Amabumba ya mipepele ayaseekele sana mu nshita ya batumwa ni yalya yalepepa balesa ba bena Egupti pamo nga Serapis na lesa mwanakashi Isis, e lyo na Atargatis, lesa mwanakashi uwa ku Siria uwali mu cipasho ce sabi, e lyo na Mithra, lesa kasuba uwa ku Persia.

Ibuuku lya mu Baibolo ilya Imilimo lilalanga bwino ukuti kwali balesa ba bufi abengi mu nshita sha Bena Kristu ba kubalilapo. Ku ca kumwenako, umulashi wa mu citungu ca Kupro, mu Roma alesangwa no muYuda uwa finjelengwe. (Imil. 13:6, 7) Mu Lustra abantu bamwene Paulo na Barnaba ati ni balesa ba baGriki Herme na Seu. (Imil. 14:11-13) Ilyo Paulo ali mu Filipi, akumenye umukashana umo umubomfi uwalebuka. (Imil. 16:16-18) Mu Atena Paulo atile abekashi ba mulya ‘balemoneka nga batiina sana balesa ukucila abantu bambi.’ Muli ulya wine musumba, alimwenemo ne ciipailo apalembelwe ati: “Kuli Lesa Uushaishibikwa.” (Imil. 17:22, 23)

Umukalamba pali balesa ba mu Roma ali ni Jupiter, uo baleita ati uwawamisha kabili uwakulisha. Batile alemonekela mu cipuupu ca mwela, mu mfula, mu nkuba, na mu cibulukutu ca mfula. Juno, nkashi ya kwa Jupiter kabili umukashi wakwe, uo baleampanya ku mweshi, e o baleti alelolekesha pali fyonse ifyakuma imikalile ya banakashi. Umwana wakwe Minerva ali ni lesa mwanakashi uwa fya kupangapanga ne minwe, uwa ncito shalekanalekana, inkondo ne fintu fimbi ifyo bacenjelemo.

Balesa ba bena Roma bali abengi icine cine. Lares na Penates bali ni balesa ba ndupwa. Vesta ali ni lesa mwanakashi we shiko. Janus uwakwete ifinso fibili, ali ni lesa wa ntendekelo ya fintu fyonse. Umulimo onse uo abantu balesambilila walikwete lesa. Abena Roma baleita ne mibele imo ukuti balesa. Kwali lesa mutende, uwalebapeela umutende, lesa bumi, uwalelenga abantu ukuba no bumi busuma, lesa wa bufuuke no kusanguluka, lesa wa bucishinka, lesa wa kushipa e lyo na lesa wa kusangalala. Baleti fyonse ifyo umwina Roma alecita mu bumi bwakwe ilyo ali eka na lintu ali pa cintubwingi, fyalecitwa ukulingana ne fyo balesa balefwaya. Kanshi pa kuti ifyo umuntu alecita fibe bwino, alingile ukuteemuna lesa wa ico cintu ukupitila mu mapepo, ukutuula umutuulo, no kucita imitebeto.

Inshila imo iya kwishibilamo ifyo balesa balefwaya, kubuka. Cimo icalebafwa pa kubuka, kumona ifya mu mala ifya nama isho baletuula. Baleti imimonekele ya fya mu mala e yalelanga nga ca kuti balesa nabasuminisha nelyo tabasuminishe ifyo umuntu alefwaya ukucita.

Pa kufika mu myaka ya ba 300 B.C.E., balesa abo abena Roma baishilesumina ukuti e balesa babo abakalamba, baali bamo bene na balesa ba baGriki. Baleti Jupiter ali nga Seu, na Juno nga Hera, e lyo na bambi ifyo fine. Abena Roma batampile no kukonka ifyo abaGriki basumine pali balesa babo. Ne fi tafyali ifisuma pantu aba balesa bali abashapwililika kabili bali abapelebela nga filya abantunse baba. Ku ca kumwenako, baleti Seu ni lesa uwaleikata abanakashi no kucenda abana, kabili aleulungana na bantu e lyo na balesa bambi. Ifibi ifyo balesa balecita ifyo ilingi line balelumbilisha mu fikuulwa fya mangalo, fyalengele abalepepa aba balesa ukulamona ukuti cali fye bwino nabo bene ukulacitako ifyo fyabipa.