PA LUPILI LWA SINAI

(Impendwa 1:1–10:10)

Ukupenda kwa kubalilapo kwaliko ilyo abena Israele bali mwi samba lya Lupili lwa Sinai. Abaume ba myaka 20 no kucilapo baali 603,550, ukufumyako abena Lebi. Icalengele kube ukupenda ni co balefwaya beshibe aba kuba abashilika. Bonse pamo, e kutila abanakashi, abana, na bena Lebi, balicilile nalimo amamilioni yatatu.

Pa numa ya kubapenda, abena Israele baebelwe umutande wa kukonka pa kwenda, imilimo ya bena Lebi ne milimo ya pa Ca kwikalamo, imisungile ya balwele, ne fya kubomba pa milandu ya kalumwa na pa malayo ya baNasiri. Mu cipandwa 7 mwaba ilyashi lya fyo abakankaala ba mikowa baletuula amalambo pa kukupawila kwa ciipailo, kabili icipandwa 9 cilanda pa fya kusefya ica Kucilila. Abena Israele balipeelwe na mafunde ya kukonka pa kuteeka inkambi nelyo ukuteukila kumbi.

UKULULUMBA MU MATOLOLO

(Impendwa 10:11–21:35)

Ilyo mu kuya kwa nshita ikumbi lyali pa muulu wa Ca kwikalamo lyatewike, abena Israele baimine ubulendo ubwailebafisha ku matololo ya malungu ya Moabu. Ubu bulendo baendele imyaka 38 no mweshi umo nelyo ibili. Kuti cawama nga mwamona umo bapitile pali mapu waba pe bula 9 muli broshuwa wa ‘Moneni Icalo Cisuma,’ uwasabankanishiwa ne Nte sha kwa Yehova.

Ilyo baali mu Matololo ya Parani pa bulendo bwa kuya ku Kadeshe, abena Israele bailishenye imiku ukucila pali itatu. Yehova acilime ukuilishanya kwa kubalilapo ilyo atumine umulilo uwaocelepo bamo. Ukuilishanya kwa bubili kwacitike lintu abena Israele balelilila inama, kabili Yehova abapeele nkwale. Ukuilishanya kwa butatu kwaliko ilyo Miriamu na Aarone bailishenye kuli Mose, icalengele no kuti Miriamu alwale ifibashi pa nshita inono.

Ilyo baali ku Kadeshe, Mose atumine abaume 12 ukuyalengula Icalo ca Bulayo. Babwelulwike pa numa ya nshiku 40. Abantu pa kuumfwa ifyebo fyabipa ifyo inengu 10 shalandile, bafwaile ukupoola amabwe Mose, Aarone, ne nengu shibili isha cishinka, Yoshua na Kalebu. Yehova alandile ifyo alefwaya ukupama abantu ku bulwele, lelo Mose alibapapaatileko, kabili Lesa abebele ati bakalalulumba mu matololo imyaka 40 mpaka bonse abapendelwe bakapwe ukufwa.

Yehova apeele amafunde na yambi. Kora na babiye basangukile Mose na Aarone, lelo aba bacisanguka balipaiwe ku mulilo, e lyo bambi bamininwe no mushili. Ubushiku bwakonkelepo, abantu bonse bailishenye kuli Mose na Aarone. Uku kuilishanya kwalengele abantu 14,700 ukufwa ku cikuko ca kwa Yehova. Ku kuleka beshibe uo Lesa asalile ukuba shimapepo mukalamba, Lesa alengele inkonto ya kwa Aarone ukubalula. Lyena Yehova apeele amafunde na yambi ayakumine ku milimo ya bena Lebi no kusangulula abantu. Imito ya kashika iya ng’ombe iyo balebomfya yaleimininako ukusangulula kwe lambo lya kwa Yesu.—AbaHebere 9:13, 14.

Abana ba kwa Israele babwelele ku Kadeshe ukwailefwila Miriamu. Ku Kadeshe na ko abantu bailishenye kuli Mose na Aarone. Icalengele ukuti bailishanye cinshi? Ni pa mulandu wa kubulwa amenshi. Apo Mose na Aarone tabashishishe ishina lya kwa Yehova pa numa ya kupeela abena Israele amenshi mu cipeshamano, bapanishe ishuko lya kwingila mu Calo ca Bulayo. Abena Israele bafumine ku Kadeshe, kabili Aarone afwilile pa Lupili lwa Hore. Ilyo baleshinguluka Edomu, abena Israele balinakile kabili batendeke ukuilishanya kuli Lesa na Mose. Yehova atumine nsoka sha busungu ukubasuma. Apa napo Mose alibapapaatileko, kabili Lesa amwebele ukupanga insoka ya mukuba no kuibika pa cimuti pa kuti onse uwasumwa nga aloleshako ninshi asungulwa. Insoka yaleimininako ukukobekwa kwa kwa Yesu Kristu pa cimuti pa kuti tube no mweo wa muyayaya. (Yohane 3:14, 15) Abena Israele bacimfishe Imfumu sha bena Amone Sihone na Oge no kushipoka ifyalo fyabo.

MU MAWANGA YA MOABU

(Impendwa 22:1–36:13)

Ilyo abana ba kwa Israele bacitile nkambi mu mawanga ya Moabu, abena Moabu balishikitike ku mwenso. E ico, Balaki, Imfumu ya kwa Moabu, aimishe Balaamu ukuti atiipe abena Israele. Lelo Yehova apatikishe Balaamu ukupaala abena Israele. Lyena babomfeshe abanakashi abena Moabu na bena Midiani ukuti babeleleke abaume ba mu bena Israele ukucita na bo bucisenene no kubalenga ukupepa utulubi. Ici calengele Yehova ukwipaya bancitatubi 24,000. Uku kukanda kwapwile ilyo Finehasi alangile ukupimpa kwakwe ukwa kubombela Yehova.

Ukupenda kwa bubili kulanga ukuti abaume bonse abapendelwe pa muku wa kubalilapo balifwile, abashafwile fye ni Yoshua na Kalebu. Yoshua asontelwe ukuba impyani ya kwa Mose. Abena Israele bapeelwe amafunde ya kukonka pa kutuula amalambo yabo ayalekanalekana e lyo na pa kulaya amalayo. Abena Israele bacitile icilandushi pa bena Midiani. Abena Rubene, abena Gadi, na hafu wa mukowa wa bena Manase baikele ku kabanga ka Mumana wa Yordani. Abena Israele bapeelwe amafunde ya kukonka pa kwabuka umumana wa Yordani no kupoka icalo. Imipaka yalibikilwe bwino bwino. Icikwatwa cali no kwakanishiwa ukupitila mu kupendula. Abena Lebi bapeelwe imisumba 48, kabili imisumba 6 pali iyi yaali ya kushinamo.

Icebo ca kwa Lesa ca Maka

Tufwile ukuba no mucinshi kuli Yehova na ku bo ashingamika imilimo ya kutungulula abantu bakwe. Ibuuku lya Impendwa lilakomaila pali ici cishinka. Isambililo lisuma twasambilila lya kuti tufwile ukutwalilila aba mutende kabili abaikatana mu cilonganino!

Ilyashi lyaba mwi buuku lya Impendwa lilanga ifyo cayanguka ku bantu basuula ifya ku mupashi ukupanga ifilubo. Ifi filubo kuti fyaba kuilishanya, bucisenene no kupepo tulubi. Fimo ifyo tulandilepo no kusambilila muli ili buuku lya mu Baibolo kuti fyabomfiwa pa kukabila kwa pa mwenu pa Kulongana kwa Mulimo ukwa Nte sha kwa Yehova. Ca cine, ‘icebo ca kwa Lesa ca mweo kabili calikwata maka’ mu mikalile yesu.—AbaHebere 4:12.