‘Mwilang’winta’

“Twalilileni ukucita ifintu fyonse ukwabula ukung’winta.”—ABENA FILIPI 2:14.

1, 2. Bushe umutumwa Paulo afundile shani Abena Kristu ba mu Filipi na ba mu Korinti, kabili mulandu nshi?

ILYO umutumwa Paulo alembele kalata yapuutwamo ku Bena Kristu ba kubalilapo aba mu cilonganino ca ku Filipi, alibatashishe sana pantu bali abacincila kabili bakapekape. Imilimo yabo iisuma yalengele Paulo ukuba ne nsansa nga nshi. Na lyo line, abacinkwileko no kuti: “Twalilileni ukucita ifintu fyonse ukwabula ukung’winta.” (Abena Filipi 2:14) Mulandu nshi Paulo abakonkomeshe muli uyu musango?

² Paulo alishibe ifingafuma mu kung’winta. Imyaka iinono ku numa, acinkwileko aba mu cilonganino ca mu Korinti ukuti ukung’winta kwalibipa. Abebele ukuti ilyo abena Israele bali mu matotolo, balekalifya Yehova libili libili. Finshi balecita ifyalekalifya Lesa? Balekumbwa ifibi, balepepa utulubi no kucita ubulalelale, baleesha Yehova, kabili baleng’winta. Paulo akoseleshe abena Korinti ukusambilila kuli ifi fintu. Atile: “Twiba abang’winta, filya bamo aba muli bene bang’wintile, no konaulwa ku monaushi.”—1 Abena Korinti 10:6-11.

3. Mulandu nshi ukulanda pali ili lyashi lya kung’winta kuwamine kuli ifwe muno nshiku?

³ Fwe babomfi ba kwa Yehova muno nshiku twaba kwati ni filya Abena Kristu ba ku Filipi bali. Twalicincila mu kubomba imilimo isuma, kabili twalitemwana. (Yohane 13:34, 35) Lelo, nga twatontonkanya pa bubi ukung’winta kwaletele pa bantu ba kwa Lesa aba ku kale, na ifwe bene tuleluka ukuti tulingile ukumfwila uku kufunda ukutila: “Twalilileni ukucita ifintu fyonse ukwabula ukung’winta.” Pa kubala natulande pa baleng’winta abo Baibolo yalandapo. Lyena twalalanda pa fyo tulingile ukucita pa kuti ukung’winta takutuletelele muno nshiku.

Ulukuta Ulubi Lwang’winta Yehova

4. Bushe abena Israele baleilishanya shani mu matololo?

⁴ Ishiwi lya ciHebere ilipilibula ‘ukung’winta nelyo ukuilishanya’ e lyabomfiwa sana mu Baibolo nga balelanda pa fyalecitika ilyo abena Israele bali pa lwendo lwa myaka 40 mu matololo. Limo limo, abena Israele tabaleteka imitima ku fyo bakwete kabili ici calelenga ukuti baleilishanya. Ku ca kumwenako, ilyo papitile fye imilungu iinono ukutula apo balubukile mu busha, ‘ulukuta lonse ulwa bana ba kwa Israele lwatendeke ukuilishanya kuli Mose na kuli Aarone.’ Baleilishanya pa fya kulya, baleti: “Nga twasuminishiwe ukufwila ku minwe ya kwa Yehova mu calo ca Egupti, umo twaikele pa nongo sha nama, umo twaliile icilyo ca ciikushi; pantu mwatuleta kuli aya matololo ku kuleko lukuta ulu lonse lufwe ku nsala.”—Ukufuma 16:1-3.

5. Ilyo abena Israele baleilishanya, ni kuli nani baleng’winta?

⁵ Nangu ca kuti abena Israele baleilishanya, Yehova alebapeela fyonse ifyo balekabila ilyo bali mu matololo. Alebapeela ifya kulya na menshi. Takwali ukutiina ukuti abena Israele bali no kufwa ku nsala ilyo bali mu matololo. Ico tabatekele imitima ku fyo bakwete, batendeke ukulamona kwati bali mu bwafya ubukalamba nga nshi kabili batendeke ukuilishanya. Nangu ca kuti baleilishanya kuli Mose na Aarone, Yehova alemona kwati baleilishanya kuli ena. Mose aebele abena Israele ukuti: ‘Yehova naumfwo kuilishanya kwenu uko imwe muleilishanya kuli ena: na ifwe tuli bani? tamuilishanya pali ifwe, lelo ni pali Yehova.’—Ukufuma 16:4-8.

6, 7. Ukulingana ne fyo tubelenga pa Impendwa 14:1-3, bushe imitima ya bena Israele yaalwike shani?

⁶ Papitile fye inshita iinono, abena Israele batendeke ukuilishanya na kabili. Mose atumine inengu 12 ku kulengula Icalo ca Bulayo. Inengu 10 shaletele ilyashi ilibi. Ne cafuminemo ca kuti: “Abana bonse aba kwa Israele bang’wintile Mose na Aarone; kabili ulukuta lonse lwatile kuli bene, iye, nga twafwilile mu calo ca Egupti! napamo mu matololo aya, iye, nge mo twafwilile! Kabili cinshi ico Yehova aletwingishisha mu calo ici [ica Kanaani] ku kuwila ku lupanga? Abakashi besu na bana besu abaice bakabe citapwa: bushe te cisuma kuli ifwe ukubwelela ku Egupti?”—Impendwa 14:1-3.

⁷ Ala mwandini imitima ya bena Israele yalyalwike! Ilyo babalubwile mu Egupti no kubapususha pali bemba wa Kashika balitashishe Yehova no kwimba inyimbo isha kumulumbanya. (Ukufuma 15:1-21) Nomba, imikalile ya mu matololo iyo bashabeleshe ne fyo baletiina abena Kanaani, fyalengele ukuti balabe ifisuma ifyo Lesa abacitile no kutendeka ukuilishanya. Mu nshita ya kuti batashe Lesa pa fyo abalubwile mu busha, balemupeela imilandu ya bufi pa fyo abene balemona ukuti balepusulwa. Kanshi ico baleng’wintila ni co imitima yabo tayaletasha pa fisuma ifyo Yehova alebacitila. E mulandu wine Yehova asosele ukuti: “Kufika lilali ulukuta ulu ulubi lukaleka ukuilishanya uko baleilishanya pali ine?”—Impendwa 14:27; 21:5, NW.

Ukuilishanya kwa Bena Kristu ba Kubalilapo

8, 9. Kuilishanya nshi ukwalandwapo mu Malembo ya Bwina Kristu aya ciGriki?

⁸ Ukuilishanya twaciba tulelandapo kwa bantu abengi abaleilishanya pa cintubwingi. Na mu 32 C.E. lintu Yesu aile ku Mutebeto wa Nsakwe mu Yerusalemu, “kwali amang’wing’wi ayengi pali wene mu mabumba.” (Yohane 7:12, 13, 32) Nalimo baletepeleshanya, bamo baleti ali muntu musuma, e lyo bambi bena baleti mubi.

⁹ Bushiku bumo, Yesu na basambi bakwe bailetandala ku ng’anda ya kwa Lebi, nelyo Mateo, uwalesonkesha indalama. “Awe abaFarise na bakalemba babo balailishanya ku basambi bakwe, abati: ‘Nga cinshi muleliila no kunwena pamo na bakasonkesha na babembu?’” (Luka 5:27-30) Lintu papitile inshita, Yesu aile ku Galili kabili ‘abaYuda baleng’winta ena ico atile: “Ndi mukate uwafuma ku muulu.”’ Nangu fye basambi ba kwa Yesu bamo balifulilwe no kutendeka ukuilishanya.—Yohane 6:41, 60, 61.

10, 11. Mulandu nshi abaYuda balelanda iciGriki baleilishanishisha, kabili baeluda kuti basambililako cinshi ku fyo abatumwa bapwishishe ubu bwafya?

¹⁰ Mu kuilishanya kwaliko pa numa fye ya Pentekoste mu 33 C.E. mwafumine icisuma. Abena Kristu abapya abafumine ku fyalo fimbi baleikala bwino ico abasumina banabo aba mu Yudea bali bakapekape. Nomba kwaishileba ubwafya pa kwakanya bwino ifintu. Baibolo itila: “AbaYuda abalelanda iciGriki batendeke ukung’wintila abaYuda abalelanda iciHebere, pa mulandu wa kuti bamukamfwilwa babo balecililwa mu kwakanya kwa cila bushiku.”—Imilimo 6:1.

¹¹ Uku kuilishanya kwalipuseneko na kulya ukwa bena Israele bali mu matololo. AbaYuda balelanda iciGriki baleilishanya te pa mulandu wa kuti tabatekele imitima ku fyo bakwete. Ico baleilishanishisha ni co ba mukamfwilwa bamo tabalebapeela ifyo balekabila. E lyo abaleilishanya tabacitile icimfulumfulu nelyo ukuilishanya kuli Yehova pa cintubwingi. Baileilishanya ku batumwa, kabili abatumwa balicitilepo cimo pantu ukuilishanya kwabo kwali fye bwino. Ala icacitile abatumwa caba lisambililo lisuma kuli baeluda muno nshiku! Aba bakacema ba mukuni wa kwa Lesa balashininkisha ukuti ‘baumfwa ku kuilishanya kwa mulanda.’—Amapinda 21:13; Imilimo 6:2-6, NW.

Talukeni ku Kuilishanya Ukwabipa

12, 13. (a) Langilileni ifyo ukuilishanya kwabipa. (b) Finshi fingalenga umuntu ukutendeka ukuilishanya?

¹² Ayengi pali aya malyashi ya mu Baibolo twacilandapo yalelanga ukuti ukuilishanya kwaliletelele abantu ba kwa Lesa aba ku kale. Kanshi tulingile ukutontonkanya sana pa fibi ifyo ukuilishanya kwingaleta pali ifwe. Natulangilile ifyo ukuilishanya kwabipa. Ifyela ifingi filakwata ingalawa. Nga mwafilekelesha, filalikwa ica kuti teti mufibomfye na kabili. Mu fyalo fimo, imyotoka ishingi nga shakwata ingalawa balashonaula no kubulako fye ifyela fimo fimo ifyo bengabomfya. Ico bashonawila te mu kuti ninshi shalifwa ica kuti tashakatale ashenda, lelo ni co ifyela bashipangilako filaba sana ne ngalawa ica kuti teti shilinge ukwendelamo. Bushe kuti twayampanya shani ici cilangililo ku kuilishanya?

¹³ Nga filya fine ifyela fikwata ingalawa, abantu abashapwililika nabo baliba no mutima wa kuilishanya. Tulingile ukucenjela sana no kutaluka ku kuilishanya. Amafya yalalenga sana ukuti tuleilishanya kwati ni filya umutonshi ulenga icela ukukwata bwangu ingalawa. Amasakamika na yo kuti yalenga umuntu ukukusha ubwafya ubunono. Ukwabula no kutwishika, ilyo ifintu fileya filebipilako muli buno bwikashi, ifya kutulenga ukuilishanya na fyo fyakulaya filefulilako. (2 Timote 3:1-5) E co Umwina Kristu kuti atendeka ukuilishanya pa munankwe. Limbi icingalenga ukulailishanya cintu fye icinono, pamo nge cilubo ca muntu umbi, ifyo acenjela, nelyo imilimo abomba mu cilonganino.

14, 15. Mulandu nshi tushilingile ukuleka umutima wa kuilishanya ukutwalilila?

¹⁴ Te mulandu ne cingalenga ukuti tuleilishanya, nga ca kuti twafilwa ukuilama, ukuilishanya kuti kwalenga twafilwa ukulateka umutima ku fyo tukwete ica kutila kuti tuleilishanya fye umo shacela. Ici kuti caonaula bucibusa bwesu na Lesa. Ilyo abena Israele baleilishanya pa fyo baleikala mu matololo, basukile bafika na ku kupeela Yehova imilandu. (Ukufuma 16:8) Shi twikaleka ica musango yu ukutucitikila!

¹⁵ Pa kucingilila icela ku kuba ne ngalawa, balapentako penti kabili apo bamona ingalawa, balangufyanya ukukusapo. Na ifwe nga twamona ukuti twatemwa sana ukuilishanya, tulingile ukupepa no kulaesha na maka ukupwisha ubu bwafya. Ukucite fyo kuti kwatwafwa ukuleka ukuilishanya. Nomba finshi twingacita pa kuti tuleke ukuilishanya?

Mulemona Ifintu nge fyo Yehova Amona

16. Kuti twacita shani pa kuti twingaleka ukuilishanya?

¹⁶ Ukuilishanya kulenga twalatontonkanya fye pali fwe bene na pa bwafya tukwete no kulaba ku mapaalo tuipakisha ilyo tulebombela Yehova. Pa kuti twingaleka ukuilishanya tufwile ukulaibukisha sana mapaalo fwe Nte sha kwa Yehova tuipakisha. Ku ca kumwenako, ifwe bonse twalikwata ishuko lya kulaitwa pe shina lya kwa Yehova. (Esaya 43:10) Kuti twaba bacibusa bakwe aba cine cine, kabili kuti twapepa ku ‘Umfwa ipepo’ pa nshita iili yonse. (Amalumbo 65:2; Yakobo 4:8) Twaliba ne nsansa pantu twalishiba ifishinka fyonse pa mulandu wa bumulopwe untu Satana aimishe kabili twalishiba no kuti twalikwata ishuko lya kulanga ukuti tuli ba cishinka kuli Lesa. (Amapinda 27:11) Tulabombako umulimo wa kubila imbila nsuma ya Bufumu. (Mateo 24:14) Ukuba ne citetekelo mwi lambo lya cilubula ilya kwa Yesu Kristu kutulenga ukuba na kampingu wasanguluka. (Yohane 3:16) Aya e mapaalo tuipakisha te mulandu na mafya yalekanalekana ayo tupitamo.

17. Mulandu nshi tulingile ukulamona ifintu nge fyo Yehova amona na lintu tuli no mulandu uusuma uwa kuti tuilishanye?

¹⁷ Lyonse tuleesha ukumona ifintu nge fyo Yehova amona, te kulingana ne fyo tuletontonkanya. Davidi aimbile ukuti: “Inshila shenu munenge ukushishiba, mwe Yehova; no mwa kuya mwenu munsambilishe.” (Amalumbo 25:4) Nga ca kuti tuli no mulandu uusuma uwa kuti tuilishanye, tuleibukisha ukuti Yehova alamona fyonse ificitika. Kuti alungika ifintu ukwabula no kupoosa inshita. Nomba mulandu nshi limo limo alekela amafya ukutwalilila? Nalimo afwaya ukuti tube ne mibele iisuma pamo ngo kutekanya, ukushipikisha, icitetekelo, no kushishimisha.—Yakobo 1:2-4.

18, 19. Langilileni ifyo cawama ukushipikisha amafya ukwabula ukuilishanya.

¹⁸ Ukushipikisha amafya ukwabula ukuilishanya kulalenga twaba abantu abasuma, kabili kulafika na bambi pa mutima. Mu 2003, Inte sha kwa Yehova aba ku Germany baendele na basi pa kuya ku kulongana kwa citungu ukwabelele ku Hungary. Uwaleensha basi tali Inte, kabili tatemenwe Inte sha kwa Yehova ica kuti talefwaya ukupoosa inshiku 10 na bena. Lelo ilyo inshiku 10 shapwile, alekele ukutontonkanya ifyo aletontonkanya kale. Cinshi calengele?

¹⁹ Ilyo bali pa lwendo kwali ifintu ifingi ifyalelubana. Lelo baNte tabaleilishanya. Namutekenya atile tatala enshapo abantu abatekenye nga balya baNte! Asosele fye no kuti ilyo baNte bakatandala ku mwakwe, akabengisha mu ng’anda kabili akakutika na ku fyo bakalanda. “Ukucita ifintu fyonse ukwabula ukung’winta” kwalengele umutima wa ulya mwaume ukwaluka!

Ukulekelelana Kulalenga Abantu Ukwikatana

20. Mulandu nshi tulingile ukulekelelana?

²⁰ Tutile tuli ne fya kuilishanya pali munyinefwe, bushe kuti twacita shani? Nga ca kuti umulandu naukosa, tulingile ukukonka ifipope Yesu alandile pali Mateo 18:15-17. Lelo, te lyonse cilingile ukube fyo pantu ifilenga ukuti tuleilishanya fintu fye ifinono. Kanshi tulingile ukumona iyi nshita nge shuko lya kulekelela munyinefwe. Paulo alembele ukuti: “Twalilileni ukushipikishanya no kuitemenwa ukulekelelana nga umo ali ne ca kuilishanya ku mubiye. Ifyo Yehova amulekelela fye, e fyo na imwe mulekelele. Lelo, pali fi fyonse, fwalilenipo no kutemwa, pantu e cikakilo cafikapo ica kwikatana.” (Abena Kolose 3:13, 14) Bushe kuti twaitemenwa ukulekelela munyinefwe? Yehova alikwata imilandu ya kuilishanya pali ifwe. Lelo, libili libili alatulangulukilako no kutulekelela.

21. Bushe abalekutika ku fyo tuleilishanya kuti bayumfwa shani?

²¹ Ukuilishanya te kuti kupwishe ubwafya ubuli bonse twingakwata. Ishiwi lya ciHebere ilipilibula “ukung’winta” kuti lyapilibula no “ukuilishanya.” Ukwabula no kutwishika tatutemwa ukwikala no muntu uwatemwa ukuilishanya, lelo kuti twafwaya ukumutaluka. Na ifwe nga twalang’winta, nelyo ukuilishanya, nalimo abantu tabakatemwe ukwikala na ifwe ica kuti limbi bakalafwaya fye ukututaluka. Ukwabula no kutwishika abantu kuti bamona nga tuleilishanya pa cintubwingi, lelo ici tacakatupalamike kuli abo bantu nakalya.

22. Bushe umukashana umo alandilepo shani pa Nte sha kwa Yehova?

²² Ukulekelelana kulekatanya abantu. Na kuba ici e co fwe bantu ba kwa Yehova twatemwa nga nshi. (Amalumbo 133:1-3) Mu calo cimo ica ku Bulaya, umukashana wa myaka 17 uupepa ku Katolika alembele kalata ku maofesi ya Nte sha kwa Yehova umo alondolwele ifyo atemwako ku Nte sha kwa Yehova. Atile: “E mipepele fye namonapo umo abantu baikatana, ukwabulo lupato, ubufunushi, akapatulula, ukuitemwa, nelyo amalekano.”

23. Cinshi tukalalandapo mu cipande cikonkelepo?

²³ Ukulatasha pa mapaalo fwe bapepa Lesa wa cine Yehova tuipakisha kukatwafwa ukuba abaikatana kabili tatwakaleilishanya pali bambi. Icipande cikonkelepo cikatulanga ifyo imibele Lesa atusambilisha ingatubaka ku kuba no mutima wa kuilishanya ukwabipisha, e kuti ukulailishanya pa kuteyanya kwa kwa Yehova ukwa pano isonde.

Muletontonkanya pa Fisuma Ifya mu Kuteyanya kwa kwa Yehova

“Ukwikuta tukekuta ifisuma ifya mu ng’anda yenu.”—AMALUMBO 65:4, NW.

1, 2. (a) Bushe abantu ba kwa Lesa bali no kunonkelamo shani mwi tempele na mu mulimo walebombwa pe tempele? (b) Finshi Davidi acitile pa kutungilila umulimo wa kukuula itempele?

PA BANTU abo Amalembo ya ciHebere yalandapo sana paba na Davidi uwaleikala mu Israele wa ku kale. Davidi ali ni kacema, kasesema, alelemba no kwimba inyimbo, kabili ali imfumu iyacetekele sana Yehova Lesa. Bucibusa busuma na Yehova bwalengele ukuti afwaishe ukukuula ing’anda ya kwa Lesa. Iyi ng’anda, nelyo itempele, yali no kuba e cifulo ca kupepelapo Lesa wa cine mu Israele. Davidi alishibe ukuti itempele no mulimo wali no kulabombwa pe tempele fyali no kuletela abantu ba kwa Lesa insansa na mapaalo. E mulandu wine aimbile ukuti: “Alipaalwa uo mwasala [mwe Yehova] no kumulenga ukupalama, ukuti ekale mu mansa shenu. Ukwikuta tukekuta ifisuma ifya mu ng’anda yenu, icifulo ca mushilo ice tempele lyenu.”—Amalumbo 65:4, NW.

² Davidi tabamusuminishe ukwangalila umulimo wa kukuula ing’anda ya kwa Yehova. Mwana wakwe Solomone eo bapeele uyu mulimo. Lelo, Davidi tailishenye ilyo ishuko alefwaisha lyapeelwe ku muntu umbi. Icacindeme sana kuli ena ca kuti itempele likuulwe. Davidi alitungilile umulimo wa kukuula itempele no mutima wakwe onse ica kuti abulile pulani iyo Yehova amupeele no kuipeela kuli Solomone. Na kabili, ateyenye abena Lebi abengi ukuti bakalebomba imilimo yalekanalekana pe tempele kabili abulile golde na silfere iingi no kuipeela ku mulimo wa kukuula itempele.—1 Imilandu 17:1, 4, 11, 12; 23:3-6; 28:11, 12; 29:1-5.

3. Bushe ababomfi ba kwa Lesa bamona shani ukupepa kwa cine?

³ Abena Israele ba busumino baletungilila ukupepa kwa cine pa ng’anda ya kwa Lesa. Na fwe babomfi ba kwa Yehova aba muno nshiku tulatungilila ukupepa kwa cine mu kuteyanya kwa kwa Yehova ukwa pano isonde. Ici cilanga ukuti na ifwe twaba no mutima nga ulya Davidi akweteko. Tatwaba no mutima wa kuilishanya. Lelo, tutontonkanya pa fisuma ifyaba mu kuteyanya kwa kwa Lesa. Bushe mwalitala amutontonkanya pa fisuma fyaba mu kuteyanya ifingamulenga ukutasha sana Lesa? Lekeni tulande pali fimo fimo.

Ukutasha pa Kutupeela aba Kututungulula

4, 5. (a) Bushe “umusha wa cishinka kabili uwashilimuka” abomba shani umulimo bamupeela? (b) Bushe baNte bamo balandapo shani pa ca kulya ca ku mupashi ico bapokelela?

⁴ Fingi ifilenga ukuti tuletasha pa kukwata “umusha wa cishinka kabili uwashilimuka” uo Yesu asonta ukulasakamana ifikwatwa pe sonde. Ibumba lya musha lyapangwa na Bena Kristu basubwa ababa pa ntanshi mu kubila imbila nsuma, ukupekanya ukulongana, no kusabankanya impapulo shilanda pali Baibolo mu ndimi ukucila pali 400. Abantu abengi nga nshi mu calo conse balaipakisha ukulya ici ca kulya ca ku mupashi “pa nshita yalinga.” (Mateo 24:45-47) Kanshi te kuti tuilishanye no kuilishanya.

⁵ Pa myaka iingi, ukumfwila ukufunda kwa mu Baibolo ukusangwa mu mpapulo sha musha wa cishinka kabili uwashilimuka kwalyafwa sana baElfi no kubasansamusha nga nshi. Ukutasha pa fyo banonkelamo kwalengele balembe ukuti: “Akubula ukuteyanya kwa kwa Yehova nga katwishi ifyo naba!” BaPeter na baIrmgard na bo balibombela Lesa pa myaka iingi. BaIrmgard balatasha pa mpapulo shonse ishasabankanishiwa no “kuteyanya kwa kwa Yehova ukusakamana sana abantu Bakwe.” Ishi mpapulo shisanshishemo na shilya isho bapangila abapofula na bakoma amatwi.

6, 7. (a) Bushe ifilonganino fya mu calo conse fitungululwa shani? (b) Bushe Abena Kristu bamo balandapo shani pa kuteyanya kwa kwa Yehova ukwa pano isonde?

⁶ Ibumba Litungulula e limininako ‘umusha wa cishinka.’ Lyapangwa ne bumba linono ilya Bena Kristu basubwa ababombela pa maofesi yakalamba aya Nte sha kwa Yehova mu calo conse ayaba ku Brooklyn, mu New York. Ibumba Litungulula lilasonta ababomfi ba kwa Yehova ababelesha ukulabombela pa maofesi ya misambo ayalolekesha pa milimo ya filonganino ukucila pali 98,000 mu calo conse. Abaume abafika pa fyo Baibolo yalanda balasontwa ukuba baeluda na babomfi batumikila muli ifi filonganino. (1 Timote 3:1-9, 12, 13) Baeluda e batungulula muli ifi filonganino kabili balasakamana sana umukuni uo Lesa aseekesha kuli bena. Ala mwandini lipaalo ukuba pali uyu mukuni! Kabili cisuma ukuimwena ukutemwa no kwikatana ukwaba pa “ba bwananyina bonse”!—1 Petro 2:17; 5:2, 3.

⁷ Mu nshita ya kuti baleilishanya, aba muli fi filonganino ilingi line balatasha pa butungulushi busuma ubwa baeluda. Ku ca kumwenako, natulande pali baBirgit abali ne myaka ukucila 30. BaBirgit Bena Kristu, balyupwa, kabili balikwata na bana. Ilyo bali abaice batendeke ukwangala na banabo abakwete imisango yabipa kabili kwashele fye panono nga balibembukile Yehova. Lelo, ukufunda kwa baeluda ukwa mu Malembo no kwafwa kwa basumina banabo kwalengele bataluke ku bwafya bali no kubamo. Bushe pali ino nshita bomfwa shani? Batila: “Ndatasha sana ukuti na nomba ncili mu kuteyanya kwa kwa Yehova ukusuma nga nshi.” Andreas uwa myaka 17 na o atile: “Ukwabula no kutwishika uku e kuteyanya kwa kwa Yehova, kabili e kuteyanya ukusuma nga nshi mu calo conse.” Kanshi na ifwe tulingile ukulatasha sana pa fisuma ifyaba mu kuteyanya kwa kwa Yehova ukwa pano isonde!

Abatutungulula Tabapwililika

8, 9. Finshi ifyo bamo abaikeleko pa nshita imo ine na Davidi bacitile, kabili Davidi acitilepo shani?

⁸ Ca cine ukuti abaume abatutungulula mu kupepa kwa cine tabapwililika. Bonse balalufyanya, kabili bamo baleesha na maka ukupwisha ubunake bakwata. Bushe ici cilingile ukutusakamika? Nakalya. Nangu fye bantu abo bapeele imilimo iyacindama mu Israele wa ku kale balecita ifilubo ifyabipisha. Ku ca kumwenako, ilyo Davidi ali umwaice, balimwitile kwi sano ku kulaimba inyimbo pa kuti engalatalalikako umutima wa Mfumu Shauli. Pa numa, Shauli alefwaya ukumwipaya kabili Davidi alifulumwike pa kuti engapususha umweo wakwe.—1 Samwele 16:14-23; 18:10-12; 19:18; 20:32, 33; 22:1-5.

⁹ Abena Israele bambi nabo bali ni bashikamfutu. Ku ca kumwenako, Yoabu mushika wa kwa Davidi aipeye Abnere lupwa lwa kwa Shauli. Abishalomu asangukile wishi, Davidi, no kufwaya ukumufumya pa bufumu. Kabili Ahitofele uwali impanda mano iyacetekelwa, afutwike Davidi. (2 Samwele 3:22-30; 15:1-17, 31; 16:15, 21) Lelo, Davidi takalipe no kutendeka ukuilishanya; kabili talekele ukupepa Yehova Lesa wa cine. Acitile icapuseneko. Amafya yalengele Davidi ukushintilila pali Yehova kabili yamwafwile ukutwalilila ukuba no mutima akwete ilyo alebutuka kuli Shauli. Pali ilya nshita, Davidi aimbile ukuti: “Mbeleleni uluse, mwe Lesa, mbeleleni uluse, pantu umweo wandi wauba muli imwe; na mu cintelelwe ca mapindo yenu e mo nauba yasuka amafya yapita.”—Amalumbo 57:1, NW.

10, 11. Ilyo baGertrud bali abakashana finshi ifyo bapitilemo, kabili balandilepo shani pa filubo fya basumina banabo?

¹⁰ Kanshi tatulingile ukuilishanya pa kufutika ukucitika mu kuteyanya kwa kwa Lesa pantu Yehova, bamalaika, na bakacema abasakamana umukuni wa kwa Lesa tabakaleke ababifi kabili bashikamfutu ukutwalilila ukuba mu cilonganino ca Bena Kristu. Na lyo line, pa mulandu wa kukanapwililika, ifwe bonse tulalufyanya, e lyo na babomfi ba kwa Lesa bambi nalimo kuti batulufyanya.

¹¹ Mu 2003, baGertrud bali ne myaka 91 kabili balibombela Yehova pa myaka iingi. Ilyo bali abakashana, balibabepeshe ubufi bwa kuti tabali ba kabila ba mbila nsuma aba nshita yonse, lelo bali bakafutika. Bushe bacitile shani? Bushe balitendeke ukuilishanya? Iyo. Inshiku ishinono ilyo bashilafwa, baibukishe ifyo bapitilemo kabili batile: “Ifi fyonse ifyo napitilemo fyansambilishe ukuti nangu abantu balufyanye shani, Yehova alatwalilila ukulatungulula umulimo wakwe uwacindama ukubomfya fwe bantu abashapwililika.” Pa kushipikisha ifilubo fya basumina banabo, baGertrud balepepa sana kuli Yehova.

12. (a) Ca kumwenako nshi icabipa ico Abena Kristu ba kubalilapo bamo baimike? (b) Finshi tulingile ukulatontonkanyapo?

¹² Apo na Bena Kristu abakamamo amenshi tabapwililika, umubomfi uwasontwa nga acita icilubo tufwile ukutwalilila ukucita “ifintu fyonse ukwabula ukung’winta.” (Abena Filipi 2:14) Ala kuti cabipa nga ca kuti twakonkelesha ifyacitile bamo abali mu cilonganino ca Bena Kristu ba kubalilapo! Umusambi Yuda atile bakasambilisha ba bufi abaliko pali ilya nshita ‘balisuulile bukateka kabili balesaalula abakata.’ Na kabili balya babifi ‘abaleng’winta, baleilishanya mu mikalile yabo.’ (Yuda 8, 16) Shi natusengauke ukung’winta no kuilishanya, lelo tuletontonkanya pa fisuma ifyo tupokelela ukupitila mu ‘musha wa cishinka.’ Kabili natuletasha pa fisuma ifyaba mu kuteyanya kwa kwa Yehova no ‘kutwalilila ukulacita ifintu fyonse ukwabula ukung’winta.’

“Ici Cebo Cayafya”

13. Bushe bamo bacitile shani ilyo baumfwile ifyo Yesu alesambilisha?

¹³ Mu nshita sha batumwa, bamo baleng’winta ababomfi basontwa e lyo bambi bena baleng’winta ifyo Yesu alesambilisha. Ukulingana na Yohane 6:48-69, Yesu atile: “Uulya umubili wandi no kunwo mulopa wandi ali no bumi bwa muyayaya.” Ilyo baumfwile ifi, “abasambi bakwe abengi . . . batile: ‘Ici cebo cayafya; nani uwingacumfwa?’” Yesu alishibe ukuti “abasambi bakwe baleng’winta ici.” Na kabili, “pa mulandu wa ici abengi [pali bena] babwelele ku fya ku numa, tabaendele nankwe kabili.” Lelo te basambi bonse abang’wintile. Kutikeni ku cacitike lintu Yesu aipwishe abatumwa 12 ukuti: “Bushe na imwe mulefwaya ukuya?” Umutumwa Petro ayaswike ukuti: “Mwe Shikulu, ni kuli nani twingaya? Ni mwe muli ne fyebo fya bumi bwa muyayaya; kabili twalitetekela no kwishiba ukuti ni mwe Wa Mushilo wa kwa Lesa.”

14, 15. (a) Mulandu nshi bamo bashitemenwa amasambilisho yamo aya Bwina Kristu? (b) Cinshi twingasambililako ku cacitikile baEmanuel?

¹⁴ Muno nshiku, banono fye pa bantu ba kwa Lesa e bashitemwa amasambilisho yamo yamo aya Bwina Kristu kabili balang’winta ukuteyanya kwa kwa Yehova ukwa pano isonde. Mulandu nshi ifya musango yu ficitikila? Ilingi line icilenga ukung’winta kukanaishiba inshila iyo Lesa acitilamo ifintu. Kabumba asokolola icine ku bantu bakwe panono panono. E ico, kanshi, limo limo kuti kwaba ukwaluka mu fyo twaishiba Amalembo. Abantu ba kwa Yehova abengi nga nshi balasekelela nga kwaba ukumfwikisha Amalembo. Banono fye e ‘bacilamo ukuba abalungami’ kabili balakaana ukwaluka. (Lukala Milandu 7:16, NW) Nalimo icilenga cilumba, e lyo kuli bambi ni bumano kuikwatila. Tatwaishiba bwino bwino icilenga, lelo ukung’winta kwa musango yo kwalibipa, pantu kuti kwalenga twabwelela ku calo no kutendeka ukulacita ifintu nga ba muli cino calo.

¹⁵ Ku ca kumwenako, baEmanuel batendeke ukulengulula fimo ifyo balebelenga mu mpapulo sha “musha wa cishinka kabili uwashilimuka.” (Mateo 24:45) Basukile baleka ukubelenga impapulo sha Bwina Kristu kabili mu kuya kwa nshita baebele baeluda ba mu cilonganino balimo ukuti tabalefwaya ukuba Inte ya kwa Yehova na kabili. Lelo, tapakokwele, baEmanuel bailwike ukuti amasambilisho yaba mu kuteyanya kwa kwa Yehova ya cine. Balandile na baNte no kusumina ukuti balilubile, kabili balibabweseshe mu cilonganino ca Nte sha kwa Yehova. BaEmanuel baishileba ne nsansa na kabili.

16. Finshi fingatwafwa ukuleka ukutwishika amasambilisho yamo aya Bwina Kristu?

¹⁶ Tutile tuletunkwa ukuti tutendeke ukung’winta pa mulandu wa kutwishika amasambilisho yamo aya bantu ba kwa Yehova, bushe kuti twacita shani? Tulingile ukutekanya sana. Mu kupita kwa nshita ‘umusha wa cishinka’ kuti asabankanya ifyebo ifingasuka amepusho twakwata ica kuti twaleka no kutwishika. Cisuma ukwipusha baeluda ukuti bamwafwe. (Yuda 22, 23) Ipepo, isambililo lya pa lwenu, no kula-ampana na basumina banenu abakosoka kuti kwamwafwa ukuleka ukutwishika kabili icitetekelo cenu kuti cakosa, e lyo kuti mwatendeka no kutasha sana icine ca mu Baibolo ico tusambilila ukupitila mu nshila Yehova asala ukuti aletusambilishishamo.

Muleba no Mutima wa Kukoselesha Bambi

17, 18. Mutima wa musango nshi tulingile ukukwata pa kuti twilailishanya, kabili mulandu nshi?

¹⁷ Kwena, abantu abashapwililika balabembuka libili libili, kabili bamo limbi kuti bacilamo ukulailishanya na pashilingile. (Ukutendeka 8:21; Abena Roma 5:12) Lelo, nga ca kuti twacilamo ukung’winta, kuti twaonaula bucibusa bwesu na Yehova Lesa. E ico, tulingile ukuilama pa kuti twilang’winta.

¹⁸ Ukucila ukulang’winta pa filecitika mu cilonganino, tufwile ukuba no mutima uusuma no kuba abacincila mu milimo ya Bwina Kristu, abasekelela, abatiina Lesa, abatekanya, kabili abatuntulu mu citetekelo. (1 Abena Korinti 15:58; Tito 2:1-5) Yehova e utungulula ukuteyanya kwakwe, kabili Yesu alishiba fyonse ificitika mu filonganino nga fintu fye aishibe ifyalecitika mu filonganino fya Bena Kristu ba kubalilapo. (Ukusokolola 1:10, 11) E co tekanyeni no kulolela pali Lesa na Kristu, Umutwe wa cilonganino. Kuti babomfya bakacema basontwa ukulungika ifintu umulekabilwa.—Amalumbo 43:5; Abena Kolose 1:18; Tito 1:5.

19. Ni pali finshi tulingile ukulatontonkanya ukufikila Ubufumu bukapwishe amafya abantu bapitamo?

¹⁹ Nomba line buno bwikashi bwabipa buli no kupwa, kabili Ubufumu bwa buMesia buli no kupwisha amafya abantunse bapitamo. Nomba ilyo ici cishilacitika, calicindama sana ukuti ifwe bonse tube no mutima uusuma! Pantu ukatwafwa ukukanalolesha pa filubo fya banensu lelo tukalatontonkanya pa fisuma ifyo bacita. Ukulatontonkanya pa fisuma kukalenga ukuti tukabe ne nsansa. Ukuilishanya kuti kwalenga twanenuka, lelo nga ca kuti twasengauka ukuilishanya, tukakoseleshiwa kabili bucibusa bwesu na Lesa bukakoselako.

20. Ukuba no mutima uusuma kukalenga tukaipakishe amapaalo nshi?

²⁰ Ukuba no mutima uusuma kukalenga tukaleibukisha na mapaalo ayengi ayo tuipakisha pa mulandu wa kuba mu kuteyanya kwa kwa Yehova ukwa pano isonde. Uku e kuteyanya kweka fye ukwaba ne cishinka kuli Kateka Wapulishamo. Bushe ukwishiba ifi no kukwata ishuko lya kulapepa Lesa eka uwa cine Yehova kumulenga ukumfwa shani? Shi umutima wenu ube nga ulya uwa kwa Davidi uwaimbile ukuti: “Mwe bomfwe pepo, kuli imwe e ko abantunse bakesa. Alipaalwa uo mwasala no kumulenga ukupalama, ukuti ekale mu mansa shenu. Ukwikuta tukekuta ifisuma ifya mu ng’anda yenu.”—Amalumbo 65:2, 4, NW.