AMASHIWI “AYASUMA AYA KUKUULA”

15. Milandile ya musango nshi ‘iisuma iikuula’?

¹⁵ Tufwile ukubomfya shani ubupe bwa kulanda ukulingana ne fyo Uwatupeela ubu bupe afwaya? Ibukisheni ukuti Baibolo itucincisha ukulanda “amashiwi ayasuma aya kukuula.” (Abena Efese 4:29) Yehova alatemwa nga tulelanda amashiwi ayasuma, kabili aya kukoselesha bambi. Pa kuti mulande amashiwi ayasuma kano mwatontonkanishishapo libela. Baibolo tailanda amafunde ayo tulingile ukukonka nga tulefwaya ukulanda fimo; kabili tayatantika umusango wa “milandile iisuma” iyo tulingile ukulakonka. (Tito 2:8) Pa kuti tulande amashiwi “ayasuma aya kukuula,” tulingile ukulaibukisha ifintu fitatu ifyacindama ifingalenga twaba ne milandile iisuma: Ilingile ukuba iisuma, iya cine, kabili iya cikuuku. Ilyo tuletontonkanya pali ifi fitatu, lekeni tulande pa fya kumwenako ifinono ifingatwafwa ukwishiba imilandile iikoselesha.—Belengeni na kabokoshi akaleti “Bushe Imilandile Yandi Ilakoselesha Bambi?”

16, 17. (a) Mulandu nshi tulingile ukulatashisha bambi? (b) Finshi twingatashishapo aba bwananyina mu cilonganino na mu lupwa lwesu?

¹⁶ Ukutasha ukwa bufumacumi. Yehova na Yesu balishiba ubucindami bwaba mu kulanda amashiwi ya kutasha uwacita ifisuma. (Mateo 3:17; 25:19-23; Yohane 1:47) Na ifwe fwe Bena Kristu, tulingile ukulatasha bambi mu bufumacumi. Mulandu nshi? Pantu Amapinda 15:23 yatila: “Amashiwi ayalandwa apo pene fye yalefwaikwa yalawama sana!” Yipusheni amuti: ‘Bushe ng’umfwa shani nga ca kuti bantasha mu bufumacumi? Ukwabula no kutwishika ndasansamuka kabili ndakoseleshiwa!’ Cine cine, nga bamutasha, muleshiba ukuti kwaliba abamutemwa, abatasha pa fyo mucita, kabili muleshiba no kuti tamwaonawile fye inshita na maka yenu pa fyo mwacitile. Ukutasha kwa musango yu kulalenga mwaumfwa bwino, kuti kwalenga mwalafwaya no kubombesha ku ntanshi. Apo mulatemwa nga bamutasha, bushe na imwe te kuti muleesha na maka ukulatasha bambi?—Belengeni Mateo 7:12.

¹⁷ Mulebikako amano ku kumona ifisuma ifyo bambi balecita, kabili mulebatasha. Mu cilonganino, limbi kuti munyinenwe alanda ilyashi ilisuma nga nshi, kuti mwamona umwaice uulelunduluka mu cilonganino, nangu kuti mwamona umukalamba uulongana lyonse nangu ca kuti mukote. Nga mulebatasha mu bufumacumi, kuti mwabakoselesha ica kuti batwalilila ukubombela Lesa. Mu lupwa, abalume na bakashi balingile ukulatasha no kulakoseleshanya pa fisuma ifyo cila muntu acita. (Amapinda 31:10, 28) Abana nabo balakula bwino nga ca kutila baishiba ukuti abafyashi babo balabatasha pa fyo bacita. Filya fine akasuba na menshi filenga umuti ukukula bwino, e fyo ciba na ku mwana nga ca kuti balemutasha. Mwe bafyashi, muletasha abana benu pa mibele yabo iisuma na pa fyo babombesha. Nga mulebatasha, tabakaletiina, bakalaumfwa bwino, kabili bakalabombesha ukucita ifisuma.

18, 19. Mulandu nshi tulingile ukuibikilishako pa kuti tulesansamusha aba bwananyina, kabili kuti twabasansamusha shani?

¹⁸ Ukusansamusha. Yehova alibikako sana amano ku “balanda” na ku “bacula.” (Esaya 57:15) Icebo cakwe citukoselesha ‘ukulasansamushanya’ no ‘kulasansamusha abali no bulanda.’ (1 Abena Tesalonika 5:11, 14) Ukwabula no kutwishika Lesa alamona kabili alatemwa ifyo tubombesha pa kusansamusha bakapepa banensu abali no bulanda.

¹⁹ Nomba mashiwi nshi mwingalanda ku mwina Kristu munenu uuli no bulanda pa kuti mu musansamushe? Tamulingile ukumona ukuti ni mwe mufwile ukupwisha ubwafya. Ilingi line, mashiwi ayanono fye e yasansamusha. Landeni ifya kuti uuli no bulanda amone ukuti cine cine mwalimubikako amano. Nalimo kuti mwamweba ukuti mupepe nankwe. Ilyo mulepepa kuti mwalomba kuli Yehova ukuti afwe uyu muntu pa kuti eshibe ukutila Lesa na bantu bambi balimutemwa. (Yakobo 5:14, 15) Lekeni eshibe ukuti bonse mu cilonganino balimutemwa no kutila bamumona ukuti alicindama. (1 Abena Korinti 12:12-26) Mubelengeleniko amashiwi ya mu Baibolo pa kuti eshibe ukuti cine cine Yehova alamusakamana. (Amalumbo 34:18; Mateo 10:29-31) Nga mulekwata inshita iya kulanda no mweo onse “amashiwi ayasuma” ku bali no bulanda, ukwabula no kutwishika mukabafwa ukulamona ukuti mwalibacindika kabili mwalibatemwa.—Belengeni Amapinda 12:25.

20, 21. Fintu nshi fitatu ifilenga ukuti ukufunda kuwame?

²⁰ Ukufunda ukusuma. Apo tatwapwililika, bonse fye tulafwaikwa ukufundwa mu nshita mu nshita. Baibolo itukoselesha ukuti: “Umfwa ukupanda amano kabili umfwila ukusalapula pa kuti ukabe na mano ku ntanshi.” (Amapinda 19:20) Te baeluda fye beka abafwile ukufunda bambi. Abafyashi balafunda abana. (Abena Efese 6:4) Bankashi abafikapo kuti bafunda abakashana. (Tito 2:3-5) Ukutemwa bambi e kulenga tulefwaya ukubafunda ukwabula ukubakalifya. Cinshi cingatwafwa pa kuti tulefunda bambi ukwabula ukubakalifya? Tontonkanyeni pa fintu fitatu ifingalenga ukufunda kwaba bwino: umutima wa ulefunda, icilengele ukuti afunde, e lyo no musango wa kufundilamo.

²¹ Ukufunda ukusuma kutendekela ku ulefunda. Yipusheni amuti, ‘Nga balemfunda, finshi filenga ukuti nsumine bwangu ifyo balemfunda?’ Nga mwaishiba ukuti uulemufunda alimutemwa, talelanda fye pantu nafulwa nelyo pa mulandu wa kuti ali ne cintu cimo ku mukoshi, cilanguka ukumfwa ifyo alemufunda. E co nga mulefunda bambi, bushe na imwe ifi fine te fyo mulingile ukulacita pa kufunda bambi? Na kabili ukufunda ukusuma ni kulya ukufuma mu Baibolo. (2 Timote 3:16) Nampo nga twabelenga fye mu Baibolo nangu iyo, tufwile ukushininkisha ukuti amashiwi ayo tulelanda pa kufunda, nayalingana ne fyo Baibolo ifunda. Kanshi, baeluda tabafunda bambi ifya mu mutwe wabo; kabili tabalondolola Amalembo mu nshila iya kuti yalingane ne fyo baletontonkanya. Nga ca kuti mwafunda umuntu mu nshila iisuma, kuti aumfwa ifyo mulemufunda. Nga tuli ne cikuuku pa kufunda, uo tulefunda akomfwa kabili akamona ukuti natumucindika.—Abena Kolose 4:6.

22. Bushe mulefwaya mulebomfya shani ubupe ubo mwapeelwa ubwa kulanda?

²² Ukulanda fye icishinka, ukulanda bupe ubusuma nga nshi ubo Lesa atupeela. Apo twalitemwa Yehova, tulingile ukubomfya bwino ubu bupe, te kulabubomfya icibomfyebomfye. Natuleibukisha ukuti amashiwi tulanda ku bantu yalikwata amaka, kuti yabakoselesha nangu kuti yabafuupula. Kanshi, natuleesha na maka ukubomfya ubu bupe ukulingana ne fyo Uwatupeele afwaya, afwaya ‘tulekuulilako’ bambi. Nga tulecita ifi, imilandile yesu ikalakoselesha bambi no kubasansamusha kabili ikatwafwa ukwikalilila mu kutemwa kwa kwa Lesa.