mukalamba wa ncito muli yalya mabala pa mulandu wa kuti balikeene ukulemba impendwa ya bufi iya masaka balesombola ukulingana ne fyo umukalamba wa ncito alefwaya. Nangu cali ifyo, ba Domingo batile: “Twaebele umukalamba wa ncito ukuti nga balefwaya batutamfye, ukubepa kwena te kuti tubepe. Awe umukalamba wa ncito asukile alanda ukuti Inte sha kwa Yehova bantu abo twingacetekela, kabili alitupeeleko ne ncende na imbi iya kulimamo.”
● ‘Ukukaana ifyuma ifyabipa ukufuma ku ncenjeshi.’ Ba Pierre, abakalamba ba bakasonkesha ba musonko mu citungu cimo ica mu Cameroon, balekwata inshila ishingi isha kupangilamo indalama ukwabula no kushiculila. Ilyo babapeele fye umulimo wa kufolesha ababomfi indalama abalebomba pa kampani pa nshita inono, balimwene ukuti kwali ifyalubene. Ba Pierre balondolwele ukuti: “Akampani kalefolesha na bantu abaleka ukubomba e lyo na bafwa kale. Mu nshita ya kutontonkanya ukutila kuti nabuula ishi ndalama, nalisungile bwino amapepala pamo ne ndalama umwacingililwa bwino.”
Cinshi caishilecitika? Ba Pierre batile: “Ilyo papitile imyaka ibili, kwali ukupituluka mu ndalama na mu fipendo. Nalyumfwile ne cilumba pa kubalanga ifipendo ne ndalama ifyakumanina kabili pali ilya nshita shali ni ndalama ishingi nga nshi. Abalepituluka mu fipendo na mu ndalama balintashishe sana pa kuba uwa cishinka.”
● Ukukanapoka “amafisakanwa.” Ba Ricardo ababomba incito ya buloya no kusaina pa fipepala, abekala mu musumba wa Rio de Janeiro, ku Brazil, imiku iingi abantu bamo balefwaya ukubapeela amafisakanwa. Ba Ricardo balebukisha ukuti, “Inshita imo, loya alefwaya ukumpela amafisakanwa. Abulile icilimba icilisha ama CD no kutwala ku ng’anda ku mwandi ukwabula ukunjeba. Pali ilya nshita ukukwata icilimba ca ma CD cali cintu icikankaala nga nshi kabili uukwete ninshi nacindama.”
Cinshi ba Ricardo bacitile? Batile, “Ine no mwina mwandi twatile tatwaisule ici cipe. Naile kuli loya, ukwabula no kwenekela aishilemona fye nafika no kubika icipe aletele pe tebulo lyakwe. Nalikwete ishuko lya kulondolola umulandu nabweseshe icipe aletele. Kalemba wakwe alitemenwe sana paco nacitile.”
Kwena Inte sha kwa Yehova te beka fye abafwaya ukuba abalungami, lelo baishibikwa ukuti bantu ba cishinka. Pa mulandu wa kuti baNte baliba ne cishinka, umukalamba wa mashitolo ya fya kufwala ku Poland asalilepo ukwingisha fye Inte sha kwa Yehova mu mashitilo yakwe. Umukalamba wa kushitisha ifipe muli aya mashitolo alandile ukuti: “Konse fye uko mwingaya kuti mwasangako abantu ba cishinka, lelo Inte sha kwa Yehova bena balikwata amafunde, kabili balayakonka sana.”
Balicetekelwa Nangu ca kuti Bapiina
Abantu abengi batontonkanya ukuti umuntu umupiina te kuti bamupeele umulandu nangu ca kuti tali na cishinka. Ku ca kumwenako umulabasa wa fikope uwa CNN walandile pa mwaice wa myaka 14 ku Nigeria uwaikalile fye ukwibila abantu indalama ukubomfya Intaneti. Uyu mwaice aleipokolola ukuti: “Nomba mufwaya ndecita finshi? Nine ndisha ulupwa lwandi, bankashi yandi, bamayo, na [batata]. Ala umuntu onse afwile fye ukulwisha.”
Kwena Baibolo tayalaya ukuti umulungami akaba ne cuma, lelo yalaya ukuti akakwata ifya kubomfya mu mikalile yakwe. Pali Esaya 33:16 patila: “Akapeelwa ifya kulya fyakwe; amenshi yakwe tayakapwe.”
Lelo kwena, bambi kuti baipusha abati: ‘Bushe ukuba ne cishinka kuti kwayafwa shani abapiina balekeleshako? Nga balya ababombesha cila bushiku pa kuti fye balesanga utwa kulya?’
Tontonkanyeni pali ba Berthe, ba mukamfwilwa aba ku Cameroon abashitisha utwa kulya uto beta ati miando mu kalishitolo kabo akanono sana. Ba Berthe batile: “Nga kukonka ulutambi, mu kapaketi kamo mulingile ukuba tu miando utuli 20. Nomba abashitisha abengi babikamo fye 17 nelyo 18, lelo ine nshifwaya ukulapanga indalama ukupitila mu kwibila abantu.”
Bushe ubukwebo bwaba Berthe bulenda fye bwino? Te lyonse kwena. Batila: “Ilingi line ndekala akasuba konse ukwabula ukushitishapo akali konse. Nomba nga nalomba ifya kulya ku bashitisha no kubeba ukuti nshishitishepo akali konse, balampeela pantu balishiba ukuti ilyo fye nkakwata indalama nkabalipila. Balincetekela sana, pantu naliba uwa cishinka kuli bena ukutula fye na kale.”
Lesa Uo Tulingile Ukucetekela
Nga ca kuti umuntu alecita ifintu ukulingana ne fyo asosa, e lyo tumucetekela sana. Yoshua, uwaletungulula abena Israele kale sana, alandile pali Lesa ukuti: “Takwali ubulayo nangu bumo ubushafishiwepo pa malayo yonse ayasuma ayo Yehova alaile . . . fyonse fyalifishiwepo.” (Yoshua 21:45) Bushe kwalibako fimo ifingalenga twacetekela Lesa?
Fyonse ifyo Lesa alaya fyalicetekelwa sana ica kuti umwine apashanya icebo cakwe ku mfula. (Esaya 55:10, 11) Batini, cinshi cingalesha imfula ukuloka, ukunasha umushili, no kulenga ifintu ukumena? Tapaba! Cimo cine na Lesa, tapaba icili conse icingalesha ubulayo bwakwe ukufikilishiwa.
Ubulayo bumo ubo alaya pali 2 Petro 3:13, bwa kuti: “Tulelolela imyulu ipya ne sonde lipya ifyo Lesa alaya, umukaba ubulungami.” Lesa afwaya ukufumya pa calo bonse abaliila abanabo amasuku pa mutwe. Bushe kuti mwatemwa ukusambilila na fimbi pa fyo Lesa akafishapo ubufwayo bwakwe? Lanshanyeni ne Nte sha kwa Yehova ababa uko mwikala, nelyo lembeleni kwi ofesi lya Nte sha kwa Yehova ukubomfya adresi iili pe bula 5 muli ino ine magazini.
[Akabokoshi ne Cikope pe bula 8]
UKULAMBULWA PA MULANDU WA CISHINKA
Ba Lucio, Inte ya kwa Yehova abekala ku Philippines, nga balifililwe ukuba ne cishinka inshita imo. Basangile indalama K130,625,000 mu kabati iya kale mu ofesi umo babebele ukuwamya. Abakalamba ba ncito e bene be ofesi ne ndalama kabili baile ku cifulo cimbi ku kucita amakwebo. Ba Lucio batile: “Uyu e wali e muku wa kubalilapo ukumonapo indalama sha madola!”
Ilyo abakalamba ba ncito babwelele, ba Lucio balipeele abakalamba ba ncito indalama. Cinshi caishilecitika? Ba Lucio batile: “Balimpeele imilimo na imbi iya kubomba. Na kuba, abakalamba ba ncito balimpeele icipinda icikulu umo ine no lupwa lwandi twikala. Nangu ca kuti imikalile mu Philippines monse yalyafya, nasanga ukuti Yehova Lesa, alatusakamana pa mulandu wa kuti tulomfwila amafunde yakwe.”
[Akabokoshi ne Cikope pe bula 9]
AMASEKELO AYA CISHINKA
Ba Moïse abekala mu Douala, ku Cameroon balikwata akalishitolo umo bashitisha isabi akaishibwa sana mu maliketi yonse. Batile: “Nainike akalishitolo kandi ati Amasekelo, pa mulandu wa kuti naba pa bantu abanono sana mu maliketi abakwata amasekelo ya cine. Nalishiba ukuti ilingi line abantu balanjesha. Nga balefwaya isabi lya 1kg, ndabapimina no kubapeela. Lyonse balaya mu kupimisha isabi ku masekelo yambi. Nga bapimisha kumbi, basanga ukutila isabi nacibapeela nalicila pali 1kg! E lyo beshiba ukuti nshacibebila nakalya! Abantu abengi batemwa ukunjeba ati, ‘Twalitemwa ukushita kuli imwe pantu muli ba cishinka.’”
[Icikope pe bula 7]
“Twaebele umukalamba wa ncito ukuti nga balefwaya batutamfye, ukubepa kwena te kuti tubepe.”—Ba Domingo, aba ku Philippines.
[Icikope pe bula 7]
“Abalepituluka mu fipendo na mu ndalama balintashishe sana pa kuba uwa cishinka.”—Ba Pierre, aba ku Cameroon.
[Icikope pe bula 7]
“Loya alefwaya ukumpela amafisakanwa. . . . Ine no mwina mwandi twatile tatwaisule ici cipe.”—Ba Ricardo, aba ku Brazil.
[Icikope pe bula 7]
Ba Berthe ilingi line balekala akasuba konse ukwabula ukushitishapo akali konse. Nomba abantu bambi abashitisha ifya kulya balabapeela pantu balishiba ukuti bakalipila ilyo fye bakwata indalama.