ifyo tulingile ukupenda inshita.—Mat. 6:1; 7:1; 1 Tim. 1:5.

²⁹ Ilyo tulelemba lipoti ya fyo twabombele, tufwile ukulemba fye ama-awala, te mamineti iyo. Kano fye nga ca kuti kasabankanya alefilwa ukubomba bwino pa mulandu wa bukote, ukulwalilila, nelyo nga asungilwa umo basungila abakote nangu abalwalilila, nelyo nga alilemana ica kuti te kuti alebomba sana mu mulimo wa kubila imbila nsuma. Nga caba ifi kasabankanya kuti alemba lipoti mu fiputulwa fya mamineti 15. Ku ca kumwenako, kuti alemba amamineti 15, amamineti 30, amamineti 45, iawala limo, nelyo iawala limo na mamineti 15. Nangu abomba fye amamineti 15 mu mweshi afwile ukulemba lipoti. Bakalamupendela pali bakasabankanya ababomba lyonse. Nangu fye ni kasabankanya uwa kutila te kuti akumanishe ukubombesha mu mulimo wa mwi bala pa nshita iinono, pa mulandu wa kuti nalimo nalwalisha nelyo naicena sana ica kutila te kuti ende ukuya mu kubila imbila nsuma, kuti alemba lipoti mu fiputulwa fya mamineti 15. Kanshi abengalemba fye lipoti ya fiputulwa fya mamineti 15, ni bakasabankanya abashingaba na maka ya kubomba inshita iikalamba mu mulimo wa kubila imbila nsuma. Komiti ya mulimo e isuminisha bakasabankanya abalingile ukulatuma lipoti ya fiputulwa fya mamineti 15.

ICALEMBWA CA BUKASABANKANYA ICA CILONGANINO

³⁰ Cila mweshi, baeluda balalemba ifyo mwabombele pa Calembwa ca Bukasabankanya ica Cilonganino. Ifi ifyalembwa, fya cilonganino. Nga mulekuukila ku cilonganino cimbi, mufwile ukweba baeluda ba mu cilonganino cenu. Kalemba akatuma icalembwa cenu ku cilonganino mwakuukila. Ici cikalenga baeluda ba mu cilonganino mwakuukila bakamusengele kabili bakalemwafwa mu fya kwa Lesa. Nga ca kuti mwafuma mu cilonganino mwaba pa mweshi umo nelyo ibili, mufwile fye ukutwalilila ukutuma lipoti yenu iya mulimo ku cilonganino mwafuma.

ICO TUTUMINA LIPOTI YA MULIMO WA MWI BALA

³¹ Bushe limo mulalaba ukutuma lipoti yenu iya mulimo wa mwi bala? Kwena limo bonse tulalaba kabili tulatemwa nga batwibukishako. Lelo nga tulebikako amano kabili twaishiba no kuti ukutuma lipoti kwalicindama, cikatwafwa ukulaibukisha ukulemba.

³² Bamo balepusha abati: “Apo Yehova alishiba ifyo momba, mulandu nshi ningile ukutumina lipoti ku cilonganino?” Ca cine Yehova alishiba ifyo tubomba, kabili alishiba nga ca kuti tubomba no mweo onse nelyo iyo. Lelo mwilalaba ukuti, Yehova alilembele inshiku isho Noa aikele mu cibwato ne myaka iyo abena Israele baikele mu matololo. Lesa alilembele impendwa ya bantu abali aba cishinka na bashamumfwilile. Alilembele ifyo abantu bakwe bacimfishe icalo ca Kanaani ne fyo abapingushi ba cishinka mu Israele balecita. Kwena fingi ifyo alembele pa fyo ababomfi bakwe balecita. Filya alelemba ifyalecitika, cilangililo ca kuti Yehova amona ukuti ukusunga ifyalembwa kwalicindama.

³³ Ifyalecitika kale ifyalembwa mu Baibolo filangilila ukuti ilyo ababomfi ba kwa Yehova balelemba amalyashi ya mu Baibolo, balelemba impendwa ya bantu nelyo ifintu fimbi mu kulungatika. Amalyashi ayengi ayo Baibolo yalandapo te kuti tuyomfwikishe bwino bwino nga ca kuti abalelemba tabalembele impendwa mu kulungatika. Moneni ifya kumwenako fimo: Ukutendeka 46:27; Ukufuma 12:37; Abapingushi 7:7; 2 Ishamfumu 19:35; 2 Imilandu 14:9-13; Yohane 6:10; 21:11; Imilimo 2:41; 19:19.

³⁴ Nangu ca kuti pa kulemba lipoti tatulemba fyonse ifyo tucita mu mulimo wa kwa Yehova, ukucita lipoti kulafwa sana icilonganino ca kwa Yehova. Inshita imo ilyo abatumwa babwelele ukufuma mu kubila imbila nsuma, baebele Yesu “fyonse ifyo bacitile ne fyo basambilishe.” (Marko 6:30) Limo limo, amalipoti yalalanga ukuti kuli mumo umo tufwile ukuwamyako. Amalipoti kuti yalenga caishibikwa ukuti tulebomba bwino mumo, lelo mumbi tatulebomba bwino. Ku ca kumwenako, kuti limbi bakasabankanya tabalefulilako. Ifi nga e fyo cili, nalimo icingafwa kukoselesha bakasabankanya nelyo ukubombela pa mafya ayali mu cilonganino. Bakangalila bakamona pa fyo amalipoti yali, kabili bakesha na maka ukupwisha amafya ayalelenga ukuti bakasabankanya belabombesha nelyo ifilelenga icilonganino cilalunduluka.

³⁵ Na kabili amalipoti yalalenga icilonganino ca kwa Lesa ukwishiba uko bakabila ba mbila nsuma balefwaikwa sana, yalafwa ukwishiba ififulo umo umulimo ulebombwa bwino, ne fifulo umo ushilebombwa bwino. Yalafwa no kwishiba impapulo ishilefwaikwa pa kwafwa abantu ukusambilila icine. Amalipoti yalalenga icilonganino ca kwa Lesa ukwishiba ubwingi bwa mpapulo ishilefwaikwa mwi sonde lyonse pa kuti balepekanishisha libeela ishi mpapulo.

³⁶ Fwe bengi amalipoti yalatukosha. Ukwabula no kutwishika tulatemwa sana ukumfwa ifyo bamunyinefwe balebombesha mu mulimo wa kubila imbila nsuma mwi sonde lyonse! Amalipoti yalatwafwa ukwishiba ifyo icilonganino ca kwa Yehova cilekula. Ificitika mu mulimo wa kubila imbila nsuma filalenga tulesekelela no kuba abacincila, kabili filalenga tulebombesha muli uyu mulimo. (Imil. 15:3) Kanshi tufwile ukulatuma amalipoti ya mulimo wa mwi bala lyonse. Nga tulecita ifi ninshi tulelanga ukuti twalibika amano ku ba bwananyina aba mwi sonde lyonse, kabili ninshi tulakonka ne fyo icilonganino ca kwa Yehova citweba.—Luka 16:10; Heb. 13:17.

MULEPANGILA LIBEELA IFYO MULEFWAYA UKUBOMBA

³⁷ Tatufwile ukulinganya ifyo tubomba umulimo wa kubila imbila nsuma ku fyo abantu bambi babomba. (Gal. 5:26; 6:4) Ifyo fwe bantu twaba na mafya tukwata filapusanapusana. Na lyo line, kuti twalabomba bwino nga ca kuti tulepangila libeela ifyo twingaba na maka ya kubomba pa kuti tulemona ifyo tulelunduluka mu mulimo wa kubila imbila nsuma. Kuti twaba ne nsansa nga twafikilisha ifyo twapangiile libeela ukubomba.

³⁸ Ukwabula no kutwishika Yehova alelonganika bwangu bwangu abantu abo akacingilila mu “bucushi bukalamba.” Pali ino nshita ifyo Esaya asobele filefikilishiwa. Atile: “Umunono akaba ikana limo kabili uwacepa akaba uluko lwa maka. Ine, ne Yehova, nkacilenga ukucitika bwangu bwangu mu nshita ya ciko.” (Ukus. 7:9, 14; Esa. 60:22) Ala lishuko ukulabilako imbila nsuma muli shino nshiku sha ku mpela!—Mat. 24:14.

APO YESU aali uwacincila pa kubila imbila nsuma, alisambilishe abasambi bakwe ifyo balingile ukulabomba uyu mulimo. Aleitendekelako ukuya ukwaleba abantu, alelanda nabo no kubasambilisha pa mayanda yabo e lyo na pa cintubwingi. (Mat. 9:35; 13:36; Luka 8:1) Yesu alesambilisha abasambi bakwe ilyo baleba fye beka, alelanda na mabumba ya bantu ayakalamba, kabili alebila imbila nsuma na ku muntu fye umo. (Marko 4:10-13; 6:35-44; Yoh. 3:2-21) Ilyo aleshimikila abantu Icebo ca kwa Lesa, alesansamusha na baleba no bulanda no kubalenga baba ne subilo. (Luka 4:16-19) Limo Yesu taletuusha no kutuusha kabili limo talelya no kulya pa kuti fye abile imbila nsuma. (Marko 6:30-34; Yoh. 4:4-34) Ukwabula no kutwishika, nga tulebelenga amalyashi ayalanda pa fyo Yesu alebila imbila nsuma, twakulafwaisha ukumupashanya! Ifi fine e fyo na batumwa bakwe balecita.—Mat. 4:19, 20; Luka 5:27, 28; Yoh. 1:43-45.

² Tontonkanyeni pa nshila shalekanalekana isho tubombelamo umulimo uo Yesu Kristu atendeke imyaka mupepi na 2,000 iyapitapo.

UKUBILA KU NG’ANDA NE NG’ANDA

³ Fwe Nte sha kwa Yehova twalishiba ukuti ukubila imbila nsuma lyonse ku ng’anda ne ng’anda kwalicindama. Tulabila sana ku ng’anda ne ng’anda ica kuti na bantu e fyo batwishiba. Ukubila ku ng’anda ne ng’anda kwalicindama pantu kulalenga tulebila imbila nsuma ku bantu abengi mu nshita fye iinono, kabili mulafuma ne fisuma. (Mat. 11:19; 24:14) Ukubila imbila nsuma ku ng’anda ne ng’anda ni nshila iisuma iyo tulangilamo ukuti twalitemwa Yehova na bantu banensu.—Mat. 22:34-40.

⁴ Inte sha kwa Yehova te batendeke umulimo wa kubila imbila nsuma ku ng’anda ne ng’anda. Umutumwa Paulo alilandile pa fyo alesambilisha abantu mu mayanda yabo. Ilyo alelondolwela bakangalila ba mu Efese ifyo alebomba uyu mulimo, atile: “Ukufuma pa bushiku bwa ntanshi ubo naingile mu citungu ca Asia, . . . nshashimunwike ukumweba conse ica kumwafwa nangu ukumusambilisha . . . ku ng’anda ne ng’anda.” Iyi nshila ne nshila shimbi isho Paulo alebomfya, shalengele ‘aleshimikila sana abaYuda na baGriki, ukubakonkomesha ukuti balapile kuli Lesa no kutetekela Shikulwifwe Yesu.’ (Imil. 20:18, 20, 21) Pali ilya nshita, bakateka abena Roma balekoselesha abantu ukulapepa utulubi, kabili abantu abengi ‘baletiina sana balesa.’ Kanshi abantu bwangu bwangu balingile ukufwaya “Lesa uwapangile cino calo na fyonse ifyabapo,” uwale-eba ‘abantu bonse mpanga yonse ukuti balapile.’—Imil. 17:22-31.

⁵ Muno nshiku abantu bafwile ukumfwa bwangu imbila nsuma, pantu nomba line cino calo cabipa calaonaulwa. Ukwishiba ifi kulalenga tulebombesha muli uyu mulimo. Ukubila imbila nsuma ku ng’anda ne ng’anda, e nshila tusangilamo sana abafwaya ukusambilila icine. Iyi nshila ilabomba bwino na muno nshiku mwine, nga filya fine cali mu nshita ya kwa Yesu na mu nshita ya batumwa.—Marko 13:10.

⁶ Bushe mulabila sana imbila nsuma ku ng’anda ne ng’anda? Nga ca kuti mulabila, mwishibe ukuti Yehova alatemwa nga nshi. (Esek. 9:11; Imil. 20:35) Bushe cilamwafya ukubila imbila nsuma ku ng’anda ne ng’anda? Bushe mulafilwa ukubila sana pa mulandu wa kuti mulalwalilila? Nelyo bushe mubila imbila nsuma mu cifulo umo abantu bashifwaya ukumfwa imbila nsuma ya Bufumu? Bushe mwaba mu calo umo ubuteko bwalesha uyu mulimo? Nalimo mwalikwata insoni, bushe mulafilwa ukulanshanya na bantu abo mushishibe bwino? Ifi nga e fyo caba, nalimo mulasakamana sana nga mwaya mu kubila ku ng’anda ne ng’anda, lelo tamulingile ukufuupulwa. (Ukufu. 4:10-12) Te imwe mweka mwakwata aya amafya, na bamunyinenwe mu ncende shimbi nabo bene balikwata amafya yamo yene.

⁷ Yesu alaile abasambi bakwe ati: “Moneni! nakulaba na imwe inshiku shonse mpaka na ku mpela ya calo.” (Mat. 28:20) Ifyo Yesu alandile filalenga twatwalilila ukubomba umulimo wa kulenga abantu baba abasambi. Tumfwa nga filya umutumwa Paulo aumfwile ilyo atile: “Muli fyonse ndi na maka pantu kuli uulenkosha.” (Fil. 4:13) Mulekonka ifyo icilonganino capekanya ukuti e fyo mulingile ukulashimikila ku ng’anda ne ng’anda. Nga mulebomba na ba bwananyina abalekanalekana mukasambilila ifingi kabili bakamwafwa ukukanafuupuka. Mulepepa kuli Yehova ukuti alemwafwa ukucimfya amafya mukwata, kabili mulebombesha mu mulimo wa kubila imbila nsuma.—1 Yoh. 5:14.

⁸ Ilyo mulebila imbila nsuma, mwakula-afwa abantu ukwishiba ‘isubilo lyenu.’ (1 Pet. 3:15) Mwakulamona ubupusano ubwaba pa bantu abakwata isubilo lya kuti Ubufumu bwa kwa Lesa bukawamya ifintu, na bashakwata ili isubilo. (Esa. 65:13, 14) Mukaba ne nsansa nga mwaishiba ukuti ‘mulaleka ulubuuto lwenu ukubalika’ nga fintu Yesu alandile, kabili kuti mwa-afwa abantu ukwishiba Yehova ne cine icingalenga baba no mweo wa muyayaya.—Mat. 5:16; Yoh. 17:3; 1 Tim. 4:16.

⁹ Ifilonganino filapekanya ukubila imbila nsuma ku ng’anda ne ng’anda pa mpela ya mulungu nelyo mu kati ka mulungu. Mu fifulo fimo umo abantu bashiba pa mayanda akasuba, ifilonganino fimo fipekanya ukuyamo icungulo bushiku. Abantu nalimo kuti batemwa ukubatandalila pa mayanda icungulo kasuba nelyo icungulo bushiku ukucila ulucelo.

UKUFWAYA ABENGATEMWA UKUMFWA IMBILA NSUMA

¹⁰ Yesu aebele abasambi bakwe ‘ukulafwaya’ abengatemwa ukumfwa icine. (Mat. 10:11) Pa kufwaya aba musango yu, Yesu talebila fye ku ng’anda ne ng’anda, lelo alebila na konse fye uko asanga abantu. (Luka 8:1; Yoh. 4:7-15) Abatumwa nabo bene baleshimikila abantu Icebo ca kwa Lesa mu fifulo ifyalekanalekana.—Imil. 17:17; 28:16, 23, 30, 31.

¹¹ Na ifwe bene ico tufwaisha muno nshiku, kubila imbila nsuma iya Bufumu ku bantu fye bonse. Pa kuti tulebila ku bantu bonse tulingile ukulapashanya ifyo Yesu na basambi bakwe balebomba umulimo wa kupanga abasambi, e lyo no kulabila pa nshita ishalekanalekana ukulingana ne fyo ifintu fyaba mu cifulo tubombela. (1 Kor. 7:31) Ku ca kumwenako bakasabankanya balabombela na mu fifulo fya makwebo kabili abengi balakutika. Mu fyalo ifingi, bakasabankanya balabila ku bantu abengi mu maparka, umo bemika bamotoka, nelyo mu ncende shimbi umuba abantu abengi. Ifilonganino fimo filabomfya amatebulo nelyo utumastandi twa kubikapo impapulo, ilyo balebila imbila nsuma mu cifulo bashimikilamo. Na kabili iofeshi lya musambo kuti lyapekanya inshila yaibela iya kubililamo imbila nsuma mu fifulo umuba sana abantu mu misumba iikalamba. Ababomba uyu mulimo ni bakasabankanya abo basala mu filonganino ifyalekanalekana. Iyi nshila ya kubililamo ilalenga na bashiba pa mayanda ukumfwa imbila nsuma.