“Bonse Bafikile Abatuntulu ku Mulundu” (Imil. 27:27-44)

16, 17. (a) Ni pa nshita nshi Paulo apepele kuli Lesa, kabili cinshi cafuminemo? (b) Bushe ifyalandile Paulo fyafikilishiwe shani?

¹⁶ Pa milungu yonse ibili iyo ubwato bwaendele amakilomita 870, abantu bali fye aba mwenso. Bakensha bamwene fye ifintu fyayaluka. Napamo batendeke ukumfwa amabimbi yaleipamaula ku mulundu. Bapoosele inanga ku cisolo ca bwato pa kuti bulole ku mulundu lelo bwiyaipama, na pa kuti bwisendwa na menshi. Pali iyi nshita, abantu bafwaile ukufuma mu bwato lelo abashilika balibaleseshe. Paulo aebele umukalamba wa bashilika e lyo na bashilika bene ukuti: “Aba bantu nga bafuma mu bwato baya, ninshi calala capwa imwe tamwapusuke.” Apo ubwato nomba bwalishikatele, Paulo akoseleshe bonse ukuti balye kabili abebele ukuti bonse bali no kupusuka. Lyena, Paulo, ‘atootele kuli Lesa pa menso ya bonse.’ (Imil. 27:31, 35) Ipepo ilyo apepele ukufuma ku mutima lyalelangilila Luka, Alistaaki, na Bena Kristu bonse pali lelo ifyo bafwile ukupepa. Bushe amapepo ayo mupepa pa cintubwingi yalakoselesha bambi no kubasansamusha?

¹⁷ Ilyo Paulo apepele fye, “bonse balisansamwike, na bo batendeka no kulya.” (Imil. 27:36) Pa kwangushako ubwato na kabili, batendeke ukupoosa ingano pali bemba pa kuti bufike ku mulundu. Cilya bwaca, abale-ensha ubwato baputwileko inanga ku bwato, no kukakula imyando ya banaosa nelyo inkafi e lyo baimya itanga lya ku ntanshi pa kuti ubwato bwende bwino ilyo baleya ku mulundu. Na ku ntanshi ya bwato kwailepuma mu filundulundu fya mucanga nelyo mu matipa, bwatika no kutika, e lyo ku numa ya bwato kwatendeke ukulepauka ku mulandu wa matamba. Abashilika bamo balefwaya ukwipaya abafungwa pa kuti pebutuka nangu umo, lelo Yuli alibaleseshe. Akoseleshe bonse ukowa no kuya ku mulundu. Ifyo Paulo alandile e fyacitike. Abantu bonse 276 balipuswike. Ca cine, “bonse bafikile abatuntulu ku mulundu.” Lelo ni kwi baali?—Imil. 27:44.

“Balitutangete Icine Cine” (Imil. 28:1-10)

18-20. Ni mu nshila nshi Paulo na bambi ‘babatangatile icine cine’ ku bena Melita, kabili cisungusho nshi Lesa acitile ukupitila muli Paulo?

¹⁸ Kanshi ilyo aba bantu bapuswike bali pa cishi ca Melita, icaba ku kapinda ka kulyo aka Sisili. (Moneni akabokoshi akaleti “Ni Kwi Kwali Icishi ca Melita?”) Abantu abalelanda ululimi lumbi lumbi ‘balibatangete icine cine.’ (Imil. 28:2) Bakoseshe umulilo wa kuti aba bantu abo bashaishibe abafikile ku mulundu bonteko pantu balibombele kabili baletutuma. Umulilo walengele bakangabuke ifi kwali imfula kabili kwalitalele. Umulilo wine walengele kwacitika ne cisungusho.

¹⁹ Paulo na o alefwaya ukubombako. E ico atebele inkuni no kushibika pa mulilo. Ilyo alesonkelesha inkuni ku mulilo, insoka ya busungu yalifuminemo no kumusuma, yaipomba na ku kuboko kwakwe. Aba pa cishi ca Melita bamwene kwati milungu yalekanda Paulo.a

²⁰ Ilyo abena Melita bamwene Paulo asumwa ku nsoka, bena baleti “alafimba.” Icitabo cimo catile, ishiwi babomfeshe mu ciGriki ilyapilibulwa ukuti ukufimba lishiwi libomfiwa “mu fya cipatala.” Te kuti tupape ukuti “Luka kondapa watemwikwa” alibomfeshe ili shiwi. (Imil. 28:6; Kol. 4:14) Lelo icawemeko ca kuti, Paulo alikuntile iyi nsoka ya busungu kabili tapali icabipa icamucitikile.

21. (a) Mu fyo Luka alembele, finshi alandilepo ifyo alondolwele bwino sana ukulingana ne fyo fyali? (b) Fisungusho nshi Paulo acitile, kabili abena Melita baumfwile shani pali ifi fisungusho?

²¹ Popli umwine wa cilya cifulo balipo, uwakwete sana ifyuma, aleikala kulya kwine. Afwile e wali umulashi wa fita fya bena Roma pa Melita. Luka atile, Popli ali “mulashi wa pali ici cishi,” kabili ifi fine e fyo ne fyalembwa basangile pa cishi ca Melita fyalanda pali ena. Alipokelele Paulo na banankwe no kubasunga bwino sana pa nshiku shitatu. Lelo wishi wa kwa Popli alilwele. Na kabili Luka alilondolwele bwino sana ifyo alwele. Alembele ukuti “alilwele ubulwele bwa mpepo no bwa kupolomya umulopa.” Alandile bwino bwino ifyo ubulwele bwakwe bwali. Paulo alipepele no kubika iminwe pali uyu muntu, awe no kupola apola. Ilyo abena Melita bamwene Paulo acita ici cisungusho, balitemenwe kabili baletele abalwele ukuti bondapwe, no kuletela Paulo na banankwe ifya bupe ifyo balekabila.—Imil. 28:7-10.