Yehova Alibikile “Umubomfi” Wakwe pa Muulu

14, 15. Mulandu nshi Yehova abikile Umubomfi wakwe pa muulu, kabili acitile shani ifyo?

¹⁴ Mu kusesema na kumbi ukulanda pali uyu Mubomfi Mesia, Yehova atile: “Moneni! Umubomfi wandi akaba uwa mano. Akaba pa muulu kabili akasansulwa no kusansabikwa nga nshi.” (Esa. 52:13) Yehova alibikile Umwana wakwe pa muulu pa mulandu wa kuti wa cishinka mu kunakila ku kuteka kwa kwa Lesa na pa mulandu wa kuti ali uwa busumino ilyo bamweseshe icabipisha.

¹⁵ Umutumwa Petro alembele pali Yesu ati: “Aile ku muulu uko nomba aikala ku kwa ku kulyo kwa kwa Lesa; na bamalaika na bamulopwe na ba maka balengelwe ukunakila ena.” (1 Pet. 3:22) Umutumwa Paulo na o alembele ati: “Ali-iceefeshe kabili aishileba uwa cumfwila ukufika na ku mfwa, awe ukufika ku mfwa pa cimuti. E ico Lesa na o alimusansabike kabili mu cikuuku amupeele ishina ilyacila amashina yonse, pa kuti mwi shina lya kwa Yesu ikufi lyonse lifukame ilya ba mu muulu ne lya ba pano isonde ne lya ba pa nshi ya calo, no lulimi lonse lusose apabuuta ukuti Yesu Kristu e Shikulu pa kuti Lesa Shifwe acindikwe.”—Fil. 2:8-11.

16. Bushe Yesu ‘asansabikwe’ shani mu 1914, kabili finshi abomba ukufuma ilya nshita?

¹⁶ Mu 1914, Yehova alibikile Yesu pa muulu na kabili. ‘Alisansabikwe nga nshi’ ilyo Yehova amubikile pa Bufumu bwa kwa Mesia. (Amalu. 2:6; Dan. 7:13, 14) Ukufuma ilya nshita, Kristu aliya ‘alecimfya mu kati ka balwani bakwe.’ (Amalu. 110:2) Pa kubalilapo, acimfishe Satana ne fibanda fyakwe, ukubapoosa mupepi ne sonde. (Ukus. 12:7-12) Lyena, ilyo Kristu alebomba nga Sailasi Mukalamba, alubwile abashalapo pali bamunyina abasubwa ukufuma muli “Babiloni Mukalamba.” (Ukus. 18:2; Esa. 44:28) Alatungulula umulimo wa mwi sonde lyonse uwa kushimikila uwalenga kube ukulonganya “abasheleko” aba muli bamunyina ba ku mupashi e lyo ne “mpaanga shimbi” ishingi nga nshi, e kutila abanabo ba “mukuni unono” aba cishinka.—Ukus. 12:17; Yoh. 10:16; Luka 12:32.

17. Ukufika pano, finshi twasambilila mu kusesema kwa kwa Esaya ukulanda pa “mubomfi”?

¹⁷ Ukusambilila uku kusesema kwa lulumbi ukwa mwi buuku lya kwa Esaya cine cine kwalenga tutemwe sana Imfumu yesu kabili Katuula, Kristu Yesu. Ifyo alenakila Wishi ilyo alebomba umulimo wakwe pe sonde kwalangilile ifyo bamusambilishe kuli Wishi ilyo talaisa pano isonde. Alilanga ukuti e “lubuuto ku nko” ukupitila mu mulimo wakwe no kupitila mu mulimo wa kushimikila uo angalila ukufika na lelo. Nga fintu twalamona mu cipande cikonkelepo, ukusesema na kumbi ukulanda pa Mubomfi Mesia kulanga ukuti ali no kucula no kutuula umweo wakwe pa kuti ifintu fikatuwamine. Ifi e fintu tulingile ‘ukutontonkanyapo’ ilyo Icibukisho ca mfwa yakwe cilepalama.—Heb. 12:2, 3.

Umubomfi Wa Kwa Yehova “Alashiilwe Pa Mulandu Wa Filubo Fyesu”

“Alashiilwe pa mulandu wa filubo fyesu; aculiile pa membu shesu. . . . Ifilonda fyakwe e fyalenga ukuti tupole.”—ESA. 53:5.

1. Finshi tufwile ukulaibukisha ilyo tulesefya Icibukisho, kabili kusesema nshi kwingatwafwa ukucita ifyo?

UMULANDU tucitila Icibukisho kwibukisha imfwa ya kwa Kristu na fyonse ifyo imfwa no kubuuka kwakwe fyaleta. Icibukisho citwibukishako ukuti Yehova e walinga ukuteka pa fibumbwa fyonse , citwibukishako no kuti ishina lyakwe lifwile ukuba ilya mushilo, e lyo na pa lwa kufikilishiwa kwa bufwayo bwakwe, ukusanshako no kupususha abantu. Pa kusesema konse ukwa mu Baibolo, nalimo ukusesema ukwalondolola bwino sana pe lambo lya kwa Kristu ne fyo lyabomba, kusesema kwalembwa pali Esaya 53:3-12. Esaya asobele ifyo uyu Mubomfi ali no kucula kabili alondolwele mu kulungatika pa lwa mfwa ya kwa Kristu na pa mapaalo ayo imfwa yakwe yali no kuletela bamunyina abasubwa ne “mpaanga [shakwe] shimbi.”—Yoh. 10:16.

2. Cinshi ukusesema kwa kwa Esaya kushininkisha, kabili twalaumfwa shani nga twasambilila uku kusesema?

² Ilyo kwashele imyaka 700 pa kuti Yesu afyalwe pe sonde, Yehova apeele Esaya umupashi pa kuti aseseme ukuti Umubomfi wakwe uwasalwa ali no kuba uwa cishinka nangu bamweshe shani. Uku kwine kusesema bushininkisho bwa kuti Yehova alicetekele sana ukuti Umwana wakwe wa cishinka. Ilyo tulesambilila uku kusesema, twalaumfwa bwino kabili icitetekelo cesu calakoselako.

“Balimusuulile” Kabili ‘Balemumona Uushacindama’

3. Mulandu nshi uo abaYuda balingile ukupokelela Yesu, lelo bena bacitile shani?

³ Belengeni Esaya 53:3. Elenganyeni ifyo Umwana wa kwa Lesa uwafyalwa eka aumfwile ilyo ashile icifulo cakwe ku muulu uko alebombela pamo na Wishi no kwisa pe sonde no kutuula umweo wakwe ilambo pa kuti apusushe abantu ku lubembu ne mfwa! (Fil. 2:5-8) Ilambo lya kwa Yesu lyali no kulenga abantu ukwelelwa imembu. Amalambo ya nama ayo abena Israele baletuula lintu balekonka Amafunde ya kwa Mose yali fye cinshingwa ca ili lambo. (Heb. 10:1-4) Kanshi abaYuda abalelolela Mesia balingile ukumupokelela no kumucindika. (Yoh. 6:14) Lelo, abaYuda ‘balisuulile’ Kristu, kabili ‘balemumona uushacindama,’ nga filya fine Esaya aseseme. Umutumwa Yohane alembele ati: “Aishile ku mwakwe, lelo aba ku mwakwe tabamupokelele iyo.” (Yoh. 1:11) Umutumwa Petro aebele abaYuda ati: “Lesa wa fikolwe fyesu, nacindamika Umubomfi wakwe, Yesu, uo imwe, mwapeele kuli Pilato no kumukaanina pa cinso cakwe, ilyo apingwile ukumulekako. Cine cine, mwakeene uwa mushilo kabili uwalungama, no kulomba umuntu, icipondo, ukuti apeelwe kuli imwe.”—Imil. 3:13, 14.

4. Bushe Yesu aishileishiba shani amalwele?

⁴ Esaya asobele no kuti Yesu ali no “kwishiba . . . malwele.” Ilyo Yesu alebomba umulimo wa kwe pe sonde, inshita shimo alenaka , lelo takwaba apo calembwa ukuti alelwala. (Yoh. 4:6) Lelo, alishibe amalwele ya bantu abo aleshimikilako. Alebomfwila uluse kabili aleundapa abengi. (Marko 1:32-34) E ico kanshi, Yesu afikilishe ukusesema ukutila: “Kwena asendele amalwele yesu; kabili ukukalipwa kwesu na ko alikusendele.”—Esa. 53:4a; Mat. 8:16, 17.

Cali Kwati ‘Akandwa Kuli Lesa’

5. Bushe abaYuda abengi balemona shani imfwa ya kwa Yesu, kabili mulandu nshi ici calengele ubucushi bwakwe ukukulilako?

⁵ Belengeni Esaya 53:4b. Abengi abaliko mu nshiku sha kwa Yesu tabaishibe umulandu aculile no kufwa. Bena baleti Lesa e walemukanda, kwati kumulwalika ubulwele bwabipisha. (Mat. 27:38-44) AbaYuda bapeele Yesu umulandu wa kuponta. (Marko 14:61-64; Yoh. 10:33) Kwena, Yesu tali mubembu kabili tali wa miponto iyo. Lelo pa mulandu wa fyo uyu Mubomfi atemenwe Wishi, nga atontonkanya pa fyo bali no kumwipaya kwati nalimo wa miponto, ubucushi bwakwe bwalekulilako. Nangu cibe fyo, ali-itemenwe ukunakila ku kufwaya kwa kwa Yehova.—Mat. 26:39.

6, 7. Mulandu nshi twingasosela ukuti Yehova ‘alishonawile’ Umubomfi wakwe, kabili mulandu nshi Lesa ‘atemenwe’ ?

⁶ Te kuti citupapushe nga twaishiba ukuti Esaya aliseseme ukuti abantu bamo bali no kumona Yesu kwati ‘alekandwa kuli Lesa.’ Lelo kuti twapapa nga twaishiba ukuti ukusesema kwasobele ukuti: “Yehova umwine alitemenwe ukumushonaula.” (Esa. 53:10) Apo Yehova asosele kuti: “Moneni! Umubomfi wandi, . . . uwasalwa wandi, uo natemwa,” nga cinshi ‘engatemenwa ukumushonaula’? (Esa. 42:1) Kuti casoswa shani ukuti ici calileteele Yehova insansa?

⁷ Pa kuti tumfwikishe uku kusesema, tufwile ukwibukisha ukuti ilyo Satana atwishike imitekele ya kwa Yehova pa fibumbwa fyonse , atwishike na bucishinka bwa babomfi ba kwa Lesa bonse aba mu muulu na ba pa calo. (Yobo 1:9-11; 2:3-5) Filya Yesu ali uwa busumino mpaka ne mfwa, fyashininkishe bwino bwino ukuti Satana alebepa fye. Kanshi, nangu ca kuti Yehova alisuminishe ukuti Kristu epaiwe ku balwani bakwe, tulingile ukwishiba ukuti alyumfwile sana ububi ilyo alemona uko Umubomfi wakwe uwasalwa aleipaiwa. Lelo, ukumona uko Umwana wakwe atwalilile fye uwa cishinka, kwalengele Yehova ukusekelela icine cine. (Amapi. 27:11) Na kabili, ukwishiba ifyo imfwa ya Mwana wakwe yali no kunonsha abantunse abalapila kwalengele Yehova ukuba ne nsansa nga nshi.—Luka 15:7.

“Alashiilwe pa Mulandu wa Filubo Fyesu”

8, 9. (a) Bushe Yesu “alashiilwe [shani] pa mulandu wa filubo fyesu”? (b) Finshi Petro asosele pa kushininkisha ukuti cine cine e fyo cali?

⁸ Belengeni Esaya 53:6. Abantunse ababembu baba kwati ni mpaanga ishaluba, balalubanta ukufwaya inshila ya kulubukilamo ku kulwala ne mfwa ifyo bapyana kuli Adamu. (1 Pet. 2:25) Apo abantu bonse abafuma muli Adamu babembu, tapali nangu umo uwingabwesha ifyo Adamu alufishe. (Amalu. 49:7) Lelo pa mulandu wa kutemwa kwakwe ukukalamba, “Yehova alengele ulubembu lwesu bonse lube pali ena,” e kutila pa Mwana wakwe uwatemwikwa kabili Umubomfi wakwe uwasalwa. Apo Kristu alisumine ‘ukulashilwa pa mulandu wa filubo fyesu’ no ‘kuculila pa membu shesu,’ asendele imembu shesu pa cimuti no kusumina ukuti e o afwe ukucila ifwe ukufwa.

⁹ Umutumwa Petro alembele amashiwi ya kuti: “Ni kuli ici cine Lesa amwitiile, pantu ni mwe Kristu aculiile, kabili amushilile ne cilangililo pa kuti mulekonka sana mu ntampulo shakwe. Ena e wasendele imembu shesu mu mubili wakwe pa cimuti ico afwililepo, pa kuti tulubuke ku membu no kuba abalungami.” Lyena, Petro ayambwile ukusesema kwa kwa Esaya, no kukonkanyapo ukusosa ati: “Kabili ‘ifilaso fyakwe e fyaundepe imwe.’” (1 Pet. 2:21, 24; Esa. 53:5) Ici calengele ukuti ababembu babwelele kuli Lesa, nga fintu Petro akonkenyepo ukusosa ati: “Kristu afwile fye umuku umo pa mulandu wa membu shesu, uwalungama afwiliile abashalungama, pa kuti amutungulule kuli Lesa.”—1 Pet. 3:18.

‘Aletelwe Nge Mpaanga ku Kwipaiwa’

10. (a) Mashiwi nshi Yohane Kabatisha alandile pa kulondolola Yesu? (b) Mulandu nshi amashiwi ya kwa Yohane yabelele ayalinga?

¹⁰ Belengeni Esaya 53:7, 8. Ilyo Yohane Kabatisha amwene Yesu aleisa, abilikishe ati: “Moneni, Umwana wa mpaanga uwa kwa Lesa, uulesenda ulubembu lwa ba mu calo!” (Yoh. 1:29) Pa kwita Yesu ati Umwana wa mpaanga, nalimo Yohane aleibukisha amashiwi ya kwa Esaya aya kuti: “Aleletwa nge mpaanga ku kwipaiwa.” (Esa. 53:7) Esaya aseseme ati: “Aitulwile umweo wakwe ku mfwa.” (Esa. 53:12) Pa bushiku Yesu aletendeka Icibukisho ca mfwa yakwe, apeele abatumwa ba busumino 11 kapu ya mwangashi no kusosa ati: “Uyu mwangashi cimpashanya ca ‘mulopa wandi uwa cipangano,’ uulesuumina pa mulandu wa bengi pa kuti bakabelelwe uluse pa membu.”—Mat. 26:28.

11, 12. (a) Bushe filya Isaki aitemenwe ukuti apeelwe ilambo, cilanga cinshi pe lambo lya kwa Kristu? (b) Cinshi tufwile ukulaibukisha pali Abrahamu Mukalamba, Yehova, ilyo tulesangwa ku Cibukisho?

¹¹ Nga filya fine Isaki acitile, Yesu na o ali-itemenwe ukupeelwa ilambo pa ciipailo ukulingana no kufwaya kwa kwa Yehova. (Ukute. 22:1, 2, 9-13; Heb. 10:5-10) Ca cine ukuti Isaki alisumine ukuti apeelwe nge lambo, lelo ni Abrahamu e walefwaya ukutuula lilya ilambo. (Heb. 11:17) E fyo cali na kuli Yesu. Alisumine ukwisatufwila, lelo ni Yehova e wapekenye ukuti kukabe icilubula. Ilambo lya Mwana wakwe lyalelanga ifyo Lesa atemwa abantunse icine cine.

¹² Yesu umwine asosele ati: “Lesa atemenwe nga nshi aba pano calo ica kuti apeele Umwana wakwe uwafyalwa eka, ukuti onse uumutetekela ekonaika lelo akabe no mweo wa muyayaya.” (Yoh. 3:16) Umutumwa Paulo alembele ati: “Lesa alitulanga ukutemwa kwakwe pantu ilyo twali tucili ababembu, Kristu alitufwilile.” (Rom. 5:8) Kanshi, ilyo tulecindika Kristu pa kwibukisha imfwa yakwe, tatufwile ukulaba ukuti uwapekenye ili lambo ni Abrahamu Mukalamba, Yehova. Kanshi ilyo tulesangwa ku Cibukisho, e o tulumbanya.

Umubomfi “Akalenga Abantu Abengi Ukuba Abalungama”

13, 14. Bushe Umubomfi wa kwa Yehova alenga shani “abantu abengi ukuba abalungama”?

¹³ Belengeni Esaya 53:11, 12. Yehova alandile pa Mubomfi wakwe uwasalwa ati: “Umulungami wandi, umubomfi wandi, akalenga abantu abengi ukuba abalungama.” (Esa. 53:11, 12) Ali no kucita shani ifyo? Amashiwi yaba ku mpela ya cikomo 12 yalatwafwa ukusanga icasuko. Yatila: “Kabili [uyu Mubomfi] apapaatileko ababembu.” Bonse abafuma muli Adamu “babembu,” kanshi bapokelela “icilambu ca lubembu,” ne co cilambu ni mfwa. (Rom. 5:12; 6:23) Kanshi cilafwaikwa ukuti umuntu abwelele kuli Yehova. Icipandwa 53 ice buuku lya kwa Esaya cilalondolola bwino bwino ifyo Yesu “apapaatileko,” nelyo ukuba kawikishanya wa bantunse ababembu. Cilondolola ukuti: “Ukukandwa uko akandilwe e kwali no kutuletela umutende, kabili ifilonda fyakwe e fyalenga ukuti tupole.”—Esa. 53:5.

¹⁴ Kristu “[alengele] abantu abengi ukuba abalungama” ukupitila mu kutusendela imembu no kutufwila. Paulo alembele ati: “Lesa amwene ukuti cili bwino ukuti muli Kristu e mo ifintu fyonse fikale, kabili Lesa afwaile ukuti ukupitila mu mwana wakwe, e mo ifintu fyonse ifya pano isonde atemwa ifya mu muulu fibwelele kuli ena no kuba no mutende na ena ukupitila mu mulopa Yesu asumishe pa cimuti.”—Kol. 1:19, 20.

15. (a) Bushe “ifya mu muulu” ifyo Paulo alumbwile ni bani, kabili mulandu nshi bengalungamikilwa? (b) Ni bani abalinga ukulyako ifimpashanya fya pa Cibukisho, kabili mulandu nshi?

¹⁵ “Ifya mu muulu” ifyabwelela kuli Yehova pa mulandu wa mulopa wa kwa Kristu, Bena Kristu basubwa abaitwa ku kuyateka na Kristu mu muulu. Aba Bena Kristu “abaitwa mu muulu,” ‘balungamikilwa ku bumi.’ (Heb. 3:1; Rom. 5:1, 18) Lyena, Yehova alaba Shibo, na bo balaba abana bakwe. Umupashi wa mushilo ulashimika ubunte ukuti ni “mpyani shinankwe isha kwa Kristu,” abaitwa ukuyaba ishamfumu kabili bashimapepo mu Bufumu bwakwe ubwa mu muulu. (Rom. 8:15-17; Ukus. 5:9, 10) Balaba muli Israele wa ku mupashi, “Israele wa kwa Lesa,” kabili baba na mu “cipangano icipya.” (Yer. 31:31-34; Gal. 6:16) Apo baba mu cipangano icipya, e balingile ukulyako ku fimpashanya fya pa Cibukisho, pamo no kunwako umwangashi wakashika, uo Yesu alandilepo ati: “Iyi kapu umuli umwangashi e cipangano cipya ica pa mulopa wandi, uuli no kusuumina pa mulandu wenu.”—Luka 22:20.

16. Bushe “ifya pano isonde” ni bani, kabili babalenga shani ukuba abalungama pa ntanshi ya kwa Yehova?

¹⁶ “Ifya pano isonde” ni mpaanga shimbi isha kwa Kristu, abakwata isubilo lya kwikala umuyayaya pano isonde. Aba na bo, Umubomfi wa kwa Yehova uwasalwa alalenga baba abalungama pa ntanshi ya kwa Yehova. Apo balitetekela ilambo lya cilubula ilya kwa Kristu, kabili “balicapa amalaya yabo no kuyabuutusha mu mulopa wa Mwana wa mpaanga,” Yehova alibalungamika. Lelo bena te bana bakwe iyo, fibusa fyakwe, kabili alibapeela isubilo lyawamisha ilya kupusuka “ubucushi bukalamba.” (Ukus. 7:9, 10, 14; Yako. 2:23) Apo bena tababa mu cipangano cipya kabili tabakaye mu kwikala ku muulu, aba mu mpaanga shimbi tabalyako ifimpashanya fya pa Cibukisho, lelo balasangwako kabili mu mucinshi balamona ifilecitika.