“Palameni Kuli Lesa”

“Palameni kuli Lesa, na o alapalama kuli imwe.”—YAKOBO 4:8.

1, 2. (a) Cinshi ilingi abantunse baitunga? (b) Kukonkomesha nshi Yakobo apeele, kabili mulandu nshi uku kwalekabilwa?

“LESA aba na ifwe.” Ayo mashiwi yalembwa pa fimpashanya fya fyalo na pa mayuniformu ya bashilika. Amashiwi ya kuti “Ni muli Lesa twacetekela” na yo yalilembwa pa makobili ayengi ne ndalama sha mapepala isha muno nshiku. Caliseeka abantunse ukuitunga ukukwata bucibusa bwapalamisha na Lesa. Lelo, bushe te kuti musumine ukuti ukukwata bucibusa bwa musango yu kukabila ifyacila pa kulandapo fye pa kanwa nelyo ukulangisha ifilembo pa kuti bambi bamone?

² Baibolo ilanga ukuti umuntu kuti aba cibusa wa kwa Lesa. Lelo cikabila ukubombesha. Na Bena Kristu basubwa bamo aba kubalilapo balekabila ukukosha bucibusa bwabo na Yehova Lesa. Yakobo, kangalila wa Bwina Kristu asokele bamo pa lwa kulemenena ku fya ku mubili no kukanaba no musangwela wa ku mupashi. Muli kulya kufunda, akonkomeshe na maka ati: “Palameni kuli Lesa, na o alapalama kuli imwe.” (Yakobo 4:1-12) Yakobo aloseshe mwi pa kulanda ati “palameni”?

3, 4. (a) Bakabelenga ba kwa Yakobo bamo aba kubalilapo bacinkwilweko cinshi ku mashiwi ya kuti “palameni kuli Lesa”? (b) Mulandu nshi twingacetekela ifyo kuti twalapalama kuli Lesa?

³ Yakobo alandile amashiwi ayo bakabelenga bakwe abengi baishibe. Ifunde lya kwa Mose lyapeele bashimapepo ukufunda pa lwa fya ‘kupalama,’ nelyo ukwisa, kuli Yehova ku kwimininako abantu bakwe. (Ukufuma 19:22) Kanshi bakabelenga ba kwa Yakobo bacinkwilweko ukuti ukupalama kuli Yehova te cintu ca kusenda buyefya buyefya. Yehova e wapulamo mu bubumbo bonse.

⁴ Lubali lumbi, nga fintu umo uwasoma Baibolo alandile, “uku kukonkomesha [kwa pali Yakobo 4:8] kulanga isubilo lya maka.” Yakobo alishibe ukuti lyonse Yehova mu kutemwa alaalika abantu abashapwililika ukupalama kuli wene. (2 Imilandu 15:2) Ilambo lya kwa Yesu lyaiswile inshila ya kupalama kuli Yehova mu kukumanina. (Abena Efese 3:11, 12) Ilelo, inshila ya kupalaminamo kuli Lesa yalisuka ku mamilioni ya bantu! Lelo ni shani twingabomfya bwino ili shuko lishaiwamina? Twalalanda mu kwipifya pa nshila shitatu isho twingapalaminamo kuli Yehova Lesa.

Twalilileni ‘Ukwishiba’ Lesa

5, 6. Ica kumwenako ca kwa Samwele wacaice cilangilila shani ifyasanshiwa mu ‘kwishiba’ Lesa?

⁵ Ukulingana na Yohane 17:3, Yesu atile: “Awe uyu e mweo wa muyayaya, ukuti bamwishibe, mwe Lesa wine wine mweka, no yo mwatumine, ni Yesu Kristu.” Bushe Yesu aloseshe mwi ilyo alandile pa lwa ‘kwishiba’ Lesa? Abasoma abengi batila ili shiwi mu ciGriki ca kutendekelako lisanshamo na fimbi—e kutila ukutwalilila ukwishiba, ukwingalenga umo ukupalama ku muntu umbi.

⁶ Ukwishiba Lesa mu kupalamisha takwali cintu icipya mu nshiku sha kwa Yesu. Ku ca kumwenako, mu Malembo ya ciHebere, tubelenga ukuti lintu Samwele ali kalume, “ali talaishiba Yehova.” (1 Samwele 3:7) Bushe ici calepilibula ukuti Samwele aishibe fye ifinono pali Lesa wakwe? Iyo. Abafyashi bakwe na bashimapepo bafwile balimusambilishe ifingi. Lelo, ishiwi lya ciHebere ilyabomfiwa muli ico cikomo, ukulingana no wasoma umo kuti “lyabomfiwa ku cibusa capalamisha.” Samwele ali talaishiba Yehova ukufikapo, nga fintu ali no kumwishiba ku ntanshi lintu atendeke ukubomba nge cisoselo ca kwa Yehova. Ilyo Samwele alekula, aishileishiba Yehova bwino, ukunonka bucibusa bwapalamisha na wene.—1 Samwele 3:19, 20.

7, 8. (a) Mulandu nshi tushilingile ukufuupwilwa pa lwa fisambilisho fyashika ifya mu Baibolo? (b) Fisambilisho nshi fimo ifyashika ifya mu Cebo ca kwa Lesa ifyo tufwile ukusambilila?

⁷ Bushe muleishiba Yehova pa kuti mupalame kuli wene? Pa kucite co, mufwile ‘ukufuluka’ ica kulya ca ku mupashi ico Lesa apeela. (1 Petro 2:2) Mwiikushiwa fye ne fisambilisho fya kutendekelako. Ibikilisheniko ukusambilila ifisambilisho fyashika ifya mu Baibolo. (AbaHebere 5:12-14) Bushe mulafuupulwa ku fisambilisho fya musango yu, ukutontonkanya ukuti fyalikosesha? Nga ni fyo, ibukisheni ukuti Yehova ni “Kasambilisha.” (Esaya 30:20) Alishiba ifya kusambilisha icine cashika ku bantunse bashapwililika. Kabili kuti apaala ukubombesha kwenu ukwafumaluka ukwa kumfwikisha ifyo alemusambilisha.—Amalumbo 25:4.

⁸ Mulandu nshi mushingaibebetela ukukuma ku “fyashika fya kwa Lesa” fimo? (1 Abena Korinti 2:10) Aya te malyashi ya kutendusha pamo nga yo abasoma ifya mipepele na bashimapepo balanshanyapo. Yaba fisambilisho fyacindama ifitusambilisha ifintu fisuma pa fyo Shifwe wa kutemwa atontonkanya na pa lwa mutima wakwe. Ku ca kumwenako, icilubula, “inkama,” ne fipingo fyalekanalekana ifyo Yehova abomfya ukupaalilako abantu bakwe no kufishapo ukufwaya kwakwe—aya malyashi pamo na yambi ayapalako malyashi yasuma aya kusapika no kusambilila pa lwesu.—1 Abena Korinti 2:7.

9, 10. (a) Mulandu nshi icilumba cabipila, kabili cinshi cikatwafwa ukutalukako? (b) Pa lwa kwishiba Yehova, mulandu nshi tufwile ukutukuta ukuba abaicefya?

⁹ Ilyo mulelundapo ukwishiba kwa fisambilisho fyashika, cenjeleni ku bwafya bwingeshila pamo no kwishiba—icilumba. (1 Abena Korinti 8:1) Icilumba calibipa, pantu cifumya abantu kuli Lesa. (Amapinda 16:5; Yakobo 4:6) Ibukisheni, takuli umuntu uufwile ukuitutumuna pa mulandu wa kwishiba. Ku ca kumwenako, moneni aya mashiwi aya mu fyebo fya kutendekelako ifya citabo cibebeta ukulunduluka kwa bantunse ukwa nomba line mu fya sayansi. Ici citabo citila: “Ilyo tulelundapo ukwishiba, e lyo tumona ukuti finono twaishiba. . . . Fyonse ifyo twasambilila finono ukulingana ku fyo tushilaishiba.” Ukuicefya kwa musango yu kusuma. Nomba pa lwa kwishiba kukalamba—e kuti ukwishiba Yehova Lesa—tufwile no kucilapo ukuba abaicefya. Mulandu nshi?

¹⁰ Moneni amashiwi yamo aya mu Baibolo pali Yehova. “Ifyo yashikisha amapange yenu!” (Amalumbo 92:5) “Umucetekanya [wa kwa Yehova] wabulwe mpendwa.” (Amalumbo 147:5) “Takuli ukulengulwa ku mucetekanya [wa kwa Yehova].” (Esaya 40:28) “Iye, kushika kwa bucindami kabili ukwa mano kabili ukwa kwishiba ifya kwa Lesa!” (Abena Roma 11:33) E co, tatwakeshibe fyonse pali Yehova. (Lukala Milandu 3:11) Alitusambilisha ifintu ifingi ifisuma, na lyo line lyonse tukakwata ifya kusambilila ifingi. Bushe ico cilolelo te ca kucincimusha no kutulenga ukuicefya? Kanshi, ilyo tulesambilila, lyonse natulebomfya ukwishiba kwesu nge cintu ca kutwafwa ukupalama kuli Yehova no kwafwa bambi ukucite co—te cintu ca kuitutumwinapo iyo.—Mateo 23:12; Luka 9:48.

Langeni Ukuti Mwalitemwa Yehova

11, 12. (a) Bushe ukwishiba tunonka pali Yehova kufwile ukutukuma shani? (b) Cinshi cilanga nampo ukutemwa umuntu atemwa Lesa kwa cine cine?

¹¹ Cali icalinga umutumwa Paulo ukusuntikanya ukwishiba no kutemwa. Alembele ati: “Kabili ni ci e kulomba kwandi, ukuti ukutemwa kwenu kupake ukucilamo no kucilamo mu kushininkisha no kwishiba konse.” (Abena Filipi 1:9) Ukucila ukutuumikwa, icine cacindama conse ico twasambilila pali Yehova no kufwaya kwakwe cilingile ukulenga twacilapo ukutemwa Shifwe wa ku muulu.

¹² Kwena, abengi abaitunga ukutemwa Lesa tabamutemwa mu cine cine. Kuti baba abafumaluka ukuti e fyo bayumfwa mu mutima. Ukuyumfwa kwa musango yu kusuma, kabili kulatashiwa, nga kuli mu kumfwana no kwishiba kwine kwine. Lelo uku kuyumfwa kweka kweka te kutemwa kwa cine cine ukwa kuli Lesa. Mulandu nshi? Moneni ifyo Icebo ca kwa Lesa cilondolola ukutemwa kwa musango yu: “Uku e kutemwa Lesa, ukuti tunakile amafunde yakwe.” (1 Yohane 5:3) Kanshi, ukutemwa kwa kuli Yehova kuba ukwa cine cine lintu kwalangwa mu ncitilo sha cumfwila.

13. Bushe akatiina ka bukapepa kakatwafwa shani ukulanga ifyo twatemwa Yehova?

¹³ Akatiina ka bukapepa kakatwafwa ukumfwila Yehova. Aka katiina ka kuli Yehova no kunakila fifuma mu kunonka ukwishiba pali wene, ukusambilila pali bumushilo bwakwe ubushapelela, ubukata, amaka, ubulungi, amano, no kutemwa. Akatiina ka musango yu kalakabilwa nga nshi pa kupalama kuli wene. Na kuba, moneni ifyo Amalumbo 25:14 yasosa: “Isenge lya kwa Yehova lili ku bamutiina.” E co nga twalikwata akatiina ka kufulwisha Shifwe wa ku muulu uo twatemwa, kuti twapalama kuli wene. Akatiina ka bukapepa kakatwafwa ukuumfwila ukufunda kwa mano ukwalembwa pa Amapinda 3:6 ukutila: “Uko konse wenda umwishibe, na o akatambalike nshila shobe.” Bushe ici calola mwi?

14, 15. (a) Finshi fimo tupingulapo mu mikalile ya cila bushiku? (b) Kuti twalapingulapo shani pa fintu mu nshila iilanga akatiina ka bukapepa?

¹⁴ Cila bushiku mufwile ukupingulapo pa fintu ifikalamba ne finono. Ku ca kumwenako, finshi mwalalanshanya na bantu mubomba na bo, abo musambilila na bo, na bena mupalamano? (Luka 6:45) Bushe mwalabombesha mu milimo mukwete, nelyo mwalabomba no muleele? (Abena Kolose 3:23) Bushe mwalapalama ku bashatemwa sana Yehova nelyo abashamutemwa no kumutemwa, nelyo bushe mwalafwaya ukukosha bucibusa bwenu na bantu ba bumupashi? (Amapinda 13:20) Cinshi muli no kucita, na mu finono, ku kulundulula ifya Bufumu bwa kwa Lesa? (Mateo 6:33) Nga ca kuti ifishinte fya mu Malembo pamo nge fyalandwapo pano fyamutungulula mu kupingulapo kwenu ukwa cila bushiku, ninshi cine cine muleishiba Yehova mu ‘kwenda kwenu konse.’

¹⁵ Na kuba, kuli conse twapingulapo, tufwile ukutungululwa ne tontonkanyo lya kuti: ‘Cinshi Yehova engafwaya ine ukucita? Ni nshila nshi ingamusekesha sana?’ (Amapinda 27:11) Ukulanga akatiina ka bukapepa muli uyu musango ni nshila yawamisha iya kulangilamo ifyo twatemwa Yehova. Akatiina ka bukapepa kakalenga ukuti tuleba aba busaka—ku mupashi, mu mibele, na ku mubili. Ibukisheni, mu cikomo cimo cine umo Yakobo akonkomesha Abena Kristu ‘ukupalama kuli Lesa,’ akonkomesha no kuti: “Sangululeni iminwe yenu, mwe babembu; sangululeni imitima yenu, mwe ba mitima ibili.”—Yakobo 4:8.

16. Pa kupeela Yehova, cinshi tushingapwishishisha, lelo cinshi twingatunguluka lyonse ukucita?

¹⁶ Kwena, ukulanga ukutemwa kwa kuli Yehova kusanshamo ifyacila pa kutaluka ku fyabipa. Ukutemwa kutulenga no kucita ifyalungama. Ku ca kumwenako, tucitapo shani pali bukapekape bwa kwa Yehova ubushaikulila? Yakobo alembele ati: “Ica kupeelwa conse icisuma ne ca bupe conse icafikapo cafuma mu muulu, ciika ukufuma kuli Shifwe wa fya lubuuto.” (Yakobo 1:17) Ca cine, lintu twapeela Yehova ifyo twakwata, tatumunonsha iyo. Kale kale ifintu fyonse ifisuma ifyabako fyakwe. (Amalumbo 50:12) Kabili lintu twapeela Yehova inshita yesu na maka, tatulebomba umulimo engafilwa ukubomba. Nangu nga twakeene ukushimikila imbila nsuma iya Bufumu bwa kwa Lesa, kuti alenga amabwe ukubilikisha! Lyene, mulandu nshi uwa kupeelela Yehova ifikwatwa fyesu, inshita, na maka? Umulandu ukalamba wa kuti ninshi tulelanga ifyo twamutemwa ku mutima wesu onse, umweo wesu onse, ku kutontonkanya kwesu konse na ku maka yesu yonse.—Marko 12:29, 30.

17. Cinshi cingatulenga ukupeela Yehova ne nsansa?

¹⁷ Lintu twapeela Yehova, tufwile ukucite co ne nsansa, “pantu Lesa atemwo mupe wa nsansa.” (2 Abena Korinti 9:7) Icishinte calembwa pa Amalango 16:17 kuti catwafwa ukupeela ne nsansa: “Umuntu onse akapeele ica bupe umwabele cili mu minwe yakwe, umwabele paalo lya kwa Yehova Lesa wenu ilyo amupeela.” Ilyo twatontonkanya pa fyo Yehova atupeela, tulafwaya ukumupeela ne nsansa. Ukupeela kwa musango yu kulenga umutima wakwe ukusamwa, filya fine ubupe bwafuma ku mwana watemwikwa busansamusha umufyashi. Ukulanga ukutemwa kwesu muli yi nshila kukatwafwa ukupalama kuli Yehova.

Kwateni Isenge Ukupitila mwi Pepo

18. Mulandu nshi cibelele bwino ukumona ifyo twingawamya umusango wa mapepo yesu?

¹⁸ Inshita tupepa amapepo ya pa lwesu itupeela ishuko likalamba—inshita ya kulanda na Shifwe wa ku muulu mu kubamo isenge. (Abena Filipi 4:6) Apo ipepo ni nshila yacindama iya kupalaminamo kuli Lesa, cili bwino ukubebeta umusango wa mapepo yesu. Tatuleti yafwile ukuba ayacishamo ukuba ne fyebo fyaibela, lelo yafwile ukukwata ifyebo fyafumaluka ifya kufuma pa mutima. Bushe kuti twawamyako shani umusango wa mapepo yesu?

19, 20. Mulandu nshi tulingile ukwetetula ilyo tushilapepa, kabili fintu nshi fimo ifisuma ifya kwetetulapo?

¹⁹ Kuti twaesha ukwetetula ilyo tushilapepa. Nga twabebetela kabela, kuti twalenga amapepo yesu ukuba aya kulungatika kabili ayakwete ubupilibulo, na muli fyo ukukanalanda fimo fine ifyo twibukisha bwangu. (Amapinda 15:28, 29) Napamo ukwetetula pa fintu fimo Yesu alumbwile mwi pepo lyakwe ilya cilangililo lyene no kumona ifyo ifi fikuma imibele yesu kuti kwaafwa. (Mateo 6:9-13) Ku ca kumwenako, kuti twaipusha fwe bene umulimo unono tusubila ukubomba mu kucita ukufwaya kwa kwa Yehova pe sonde. Bushe kuti twaeba Yehova ukuti tulefwaya ukubomfiwa na wene no kulomba ubwafwilisho bwakwe mu milimo iili yonse engatupeela? Bushe tulecushiwa ku kwangwa ifyo tukabila lwa ku mubili? Ni membu nshi tulekabila ukulekelelwa, kabili ni bani tufwaisha ukulekelela? Matunko nshi yatuponene, kabili bushe natumona ifyo tulekabila mu kampampa ubucingo bwa kwa Yehova muli ulu lubali?

²⁰ Na kabili, kuti twatontonkanya pa bantu twaishiba abengakabila ubwafwilisho bwa kwa Yehova. (2 Abena Korinti 1:11) Lelo, ico tatufwile ukulaba kutasha. Nga twatontonkanya, mu kushininkisha kuti twasanga ifya kutashishapo Yehova no kumulumbanya cila bushiku pa busuma bwakwe ubushaifulila. (Amalango 8:10; Luka 10:21) Ukucite fyo kwalikwata ubusuma na bumbi—kuti kwatwafwa ukutasha no kumona bwino ubumi.

21. Kusambilila ifya kumwenako nshi mu Malembo kwingatwafwa ilyo tulepalama kuli Yehova mwi pepo?

²¹ Isambililo na lyo kuti lyawamyako amapepo yesu. Mu Baibolo mwalembwa amapepo yasuma aya baume na banakashi ba busumino. Ku ca kumwenako, nga ca kuti tulolenkene no bwafya bukalamba, ubutusakamike nelyo ubutupeele umwenso ukuti ifintu fyalatubipila nelyo ukubipila abatemwikwa besu, kuti twabelenga ipepo lya kwa Yakobo lintu aleya mu kukumana na munyina uwalefwaya ukulandula, Esau. (Ukutendeka 32:9-12) Nelyo kuti twalolekesha pe pepo lya Mfumu Asa ilyo umulalo wa bena Etiopia napamo 1,000,000 walefwaya ukusansa abantu ba kwa Lesa. (2 Imilandu 14:11, 12) Nga ca kuti kuli ubwafya ubwingaleta umuseebanya pe shina lisuma ilya kwa Yehova, lyene ipepo lya kwa Eliya pa cinso ca bakapepa ba kwa Baali pa Lupili lwa Karmele kuti lyawama ukwetetulapo, pamo ne pepo lya kwa Nehemia pa lwa mibele ya bulanda iyali mu Yerusalemu. (1 Ishamfumu 18:36, 37; Nehemia 1:4-11) Ukubelenga no kwetetula pa mapepo ya musango yu kuti kwakosha icitetekelo cesu no kutupeela ifingatwafwa ukulanda bwino kuli Yehova pa filetucusha.

22. Lilembo nshi likaba ilya mwaka wa 2003, kabili cinshi twakulaipusha mu nshita mu nshita muli uyu mwaka?

²² E co, takwaba umucinshi nelyo ubuyo ubwacila pa kuumfwila ukufunda kwa kwa Yakobo ukwa ‘kupalama kuli Lesa.’ (Yakobo 4:8) Natucite fyo pa kulunduluka mu kwishiba Lesa, pa kufwayafwaya inshila sha kulangilamo ifyo twamutemwa, na pa kupalama kuli wene ukupitila mu mapepo. Mu mwaka wa 2003, ilyo tuleibukisha Yakobo 4:8 nge lembo lyesu ilya mwaka, natutwalilile ukuibebeta no kumona nga ca kuti cine cine tulepalama kuli Yehova. Lelo ni shani ulwa mashiwi yakonkapo muli cilya cikomo? Ni mu nshila nshi Yehova ‘akapalama kuli imwe,’ ukuleeta amapaalo nshi? Icipande cikonkelepo cili no kulanda pali ili lyashi.

‘Akapalama Kuli Imwe’

“[Lesa] taba kutali kuli ifwe bonse.”—IMILIMO 17:27.

1, 2. (a) Lintu twalolesha mu myulu yaisulamo intanda, cipusho nshi twingepusha ukukuma kuli Kalenga? (b) Baibolo itweba shani ukuti abantunse tababa abashacindama kuli Yehova?

BUSHE mwalibala amulolesha mu myulu yaisulamo intanda ubushiku e lyo no kupapa? Ukufula kwa ntanda pamo no bukulu bwe ulu filenga twaba no mwenso. Muli ubu bubumbo bushaikulila, isonde lyaba fye kantu akanono. Bushe ici cilepilibula ukuti Kalenga, ‘Uwapulamo pano isonde ponse,’ alisumbukisha ica kuti te kuti angwe abantunse nelyo ukuti aba ukutali nga nshi no kuti abantu tabengamusanga nga bamufwayafwaya pa kuti bamwishibe?—Amalumbo 83:18.

² Baibolo itweba ukuti abantunse tababa abashacindama kuli Yehova. Na kuba, Icebo ca kwa Lesa citukoselesha ukumufwayafwaya, ukusosa ukuti: “Taba kutali kuli ifwe bonse.” (Imilimo 17:27; 1 Imilandu 28:9) Cine cine, nga ca kuti twacitapo fimo ku kupalama kuli Lesa, akankula kuli uku kwesha kwesu. Mu nshila nshi? Amashiwi ye lembo lyesu ilya mwaka wa 2003 yapeela ici casuko ca kukoselesha ati: ‘Akapalama kuli imwe.’ (Yakobo 4:8) Natulanshanye amapaalo yamo ayashaiwamina ayo Yehova apeela abapalama kuli wene.

Ubupe Yehova Atupeela

3. Bupe nshi Yehova apeela abapalama kuli wene?

³ Ica kubalilapo, ababomfi ba kwa Yehova balikwata ica bupe caibela ico asungila abantu bakwe. Amaka yonse, ifyuma, na masomo ifyo buno bwikashi bwingatambika tafingatupeela ubu bupe. Bupe ubo Yehova apeela fye balya abapalama kuli wene. Bupe nshi? Icebo ca kwa Lesa casuka ukuti: “Nga . . . wasanswile shiwi lyobe ku mucetekanya, nga wafisokota nga silfere, no kufifwimfwinta nge fyuma ifyashikama; e lyo uleiluka akatiina ka kuli Yehova, no kwishiba Lesa ukakusanga pantu Yehova e upeela amano.” (Amapinda 2:3-6) Citontonkanyeni, abantunse bashapwililika ukusanga “ukwishiba Lesa”! Ubo bupe—e kuti ukwishiba kusangwa mu Cebo ca kwa Lesa—bwalinganishiwa ku “fyuma ifyashikama.” Mulandu nshi?

4, 5. Mulandu nshi “ukwishiba Lesa” kwingalinganishiwilwa ku “fyuma ifyashikama”? Peeleni ica kumwenako.

⁴ Icishinka cimo ca kuti mu kwishiba Lesa mwaliba ubucindami ubukalamba. Ipaalo limo ilyacindama sana ilifuma muli uku kwishiba lyaba lisubilo lya mweo wa muyayaya. (Yohane 17:3) Lelo uko kwishiba kulatunonsha na nomba. Ku ca kumwenako, pa mulandu wa kusambilila Icebo ca kwa Lesa, twalishiba ifyasuko ku fipusho fyacindama pamo nge fi: Ishina lya kwa Lesa nani? (Amalumbo 83:18) Bushe ciba shani mu cine cine umuntu nga afwa? (Lukala Milandu 9:5, 10) Bufwayo nshi Lesa akwatila isonde na bantunse? (Esaya 45:18) Na kabili twalishiba ukuti imikalile yawamisha kukonka ukufunda kwa mano ukwa mu Baibolo. (Esaya 30:20, 21; 48:17, 18) E co, twalisanga ubutungulushi busuma ubutwafwa ukucimfya amasakamika ya bumi e lyo no kuba ne mikalile ileta insansa shine shine no kwikushiwa. Na kucilisha, ukusambilila Icebo ca kwa Lesa kwatulenga ukwishiba imibele ishaiwamina iya kwa Yehova no kupalama kuli wene. Bushe kwaliba icacindama ukucila pa kukwata bucibusa bwapalamisha na Yehova ubwashimpwa pa “kwishiba Lesa”?

⁵ Kwaliba umulandu na umbi uo ukwishibila Lesa kwingalinganishiwilwa ku “fyuma ifyashikama.” Nga fintu caba ku fyuma ifingi, uku kwishiba takusangwasangwa muno calo. Pa bekashi ba mwi sonde amabilioni 6, bakapepa ba kwa Yehova nalimo 6,000,000 nelyo umuntu umo pa bali 1,000 balisanga “ukwishiba Lesa.” Ku kulangilila ifyo caba lishuko lyaibela ukwishiba icine ca mu Cebo ca kwa Lesa, moneni fye icipusho cimo ica mu Baibolo: Cinshi cicitika ku bantunse nga bafwa? Twalishiba ukufuma mu Malembo ukuti umweo ulafwa no kuti abafwa tabaishiba kantu nangu kamo. (Esekiele 18:4) Lelo, icisumino ca bufi ica kuti icintu cimo mu muntu tacifwa calipokelelwa mu mipepele iingi iya mu calo. Caba lubali lwacindama ulwa mipepele ya Kristendomu. Ici cisumino caba na mu buBuddha, ubuHindu, ubuJain, ubuShilamu, ubuShinto, ubuSikh, ubuToa, no buYuda. Citontonkanyeni—amabilioni ya bantu balibepwa kuli ici cisambilisho ca bufi cimo!

6, 7. (a) Ni bani fye bengasanga “ukwishiba Lesa”? (b) Ca kumwenako nshi cilanga ukuti Yehova alitupeela ukushilimuka uko kushakwata abengi aba “mano na ba mucetekanya”?

⁶ Mulandu nshi abantu abengi bashasangila “ukwishiba Lesa”? Pantu umuntu tengomfwikisha ubupilibulo bwa Cebo ca kwa Lesa ukwabula ubwafwilisho Bwakwe. Ibukisheni, uku kwishiba ca bupe. Yehova apeela ubu bupe kuli balya abaitemenwa ukusokota mu Cebo cakwe mu bufumacumi kabili mu kuicefya. Aba musango yu tabengaba “aba mano ku buntunse.” (1 Abena Korinti 1:26) Abengi pali bene kuti bamonwa nga “bashasambilila kabili abatuutu” ukulingana ne fipimo fya calo. (Imilimo 4:13) Lelo ico tacacindama. Yehova atupeela ‘ukwishiba pali wene’ nge cilambu pa mulandu wa mibele asanga mu mutima wesu.

⁷ Moneni ica kumwenako. Abasoma abengi mu Kristendomu balilemba impapulo ishingi ishilanda pali Baibolo. Impapulo sha musango yu kuti shalondolola ifyo cali lintu ibuuku limo na limo ilya mu Baibolo lyalelembwa, ubupilibulo bwa mashiwi ya ciHebere ne ciGriki, ne fintu fimbi. Bushe aba basoma balisanga “ukwishiba Lesa” no kusambilila kwabo konse uku? Bushe balyumfwikisha ilyashi likalamba ilya mu Baibolo—ukwebelwa kwa bumulopwe bwa kwa Yehova ukupitila mu Bufumu bwakwe ubwa ku muulu? Bushe balishiba ukuti Yehova Lesa taba lubali lwa Balesa Batatu? Twalikwata ukwishiba kwine kwine pali ifi fintu? Mulandu nshi? Yehova alitushilimuna mu cine ca ku mupashi ico aba “mano na ba mucetekanya” abengi bashaishiba. (Mateo 11:25) Mwandi Yehova alapaala abapalama kuli wene!

“Yehova Abaka Bonse Abamutemwa”

8, 9. (a) Davidi alondolwele shani ipaalo na limbi ilikwata abapalama kuli Yehova? (b) Mulandu nshi Abena Kristu ba cine bakabila ukucingililwa kuli Lesa?

⁸ Abapalama kuli Yehova balakwata ipaalo na limbi—Lesa alabacingilila. Kemba wa malumbo, uwaponenwe no tuyofi, alembele ati: “Yehova ali mupepi kuli bonse abalilila kuli wene, kuli bonse abalilila kuli wene mu cishinka; ukufwaya kwa bamutiina, wene alakucita, ne nkuuta yabo ayumfwa, no kubapususha; Yehova abaka bonse abamutemwa.” (Amalumbo 145:18-20) Yehova aba mupepi ku bamutemwa e co kuti ayankulako bwangu lintu balila mutuule.

⁹ Mulandu nshi tukabila Lesa ukutucingilila? Ukulunda pa kukumwa ku filecitika muli ishi “nshita ishayafya,” Abena Kristu ba cine e bo Satana Kaseebanya, Icibambe cikalamba ica kwa Yehova, atontapo sana. (2 Timote 3:1) Uyu mulwani incenjeshi afwaya ‘ukutulya.’ (1 Petro 5:8) Satana alatupakasa, ukutubeleleka, no kututunka. Na kabili alafwayafwaya ne mibele ya mu muntontonkanya no mutima pa kuti akwate apa kwingilila. Alikwata ubuyo: ukunasha icitetekelo cesu no konaula bumupashi bwesu. (Ukusokolola 12:12, 17) Apo twalikwata umulwani wa maka uo tulwishanya nankwe ngo yu, bushe te ca kukoselesha ukwishiba ukuti “Yehova abaka bonse abamutemwa”?

10. (a) Yehova abaka shani abantu bakwe? (b) Bushe bucingo nshi ubwacindamisha, kabili mulandu nshi?

¹⁰ Lelo, bushe Yehova abaka shani abantu bakwe? Ukutulaya ukuti akatucingilila tacipilibula ukuti ubumi bwesu bukaba ubwabula amafya muli buno bwikashi; kabili tacipilibula ukuti akatucitila ifipesha mano. Lelo, Yehova alacingilila abantu bakwe pamo nge bumba. Na kuba, takasuminishe Kaseebanya ukulofya bakapepa ba cine pe sonde! (2 Petro 2:9) Na kucilisha, Yehova atucingilila lwa ku mupashi. Alatupangasha ne fyo tukabila pa kuti tushipikishe amesho no kubaka bucibusa bwesu na wene. Kuli pele pele, ubucingo bwa ku mupashi e bucingo bwacindama sana. Mulandu nshi? Kulila fye natukwata bucibusa na Yehova, tapali nangu cimo icingaleta ubonaushi bwa ciyayaya pali ifwe—nangu fye ni mfwa.—Mateo 10:28.

11. Finshi Yehova ateyanya ku kucingilila abantu bakwe lwa ku mupashi?

¹¹ Yehova aliteyanya ifingi ku kucingilila lwa ku mupashi abapalama kuli wene. Ukupitila mu Cebo cakwe, Baibolo, atupeela amano aya kucimfya amesho yalekanalekana. (Yakobo 1:2-5) Ukukonka ukufunda kubomba bwino ukusangwa mu Malembo kwaba bucingo. Na kabili, Yehova apeela “umupashi wa mushilo ku bamulomba?” (Luka 11:13) Uyo mupashi e maka yalumisha mu bubumbo bonse, e co kuti watupangasha ukucimfya amesho nelyo amatunko ayengatuponena. Muli Kristu, Yehova apeela “ifya bupe ku bantu.” (Abena Efese 4:8) Aba baume abafikapo lwa ku mupashi batukuta ukulanga icililishi ca kwa Yehova mu kwafwa bakapepa banabo.—Yakobo 5:14, 15.

12, 13. (a) Kupitila muli finshi Yehova atupeelela ica kulya ca ku mupashi pa nshita iyene? (b) Muyumfwa shani pa fyo Yehova atupeela pa kuti tube na bumupashi busuma?

¹² Yehova alapeela na cimbi ku kutucingilila: ica kulya ca ku mupashi pa nshita iyene. (Mateo 24:45) Ukupitila mu mpapulo shipulintwa, pamo na bamagazini ba Ulupungu lwa kwa Kalinda na Loleni!, pamo no kulongana, ukulongana kukalamba, na mabungano, Yehova atupeela ifyo tukabila pa nshita tulefikabila. Bushe muleibukisha inshita ilyo mwaumfwile fimo pa kulongana kwa Bwina Kristu, pa kulongana kukalamba, nelyo pe bungano ifyamufikile pa mutima no kumukosha nelyo ukumusansamusha? Bushe mwalibelengapo icipande muli aba bamagazini tulumbwile no kutila ni mwe balembeele’?

¹³ Icanso cimo ico Satana abomfya sana kabili icibomba bwino kufuupula, kabili bonse tulafuupulwa. Alishiba ukuti ukupelelwa pa nshita ntali kuti kwatupwa amaka, no kulenga cayanguka ukutusansa. (Amapinda 24:10) Pa mulandu wa kuti Satana esha ukubomfya ukufuupula, tulakabila ubwafwilisho. Bamagazini ba Ulupungu lwa kwa Kalinda na Loleni! mu nshita mu nshita balakwata ifipande fitwafwa ukucimfya ukufuupulwa. Pa lwa cipande cimo ica musango yu, nkashi wa Bwina Kristu alembele ati: “Nalebelenga ici cipande mupepi na cila bushiku, kabili ifilamba ficili filapona. Mbika iyi magazini mupepi no busanshi bwandi pa kuti ningabelenga ici cipande lyonse lintu nafuupulwa. Ifipande nge fi finenga ukumfwa ukuti Yehova alancingilila.”a Bushe tatutasha kuli Yehova pa kutupeela ica kulya ca ku mupashi pa nshita iyene? Ibukisheni, ifyo atupeela pa kuti tube na bumupashi busuma bushininkisho bwa kuti alipalama kuli ifwe no kuti alatucingilila.

Ukulanda no ‘Umfwo Kupepa’

14, 15. (a) Mapaalo nshi Yehova apeela abapalama kuli wene? (b) Mulandu nshi ukulanda na Yehova mwi pepo kwabela lishuko lyaibela?

¹⁴ Bushe mwalimona ukuti ilyo abantu balekwatilako amaka, ilingi tabalanshanya sana na bo batungulula? Lelo ni shani pa lwa kwa Yehova Lesa? Bushe aba sana ukutali na ifwe ica kuti tengapoosa amano ku fyo abantunse balelanda kuli wene? Iyo! Ubupe bwe pepo lipaalo na limbi ilyo Yehova apeela abapalama kuli wene. Ukupeelwe shuko lya kulanda no ‘umfwo kupepa’ bupe bwaibela icine cine. (Amalumbo 65:2) Mulandu nshi?

¹⁵ Ku ca kumwenako: Umukalamba wa kampani akakalamba alakwata imilimo iingi. Alamona imilimo iyo engabomba umwine na intu engapeela bambi ukumubombela. Mu nshila imo ine, Mulopwe Kateka wa bubumbo bonse kuti asala imilimo alacita umwine na intu alashingamika. Moneni fyonse ifyo Yehova apeela Umwana wakwe uwatemwikwa Yesu ukubomba. Umwana apeelwa “amaka ku kucito bupingushi.” (Yohane 5:27) Bamalaika ‘balamba kuli wene.’ (1 Petro 3:22) Umupashi wa mushilo uwa kwa Yehova uwa maka kuti wabomfiwa kuli Yesu ku kumwafwa ukutungulula abasambi bakwe pe sonde. (Yohane 15:26; 16:7) E co Yesu kuti atila: “Kuli ine kwapeelwa amaka yonse mu muulu na pano isonde.” (Mateo 28:18) Lelo, ku mapepo yesu, Yehova asala ukukutika kuli yene umwine. E mulandu wine Baibolo itwebela ukulungatika amapepo yesu kuli Yehova eka, ukucite co mwi shina lya kwa Yesu.—Amalumbo 69:13; Yohane 14:6, 13.

16. Mulandu nshi twingacetekela ukuti Yehova alomfwa amapepo yesu icine cine?

¹⁶ Bushe Yehova cine cine alakutika ku mapepo yesu? Nga ca kuti talepoosako amano nelyo nga tayangwako, te kuti atukonkomeshe ‘ukuba no mukoosha ku kupepa’ nelyo ukubika pali wene ifisendo fyesu pamo na masakamika yesu. (Abena Roma 12:12; Amalumbo 55:22; 1 Petro 5:7) Ababomfi ba busumino mu nshita lintu Baibolo yalelembwa balicetekele umupwilapo ukuti Yehova alomfwa amapepo. (1 Yohane 5:14) E co, kemba wa malumbo Davidi atile: ‘Yehova alomfwa ishiwi lyandi.’ (Amalumbo 55:17) Na ifwe bene twalikwata imilandu ya kucetekela ukuti Yehova alipalama kuli ifwe, aba uwaipekanya ukumfwa amasakamika yesu.

Yehova Alalambula Ababomfi Bakwe

17, 18. (a) Yehova omfwa shani pa lwa mulimo wa busumino uubomba ifibumbwa fyakwe ifya mano? (b) Londololeni ifyo Amapinda 19:17 yalanga ukuti Yehova alamona imilimo yesu iya nkumbu.

¹⁷ Ifyo abantunse bacita nelyo ukukana ukucita tafikuma Bumulopwe bwa mu Kubumbwa konse ubwa kwa Yehova. Na lyo line, Yehova ni Lesa uutasha. Na kuba, alacindamika umulimo wa busumino uwa fibumbwa fyakwe ifya mano. (Amalumbo 147:11) E co ubu bunonshi na bumbi ubukwata abapalama kuli Yehova: Alalambula ababomfi bakwe.—AbaHebere 11:6.

¹⁸ Baibolo ilalanga ukuti Yehova alacindamika ifyo ababomfi bakwe bacita. Ku ca kumwenako, tubelenga ukuti: “Uukumbusuko mulanda aashima Yehova, e ukabwesesha kuli wene ica kutetesa cakwe.” (Amapinda 19:17) Inkumbu sha kwa Yehova ku balanda shalangilwe mu Malango ya kwa Mose. (Ubwina Lebi 14:21; 19:15) Yehova omfwa shani nga twapashanya inkumbu shakwe mu kubomba na balanda? Lintu twapeela umulanda, ukwabula ukwenekela icibwesha, Yehova amone co kwati apoka inkongole kuli ifwe. Yehova alaya ukulipila isho nkongole no kusenamina na mapaalo. (Amapinda 10:22; Mateo 6:3, 4; Luka 14:12-14) Lintu twalanga inkumbu kuli kapepa munensu uuli mu kukabila, ico cisansamusha Yehova. Mwandi tulatasha ukwishiba ukuti Shifwe wa ku muulu alamona incitilo shesu isha nkumbu!—Mateo 5:7.

19. (a) Mulandu nshi twingacetekela ukuti Yehova alacindamika ifyo tucita mu mulimo wa kushimikila no kupanga abasambi? (b) Yehova alambula shani pa milimo iicitwa ku kutungilila Ubufumu bwakwe?

¹⁹ Yehova maka maka alacindamika imilimo tubomba iya Bufumu bwakwe. Ilyo twapalama kuli Yehova, tufwaya ukubomfya inshita yesu, amaka, ne fyuma ku kubombesha mu mulimo wa Bufumu uwa kushimikila no kupanga abasambi. (Mateo 28:19, 20) Inshita shimo, kuti twaumfwa ukuti tapali ifyo tulecita. Umutima wesu uushapwililika kuti watulenga ukutwishika nampo nga Yehova alatemunwa ku milimo yesu. (1 Yohane 3:19, 20) Lelo Yehova acindamika ubupe bonse ubufuma ku mutima wa kutemwa—te mulandu bwacepa shani. (Marko 12:41-44) Baibolo itulaya ukuti: “Lesa tali uushalungama; takalabe umulimo wenu, no kutemwa uko mwalangile kwi shina lyakwe.” (AbaHebere 6:10) Cine cine, Yehova ebukisha no kulambula umulimo wacepesha uucitwa ku kutungilila Ubufumu bwakwe. Ukulunda pa mapaalo ayengi aya ku mupashi nomba, kuti twaba ne subilo lya kuipakisha ubumi mu calo cipya icileisa, umo Yehova akafumbatula iminwe yakwe no kwikusha ukufwaya kwalungama ukwa bonse abapalama kuli wene!—Amalumbo 145:16; 2 Petro 3:13.

20. Mu mwaka onse uwa 2003, kuti twalaibukisha shani amashiwi ye lembo lyesu ilya mwaka, kabili cinshi cikafumamo?

²⁰ Mu mwaka onse uwa 2003, natuleipusha fwe bene nga ca kuti tuletwalilila ukupalama kuli Shifwe wa mu muulu. Nga tulecite fyo, kuti twacetekela ukuti akankulako nga fintu alaya. Na kuba, ‘Lesa te kuti abepe.’ (Tito 1:2) Nga mwapalama kuli wene, akapalama kuli imwe. (Yakobo 4:8) Kabili cinshi cikafumamo? Amapaalo ayengi nomba ne subilo lya kutwalilila ukupalama kuli Yehova ku ciyayaya conse!

[Futunoti]