Amafya Yaibela Ayakwata Abafyashi Abo Ifyupo Fyapwa

Abafyashi abashimbe balishiba ukuti ukukabila kwa bana babo kulapusanapusana kabili kulaalukaaluka. Ku bafyashi abo ifyupo fyapwa, ukusanga inshita ya kupeela ubutungulushi bwalinga ubwa ku mupashi kuti kwaleta amafya yaibela.

Ku ca kumwenako, abafyashi bamo, Inte sha kwa Yehova, abo ifyupo fyapwa napamo te basunga abana babo. Balipusha insambu sha kuba na bana pa nshita iyo bengalasangwa na bo ku kulongana kwa Bwina Kristu. Ukutantike fi kulenga umwana ukulasangwa ku kulongana kwa Bwina Kristu lyonse, kabili ici cilafwa sana abana ba bafyashi balekana.

Abafyashi abalekana abashimonana sana na bana bafwile ukufwaya inshila ya kubalangilamo ukuti balibatemwa. Pa kutunguluka, umufyashi alingile ukumfwikisha ukwaluka mu fyo umwana akabila lwa mu nkuntu. E fyo ciba, maka maka umwana nga afika pa bupungwe kabili atendeka ukufwaya ukwangala no kukwata ifibusa.

Umufyashi musuma na kabili aleshiba bwino ifyo umwana alamukamo, imibele yakwe ne mitontonkanishishe yakwe. (Ukutendeka 33:13) Umufyashi no mwana balanshanya no kubishanya mu cumfwano no kutemwa. Balalanshanya ukwabula ukulamba. Umwana alangwako ku bumi bwa mufyashi, no mufyashi alangwako ku bumi bwa mwana.

Ukuteuluka Kulakabilwa

Nelyo fye abafyashi balilekana, abana balamwenamo mu kutandalila abafyashi babo bonse babili lyonse. Tutile abafyashi bapepa ukwapusana; umo ni Nte ya kwa Yehova, umbi te Nte iyo. Ukulanshanya lyonse kabili mu bufumacumi kulafwa ukutaluka ku kukansana na pashilingile. Umutumwa Paulo alembele ati: “Mwishibikwe ukuti muli ba mutembo.” (Abena Filipi 4:5, Phillips) Abana bafwile ukusambilishiwa ukucindika insambu sha bafyashi bonse babili isha kupepa uko balefwaya.

Umufyashi uushili Nte kuti apampamina pa kuti umwana alepepa ku calici apepako. Cinshi umufyashi uuli Inte ya kwa Yehova engacita? Na o kuti alaebako umwana ifyo asumina. Kuli pele pele, umwana kuti apingulapo umwine uko alefwaya ukulapepa, nga filya Timote wacaice acitile, uo banyina na banakulu bafwile balemusambilisha ifishinte fya mu Baibolo. (2 Timote 3:14, 15) Nga ca kuti umwana taleumfwa bwino ukupepa kumbi, napamo kuti atontonkanya pali Naamani uwalandwapo mu Baibolo, uo pa numa ya kuba kapepa wa cine atwalilile ukubomba imilimo yakwe pa kuya ne mfumu iyaleshinshimuna mu ng’anda ya kwa Rimone. Ili lyashi kuti lyapeela umwana ubushinino bwa kuti Yehova alimutemwa kabili alamumfwikisha te mulandu no kusangwa ku mapepo uko ashabelesha.—2 Ishamfumu 5:17-19.

Umufyashi uukusha bwino abana alamumunga ukutontonkanya kwa mwana nelyo abana bakwe kabili alomfwikisha ukuyumfwa kwabo. (Amalango 6:7) Ca cine, abafyashi abashaupilwe napamo kuti balaumfwa insoni pa mibele yabo iya kale. Na lyo line, abafyashi ba musango yo bafwile ukwibukisha ukuti abana bakwata abafyashi babili. Abana balafwaya ukwishiba abafyashi bonse babili, kabili bafwile ukuyumfwa ukuti balitemwikwa, tacali cilubo kuli bene ukufyalwa. Pa kulanda pa mufyashi uushabapo mu mucinshi no kwasuka umwana ifyasuko ifyo engomfwa pa mushinku wakwe nelyo ifyo afwile ukwishiba, umufyashi kuti alanga umwana ukuti alitemwikwa.

Abafyashi bafwile ukwibukisha ukuti ifyo umwana abalilapo ukwishiba pa lwa kutemwa, ubulashi na maka ni filya amona mu kwampana kwakwe na bafyashi bakwe. Nga aletungulula no kutemwa, umufyashi wa Bwina Kristu kuti ateyanya sana umwana ukutemwa Yehova nga cibusa wakwe no kucindika imitantikile ya mu cilonganino.—Ukutendeka 18:19.

Ici tacilolele mu kuti umufyashi umushimbe akafwaya abana ukuba abakalamba abaiteka, abashikabila ukutungululwa na bafyashi. Cine cine, te cisuma ukusha umwana e ka nelyo ukukanamusakamana.

Abafyashi abashimbe ilingi balasongwa ukutontonkanya ukuti abana babo bene e bafwile ukuba abanabo. Nangu line ukumfwana sana kulakabilwa, abafyashi abashimbe bafwile ukwibukisha ukuti abana bakabila umufyashi no kuti umwana te mukalamba mu mano ica kuti aba wa kweba inkaama shonse nelyo aba umunabo. Abana benu bafwaya imwe ukucite fintu ngo mufyashi.

Umufyashi Umushimbe, Lelo Uushaba Eka

DORIS, NYINA WA BANA BABILI UMUSHIMBE atila:—“Abana bandi nga baisa pa ng’anda, bankumbatila no kunjeba ati balintemwa, e co ngumfwa bwino sana pa kuba nyina.”

ABAFYASHI abashimbe kuti bacetekela amashiwi ya mu Baibolo ayatila: “Abana lipaalo kabili ca bupe icifuma kuli SHIKULU.” (Amalumbo 127:3, Contemporary English Version) Abana abakushiwa ku mufyashi umushimbe nabo balicindama mu menso ya kwa Lesa. Kabumba wesu afwaisha ukumona indupwa sha bafyashi abashimbe shatunguluka. Baibolo isosa ulwa wene ati: “Inshiwa na mukamfwilwa alabapuupuutula.” (Amalumbo 146:9) Abafyashi abashimbe kuti bacetekela ukuti Lesa aliiteyanya ukubafwa.

Umwana alikwata insambu sha kukushiwa mu lupwa ulwakwata ukutemwa, umushaba busanso, umo engacingililwa pa kuti akula lwa ku mubili, mu nkuntu, na lwa ku mupashi. Mulimo kabili lishuko lya mufyashi umo na umo ukukansha umwana nge fyo Lesa afwaya.

Abafyashi abashimbe abengi basanga ukuti pa kuti batunguluke bakabila ukupepa no mukoosha, ukukonka ifishinte fya Baibolo lyonse, no kucetekela umupwilapo pali Yehova. Ifi fyaumfwana no kukonkomesha kwaba pa Amalumbo 55:22, apatila: “Poosa pali Yehova icisendo cobe icafina, wene alekulama.”

Limo limo, bashikulu na banakulu, baeluda mu cilonganino, na bafyashi bambi aba mu Cilonganino ca Bwina Kristu abaishibisha ifintu kuti baafwa umufyashi umushimbe ukubombela pa mafya alekwata. Ca cine, aba mu lupwa na bakapepa banankwe kuti batungilila sana imibombele ya mufyashi umushimbe, lelo kwena abo Lesa ashingamika uyu mulimo, bafyashi ba mwana.a

Ubusuma bwa kuti, abafyashi abashimbe abengi balicimfya amafya yaibela ayo bakwete kabili balikusha abana abacetekelwa, aba misango isuma, abatiina Lesa. Abalemba Loleni! balandile na bafyashi ba musango yo. Umfweni ifyo abafyashi balecita ifyalingana.

• Ukutungulula bwino pa ng’anda. Abafyashi abashimbe abakusha bwino abana balatukuta ukupekanya bwino imilimo kabili balabombesha ukukonka ifyo batantike. Ukupekanya no kuteyanya bwino kulakabilwa. Baibolo itila: “Amapange ya wacincila yatwala ku kutuntumika.”—Amapinda 21:5.

• Ukuipeelesha. Ulupwa e lwacindamisha ku bafyashi abashimbe abatunguluka. Bangwa intanshi ku fyo ulupwa lulekabila ukucila ifyo bena bakabila.—1Timote 5:8.

• Ukukanacishamo mu fyo bacita. Abafyashi abakusha bwino abana tabasuula nelyo ukukusha amafya bakwata; bafwaya ukuyapwisha. Balasumina ukuti amafya e ko yaba kabili balesha ukushipikisha yene ukwabula ukuyumfwila ubulanda nelyo ukufulwa.

• Ukulanshanya kusuma. Abafyashi abakusha bwino abana balakoselesha ukulanshanya. Bakoselesha aba mu lupwa ukulanda ifya ku mutima ne fyo baletontonkanya. Wishi umushimbe alandile pa bana bakwe ati: “Ndalanda na bo lyonse. Tulakwata inshita isuma capamo ilyo tulepekanya ica kulya ca cungulo. E lyo banjeba fyonse ifya ku mutima.”

• Ukuisakamana. Te mulandu no kucepelwa inshita ku fya kucita ukufula, abafyashi abashimbe abatunguluka baleshiba ukuti ukusakamana ifyo abene bakabila lwa ku mupashi, mu nkuntu na lwa ku mubili kwalicindama. Ethel, uo ifyupo fyapwa kabili nyina wakwata abana babili alondolola ati: “Ndalubulako inshita ya kuba neka. Ku ca kumwenako, ilyo cibusa wandi alesambilisha abana inyimbo, ndakwata iawala limo ilya kucita ifyandi. Ndekala pa nshi no kushimya Televishoni.”

• Ukwenekela ifisuma. Abafyashi abakusha bwino abana balenekela ifisuma mu kukusha abana na mu bumi fye. Balamonamo ubusuma nangu ni mu nshita shayafya. Nyina umo umushimbe atile: “Nalikutuluka ukuti ukuba umufyashi umushimbe takwabipa sana.”

Abafyashi abashimbe abatunguluka

Bushe ifi fishinte filabomba bwino? Ee, nga fintu twalaumfwa ku bafyashi abashimbe abengi abatunguluka. Ba Gloria abo twacilandapo mu cipande ca kubalilapo ni banyina abashimbe abo ifyupo fyapwa kabili bekala ku England. Balabomba kabili bakusha abana baume babili no mwanakashi. Bonse batatu ilyo bakulile baishileba abatumikishi ba Bwina Kristu aba nshita yonse, ukubomfya ubumi bwabo ku kusambilisha Baibolo. Ilyo babepwishe icalengele ukuti batunguluke, ba Gloria batile: “Icalengele ukuti batunguluke mu kubalilapo kutwalilila ukutungulula isambililo lya lupwa ilya Baibolo ilisuma lyonse. Nalefwaya abana ukuba ne nsansa, ukukanaba na malangulushi, ukwikushiwa no kucingililwa ku mafya. Naingile incito ya kubomba ubushiku. Ico nalefwaisha kuba na bana inshita yonse ilyo nafwaya. Ilyo nshilaya ku ncito, twalepepa capamo ngo lupwa e lyo nabatwala ku kusendama. Bamayo mwaice baleshala pa ng’anda ilyo ndi ku ncito.”

Bushe ba Gloria baafwile shani abana ukutangisha ifyacindama? Batwalilila abati: “Ico napampaminepo kucindika sana ifya ku mupashi. Tatwakwete indalama ishingi kabili nalebeba pali ici ukwabula ukulamba. Conse ico nalebeba ukucita, cintu na ne mwine nalecita, kabili baleng’umfwila.” Ukwibukisha ifyo balecita pa kuti ulupwa lwikatane, batila: “Icafwa kucitila ifintu pamo. Takwaleba uwalesha bambi no kuya ku muputule wakwe. Twaleipika, ukuwamya no kuyemfya ing’anda pamo. Twalecita na fimbi. Lyonse naleshininkisha ukuti kuleba no kwangala.”

Ba Carolyn banyina abashimbe abakwata umwana umwaume Joseph, balomfwa bwino ifyo umwana wabo alekula. Cinshi calenga? Batila: “Tulabelenga Baibolo capamo pa kulaala, lyene ndamwipusha ifipusho pa fyo asambililapo. Kabili tulabebeta na maparagrafu yamo yamo mu mpapulo shilanda pali Baibolo no kukonka ifyo yalanda. Ici cilafwa Joseph nga aba na mafya pamo nga ukululunkanishiwa pa sukulu.” Ba Carolyn basumina ukuti ubumi bwabo tabwayanguka iyo, lelo, tabayumfwa ukuti baba beka. Batila: “Kwaba kushomboka kwa mutatakuya, lelo, ndomfwa ukuti Yehova alingafwa icine cine. Icilonganino ca Bwina Kristu naco cilankoselesha sana.”

Abengi abatunguluka abo twamona, pamo nga ba Gloria, na ba Carolyn bapeela ubushinino bwa kuti abafyashi pali lelo kuti bashintilila pa fishinte fya Baibolo ifibomba pa nshita yonse ku kukusha abana abasuma abakosa lwa ku mupashi. (Amapinda 22:6) Kuti mwatunguluka! Ukukusha umwana mu bushimbe kulaleta amafya ayengi ayapeela umo ishuko lya kulunduluka no kwafwa bambi. Ukucetekela umupwilapo pali Lesa no kushininwa ukuti akatwafwa e nshila yawamisha iya kucimfishamo amafya yaba mu kubo mufyashi umushimbe.—Amalumbo 121:1-3.

[Futunoti]