Butukeni Ulubilo no Kushipikisha

“Tubutuke no kushipikisha ulubilo ulwabikwa pa ntanshi yesu.”—HEB. 12:1.

1, 2. Umutumwa Paulo apashenye imikalile ya Mwina Kristu kuli cinshi?

CILA mwaka kulaba ulubilo lwa kucimfyanya mu fyalo ifingi. Abacimfyanya mu kubutuka bakwata ubuyo bwa kupokelela icilambu. Abengi ababutukako baleshiba ukuti tabacimfye, lelo icikalamba ico bena bafwaisha, kubutukako ukufika ku mpela.

² Mu Baibolo, imikalile ya Mwina Kristu baipashanya ku lubilo. Umutumwa Paulo alandile pali ici cishinka muli kalata yakwe iya kubalilapo iyo alembeele Abena Kristu banankwe aba mu Korinti. Atile: “Bushe tamwaishiba ukuti ababutuka ulubilo babutuka bonse, lelo umo fye e upokelela icilambu? Mulebutuka bwino pa kuti mukapoke icilambu.”—1 Kor. 9:24.

3. Mulandu nshi Paulo alandile ukuti umo fye e upokelela icilambu?

³ Bushe Paulo aloseshe mu kuti Mwina Kristu fye umo wali no kupokelela icilambu, lelo abashala balebutukila fye ulwisha? Iyo te mo aloseshe! Abalebutuka ulubilo lwa kucimfyanya baletukusha umubili kabili balebika amano ku kubutuka pa kuti bakapeelwe icilambu. Paulo alefwaya Abena Kristu banankwe ukubombesha pa kuti bakakwate umweo wa muyayaya. Ukucita ifyo kwali no kulenga bakwata isubilo lya kupokelele icilambu ca mweo wa umuyayaya. Kanshi bonse abapwisha ukubutuka ulubilo lwa Bena Kristu, balapeelwa icilambu.

4. Finshi tufwile ukwishiba pa lubilo lwa ku bumi ulo tubutukako?

⁴ Aya mashiwi yalakoselesha sana bonse ababutukako ulubilo lwa ku bumi, na lyo line bafwile ukutontonkanyapo sana. Mulandu nshi? Pantu icilambu tukapokelela cisuma sana, nampo nga bumi ku muulu nelyo muli Paradise pe sonde. Ulu ulubilo te lwa kubutuka pa nshita fye iinono, e lyo lwalikosa kabili mwaliba amafya ne fya kutupumbula ifingi. (Mat. 7:13, 14) Ica bulanda ca kuti bamo balileka ukubutukisha, bambi nabo balinaka ukubutuka nelyo ukulekela fye pa nshila. Mafya nshi ne fya kupumbula ifibapo ilyo tulebutuka ulu ulubilo lwa ku bumi? Kuti mwacita shani pa kuti tafilengele mwafilwa ukubutuka? Kuti mwacita shani pa kuti mupwishe ulu lubilo no kupokelela icilambu?

Ukushipikisha Kulakabilwa pa Kupokelela Icilambu

5. Ukulingana ne lembo lya AbaHebere 12:1, cinshi Paulo apashenye ku lubilo lwa kucimfyanya?

⁵ Muli kalata iya kulekelesha iyo alembeele Abena Kristu abaHebere abali mu Yerusalemu na mu Yudea, Paulo na kabili alandile pa ficitika mu lubilo lwa kucimfyanya na mu fyangalo. (Belengeni AbaHebere 12:1.) Talandile fye pa mulandu tufwile ukubutukilako ulu lubilo lelo alandile na pa fyo tufwile ukucita pa kuti twingapoka icilambu. Ilyo tushilalanda pa fyo twingasambililako ku fyo Paulo afundile Abena Kristu abaHebere muli kalata abalembeele, twalabala tulande pa co Paulo alembeele iyi kalata ne co alebakoselesha ukucita.

6. Finshi bashimapepo balecita ku Bena Kristu?

⁶ Abena Kristu ba kubalilapo, maka maka abaleikala mu Yerusalemu na mu Yudea balekwata amesho ayengi na mafya. Balebacusha sana kuli bashimapepo abaYuda abakwete sana amaka pa bantu. Ku myaka ya ku numa ishi ntungulushi shalibepeshe Yesu Kristu ukuti alepondokela ubuteko kabili bamwipeye kwati kapondo. Kabili aba bantu balitwalilile ukucusha Abena Kristu. Mwi buuku lya Imilimo ya Batumwa, tubelengamo amalyashi ayalanda pa fyo batendeke ukutiinya no kucusha Abena Kristu pa numa fye ya mu Pentekoste 33 C.E. Ici caletele amafya pa bantu ba busumino.—Imil. 4:1-3; 5:17, 18; 6:8-12; 7:59; 8:1, 3.

7. Cinshi calengele inshita ya Bena Kristu abo Paulo alembeele kalata ukuba iyayafya?

⁷ Balya Bena Kristu baleikala na mu nshita iyo ubwikashi bwa baYuda bwali mupepi no konaulwa. Yesu alibebele ifyo uluko lwa baYuda abashali ne cishinka lwali no konaulwa. Alyebele na bakonshi bakwe pa fyali no kucitika ilyo ubonaushi tabulaisa, abebele fimo fimo ifyo balingile ukucita pa kuti bakapusuke. (Belengeni Luka 21:20-22.) Kanshi, cinshi bali no kucita? Yesu abasokele ukuti: “Mucenjele epali imitima yenu yafinininwa ku buliili na kuli bucakolwa na ku masakamika ya mikalile, no bushiku bulya bwaisa pali imwe no kupumikisha.”—Luka 21:34.

8. Finshi nalimo ifyalengele Abena Kristu bamo ukubwelela inuma nelyo ukuleka ukubombela Yehova?

⁸ Ilyo Paulo alelemba kalata yakwe ku baHebere, ninshi palipita ne myaka mupepi na 30 ukutula apo Yesu alandile aya mashiwi ya kusoka. Cinshi catendeke ukucitika ku Bena Kristu pa numa ya iyi inshita? Pa mulandu wa kukwata amafya na masakamika, Abena Kristu bamo balilekele ukusambilila pali Yehova, no kukosha bucibusa bwabo. (Heb. 5:11-14) Bamo nalimo baletontonkanya ukuti nga balecitako ifyo bonse abaYuda balecita, ifintu kuti fyaba bwino. Pantu na kuba, abaYuda tabalabilileko fye kuli Lesa; tabalekelele ukukonka Amafunde yakwe. Abena Kristu bambi balebapatikisha nelyo ukubatiinya kuli bamo abali mu cilonganino abapampamine fye pa kutwalilila ukukonka Amafunde ya kwa Mose ne ntambi. Finshi Paulo ali no kulanda pa kuti afwe Abena Kristu banankwe ukutwalilila ukuba abalola no kushipikisha mu lubilo lwa ku bumi?

9, 10. (a) Mupepi na ku mpela ye buuku lya AbaHebere icipandwa 10, mashiwi nshi Paulo alembele aya kukoselesha? (b) Mulandu nshi Paulo alandiile pa milimo ya citetekelo iya nte sha ku kale?

⁹ Yehova aebele Paulo ukulemba kalata ya kukoselesha Abena Kristu abaHebere. Muli kalata yakwe iyaba mu cipandwa 10, Paulo alandile ukuti Amafunde yali “e cinshingwa ca fintu ifisuma ifikesa” kabili yalilangile bwino ifyo ilambo lya cilubula ilya kwa Kristu lyacindama. Mupepi na ku nsondwelelo ya kalata yakwe, Paulo abakonkomeshe ukuti: “Mukabila ukushipikisha, pa kuti, ilyo mwacita ukufwaya kwa kwa Lesa, mukapokelele ifyo bamulaya. Pantu kushele fye ‘akashita akanono,’ ninshi ‘uukesa afika kabili takakokole iyo’”—Heb. 10:1, 36, 37.

¹⁰ Mu cipandwa 11 ice buuku lya AbaHebere, Paulo alilondolola bwino bwino ifyo icitetekelo ca cine muli Lesa caba. Pa kulondolola ici cishinka, alanda pa baume na banakashi abali ne citetekelo akale sana. Bushe aonawile fye inshita pa kulanda pali aba bantu ba citetekelo? Awe iyo. Uyu mutumwa alishibe ukuti Abena Kristu banankwe balingile ukwishiba ukuti pa kukwata icitetekelo ca cine balingile ukushipa no kushipikisha. Ifyo ababomfi ba kwa Yehova aba ku kale bacitile fyali no kukosha sana Abena Kristu abaHebere ilyo balepita mu mesho na mu mafya. E ico, pa numa ya kulanda pa milimo ya citetekelo iya balya bantu ba ku kale, e lyo Paulo asosele ukuti: “Apo twalishingulukwa ne bumba lya nte ilyakula ifi, na ifwe tufuule conse icafina no lubembu ulutwikata bwangu, kabili tubutuke no kushipikisha ulubilo ulwabikwa pa ntanshi yesu.”—Heb. 12:1.

“Ibumba lya Nte”

11. Ukutontonkanya pe “bumba lya nte ilyakula ifi” kuti kwalenga twacita cinshi?

¹¹ Lilya ‘ibumba lya nte ilikulu,’ te bumba lya bantu abaletambako fye nelyo abaiminine fye, nga balya abelako fye ukutamba abalecimfyanya nelyo ukumonako abalacimfya. Lelo ili bumba lya nte na lyo lyalebutukako mu lubilo lwa kucimfyanya kabili balibutwike ukufika na ku mpela. Nangu ca kuti balifwa, ilyo bonse abatendeka ukubutuka ulu lubilo muno nshiku babatontonkanyapo, balakoseleshiwa ukutwalilila ukubutuka. Elenganyeni ifyo uulebutuka ulu lubilo engomfwa nga ca kuti aishiba ukuti pa baletambako uko alebutuka pali na bapokelapo ifilambu muli ulu lwine lubilo. Bushe te kuti afwaye ukubutukisha na maka yakwe yonse? Lilya ibumba lya nte ilya ku kale lyalengele balya Bena Kristu ukwishiba ukuti ulu lubilo lwa mampalanya, nangu lwingakosa shani, uulebutuka kuti acimfya. Kanshi kuti twatila, ukutontonkanya pe “bumba lya nte,” kwalikoseshe Abena Kristu ba kubalilapo abaHebere ‘ukushipikisha pa kubutuka ulubilo lwa ku bumi,’ nga fintu na ifwe twingacita pali lelo.

12. Finshi twingasambililako ku bantu ba ku kale abo Paulo alandilepo?

¹² Ifyalecitikila abengi ababomfi ba kwa Lesa abo Paulo alumbwile fyalipalana ne filetucitikila pali lelo. Ku ca kumwenako, Noa ali uwa mweo ilyo icalo cali mupepi no konaulwa ku Lyeshi. Na ifwe twikala mu nshiku sha kulekelesha isha cino calo cabipa. Yehova aebele Abrahamu na Sara ukusha icalo cabo na fyonse ifyo bakwete pa kuti batungilile ukupepa kwa cine no kulolela ukufikilishiwa kwa malayo yakwe. Na ifwe bene twalyebwa ukuti tufwile ukuikaana fwe bene pa kuti tulecita ifyo Yehova afwaya na pa kuti tukaipakishe amapaalo atulaya. Mose apitile mu ciswebebe umwali ifiswango, pa kuya ku Calo ca Bulayo. Na ifwe tulepita muli cino calo cabipa icili no konaulwa, ilyo tuleya ku calo cipya ico Lesa atulaya. Tufwile ukutontonkanya pa fyo aba bantu balecita, ifyalelenga Yehova ukusekelela e lyo ne fyalelenga afulwa.—Rom. 15:4; 1 Kor. 10:11.

Cinshi Calengele Bashipikishe?

13. Mafya nshi Noa akwete, kabili cinshi calengele ukuti ashipikishe?

¹³ Cinshi calengele ukuti aba ababomfi ba kwa Yehova bashipikishe no kubutuka ukufika ku mpela? Moneni ifyo Paulo alandile pali Noa. (Belengeni AbaHebere 11:7.) Ifintu “ifyali tafilamoneka” kuli Noa ifyalandwapo pali ili ilembo, “lyeshi pe sonde [ilyali no] konaula ifya mweo fyonse.” (Ukute. 6:17) Ilyeshi cali cintu icishabalile acicitikapo. Na lyo line, Noa taletwishika nelyo ukumona kwati tacingacitika, pantu alicetekele ukuti, Yehova akacita conse ico alandile. Noa tamwene ukuti ico Yehova amwebele ukucita cali icayafya sana. Lelo, “filya fine fye e fyo acitile.” (Ukute. 6:22) Noa alikwete imilimo iingi iya kubomba. Ali no kukuula icibwato, ukwingishamo inama, ukubikamo ifya kulya fya bantu ne fya nama, ukusoka abantu e lyo no kwafwa abana bakwe ukukosa mu kupepa. Ukucita “filya fine” fye Lesa alefwaya muli ifi fyonse, takwali mulimo unono. Lelo, icitetekelo no kushipikisha fyalengele Noa no lupwa lwakwe ukupaalwa.

14. Mafya nshi Abrahamu na Sara bashipikishe, kabili finshi tusambililako?

¹⁴ Bambi abo Paulo alumbwile, ababa pe ‘bumba lya nte ilyatushinguluka’ ni Abrahamu na Sara. Lesa abebele ukufuma mu Uri umo baleikala, kabili tabaishibe ne fyo bali no kuyaikala uko baleya. Abrahamu na Sara balikwete icitetekelo cakosa kabili bali ne cumfwila na lintu bali na mafya. Apo Abrahamu ali-ipeeleshe ukucita ifintu ifingi pa kuti atungilile ukupepa kwa cine, e mulandu wine etilwa mu Baibolo ukuti “wishi wa bantu bonse ababa ne citetekelo.” (Rom. 4:11) Paulo alandile fye pa milimo imo imo iya citetekelo iyo Abrahamu acitile pantu Abena Kristu abaHebere balishibe kale ifingi pali Abrahamu. Na lyo line, mwali isambililo lya maka mu fyo Paulo alandilepo. Atile: “Bonse aba [ukubikako Abrahamu no lupwa lwakwe] bafwile ne citetekelo, nangu ca kuti tabapokelele ifyo babalaile, lelo bafimwenene ukutali no kufisekelela kabili balandile ku bantu bonse ukuti bali abeni kabili abalendo mu calo.” (Heb. 11:13) Ukwabula no kutwishika, ukucetekela Lesa no kuba ifibusa fyakwe fyalengele babutuke ulubilo no kushipikisha.

15. Cinshi calengele Mose ukwikala imikalile ya kucula?

¹⁵ Na umbi umubomfi wa kwa Yehova umusuma uwaba pali ili “bumba lya nte” ni Mose. Alishiile imikalile ya busambashi, kabili “asalile ukuculila pamo na bantu ba kwa Lesa.” Cinshi calengele ukuti acite fyo? Paulo alitweba icalengele. Atile: Mose “atontele amenso pa kupoka icilambu. . . . Atwalilile uwashangila kwati alemona Uushimoneka.” (Belengeni AbaHebere 11:24-27.) Mose talekele “ubusuma bwa pa kashita fye ubwa lubembu” ukumupumbula. Alicetekele sana Lesa kabili taletwishika amalayo yonse aya kwa Lesa, e camwafwile ukushipikisha no kuba uwashipa. Ici calengele ukuti abombeshe ukutungulula abena Israele ukufuma mu Egupti ukuya ku Calo ca Bulayo.

16. Mulandu nshi Mose ashakalipile ilyo bamwebele ukuti takengile mu Calo ca Bulayo?

¹⁶ Nga filya cali kuli Abrahamu, Mose na o afwile ilyo Lesa talafikilisha amalayo amulaile. Ilyo abena Israele bali mupepi no kwingila mu Calo ca Bulayo, Mose bamwebele ukuti: “Ukamwena icalo akatalamukila, lelo tawakengile mu calo ico ndepeela ku bana ba kwa Israele.” Icalengele ukuti cibe fi, ni co ilyo Mose na Aarone bakalipe pa mulandu wa bucipondoka bwa bantu, ‘bacitile ico Lesa ashabebele mu kati ka bana ba kwa Israele pa menshi ya Meriba.’ (Amala. 32:51, 52) Bushe Mose alikalipe nelyo ukuba ne cipyu? Awe. Alipaalile abantu kabili alandile amashiwi ya kulekelesha aya kuti: “Walipaalwa, we Israele! Nani uwaba nga iwe, uluko lwa bantu uluipakisha ipusukilo muli Yehova, inkwela ya ku kwafwa, kabili ulupanga lwa bucindami bobe?”—Amala. 33:29.

Ifyo Twingasambililako

17, 18. (a) Finshi twingasambilila kwi “ibumba lya nte” pa lubilo lwa ku bumi? (b) Finshi tukalandapo mu cipande cikonkelepo?

¹⁷ Pa numa ya kupituluka mu lyashi lya babomfi ba kwa Lesa bamo abapanga ‘ibumba lya nte ilyatushinguluka,’ natumona ukuti pa kutila tubutuke ulubilo ukufika ku mpela, tufwile ukutetekela sana Lesa na malayo yakwe. (Heb. 11:6) Muli fyonse ifyo tucita, tufwile ukulanga ukuti twalikwata icitetekelo. Fwe babomfi ba kwa Yehova tatwaba nga bashakwata icitetekelo, pantu twalitetekela ukuti amalayo ya kwa Lesa yakafikilishiwa ku ntanshi. Ifwe ‘tulamona Uushimoneka’ kabili ici cilenga tuleshipikisha ilyo tulebutuka ulubilo lwa ku bumi.—2 Kor. 5:7.

¹⁸ Ulubilo lwa Bwina Kristu talwayanguka. Nalyo line, kuti twabutuka bwino ulu lubilo ukufika na ku mpela. Mu cipande cikonkelepo, tukasambilila pali fimbi ifingatwafwa ukubutuka ulubilo lwa ku bumi ukufika na ku mpela.

“Mulebutuka . . . Pa Kuti Mukapoke Icilambu”

“Mulebutuka bwino pa kuti mukapoke icilambu.”—1 KOR. 9:24.

1, 2. (a) Cinshi Paulo alandilepo pa kukoselesha Abena Kristu abaHebere? (b) Finshi ababomfi ba kwa Lesa bakoseleshiwa ukucita?

MULI kalata umutumwa Paulo alembeele abaHebere, abomfeshe icilangililo pa kukoselesha balya Bena Kristu banankwe. Afwaile baleibukisha ukuti tabali beka mu lubilo lwa ku bumi. Kwali ‘ibumba lya nte ilikulu’ ilyabutukako ulu lubilo bwino sana. Ukutontonkanya pa milimo ya ili ibumba ne fyo lyabombeshe kwali no kukoselesha Abena Kristu abaHebere ukutwalilila ukubutuka ukwabula ukuleka.

² Mu cipande cafumineko, twalandile pa fyo abengi pali ili ‘ibumba lya nte’ balecita. Bonse balikwete icitetekelo icakosa icabafwile ukutwalilila ukuba aba cishinka kuli Lesa. E ico balitwalilile ukubutuka ukufika na ku mpela. Kuti twasambililako ku fyo bacitile. Nga fintu twalandilepo mu cipande cafumineko, Paulo afundile ababomfi banankwe kumo na ifwe ukuti: “Na ifwe tufuule conse icafina no lubembu ulutwikata bwangu, kabili tubutuke no kushipikisha ulubilo ulwabikwa pa ntanshi yesu.”—Heb. 12:1.

3. Cinshi Paulo alefunda Abena Kristu ilyo alandile pa fyo abaGriki balebutuka ulubilo lwa kucimfyanya?

³ Icitabo cilanda pa Bena Kristu ba kubalilapo calandile pa lubilo lwa kucimfyanya, ulwaseekele pali ilya inshita ati: “AbaGriki baletukusha umubili no kucimfyanya mu lubilo ukwabula ukufwala.”a Abalebutuka muli ishi mbilo balefuula fyonse ifingabafinya nelyo ifingalenga bafilwa ukubutukisha. Nangu ca kutila tacaweme ukukanafwala icili conse pa kubutuka, ico balebutukila ukwabula ukufwala, ni co balefwaya ukupokelela icilambu. Kanshi ico Paulo alelandapo ca kuti, pa kupokelela icilambu mu lubilo lwa ku bumi, abalebutuka tabafwile ukukwata icili conse icingalenga bafilwa ukubutuka bwino. Uku kufunda kwalyafwile Abena Kristu baliko ilya nshita, kabili na ifwe bene kuti kwatwafwa. Finshi fingatufinya ifingalenga twafilwa ukupokelela icilambu mu lubilo lwa ku bumi?

“Tufuule Conse Icafina”

4. Finshi abantu mu nshiku sha kwa Noa babikileko sana amano?

⁴ Paulo atile tufwile ‘ukufuula conse icafina.’ Icafina cintu conse icingalenga twafilwa ukubika amano ku kubutuka ulubilo nelyo icingalenga twafilwa ukubutukisha. Kuti fyaba ni finshi ifyo fine? Nga twatontonkanya pali Noa, umo pa bantu abo Paulo alandilepo, tulebukisha amashiwi ya kwa Yesu aya kuti: “Filya cali mu nshiku sha kwa Noa, e fyo cikaba na mu nshiku sha Mwana wa muntu.” (Luka 17:26) Yesu talelanda fye pa bonaushi bukalamba ubuli no kwisa, lelo alelanda na pa mikalile ya bantu. (Belengeni Mateo 24:37-39.) Abantu abengi mu nshiku sha kwa Noa tababikile amano kuli Lesa, kabili tabalefwaya fye no kucita ifingamusekesha. Ni kwi babikile amano? Te ku fintu ifibi, lelo ni ku fintu filya fine abantu bonse bacitako, pamo nga ukulya, ukunwa no kuupa nelyo ukuupwa. Icabipile, ‘kukanapoosa amano’ ku fyacindama nga fintu Yesu asosele.

5. Cinshi cingatwafwa ukubutuka ulubilo ukufika na ku mpela?

⁵ Tulakwata ifingi ifya kucita cila bushiku nga fintu caleba kuli Noa no lupwa lwakwe. Tukabila ukuisakamana no kusakamana ulupwa lwesu. Pa kucita ifi, tukabila inshita iikalamba, amaka no kubomfya ifyo twakwata. Apo muli shino nshiku calyafya ukusanga indalama, ilingi line tulasakamikwa pa fyo twingasanga ifyo tukabila. Fwe Bena Kristu, twalikwata ifya kucita na fimbi ifyacindama. Tufwile ukulashimikila, ukulasangwa mu kulongana, ukulaisambilisha fwe bene no kukwata amapepo ya lupwa pa kuti tuletwalilila ukuba abakosa mu kupepa Lesa. Nangu ca kuti Noa alikwete ifya kucita ifingi, ilyo Yehova amwebele ukucita fimo, “filya fine fye e fyo acitile.” (Ukute. 6:22) Kanshi pa kubutuka ulubilo lwa Bwina Kristu ukufika na ku mpela, tufwile ukuleka ukucita ifishacindama pa kuti ifya kucita filatufinina.

6, 7. Finshi Yesu atufundile ifyo tushifwile ukulaba?

⁶ Bushe Paulo aloseshe mwi ilyo atile tufuule “conse icafina”? Taloseshe mu kuti tufwile ukuleka ukucita fyonse ifyo tucita pantu fimo fyalicindama. Ibukisheni ukuti Yesu atile: “Mwisakamikwa amuti, ‘Tulelya nshi?’ nelyo, ‘Tulenwa nshi?’ nelyo, ‘Tulefwala nshi?’ Pantu fyonse ifi e fyo abena fyalo bafwaisha. Pantu Shinwe wa mu muulu alishiba ukuti mulakabila ifi fyonse.” (Mat. 6:31, 32) Yesu aloseshe mu kuti, ne fintu fye ifyo abantu bakabila mu bumi, pamo nga ifya kulya ne fya kufwala kuti fyatufinya nelyo fyalenga twaleka ukubombela Yehova nga ca kutila e fyo twabikako sana amano.

⁷ Tontonkanyeni pa mashiwi ya kwa Yesu ayatila: “Shinwe wa mu muulu alishiba ukuti mulakabila ifi fyonse.” Aya mashiwi yalola mu kuti Shifwe wa ku muulu Yehova, akalatupeela ifyo tukabila. Ukulanda fye icishinka, “ifi fyonse” ifyo Yesu atile Shifwe akatupeela, te kuti fibe fyonse fye ifyo twatemwa ne fyo tufwaya. Na lyo line, Baibolo itila twilasakamikwa pa “fyo abena fyalo bafwaisha.” Mulandu nshi? Pa numa Yesu aebele abasambi bakwe ukuti: “Mucenjele epali imitima yenu yafinininwa ku buliili na kuli bucakolwa na ku masakamika ya mikalile, no bushiku bulya bwaisa pali imwe no kupumikisha kwati citeyo.”—Luka 21:34, 35.

8. Mulandu nshi tufwile ‘ukufuulila conse icafina’ maka maka pali ino nshita?

⁸ Tuli mupepi sana na ku mpela ya lubilo lwesu. Kuti cabipa sana nga ca kuti twacita icingalenga twafinininwa no kufilwa ukubutuka ukufika ku mpela, ilyo tuli mupepi sana no kupwisha ulubilo! Kanshi calicindeme ukuti umutumwa Paulo afunde Abena Kristu ukuti: “Bukapepa pamo no kuteka umutima bunonshi ubukalamba.” (1 Tim. 6:6) Ukubika sana amano ku mashiwi Paulo alandile kukatwafwa sana ukubutuka bwino no kupokelela icilambu.

“Ulubembu Ulutwikata Bwangu”

9, 10. (a) Bushe amashiwi ya kuti “ulubembu ulutwikata bwangu” yalola mwi? (b) Cinshi cingalenga twaikatwa mu lubembu?

⁹ Pa numa ya kulanda pa kufuula “conse icafina,” Paulo alandile na pa kufuula “ulubembu ulutwikata bwangu.” Aloseshe mwi? Ishiwi lya ciGriki ilyapilibulwa ati ‘ulwikata bwangu’ lisangwa fye umuku umo mu Baibolo, muli ici cine cikomo. Albert Barnes uwasambilila sana, atile: “Nga filya fine abalebutuka bashalefwala ifya kufwala pa mulandu wa kutiina ukuti fyalabakobanya mu molu ica kuti bafilwa ukubutuka, e fyo no mwina Kristu afwile ukutaluka icili conse icingalenga afilwa ukubutuka.” Finshi fingakobanya Umwina Kristu ica kuti icitetekelo cakwe canaka?

¹⁰ Icitetekelo ca Mwina Kristu taconaika fye mu bushiku bumo. Ciya cileonaika panono panono, kabili limo takuba no kwishiba. Ku ntendekelo ya kalata yakwe, Paul asokele Abena Kristu pa kukanacita ifingalenga ‘basensenunwa’ no ‘kuba no mutima uwabipa uwabula icitetekelo.’ (Heb. 2:1; 3:12) Nga ca kutila ica kufwala cakoba uulebutuka mu molu, ilingi line alapona. Ifya kufwala fikoba sana uulebutuka nga ca kutila tabikile amano ku kufwala ifyalinga ukubutukilamo. Cinshi cingalenga ebikako amano ku kusala bwino ifya kubutukilamo? Ukunapoosa amano ku fyo balemufunda, ukuicetekela, e lyo no kupumbulwa ku fintu fimbi. Cinshi twingasambililako ku fyo Paulo afundile Abena Kristu?

11. Cinshi cingalenga icitetekelo cesu ukonaika?

¹¹ Tufwile ukwibukisha ukuti icitetekelo conaika pa numa ya kucita ifintu fimo pa nshita iitali. Uwasoma umbi alandile pa “lubembu ulutwikata bwangu” ati: “Ificitika mu bwikashi, abantu tuba nabo, no lunkumbwa filakuma icitetekelo cesu.” Ico alelandapo ca kutila, ifi fintu kuti fyanasha nelyo fye ukonaula icitetekelo cesu.—Mat. 13:3-9.

12. Kufunda nshi tufwile ukumfwila nga tatulefwaya ukonaula icitetekelo cesu?

¹² Pa myaka iingi nomba, umusha wa cishinka alitusoka pa fyo tutamba ne fyo tukutikako, e kutila ifintu ifyo twabikako sana amano ne mitima. Balitusoka na pa kukanakonkelela indalama ne fikwatwa. Limbi kuti twapumbulwa ku fya kutambatamba ifya muli cino calo ifimoneka ifisuma nelyo ku fya kupangapanga ifya muno nshiku. Te kuti ciwame ukulamona kwati ifyo umusha atufunda fyalicilamo nelyo kwati ifwe tatufikabila kano bambi, pantu ifwe twalikosa. Satana alabomfya icalo mu bucenjeshi pa kulenga twafilwa ukubutuka bwino. Bamo balyonaula icitetekelo pantu tababika amano ku fyo umusha atufunda, bali-icetekela, nelyo balapumbulwa ku fya muli cino calo. Ifya musango uyu kuti fyalenga twapanya icilambu ca mweo.—1 Yoh. 2:15-17.

13. Finshi tufwile ukucita pa kuti twilatontonkanya nga bantu ba muli cino calo?

¹³ Cila bushiku, tuba na bantu abakoselesha abanabo ukubika amano ku fya muli cino calo. (Belengeni Abena Efese 2:1, 2.) Na lyo line, ifyo tucita ne fyo twaba e filanga nampo nga tukalakonkelela aba bantu nelyo iyo. Umupashi uo Paulo alandilepo ulonaula abantu. Tatufwile ukuba no mupashi uo aba bantu bakwata, pantu kuti twafilwa ukubutuka ulubilo lwesu ukufika ku mpela. Cinshi cingatwafwa ukutwalilila ukubutuka? Twalishiba ukuti Yesu e ca kumwenako icisuma sana pa babutukako ulu lubilo. (Heb. 12:2) Paulo na o ca kumwenako cisuma, pantu na o aibikile pa babutukako ulubilo lwa Bwina Kristu kabili aebele abasumina banankwe ukumupashanya.—1 Kor. 11:1; Fil. 3:14.

Finshi Mulingile Ukucita pa Kuti “Mukapoke Icilambu”?

14. Bushe Paulo alemona shani ishuko akwete ilya kubutukako ulubilo?

¹⁴ Bushe Paulo alemona shani ishuko akwete ilya kubutukako ulubilo? Muli kalata alekelesheko ukulembela baeluda mu Efese, atile: “Umweo wandi nshiumona ukuti walicindama, ine kulila fye napwisha ulubilo lwandi no mulimo uo napeelwe kuli Shikulu Yesu.” (Imil. 20:24) Ali-ipeeleshe ukucita icili conse ukusanshako no kufwilapo pa kuti fye abutuke ulubilo ukufika ku mpela. Paulo alemona ati ukubombesha kwakwe mu mulimo wa kubila imbila nsuma, kwali no kuba ukwa fye nga ca kutila afililwe ukubutuka ukufika ku mpela. Na lyo line taicetekele sana ukuti akabutuka ukufika ku mpela ukwabula ubwafya ubuli bonse. (Belengeni Abena Filipi 3:12, 13.) Ni ku mpela fye ya bumi bwakwe e ko alandile ukuti: “Nindwa ubulwi ubusuma, nimbutuka ulubilo ukufika na ku mpela, ninsunga icitetekelo.”—2 Tim. 4:7.

15. Cinshi Paulo akoseleshe Abena Kristu banankwe ukucita?

¹⁵ Na kabili Paulo alefwaya sana Abena Kristu banankwe ukubutuka ukufika na ku mpela ukucila ukufililwa pa kati ka nshila. Ku ca kumwenako, akoseleshe Abena Kristu ba mu Filipi ukuti balebombesha pa kuti bakapusuke. Balingile “ukwikatisha icebo ca mweo.” Alandile no kuti: “Pa kuti nkwate ica kwangilapo mu bushiku bwa kwa Kristu, ica kuti nshabutwike apa fye nelyo ukubombesha apa fye.” (Fil. 2:16) Aebele na Bena Kristu ba mu Korinti ukuti: “Mulebutuka bwino pa kuti mukapoke icilambu.”—1 Kor. 9:24.

16. Mulandu nshi tufwile ukulatontonkanishisha sana pa cilambu?

¹⁶ Mu lubilo lwa kubutuka intamfu iitali, pa kubala takuba kumona apa kupelela. Na lyo line, mu lubilo lonse, uulebutuka atontonkanya fye pa kufika ku mpela. Nga afika mupepi na pa mpela, e lyo abutukisha sana pa kuti afike. E fyo cifwile ukuba na mu lubilo lwesu ulwa Bwina Kristu. Tufwile ukulatontonkanyapo sana pa cilambu. Ici e cikatwafwa ukupokelela icilambu.

17. Mulandu nshi icitetekelo cifwaikilwa pa kuti tuletonta amenso pa cilambu?

¹⁷ Umutumwa Paulo alembele ukuti: “Icitetekelo kulolela kwashininkishiwa ukwa kuti ifintu tulesubila fikacitika, kabili e bushininkisho bwa kuti ifintu nangu tafilamoneka, fya cine cine.” (Heb. 11:1) Abrahamu na Sara bali-itemenwe ukufuma uko baleikala mu busambashi, no kuyaikala nga “beni kabili abalendo mu calo.” Cinshi cabafwile? ‘Bamwenene ukutali’ ukuti ifyo Lesa abalaile fyalifikilishiwe. Mose na o alikeene “ukuipakisha ubusuma bwa pa kashita fye ubwa lubembu” e lyo ne “fyuma fya mu Egupti.” Cinshi camwafwile ukushipa no kuba ne citetekelo cakosa ifyo? “Atontele amenso pa kupoka icilambu.” (Heb. 11:8-13, 24-26) E mulandu wine ilyo Paulo alondolwele ifyo aba bantu bacitile, atendekelepo ukulanda amashiwi ya kuti, “citetekelo calengele.” Icitetekelo calengele bashipikishe amafya balepitamo no kulamona ifyo Lesa alebacitila ne fyo ali no kubacitila ku ntanshi.

18. Finshi tufwile ukucita nga tulefwaya ukufuula “ulubembu ulutwikata bwangu”?

¹⁸ Nga tuletontonkanya sana pa baume na banakashi ba citetekelo abalumbulwa mwi buuku lya AbaHebere icipandwa 11 no kubapashanya, kuti twakwata icitetekelo no kufuula “ulubembu ulutwikata bwangu.” (Heb. 12:1) E lyo kabili kuti ‘tuletontonkanya pa banensu ku kucincishanya ku kutemwa kabili ku kubomba imilimo iisuma.’—Heb. 10:24.

19. Mulandu nshi mufwile ukutwalilila ukubutuka no kutonta amenso pa cilambu?

¹⁹ Ulubilo lwesu ubwa Bwina Kristu luli ku mpela. Cili kwati na pa kupelela tulepamona. Apo Yehova kuti atwafwa pa mulandu wa kuti twalikwata icitetekelo muli ena, na ifwe bene kuti ‘twafula conse icafina no lubembu ulutwikata bwangu.’ Kuti twatwalilila ukubutuka bwino no kwisapokelela icilambu, ne ci cilambu, mapaalo ayo Yehova Lesa Shifwe atulaya.

[Futunoti]