Yehova E Cakaniko Candi

“Nine icakaniko cobe kabili impanga yobe mu kati ka bana ba kwa Israele.”—IMPE. 18:20.

1, 2. (a) Cali shani ku bena Lebi ilyo Yoshua aleakanya impanga ya calo bapokele? (b) Finshi Yehova alaile abena Lebi?

ILYO abena Israele bapokele incende iikalamba sana iya Calo ca Bulayo, Yoshua atendeke ukwakanya abantu impanga ya ici calo mu kupendula. Abombele pamo na Shimapepo Mukalamba Eleasari e lyo na bakalamba ba mikowa. (Impe. 34:13-29) Lelo abena Lebi bena tababakenyeko impanga iyo imikowa imbi yapeelwe. (Yosh. 14:1-5) Mulandu nshi abena Lebi bashakwatile impanga nelyo icakaniko mu Calo ca Bulayo? Cinshi bashabakanishisheko?

² Tusanga icasuko mu fyo Yehova aebele abena Lebi. Pa kulangilila ukuti takabalekeleshe, Yehova atile: “Nine icakaniko cobe kabili impanga yobe mu kati ka bana ba kwa Israele.” (Impe. 18:20) We bulayo ulawama! Kuti mwaumfwa shani nga ca kuti Yehova aebele imwe aya mashiwi? Intanshi kuti mwayipusha ukuti, ‘Bushe Yehova kuti aba icakaniko candi ne muntu yaweyawe?’ Napamo mulatontonkanyapo ukuti, ‘Bushe muno nshiku, Yehova kuti aba icakaniko ca Bena Kristu abashapwililika?’ Ifi fipusho nafimukuma kumo no lupwa lwenu. Kanshi natumone umo ayo mashiwi Lesa alandile yalola. Ici calatwafwa ukwishiba ifyo Yehova engaba icakaniko ca Bena Kristu ilelo. Yehova kuti aba icakaniko cenu, nampo nga mwakwata isubilo lya kwikala ku muulu nelyo ilya kwikala mu paradaise pano isonde.

Yehova Alepeela Abena Lebi Ifyo Balekabila

3. Cinshi calengele Lesa ukusala abena Lebi ukuti balebomba umulimo wakwe?

³ Ilyo Yehova talapeela abena Israele Amafunde, imitwe ya ndupwa e balebomba bushimapepo mu ndupwa shabo. Ilyo Lesa abikileko Amafunde, alibikileko bashimapepo aba kubomba lyonse e lyo na ba kubafwa ukufuma mu luko lwa bena Lebi. Cali shani pa kuti ici cicitike? Ilyo Lesa aipeye amabeli ya bena Egupti, alengele amabeli ya bena Israele ukuba aya mushilo. Ici calolele mu kuti bali no kuba abantu bakwe no kulamubombela umulimo waibela. Lyena Lesa alyalwile ifintu fimo ilyo atile: “Nabuula abena Lebi . . . ukubapyanika pa mabeli yonse aya bana ba kwa Israele.” Apo pa numa ya kupenda abantu casangilwe ukuti amabeli ya bena Israele yalifulile ukucila abena Lebi, icilubula calilipilwe pa kulubula amabeli ayapulile pa mpendwa ya bena Lebi. (Impe. 3:11-13, 41, 46, 47) Ici calengele ukuti abena Lebi batendeke ukubombela Lesa wa bena Israele.

4, 5. (a) Bushe Lesa ali shani icakaniko ca bena Lebi? (b) Bushe Lesa alepeela shani abena Lebi ifyo balekabila?

⁴ Bushe Yehova ali shani icakaniko ca bena Lebi ilyo abapeele umulimo? Yehova atile akaba icakaniko cabo pantu mu nshita ya kupeelwa impanga, bena bapeelwe umulimo uwacindama sana. “Bushimapepo bwa kwa Yehova,” e bwali ubupyani bwabo. (Yosh. 18:7) Amashiwi yaba pa Impendwa 18:20 yalanga ukuti balekwata ifikabilwa mu bumi. (Belengeni Impendwa 18:19, 21, 24.) Abena Lebi balepeelwa “ica pe kumi ica muli Israele ukuba icabo pa milimo yabo.” Bali no kulapokelela ica pe kumi pali fyonse ifyo abena Israele balesombola e lyo na pa fitekwa fyabo. Pa numa ya kupokelela, abena Lebi nabo balepeela ica pe kumi ukufuma pa “fisuma nga nshi” ifyo balepokelela ku kwafwa bashimapepo.a (Impe. 18:25-29) Bashimapepo bonse balepeelwa “imisangulo yonse iya mushilo” iyo abena Israele baleleta kuli Lesa pa cifulo ca kupepelapo. Ici calengele bashimapepo ukucetekela ukuti Yehova akalabapeela ifyo bakabila.

⁵ Cimoneka kwati Amafunde ya kwa Mose yalilandile na pa kuti abena Israele balingile ukupeela ica pe kumi ica bubili ico indupwa shali no kubomfya pa kulongana kwa mushilo cila mwaka. (Amala. 14:22-27) Lelo kwali na kumbi uko ica pe kumi calebomfiwa. Abena Israele balesefya Isabata lyonse mu mwaka walenga 7. Pa mpela ya mwaka wa butatu no walenga mutanda, baletuula ica pe kumi pa kuti bafwilishe abapiina e lyo na bena Lebi. Mulandu nshi abena Lebi nabo babelele pa bo baleafwilisha? Pantu ‘tabakwete impanga nelyo ubupyani.’—Amala. 14:28, 29.

6. Apo abena Lebi tabakwete impanga ya kwikalamo mu Israele, ni kwi baleikala?

⁶ Napamo mwatontonkanya ukuti, ‘Ifi abena Lebi bashapeelwe impanga, baleikala kwi?’ Lesa alibapekanishishe. Alibapeele imisumba 48 umwali ne mpanga sha mulemfwe. Pali iyi misumba, pali ne misumba mutanda iya kufulumukilako. (Impe. 35:6-8) Kanshi abena Lebi balikwete umwa kwikala ilyo bashalebombela pe tempele lya kwa Lesa. Yehova alesakamana sana bonse abaleipeela ukumubombela. Kanshi abena Lebi bali no kulanga ukuti Yehova e cakaniko cabo nga ca kuti bacetekela sana ukutila Lesa ali-itemenwe ukubapeela ifyo balekabila no kuti alikwete na maka ya kucita ifyo.

7. Cinshi calekabilwa ku bena Lebi pa kuti Yehova abe icakaniko cabo?

⁷ Amafunde tayalandile ifyo umwina Israele bali no kumucita nga tapeele ica pe kumi. Ilyo abantu balekele ukupeela ica pe kumi, bashimapepo na bena Lebi baleculilamo. Ico calicitike mu nshiku sha kwa Nehemia. Ici calengele abena Lebi ukutendeka ukubomba mu mabala, no kulekelesha umulimo wabo. (Belengeni Nehemia 13:10.) Nga fintu twamona, abena Lebi balekwata fye ifyo balekabila, nga ca kutila abena Israele baumfwila Amafunde ya kwa Yehova. E lyo kabili bashimapepo na bena Lebi balekabila ukuba ne citetekelo muli Yehova na mu fyo apekenye pa kuti alebapeela ifyo balekabila.

Yehova ali Cakaniko na ku Muntu umo umo

8. Londololeni ubwafya bwakwete Asafi, umwina Lebi.

⁸ Yehova ali cakaniko ca mukowa onse uwa bena Lebi. Lelo mulingile ukwishiba no kuti na bena Lebi ngo muntu umo umo balebomfya amashiwi ya kuti “Yehova e o nasala” atemwa Yehova e cakaniko candi pa kulanga ukuti baili-ipeele kuli ena no kuti balimucetekele. (Inyimbo 3:24) Umwina Lebi umo uwalandile aya mashiwi ni kemba kabili kashika wa nyimbo. Twalamwita ati Asafi, nangu ca kutila afwile ali wa mu lupwa lwa kwa Asafi, umwina Lebi uwatungulwile bakemba mu nshiku sha Mfumu Davidi. (1 Imila. 6:31-43) Mu Amalumbo 73, Asafi (nelyo umo uwa mu ng’anda yakwe) aleumfwa ububi, pantu alekumbwa ababifi abali ne fyuma kabili abaleikala bwino. Afikile fye na ku kusosa ukuti: “Kanshi naicusha fye pa kusangulula umutima wandi kabili ca fye ukusamba iminwe yandi muli bukaele.” Alilekele ukumona ipaalo akwete ilya kubombela Yehova; alilabile ukuti Yehova ali cakaniko cakwe. Aliculile sana no mutima ‘mpaka ilyo aingile umwa mushilo umwa kwa Lesa.’—Amalu. 73:2, 3, 12, 13, 17.

9, 10. Mulandu nshi Asafi alandile ukuti Lesa ali ‘cakaniko cakwe umuyayaya’?

⁹ Ilyo aile kwi tempele, Asafi atendeke ukutontonkanya pa fyo Lesa alemona ifintu. Napamo na imwe ifya musango uyu fyalimucitikilapo. Nalimo kwali inshita ilyo mwalekele ukumona ifyo Lesa amupaala no kutendeka ukutontonkanya pa fyuma. Lelo ukusambilila Icebo ca kwa Lesa e lyo no kusangwa ku kulongana kwa Bwina Kristu kwalengele mwatendeka ukumona ifintu nge fyo Yehova afimona. Asafi asukile ailuka icikacitikila ababifi. Atontonkenye pa fyo alecita no kwiluka ukuti Yehova akamwikata ku kuboko kwa kulyo no kulamutungulula. Ici calengele Asafi ukweba Yehova ati: “Pano isonde tapali uo natemwa nge fyo namutemwa.” (Amalu. 73:23, 25) Kabili asosele no kuti Lesa ali cakaniko cakwe. (Belengeni Amalumbo 73:26.) Nangu ca kutila ‘umubili no mutima wakwe kuti fyanaka,’ uyu kemba wa malumbo atile Lesa ali no kuba ‘icakaniko cakwe umuyayaya.’ Kemba wa malumbo alicetekele ukuti Yehova ali no kumwibukisha ukuti ni cibusa wakwe. Tali no kulaba ifyo alemubombela muli bucishinka. (Luk. Mil. 7:1) Ubu bulayo bufwile bwalisansamwishe Asafi icine cine! Aimbile ukuti: “Ukupalama kuli Lesa kusuma kuli ine. Muli Shikulu Mulopwe Yehova e mo nauba.”—Amalu. 73:28.

¹⁰ Ico Asafi atemenwe sana, lishuko lya kukwata Yehova nge cakaniko cakwe, te fya pe kumi ifyo alepokelela apo ali mwina Lebi. Ilyo Asafi asosele aya mashiwi, alelanda pa mulimo alebomba uo acindamike sana e lyo na pali bucibusa bwakwe na Yehova, Uwapulamo. (Yako. 2:21-23) Pa kuti atwalilile ukuba cibusa wa kwa Yehova, kemba wa malumbo alingile ukutwalilila ukuba ne citetekelo muli Yehova. Asafi alicetekele ukuti Yehova takamulekeleshe nga atwalilila ukucita ifyo Lesa afwaya. Na imwe mulingile ukucetekela ukuti Uwa Maka Yonse takamulekeleshe.

11. Cipusho nshi Yeremia akwete kabili Yehova amwaswike shani?

¹¹ Umwina Lebi na umbi uwalandile ukuti ‘Yehova e cakaniko cakwe,’ ni kasesema Yeremia. Bushe aloseshe mwi? Yeremia aleikala ku Anatote, mu musumba wa bena Lebi, mupepi na ku Yerusalemu. (Yer. 1:1) Inshita imo, Yeremia aleilishanya ukuti: Mulandu nshi ifintu fyale-endela bwino ku babifi ilyo abalungama bena balecula? (Yer. 12:1) Ifyo Yeremia amwene mu Yerusalemu na mu Yuda, fyalengele atendeke ‘ukuilishanya.’ Yeremia alishibe ukuti Yehova alilungama. Yehova alyaswike icipusho ca kwa Yeremia ilyo amulengele ukusesema no kulenga uko kusesema ukufikilishiwa. Ukulingana no kusesema kwa kwa Lesa, bonse abaumfwilile ifyo Yehova abebele ‘balipuswishe imyeo yabo,’ lelo abalecita ifyabipa abashaumfwilile ukusoka, balifwile.—Yer. 21:9.

12, 13. (a) Cinshi calengele Yeremia ukulanda ukuti “Yehova e o nasala,” kabili ici calengele acite cinshi? (b) Mulandu nshi imikowa yonse iya kwa Israele yalingile ukulalolela pali Yehova?

¹² Ilyo Yeremia amwene ifyo umusumba aleikalamo waonawilwe, amwene kwati ale-enda umwafiita. Cali kwati Yehova amulengele “ukwikala nga bantu abafwa kale.” (Inyimbo 1:1, 16; 3:6) Yeremia aebele uluko ulwapondweke ukubwelela kuli Shibo wa ku muulu, lelo ifyo balecita fyalibipile ica kuti Lesa apingwilepo fye ukonaula Yerusalemu na Yuda. Ici calengele Yeremia ukumfwa ububi nangu ca kutila te walufyenye. Ilyo ifi fyabipa fyalemucitikila, Kasesema Yeremia aibukishe ukuti Lesa wa nkumbu. Atile: “E co tushilobele.” Cine cine, inkumbu sha kwa Yehova shilaba ishipya cila lucelo! Ici e calengele Yeremia ukulanda ati: “Yehova e o nasala, [e cakaniko candi].” Alitwalilile ukubombela Yehova umulimo wa bukasesema.—Belengeni Inyimbo sha Bulanda 3:22-24.

¹³ Abena Israele tabali no kukwata apa kwikala pa myaka 70 pantu umusumba wali no konaulwa. (Yer. 25:11) Lelo amashiwi ya kwa Yeremia aya kuti “Yehova e o nasala” yalangile ukuti alicetekele ukutila Yehova wa nkumbu kabili ici calengele ‘alelolela.’ Imikowa yonse iya bena Israele bali-ipokele impaanga iyo yapyene, kanshi abena Israele balekabila ukulolela pali Yehova nga filya kasesema Yeremia acitile. Ni Yehova fye ali no kubapeela ifyo balekabila. Abena Israele bonse abo Lesa ali cakaniko cabo tabalekeleshiwe. Pa numa ya myaka 70, abantu ba kwa Lesa balibwelelemo ku calo cabo kabili balikwete ishuko lya kumubombela na kabili.—2 Imila. 36:20-23.

Yehova ali Cakaniko ca Bantu na Bambi

14, 15. Ukulunda pa bena Lebi, ni bani bambi abalekele Yehova aba icakaniko cabo, kabili mulandu nshi?

¹⁴ Asafi na Yeremia bali bena Lebi, lelo bushe bena Lebi fye beka bakwete ishuko lya kubombela Yehova? Awe iyo! Davidi wacaice uwali no kuba imfumu ya Israele ku ntanshi aitile Lesa ukuti ‘icakaniko cakwe mu calo ca ba mweo.’ (Belengeni Amalumbo 142:1, 5.) llyo Davidi ashikile ili lumbo, tali mwi sano nelyo mu ng’anda. Ali mu lucengo, umo afiseme ku balwani bakwe. Nalimo imiku ibili, Davidi alibeleme mu ncengo, ulucengo lumo lwali mupepi na ku Adulamu e lyo lumbi lwali mu ciswebebe ca Ene-gedi. Afwile ashikile Amalumbo 142 ilyo ali mu lucengo.

¹⁵ Nga e fyo cali, ninshi Davidi alebutuka Imfumu Shauli iyalefwaya ukumwipaya. Davidi ailefisama mu lucengo ulwayafishe sana ukuyako. (1 Sam. 22:1, 4) Ilyo ali muli ulu lucengo, camoneke kwati takwali cibusa uuli onse uwali no kumupokololako. (Amalu. 142:4) Pali iyi nshita, Davidi alombele Lesa ukuti amwafwe.

16, 17. (a) Finshi fyalengele Davidi ukulamona kwati takwete wa kumwafwa? (b) Ni kuli nani Davidi abutukile pa kuti amwafwe?

¹⁶ Ilyo Davidi aleshika Amalumbo 142, afwile ninshi alyumfwa ifyacitikile Shimapepo Mukalamba Ahimeleke uwamwafwile ukwabula ukwishiba ukuti alebutuka Shauli. Ilyo Imfumu Shauli iya kalumwa yaumfwile, yaipeye Ahimeleke no lupwa lwakwe. (1 Sam. 22:11, 18, 19) Davidi ali-ipeele umulandu pa mfwa sha aba bantu, aleumfwa kwati e waipeye shimapepo uwamwafwile kumo no lupwa lwakwe. Umuntu nga bamwipaile pa mulandu wa kuti amupususha, bushe na imwe kuti mwaipeela umulandu nga Davidi? Ubwafya na bumbi ubo Davidi akwete bwa kuti taletuusha pantu Shauli atwalilile fye ukumufwayafwaya.

¹⁷ Pa numa ya nshita fye inono, kasesema Samwele, uwasubile Davidi ukuba imfumu, alifwile. (1 Sam. 25:1) Ici na co calengele Davidi amone kwati takwali wa kumwafwa. Lelo Davidi alishibe uo ali no kubutukilako pa kuti amwafwe, no yu ni Yehova. Davidi tapeelwe umulimo uo abena Lebi bapeelwe, lelo iyi nshita ninshi alisubwa kale ukubomba umulimo umbi, e lyo no kwisaba imfumu ya bantu ba kwa Lesa. (1 Sam. 16:1, 13) Ici calengele Davidi ukweba Yehova ifyo aleyumfwa no kutwalilila ukumumfwila. Na imwe bene kuti mwalenga Yehova ukuba icakaniko cenu ne cubo cenu nga mulebombesha mu mulimo wakwe.

18. Bushe abantu tulandilepo muli cino cipande balangile shani ukuti Yehova ali e cakaniko cabo?

¹⁸ Abo twalandapo muli lino isambililo balengele Yehova ukuba icakaniko cabo pantu Yehova alibapeele umulimo kabili nabo bashintilile pali ena muli fyonse ifyo balekabila. Abena Lebi na ba mu mikowa ya kwa Israele pamo nga Davidi, balilengele Lesa ukuba icakaniko cabo. Cinshi na imwe mufwile ukucita pa kuti Yehova abe icakaniko cenu? Ifi e fyo tukalandapo mu cipande cikonkelepo.

[Futunoti]

Bushe Mulacita Ifingalenga Yehova Ukuba Icakanino Cenu?

“Intanshi mulefwaya ubufumu no bulungami bwakwe, na fyonse ifi ifyo mukabila akamupeela.”—MAT. 6:33.

1, 2. (a) Ni bani abo Baibolo ita ati, “Israele wa kwa Lesa” pa Abena Galatia 6:16? (b) Bushe “imikowa ikumi na ibili iya kwa Israele,” iyalandwapo pali Mateo 19:28 imininako bani?

NGA MWAMONA ishina lya kuti Israele mu Baibolo, finshi mutontonkanyapo? Bushe mutontonkanya pali Yakobo umwana wa kwa Isaki, uwaishileinikwa Israele? Nelyo bushe mutontonkanya pa bana bakwe, abapangile uluko lwa bena Israele? Inga Israele wa mampalanya? Baibolo nga yalanda pali Israele wa mampalanya, ilingi line ninshi ilelanda pali “Israele wa kwa Lesa,” atemwa ba 144,000, abasubwa no mupashi wa mushilo ku kuba ishamfumu na bashimapepo mu muulu. (Gal. 6:16; Ukus. 7:4; 21:12) Lelo pali Mateo 19:28 Baibolo ilalumbula Israele na lintu ilelanda pa mikowa 12 iya kwa Israele.

² Pali ili ilembo Yesu atile: “Ilyo ifintu fikabumbwa cipya cipya, ilyo Umwana wa muntu akekala pa cipuna cakwe ica bufumu ica bukata, na imwe bene mwe bankonka mukekala pa fipuna fya bufumu 12, no kupingula imikowa ikumi na ibili iya kwa Israele.” Muli ici cikomo, “imikowa ikumi na ibili iya kwa Israele,” ni balya abakekala umuyayaya muli Paradaise pe sonde, abakapingulwa na basambi ba kwa Yesu abasubwa. Bakamwenamo muli bushimapepo bwa ba 144,000.

3, 4. Finshi ifisuma ifyo abasubwa aba busumino bacita ifyo tufwile ukupashanya?

³ Nga filya bashimapepo na bena Lebi bali, abasubwa pali lelo bamona umulimo babomba ukuti walicindama. (Impe. 18:20) Abasubwa tabenekela ukupeelwa impanga ya kwikalamo pano calo. Lelo balolela ukuyateka na Yesu Kristu mu muulu no kuba bashimapepo. Bakatwalilila ukubombela Yehova pamo nge shamfumu kabili bashimapepo nga fintu ilembo lya Ukusokolola 4:10, 11 lilanda pa milimo abasubwa bakwata mu muulu.—Esek. 44:28.

⁴ Ilyo bali pano calo, abasubwa balacita ifilanga ukuti Yehova cakaniko cabo. Babika sana amano ku kubombela Lesa. Balitetekela mwi lambo lya kwa Kristu ilya cilubula kabili balatwalilila ukumukonka, ne ci e cikalenga ‘bekapanya ubwite bwabo.’ (2 Pet. 1:10) Amaka bakwata ne fyo bapitamo fyalipusanapusana, lelo ifyo bapitamo tafilenga bafilwa ukubombesha mu mulimo wa kwa Lesa. Balabika sana amano ku kubombela Lesa, kabili balabomba na maka yabo yonse. Kabili fwe bakwata isubilo lya kwikala pe sonde muli paradaise, tufwile ukubapashanya.

5. Finshi Abena Kristu bonse balingile ukucita pa kuti Yehova abe icakaniko cabo, kabili mulandu nshi ici cishangukila limo?

⁵ Nampo nga twakwata isubilo lya kuya ku muulu nelyo ukwikala pano calo tufwile ‘ukuikaana fwe bene, no kusenda icimuti cesu ica bucushi, e lyo no kulakonka Kristu.’ (Mat. 16:24) Abantu abengi nga nshi abakwata isubilo lya kwikala muli Paradaise pe sonde balapepa Lesa kabili nabo balakonka Kristu. Nga bamona ukuti ifintu fili bwino, balabombesha mu mulimo wa kwa Lesa. Abengi balacefyako imitabotabo mu bumi kabili balabombako bupainiya. E lyo bambi nabo balabombako bupainiya bwa kwafwilisha mu myeshi imo cila mwaka. Bambi nabo abashikwanisha ukubombako bupainiya, balabombesha apapela amaka yabo mu mulimo wa kushimikila. Aba bapashanya Maria uwali kapepa wa kwa Lesa, uwapongolwele amafuta yanunkila pali Yesu. Yesu atile: “Mulimo uusuma abombele kuli ine. . . . Abombele apapelele amaka yakwe.” (Marko 14:6-8) Apo twikala mu calo ca kwa Satana, te lyonse canguka ukubomba apapelele amaka yesu. Na lyo line, tulabombesha na maka kabili tulacetekela Yehova. Natulande pa fintu fine umo tulanga ukuti tulabombesha.

Intanshi Mulefwaya Ubufumu bwa kwa Lesa

6. (a) Bushe abantu abengi balanga shani ukuti imikalile yabo pali ino nshita e cakaniko cabo? (b) Mulandu nshi cawamina ukupashanya Davidi?

⁶ Yesu aebele abasambi bakwe ukulafwaya Ubufumu no bulungami bwa kwa Lesa intanshi. Abantu muli cino calo babika sana amano ku kucita ifyabo abene, nga filya fine Baibolo ilanda ukuti “abantu ba nkulo ino, basakamana fye ifya mikalile ino.” (Belengeni Amalumbo 17:1, 13-15.) Abengi tabacindika Kabumba wabo, bapoosa fye amano ku kucita ifingalenga baikala bwino, na ku kukwata abana, no kubashiila ifyuma. Bena bamona imikalile yabo pali ino nshita ukuti e cakaniko cabo fye. Davidi ena alefwaya sana ukukwata “ishina ilisuma” na Yehova, nga fintu umwana wakwe pa numa acitile. (Luk. Mil. 7:1) Nga Asafi, Davidi na o alishibe ukuti ukuba cibusa wa kwa Yehova, e caweme sana ukucila ukubika amano ku kucita ifyakwe fye. Ukwenda na Lesa kwalemuletela insansa. Mu nshiku shesu, Abena Kristu abengi babika sana amano ku fya kwa Lesa, te ku ncito babomba.

7. Bushe munyinefwe umo apaalilwe shani ilyo afwaile intanshi Ubufumu?

⁷ Natulande pali ba Jean-Claude, abekala mu Central African Republic. Ni baeluda abakwata abakashi na bana batatu. Muli ici calo, calyafya ukusanga incito, kabili abantu abengi balacita icili conse pa kuti fye bekabafumya incito. Bushiku bumo, maneja aebele ba Jean-Claude ukutampa ukubomba ubushiku, inshiku shonse mu mulungu kabili bali no kulatendeka incito pa 18:30hrs. Ba Jean-Claude baebele maneja ukuti ca cine ukuti bafwile ukupekanishisha ulupwa lwabo ifyo lukabila, lelo balakabila no kwafwa ulupwa lwabo ukuba ulwakosa mu kupepa. Basosele no kuti balikwata ne milimo imbi mu cilonganino. Bushe maneja ayaswike shani? Atile: “Iwe walishuka pantu walikwata incito, kanshi ufwile ukulabako ku fintu fimbi fyonse fye, ufwile ukubika fye amano ku ncito epela te ku bakashi bobe, abana nelyo amafya yobe. Kanshi salapo pa ncito nelyo ukupepa.” Bushe nga ni mwe nga mwacitile shani? Ba Jean-Claude bena balishibe ukuti nga babatamfya incito, Lesa akalabasakamana. Bali no kukwata ifingi ifya kucita mu mulimo wa kwa Lesa, e lyo balicetekele ukuti Yehova akalabafwa ukusakamana ulupwa lwabo mu fyo lukabila. E ico umulungu wakonkelepo balile mu kulongana kwa mu kati ka mulungu. Pa numa ya kulongana, bali-ipekenye ukuti baleya ku ncito ninshi tabeshibe nga nababafumya incito nangu iyo. Ilyo bashilaima, balipokelele foni. Uwatumine foni abebele ukuti maneja nabamutamfya incito, lelo munyinefwe ena alitwalilila ukubomba.

8, 9. Ni muli finshi tufwile ukupashanya bashimapepo na bena Lebi pa kuti Yehova abe icakaniko cesu?

⁸ Bamo abo incito yabo yali mupepi no kupwa nalimo balitontonkenyepo ukuti, ‘Bushe nkalacita shani pa kuti nkalepeela ulupwa lwandi ifyo lukabila?’ (1 Tim. 5:8) Nampo nga mwalikwatapo ubwafya bwapala ubu nelyo iyo, nalimo mwalimona ukuti nga mwalenga Lesa ukuba icakaniko cenu no kulabika amano ku kumubombela, takamulekeleshe. Ilyo Yesu aebele abasambi bakwe ukuti intanshi mulefwaya ubufumu, abebele no kuti Lesa ‘akabapeela,’ ‘fyonse ifyo bakabila,’ pamo nga ifya kulya, ifya kunwa, ne fya kufwala.—Mat. 6:33.

⁹ Tontonkanyeni pa bena Lebi abo basha-akenyeko impanga. Apo babikile sana amano ku kupepa kwa cine, bacetekele ukuti Yehova akulabapeela ifyo balekabila pantu abebele ukutila: “Nine icakaniko cobe.” (Impe. 18:20) Nangu ca kutila tatubombela pe tempele lya cine cine nga bashimapepo na bena Lebi, kuti twabapashanya muli filya bacetekele ukuti Yehova akulabapeela ifyo balekabila. Ilyo tulepalama sana ku mpela ya ici calo, e lyo tufwile ukucetekela sana ukuti Lesa akalatupeela ifyo tukabila.—Ukus. 13:17.

Intanshi Mulefwaya Ubulungami bwa kwa Lesa

10, 11. Mu milandu yakuma incito, finshi bamo bacita pa kulenga Yehova ukuba icakaniko cabo? Landeni ica kumwenako?

¹⁰ Yesu akoseleshe abasambi bakwe ukulafwaya ‘ubulungami bwa kwa Lesa intanshi.’ (Mat. 6:33) Abafwaya ubulungami balakonka amafunde ya kwa Yehova ayalanda pa calungama ne calubana ukucila ukukonka ifyo abengi bamona. (Belengeni Esaya 55:8, 9.) Napamo muleibukisha ukuti kale abantu abengi balelima nelyo ukushitisha fwaka. Bambi balesambilila inkondo, e lyo bambi baleshitisha ifyanso fya nkondo. Ilyo baishibe icine, abengi balilekele incito balebomba, ne ci calengele babatishiwe.—Esa. 2:4; 2 Kor. 7:1; Gal. 5:14.

¹¹ Ifi e fyo cali kuli ba Andrew. Ilyo bena na bena mwabo basambilile pali Yehova, bapingwilepo ukutendeka ukumubombela. Ba Andrew balitemenwe sana incito balebomba lelo balilekele. Mulandu nshi? Pantu akabungwe balebombako kaletungilila inkondo, lelo bena babikile sana amano ku kufwaya ubulungami bwa kwa Lesa intanshi. Ilyo ba Andrew balekele incito, bakwete abana babili, e lyo bakwete fye indalama ishinono isha kubomfya fye pa myeshi iinono. Ba Andrew bali nga abena Lebi abashapeelweko impanga. Balefwaya incito, ninshi nabacetekela ukuti Lesa alabafwa. Pali nomba nga batontonkanya pa fyacitike, bena no lupwa lwabo tabatwishika ukutila Yehova kuti abafwa. (Esa. 59:1) Pa mulandu wa kwangusha imikalile yabo, ba Andrew na bena mwabo balikwata ne shuko lya kubomba umulimo wa nshita yonse. Ba Andrew batile: “Limo tulasakamikwa pa lwa ndalama, ing’anda, ubumi, e lyo no kukota fye, na ko kulatusakamika. Lelo Yehova lyonse fye alatwafwa. Tatutwishika nangu fye panono ukuti ukubombela Yehova e cintu icacindama sana kabili uyu mulimo ulaleta insansa.”a—Luk. Mil. 12:13.

12. Cinshi cifwaikwa pa kuti tulekonka amafunde ya kwa Lesa na lintu ifintu fya-afya sana? Landeniko pa ficitika uko mwikala

¹² Yesu aebele abasambi bakwe ukuti: “Nga mwakwata icitetekelo icilingene no luseke lwa lubanga, kuti mwaeba ulu lupili amuti, ‘Fuma pano uye kulya,’ na lo kuti lwafumapo, kabili takuli ico mwingafilwa ukucita.” (Mat. 17:20) Bushe kuti mwakonka amafunde ya kwa Lesa nga ca kutila ukucita ifyo kuti kwalenga mwakwata amafya? Nga muletwishika, kuti cawama mwaipushako bamunyinefwe mu cilonganino. Ukwabula no kutwishika, mukatemwa ukumfwa ifyo bapitamo.

Tulingile Ukulatasha pa fyo Yehova Atupeela

13. Nga tulebombesha mu mulimo wa kwa Yehova, cinshi tushingatwishika?

¹³ Nga mwalicindika ishuko lya kubombela Yehova, te kuti muletwishika ukuti akalamusambilisha no kumupeela ifyo mukabila nga filya alecita ku bena Lebi. Tontonkanyeni pali Davidi. Nangu ca kutila ali mu lucengo, alicetekele ukuti Lesa akulamwafwa. Na ifwe bene tulingile ukucetekela Yehova na lintu camoneka kwati tapali uwingatwafwa. Ibukisheni ukuti ilyo Asafi aingile “umwa mushilo umwa kwa Lesa,” e lyo aumfwikishe ico aleculila. (Amalu. 73:17) Na ifwe tufwile ukucetekela Yehova ukuti akulatupeela ifyo tukabila pa kutwalilila ukuba ifibusa fyakwe. Nga tulecita ifyo cikamoneka ukuti tulatasha Lesa pe shuko lya kumubombela ilyo atupeela te mulandu ne ficitika mu bumi bwesu, kabili Yehova akaba icakaniko cesu.

14, 15. Bushe tufwile ukucita shani nga kwaba ukwaluka mu fyo amalembo yamo yalondolwelwe ku numa, kabili mulandu nshi tufwile ukucitila ifyo?

¹⁴ Bushe mucita shani nga ca kutila Yehova, uutusambilisha Icebo cakwe atwafwa ukumfwikisha “ifyashika ifya kwa Lesa”? (1 Cor. 2:10-13) Petro alitulanga ica kumwenako icisuma ku fyo acitile ilyo Yesu aebele abasambi bakwe ukuti: “Nga tamuliile umubili wa Mwana wa muntu no kunwa umulopa wakwe, ninshi muli imwe tamuli ubumi.” Apo abasambi abengi bamwene kwati alebeba ukulya umubili wa cine cine, batile: “Aya mashiwi yena yayafya; nani uwingayomfwa?” Abengi “babwelele ku fyo balecita kale.” Lelo Petro atile: “Mwe Shikulu, ni kuli nani twingaya? Ni mwe muli na mashiwi ya mweo wa muyayaya.”—Yoh. 6:53, 60, 66, 68.

¹⁵ Petro taishibe umo Yesu aloseshe ilyo alandile pa kulya umubili Wakwe no kunwa umulopa Wakwe. Na lyo line alicetekele ukuti Lesa e usambilisha abantu icine. Nga ca kuti kwaba ukwaluka mu fyo Amalembo yamo yalondolwelwe ku numa, bushe mulesha ukumfwikisha umulandu wa mu Malembo uo kwabela uko kwaluka? (Amapi. 4:18) Ilyo abena Berea aba mu nshiku sha batumwa bapokelele icebo, “imitima yabo yafwaishe nga nshi ukupokelela amashiwi ya kwa Lesa. Balefwailisha mu Malembo cila bushiku.” (Imil. 17:11) Nga mulebapashanya mukalatasha sana pe shuko mwakwata ilya kubombela Yehova no kulenga aba icakaniko cenu.

Upilweni fye Muli Shikulu

16. Ukulingana ne lembo lya 1 Abena Korinti 7:39, bushe Abena Kristu abashimbe kuti balenga shani Lesa aba icakaniko cabo?

¹⁶ Icintu na cimbi umo Abena Kristu balingile ukulanga ukuti balibika amano ku fyo Lesa afwaya, kukonka ukufunda kwa mu Baibolo ukwa kuti muleupilwa “muli Shikulu epela.” (1 Kor. 7:39) Abengi basalapo ukuba abashimbe ukucila ukutoba ili ifunde lya kwa Lesa. Lesa alasakamana abantu abacita ifi. Cinshi Davidi acitile ilyo ali e ka no kumona kwati takwali wa kumwafwa? Atile: “Ku cinso [ca kwa Lesa] e ko nalepongolwela amasakamika yandi; Nalelondolola ukucula kwandi ku cinso cakwe, ilyo tamwali amaka muli ine.” (Amalu. 142:1-3) Na kasesema Yeremia uwabombele Lesa pa myaka iingi mu bushimbe, nalimo na o e fyo alecita. Kuti cawama mwabelenga ilyashi lyakwe mu cipandwa 8 mu citabo citila Ifyo Lesa Aletweba Ukupitila Muli Yeremia.

17. Cinshi nkanshi umo umushimbe acita nga atalalilwa?

¹⁷ Nkashi umo uwa ku United States atile: “Ndafwaya ukuupwa, kabili nkopwa nga nasanga uwalinga. Bamayo te ba Nte, e co balempatikisha ukuupwa ku uli onse fye uwamoneka. Nalibepwishe nga balefwaya ukuti nkabalilile nga natendeka ukukwata amafya mu cupo. Mu kupita kwa nshita, bamayo balimwene ukuti kwena incito nakwete yali iisuma, kabili naleisakamana, e lyo kabili nali ne nsansa. Basukile baleka ukumpatikisha.” Uyu nkashi limo alatalalilwa. Atile: “Nga natalalilwa nshintilila pali Yehova, kabili tabala andekelesha.” Cinshi camwafwa ukucetekela Yehova? Akonkenyepo ukusosa ati: “Ipepo lilangafwa ukukanatwishika ukuti Lesa e ko aba no kuti nshaba neka. Uwapulamo pano isonde na mu muulu alomfwa nga napepa. E ico ici cilenga ndeimona ukuti nalicindama no kulenga ndeba ne nsansa.” Apo tatwishika ukuti “mwaba insansa ishingi mu kupeela ukucila ishaba mu kupokelela,” atile: “Ndesha ukwafwa bambi kabili nshenekela ukuti nabo bancitilepo fimo. Nga natontonkanya pa muntu nati, ‘Bushe uyu muntu kuti namwafwa shani?’ Ndaba sana ne nsansa.” (Imil. 20:35) Ukwabula no kutwishika, Yehova cakaniko cakwe, kabili ukubombela Lesa kulaletela uyu nkashi insansa.

18. Bushe Yehova kuti aba shani icakaniko cenu?

¹⁸ Nampo nga mwalikwatako amafya yamo nelyo iyo, Lesa kuti aba icakaniko cenu. Lesa nga aba icakaniko cenu, akalamumona ukuti mwaba pa bantu bakwe aba nsansa. (2 Kor. 6:16, 17) Ico cikalenga Yehova akabe icakaniko cenu nga fintu ali ku babomfi bakwe aba ku kale. (Belengeni Amalango 32:9, 10.) Nga filya fine Lesa ali icakaniko ca luko lwa bena Israele fye pa nko shonse, na imwe kuti mwaba abantu bakwe kabili kuti alemusakamana.—Amalu. 17:8.

[Futunoti]