Bushiku bumo, munyina Knorr alinjipwishe nga kuti natemwa ukuyabombela ku Belgium. Nomba, ilyo papitile inshiku shinono, anjipwishe nga kuti nasumina ukuyabombela ku Netherlands. Napokelele kalata ya kunjeba ukwa kuyabombela, kabili balembelepo ukuti ‘ukayaba umubomfi wa musambo.’ Nalisakamene pantu nshaishibe ifya kucita.

Pa 24 August, mu 1950, naninine ingalaba yaleya ku Netherlands, ulwendo lwa nshiku 11—kabili ilya nshita ninshi na Baibolo wa Amalembo ya Calo Cipya aya ciGriki aya Bwina Kristu iya mu ciNgeleshi e lyo fye yafumine, kanshi nalikwete sana inshita ya kubelengamo. Nafikile mu musumba wa Rotterdam pa 5 September, mu 1950, ala balimpokelele bwino sana ku lupwa lwa pa Bethel. Nangu ca kuti Inkondo ya Calo iya Cibili yalyonawile ifintu, aba bwananyina balibombeshe kabili balitendeke ukubomba imilimo ya Bwina Kristu na kabili. Ilyo nalekutika ku fyo bapitile mu kucula kwabipisha, natontonkenye ukuti cikaba icakosa kuli aba bamunyina ukulatungululwa no mubomfi wa musambo uushaishibe bwino ifya kucita. Lelo, naishileiluka ukuti nshalekabila ukutiina.

Kwena kwali imilandu imo iyalekabilwa ukubombelwapo. Nafikile ninshi ukulongana kwa citungu takulatendeka kabili nalitemenwe ukumona abantu amakana ayengi baleikala pa cifulo ca kulonganinapo. Ukulongana kwa citungu ukwali no kukonkapo, namwene ukutila kuti cawama bamunyina ukufikilila mu mayanda ya bantu fye bambi abo tukalomba. Bamunyina bamwene ukutila kuli bena cali fye bwino, lelo ku baba mu calo cabo te kuti ciwame. Ilyo twalanshenye na bo bwino bwino, twaishilesuminishanya ukuti bamunyinefwe bamo bakulaikala pa cifulo ca kulonganinapo e lyo bambi na bo bakafikilila mu mayanda ya bantu bambi abashili baNte ababa mu musumba umwali ukulongana kwa citungu. Nalitemenwe sana pa fisuma ifyafuminemo ica kuti nalilondolweleleko na munyinefwe Knorr ilyo aishile mu kusangwa ku kulongana. Filya naumfwile bwino ukuti amapange yandi yalibombele bwino, fyalipwile ilyo nabelengele lipoti mu Ulupungu lwa kwa Kalinda, ulwatile: “Tuleenekela ukuti umuku uukakonkapo bamunyina bakaba ne citetekelo kabili bakapekanishisha abakesa ku kulongana umwa kwikala umusuma ica kuti balebila ne mbila nsuma, e kutila mu mayanda ya bantu.” Mukwai ‘umuku wakonkelepo’ filya fine e fyo twacitile!

Mu July 1961, abeminishi babili ukufuma pa maofesi ya Nte sha kwa Yehova aya mu calo cesu balibetile ukuyasangwa ku kulanshanya ukwabelele mu London kabili kwali na bafumine ku maofesi yambi aya baNte. Munyinefwe Knorr abilishe ukuti Baibolo ya New World Translation of the Holy Scriptures yali no kupilibulwa mu ndimi na shimbi ukusanshapo no lulimi lwa ciDutch. Ala mwandi kulya kubilisha kwaliweme icine cine! Icawemeko ca kutila tatwaishibe ifyo ulya mulimo wakulile. Ilyo papitile imyaka ibili e kutila mu 1963, nali ne nsansa ukuba muli programu wa kulongana kwa citungu mu New York uko na Baibolo ya Amalembo ya Calo Cipya aya ciGriki aya Bwina Kristu, yafumine mu ciDutch.

Ukupingula Ifya Kucita, no Kupeelwa Imilimo Imbi

Mu August 1961, naupile Leida Wamelink. Ulupwa lwakwe lonse fye basumine mu cine ca Baibolo mu 1942 ilyo abaNazi balecusha abantu. Leida atendeke bupainiya mu 1950 kabili atendeke ukubombela pa Bethel mu 1953. Ukubombesha kwakwe pa Bethel e lyo ne fyo alebomba bwino mu cilonganino, fyanengele ukwishiba ukutila, kuti antungilila bwino sana mu mulimo nalebomba.

Ilyo patile umwaka umo ne myeshi fye inono ukutula apo twaupanine, balinjitile ku Brooklyn ukuyasangwa ku masambililo na yambi ayalundwapo ayali no kusenda imyeshi 10. Takwali uwasuminishiwe ukusenda umukashi wakwe. Nangula Leida alelwalilila, alisumine ukuti mfwile ukuya ku sukulu. Mu kuya kwa nshita, ubulwele bwa kwa Leida bwalibipile. Twalyeseshe ukutwalilila ukubomba pa Bethel, lelo twasukile twafilwa kabili twatile kuti cawama ukufuma pa Bethel no kutwalilila mu mulimo wa kushimikila uwa nshita yonse. E ico twatendeke umulimo wa bukangalila bwa kutandalila ifilonganino. Tapakokwele, umukashi wandi alikwete opareshoni iikalamba sana. Pa mulandu wa bwafwilisho bwa bamunyinefwe na bankashi, twalishipikishe bulya bwafya kabili umwaka wakonkelepo twalisumiine ukubwelela mu mulimo wa kuba kangalila wa citungu.

Twalibombele bwino imyaka 7 mu mulimo wa kutandalila ifilonganino kabili uyu mulimo walitucincishe. Lyena kwali icintu cimo ico twalekabila ukupingulapo bwino na kabili, ici cacitike lintu banjitile ukuti mfwile ukuba kafundisha mwi Sukulu lya Butumikishi bwa Bufumu ilyali pa Bethel. Twalisumiine, nangu ca kuti calyafishe ukwalula imibombele yesu pantu twalitemenwe sana umulimo wa kwenda. Yalya amakalasi 47 aye sukulu, ayalesenda imilungu ibili, yalengele ifwe bonse ukunonkelamo ku mupashi, e kutila ine pamo na baeluda ba mu filonganino.

Ilya nshita nalepekanya ukuti mu 1978 nkaye mu kutandalila bamayo. Lelo mu kupumikisha pa 29 April, mu 1977, twapokelele kalata iyalebikula imfwa ya bamayo. Nalyumfwile ubulanda icine cine ilyo natontonkenye ukuti nomba nshakomfwepo ishiwi lyabo ilisuma na kabili nelyo ukubatasha na kabili pa fintu ifisuma fyonse ifyo bancitila.

Ilyo Isukulu lya Butumikishi bwa Bufumu lyapwile, balitwipwishe nga kuti twatendeka ukubombela pa Bethel na kabili. Imyaka 10 iyakonkelepo nabombele umulimo wa kwampanya Komiti wa Musambo. Mu kuya kwa nshita Ibumba Litungulula lyasontele kampanya mupya uwaishibe bwino sana ifya kubomba ulya mulimo. Ndatasha sana pa fyo Ibumba Litungulula lyacitile.

Tulabomba Ukulingana na Papelele Amaka Yesu

Ino nshita, ine na Leida tuli ne myaka 83. Naliipakisha ukubomba imyaka 60 mu mulimo wa nshita yonse, imyaka 45, e yo nabomba no mwina mwandi uwa cishinka. Lyonse ilyo alengafwa mu milimo yonse iyo twalebomba, alemona ukuti na o alebomba umulimo wa mushilo uwa kwa Yehova. Ino nshita, tubomba fye ukufika apapelele amaka yesu pa Bethel na mu cilonganino.—Esaya 46:4.

Mu nshita mu nshita, tulomfwa bwino ukwibukisha ifintu fisuma ifyatucitikila. Tatuilishanya nangu panono pa fyo twabomba mu mulimo wa kwa Yehova, kabili twalishininkisha ukuti ifyo twasalile ukucita ukutula fye ku bwaice, fyali fisuma icine cine. Twapampamina fye pa kutwalilila ukubombela Yehova no kumucindika na maka yesu yonse.

[Icikope pe bula 15]

Ubushiku twaupene, mu August 1961

[Icikope pe bula 15]

Ndi na Leida ino nshita