E ico, Esaya afishapo umulimo wakwe uwa mu kusesema, e kuti, ‘ku kufumba abaloosha pali Sione, ku kupeela kuli bene umwaala pe punda lya mito, amafuta ya kusekelela pe punda lya kuloosha, umwingila wa kutasha pe punda lya mutima wa kutuusuka; no kuleka betwe [imiti ikalamba, NW] iya bulungami, iyalimbwa kuli Yehova, ku kuleka acindamikwe.’—Esaya 61:3.

12, 13. (a) Ni bani bali “imiti ikalamba iya bulungami” pa baYuda abalebweluluka mu 537 B.C.E.? (b) Ni bani baba “imiti ikalamba iya bulungami” ukutula pa Pentekoste wa mu 33 C.E.?

¹² Yehova apaala abantu bakwe pa kubapeela “imiti ikalamba iya bulungami.” Bushe iyi miti ikalamba ni bani? Mu myaka ya pa numa ya 537 B.C.E., bali bantu abalebelenga no kwetetula pa Cebo ca kwa Lesa kabili abalundulwile ifipimo fya mibele yalungama iya kwa Yehova. (Amalumbo 1:1-3; Esaya 44:2-4; Yeremia 17:7, 8) Abaume pamo nga Esra, Hagai, Sekaria, na Shimapepo Mukalamba Yoshua cine cine bali “miti ikalamba”—abaume abashangiliile icine kabili abalecincintila ifingakowesha ulu luko lwa ku mupashi.

¹³ Ukufuma pa Pentekoste wa mu 33 C.E. ukuya na ku ntanshi, Lesa alimbile mu mpanga ya ku mupashi iya luko lwakwe ulupya, “imiti ikalamba iya bulungami” iyapala kuli iyi—e kuti Abena Kristu basubwa abashipa. (Abena Galatia 6:16) Pa numa ya myaka iingi, iyi “miti” yafika ku mpendwa ya bantu 144,000, abatwale fisabo fya bulungami ku kuyemfya, nelyo ukucindamika, Yehova Lesa. (Ukusokolola 14:3) Aba kulekeleshako muli iyi “miti” yapuulama balilunduluka mu myaka yonse iyi ukutula mu 1919, ilyo Yehova abuukulwile abashalapo ba muli Israele wa kwa Lesa ukuti batendeke ukubomba na kabili pa numa ya kuleka pa nshita inono. Pa kubapeela amenshi ya ku mupashi ayengi, Yehova aliletako icapala umutengo wa miti ya bulungami iitwale fisabo.—Esaya 27:6.