Icipandwa 15

Ukupepa Uko Lesa Afwaya

Bushe ukupepa konse kulapokelelwa kuli Lesa?

Kuti twaishiba shani ukupepa kwa cine?

Bushe bakapepa ba kwa Lesa aba cine ni bani?

1. Busuma nshi twingasanga nga tulepepa Lesa ukulingana ne fyo afwaya?

YEHOVA LESA alatusakamana sana kabili afwaya ukuti twaimwena ubusuma bwa kutungululwa na wena. Nga tulemupepa ukulingana ne fyo afwaya, tukaba ne nsansa kabili tukacingililwa ku macushi ayengi. Na kabili akatupaala no kutwafwa. (Esaya 48:17) Lelo, kwaba ifilonganino fya mapepo ifingi nga nshi ifisosa ukuti fisambilisha icine pali Lesa. Lelo ifi filonganino fisambilisha ifyapusanapusana pa fyo Lesa aba ne fyo afwaya ifwe ukuba.

2. Kuti twaishiba shani ifya kupepa Yehova, kabili cilangililo nshi ciletwafwa ukumfwikisha ici?

² Kuti twaishiba shani ukuti ifi e fyo Yehova afwaya ukumupepa? Tamufwile ukutendeka ukusambilila no kulalinganya ifyo ifilonganino fyonse ifya mapepo fisambilisha. Mufwile ukusambilila fye ifyo Baibolo isambilisha pa kupepa kwa cine. Natulangilile: Mu fyalo ifingi muli ubwafya bwa kupanga indalama sha bufi. Tutile bamupeela umulimo wa kwishiba indalama sha bufi, kuti mwacita shani? Bushe kuti mwasungila ku mutwe ifyo indalama shonse isha bufi shimoneka? Awe. Kuti cawama mwabomfya iyo nshita ku kwishiba ifimoneka indalama sha cine. Nga mwaishiba ifyaba indalama sha cine, kuti mwaishiba ne ndalama sha bufi. E fyo caba na kuli ifwe, nga twasambilila ifyo twingeshiba ukupepa kwa cine, kuti twaishiba no kupepa kwa bufi.

3. Yesu atile finshi tufwile ukucita nga tulefwaya Lesa apokelele ukupepa kwesu?

³ Calicindama ukupepa Yehova ukulingana ne fyo afwaya. Abantu abengi basumina ukuti ukupepa konse kulasekesha Lesa, lelo Baibolo te fyo isosa. Na kuba icifwaikwa te kusosa fye ukuti ndi Mwina Kristu. Yesu atile: “Te onse uutila kuli ine, ‘Shikulu, Shikulu’ akengila mu bufumu bwa mu muulu, kano uucita ukufwaya kwa kwa Tata uwaba mu muulu.” E ico, pa kuti Lesa apokelele ukupepa kwesu tufwile ukwishiba ifyo afwaya e lyo no kucita ifyo fine. Yesu asosele ukuti abashicita ukufwaya kwa kwa Lesa ni “bampulamafunde.” (Mateo 7:21-23) Imipepele ya bufi ya fye nga filya fine indalama sha bufi shaba. Ne cabipisha ca kuti imipepele ya bufi itwala ku boni.

4. Bushe ifyo Yesu asosele pa misebo ibili fyalola mwi, kabili ni kwi iyi misebo itwala?

⁴ Yehova alipeela umuntu onse pe sonde ishuko lya kukwata umweo wa muyayaya. Lelo, pa kukwata umweo wa muyayaya mu Paradaise, tufwile ukupepa Lesa ukulingana ne fyo afwaya no kucita ifyo asuminisha. Ku ca bulanda, abengi balakaana ukucite co. E mulandu wine Yesu asosele ukuti: “Ingileni pa mpongolo ya kamfyemfye, pantu umusebo uutwala ku bonaushi walisaalala kabili walipabuka, kabili bengi abendamo; lelo ya kamfyemfye impongolo, no musebo uutwala ku bumi walifyenenkana kabili banono abausanga.” (Mateo 7:13, 14) Ukupepa kwa cine kutwala ku mweo wa muyayaya. Ukupepa kwa bufi kutwala ku bonaushi. Yehova tafwaya umuntu nangu umo ukonaika, e mulandu wine alepeelela abantu mu calo conse ishuko lya kusambilila pali wena. (2 Petro 3:9) E ico, kanshi imipepele yesu kuti yalenga twakwata umweo nelyo twafwa.

IFYO MWINGESHIBA UKUPEPA KWA CINE

5. Cinshi twingeshibilako bakapepa ba cine?

⁵ Bushe ‘umusebo wa ku bumi’ kuti mwausanga shani? Yesu asosele ukuti ababa mu kupepa kwa cine bakeshibikilwa ku micitile yabo. Asosele ukuti: “Ku fisabo fyabo e ko mukabeshibila. . . . Umuti onse uusuma utwala ifisabo fisuma.” (Mateo 7:16, 17) Aloseshe mu kuti, ababa mu kupepa kwa cine bakeshibikilwa ku fyo basuminamo na ku micitile yabo. Nangu ca kutila tabapwililika kabili balalufyanya, bakapepa ba cine, bonse capamo balapoosa amano ku kucita ukufwaya kwa kwa Lesa. Natulande pa fintu 6 ifyo twingeshibilako bakapepa ba cine.

6, 7. Finshi ababomfi ba kwa Lesa baishiba pali Baibolo kabili mulandu nshi tufwile ukupashanishisha Yesu mu fyo tumona Baibolo?

⁶ Ababomfi ba kwa Lesa basambilisha ifyaba mu Baibolo. Baibolo iyine itila: “Amalembo yonse yantu yapuutwamo kuli Lesa kabili ya mulimo ku kusambilisha, ku kwebaula, ku kulungika ifintu, ku kusalapula kwa mu bulungami, ukuti umuntu wa kwa Lesa abe uwafikapo bwino bwino, uwaipangasha umupwilapo ku kubomba umulimo onse uusuma.” (2 Timote 3:16, 17) Paulo alembeele Abena Kristu banankwe ukuti: “Ilyo mwapokelele icebo ca kwa Lesa, ico mwaumfwile kuli ifwe, tamwacipokelele nge cebo ca bantu, lelo, ifyo caba icine cine, icebo ca kwa Lesa, icilebombela na muli imwe mwe basumina.” (1 Abena Tesalonika 2:13) E ico, ifyo bakapepa ba cine basambilisha ne fyo bacita tafifuma ku mano ya bantunse nelyo ku ntambi. Fifuma mu Cebo ca kwa Lesa, Baibolo.

⁷ Tufwile ukupashanya Yesu Kristu, pantu fyonse ifyo alesambilisha fyalefuma mu Cebo ca kwa Lesa. Ilyo alepepa kuli Wishi wa mu muulu, atile: “Icebo cenu e cine.” (Yohane 17:17) Yesu alicetekele Icebo ca kwa Lesa, kabili fyonse ifyo asambilishe fyalefuma mu Malembo. Ilingi line Yesu alesosa ukuti: “Calembwa aciti.” (Mateo 4:4, 7, 10) Lyene Yesu alelanda amashiwi yasangwa mwi lembo. Na bantu ba kwa Lesa pali lelo, tabasambilisha amano yabo. Balishiba ukuti Baibolo Cebo ca kwa Lesa, kabili basambilisha filya fine fye Baibolo ilanda.

8. Bushe mu kupepa Yehova mwaba na cinshi?

⁸ Ababa mu kupepa kwa cine bapepa Yehova fye kabili balenga ishina lyakwe ukwishibikwa. Yesu atile: “Yehova Lesa obe e o ulepepa, kabili wene eka e o ulebombela umulimo washila.” (Mateo 4:10) E ico, ababomfi ba kwa Lesa ni Yehova fye bapepa. Mu kupepa kwabo mwaba no kulenga abantu ukwishiba ishina lya kwa Lesa wa cine e lyo ne fyo aba. Pa Amalumbo 83:18 patila: “Ku kuleka beshibe ukuti imwe mweka, ishina lyenu Yehova, mwapulamo pano isonde ponse.” Yesu alitulangile ukuti tufwile ukwafwa bambi ukwishiba Lesa, ilyo asosele mwi pepo ati: “Nalange shina lyenu ku bantu abo mwampeele aba pano calo.” (Yohane 17:6) Na bakapepa ba cine pali lelo, balasambilisha bantu ishina lya kwa Lesa, ifyo afwaya, e lyo ne mibele akwata.

9, 10. Bushe Abena Kristu ba cine balanga shani ukuti balitemwana?

⁹ Abantu ba kwa Lesa balitemwana ukufuma pa nshi ya mutima. Yesu atile: “Muli ici e mo bonse bakeshibilo kuti muli basambi bandi, nga mwaba no kutemwana.” (Yohane 13:35) Abena Kristu ba kubalilapo balitemwanene. Ukutemwa uko Lesa atweba ukuba na ko kulapwisha akapaatulula kabili kulenga abantu ukwikatana sana mu bwananyina bwa cine cine. (Abena Kolose 3:14) Ababa mu mipepele ya bufi tabakwata uko kutemwa. Twaishiba shani ico? Balepayana pa mulandu fye wa kuba mu fyalo fyapusana e lyo no kupusana imitundu. Abena Kristu ba cine tababomfya ifyanso no kwipaya bamunyinabo Abena Kristu nelyo fye abantu bambi. Baibolo isosa ukuti: “Abana ba kwa Lesa na bana ba kwa Kaseebanya bamonekela kuli ici cine: Onse uushitwalilila ukucita ubulungami te wa kwa Lesa, nangu uushatemwa munyina. . . . Tuletemwana; twiba nga Kaini, uwali wa mubifi kabili aipeye munyina.”—1 Yohane 3:10-12; 4:20, 21.

¹⁰ Kwena, ukutemwa abanensu ukufuma pa nshi ya mutima, te kukanabepaya fye. Abena Kristu ba cine balabomfya inshita yabo, amaka, ne fikwatwa ku kwafwana no kukoseleshanya. (AbaHebere 10:24, 25) Balafwana ilyo kuli ubwafya, kabili ba cishinka. Na kuba, balakonka filya Baibolo ifunda ukuti “tubombe icisuma kuli bonse.”—Abena Galatia 6:10.

11. Cinshi tufwile ukusuminina ukuti muli Yesu Kristu e mo Lesa atupusushisha?

¹¹ Abena Kristu ba cine balisumina ukuti muli Yesu Kristu e mo Lesa abapusushisha. Baibolo isosa ukuti: “Tamwaba ipusukilo mu muntu umbi iyo, pantu takwaba ishina limbi mwi samba lya muulu ilyapeelwa mu bantu, umo tufwile ukupusukila.” (Imilimo 4:12) Nga filya twamwene mu Cipandwa 5, Yesu apeele ubumi bwakwe icilubula ku kupusha abantunse bacumfwila. (Mateo 20:28) Kabili, Yesu e Mfumu Lesa asonta iya Bufumu bwa mu muulu ubukateka isonde lyonse. Kabili Lesa afwaya ukuti tuleumfwila Yesu no kukonka ifyo asambilisha nga tulefwaya ukuba no bumi bwa muyayaya. E mulandu wine Baibolo isoselo kuti: “Uutetekelo Mwana aba no bumi bwa muyayaya; uushumfwila Mwana takamone ubumi.”—Yohane 3:36.

12. Bushe ukukanaba aba pano calo calola mwi?

¹² Bakapepa ba cine te ba pano calo. Ilyo Yesu balemulubulwisha kuli Pilato, kateka wa Roma, atile: “Ubufumu bwandi te bwa pano calo.” (Yohane 18:36) Abakonshi ba kwa Yesu aba cine, te mulandu ne calo bekalamo, batekwa ba Bufumu bwakwe ubwa ku muulu. E ico tabaitumpa nangu panono mu milandu ya calo nelyo mu fikansa fya ciko. Lelo, bakapepa ba kwa Yehova tabakaanya bambi nga balefwaya ukuba mu cilonganino ca fikansa fya calo, nangu nga balefwaya ukuba intungulushi nelyo ukusala intungulushi mu buteko. Kabili nangu line bakapepa ba cine aba kwa Lesa tabaipoosa mu fikansa fya calo, balakonka amafunde. Mulandu nshi? Pantu Icebo ca kwa Lesa cibeba ‘ukunakila bakateeka abacilamo’ aba mu buteko. (Abena Roma 13:1) Nga ca kutila ifyo ubuteko bulefwaya bena ukucita fyapusana ne fyo Icebo ca kwa Lesa cifwaya, bakapepa ba cine bacita ifyacitile abatumwa, abatile: “Tufwile ukunakila Lesa nga kateeka ukucila ukunakila abantu.”—Imilimo 5:29; Marko 12:17.

13. Bushe abakonshi ba cine aba kwa Yesu basuubila cinshi pa Bufumu bwa kwa Lesa, kabili cinshi bacita?

¹³ Abakonshi ba kwa Yesu aba cine babila ukuti Ubufumu bwa kwa Lesa e bo fye abantu balingile ukusubila. Yesu asobele ati: “Ne mbila nsuma iyi ya bufumu ikashimikilwa pano isonde ponse ku kubo bunte ku nko shonse; e lyo ne mpela ikesa.” (Mateo 24:14) Abakonshi ba kwa Yesu Kristu aba cine babila ukuti Ubufumu bwa kwa Lesa ubwa mu muulu e bukapwisha ukucula kwa bantunse. Tabakoselesha abantu ukucetekela bakateka ba pano calo ukupwisha amacushi yabo. (Amalumbo 146:3) Yesu atusambilishe ukupepela ubo buteko bwapwililika ilyo atile: “Ubufumu bwenu bwise. Ukufwaya kwenu kucitwe pano isonde nga mu muulu.” (Mateo 6:10) Icebo ca kwa Lesa casobele ukuti ubu Bufumu bwa mu muulu “bukashonaula no kupesha aya mabufumu yonse [ayabapo nomba], kabili bukeminina umuyayaya.”—Daniele 2:44.

14. Ni bani bacita ifyo bakapepa ba cine bafwile ukucita?

¹⁴ Ukulingana ne fyo twalanda, ipusheni mwe bene amuti: ‘Cilonganino nshi ica mapepo icisambilisha ififuma mu Baibolo no kulenga ishina lya kwa Yehova ukwishibikwa? Ni bani baba no kutemwa ukulingana ne fifwaya Lesa, abakwata icitetekelo muli Yesu, abashiipoosa mu fikansa fya calo, kabili abashimikila ukuti Ubufumu bwa kwa Lesa e bo abantunse balingile ukucetekela fye? Pa filonganino fya mapepo ifyaba muno calo, ni bani bakonka ifi fyonse? Calimoneka apabuuta tuutu ukuti ni Nte sha kwa Yehova.—Esaya 43:10-12.

CINSHI MUKACITA?

15. Ilyo twasumina ukuti Lesa e ko aba, finshi fimbi ifyo Lesa afwaya twacita?

¹⁵ Ukucetekela Lesa te kufwaikwa fye pa kuti tulenge wena ukusekelela. Na kabushe, Baibolo itila nangu fibanda na fyo fyalicetekela ukuti Lesa e ko aba. (Yakobo 2:19) Na lyo line calimoneka apabuuta ukuti taficita ifyo Lesa afwaya kabili Lesa taafitemwa. Pa kuti Lesa atusenamine, tatufwile fye ukusumina ukuti e ko aba, lelo tufwile no kucita ukufwaya kwakwe. Kabili tufwile no kufuma mu kupepa kwa bufi no kuba mu kupepa kwa cine.

16. Ukukuma ukupepa kwa bufi, cinshi tufwile ukucita?

¹⁶ Umutumwa Paulo atile tatufwile ukucitako ificita ababa mu kupepa kwa bufi. Alembele ukuti: “‘Fumenimo muli bene, no kuipaatulako,’ e fyo asosa Yehova, ‘kabili mwi-ikatako ku cishasanguluka’; ‘na ine nkamupokelela.’” (2 Abena Korinti 6:17; Esaya 52:11) E ico, Abena Kristu ba cine balataluka conse icakuma ukupepa kwa bufi.

17, 18. Bushe “Babiloni Mukalamba” cinshi, kabili cinshi mulingile ukwangufyanishisha ‘ukufuma muli ena’?

¹⁷ Baibolo ilanga ukuti “Babiloni Mukalamba” kupepa konse ukwa bufi.a (Ukusokolola 17:5) Ili shina lyafuma ku musumba wa kale uwa Babiloni, uko ukupepa kwa bufi kwatendekele ilyo Ilyeshi lya kwa Noa lyapwile. Ifingi ifyo basambilisha mu kupepa kwa bufi fyatendekele ku Babiloni kale sana. Ku ca kumwenako, abena Babiloni balepepa Lesa uwabamo balesa batatu. Pali lelo, icisambilisho cikalamba ico ifilonganino fya mapepo ifingi fisambilisha ca kuti muli Lesa umo mwaba abene batatu. Lelo Baibolo ilanga bwino bwino ukuti kwaba fye Lesa wa cine umo, Yehova, no kuti Yesu Kristu Mwana wakwe. (Yohane 17:3) Abena Babiloni basumine no kuti abantunse baaba no mweo uushifwa, uufuma mu muntu nga afwa no kuya ku cifulo cimbi ku kulunguluka. Pali lelo, mu filonganino fya mapepo ifingi basambilisha abati umweo uushifwa nelyo umupashi kuti wacula mu mulilo wa pe.

¹⁸ Apo ukupepa kwa bena Babiloni ba ku kale kwali fye mpanga yonse, kanshi Babiloni Mukalamba uwa muno nshiku kupepa kwa bufi konse ukwaba pano calo. Kabili Lesa asobele ukuti uku kupepa konse ukwa bufi kukonaulwa ilyo abantu bashileenekela. (Ukusokolola 18:8) Bushe mwamona ico mufwile ukuipatwilako kuli Babiloni Mukalamba? Yehova Lesa alefwaya imwe ‘ukufuma muli ena’ bwangu bwangu.—Ukusokolola 18:4.

19. Busuma nshi mukasanga mu kubombela Yehova?

¹⁹ Nga mwafuma mu kupepa kwa bufi, bamo kuti baleka no kumfwana nenu. Lelo, nga mulebombela Yehova capamo na bantu bakwe, mukakwata ifingi ukucila ifyo mwasha. Nga filya cali ku basambi ba kwa Yesu aba kubalilapo, abashile fyonse no kumukonka, na imwe mukakwata bamunyinenwe abengi Abena Kristu. Mukaba mu lupwa lukalamba ulwa mwi sonde lyonse umwaba amamilioni ya Bena Kristu ba cine, abakamutemwa ukufuma pa nshi ya mutima. Kabili mukaipakisha ubumi bwa muyayaya ubusuma sana “mu bwikashi buleisa.” (Marko 10:28-30) Napamo mu kupita kwa nshita, abalekele ukumfwana nenu pa mulandu wa fyo mwasumina bakeshiba ico Baibolo isambilisha no kusanguka bakapepa ba kwa Yehova.

20. Finshi fili ku ntanshi ifyo bakapepa ba cine balelolela?

²⁰ Baibolo isambilisha ukuti Lesa nomba line akafumyapo buno bwikashi bwabipa no kuleta icalo cipya icikatekwa no Bufumu bwakwe. (2 Petro 3:9, 13) Mwandini ico calo cikawama! Kabili muli ci calo, mukaba fye ukupepa kumo, no ku, kupepa kwa cine. Bushe teti ciwame imwe ukucitapo fimo pa kuti muleba pamo na bakapepa ba cine pali ino ine inshita?

[Futunoti]

[Akabokoshi/Icikope pe bula 147]

ABAPEPA LESA WA CINE

▪ basambilisha ifyaba mu Baibolo

▪ bapepa Yehova eka fye kabili balalenga ishina lyakwe ukwishibikwa

▪ balitemwana ukufuma pa nshi ya mutima

▪ balisumina ukuti muli Yesu e mo Lesa atupusushisha

▪ te ba pano calo

▪ balabila ukuti Ubufumu bwa kwa Lesa e bo abantu balingile ukucetekela

Icipandwa 16

Koseni mu Kupepa kwa Cine

Cinshi Baibolo isambilisha pa mulandu wa kubomfya ifipasho na pa kucetekela imipashi ya bafwa?

Bushe Abena Kristu bamona shani amaholide ayo abengi abaya ku mapepo basefya?

Kuti mwalondolwela shani abantu bambi ifyo mwasambilila mu Baibolo ukwabula ukubakalifya?

1, 2. Ilyo mwafuma mu kupepa kwa bufi, lipusho nshi mufwile ukuipusha, kabili cinshi cingawamina ukuipushe fyo?

KUTI mwacita shani nga mwaishibo kuti kanshi umuntu umo nabika sumu umo mutapa amenshi ya kunwa? Ukwabula no kutwishika, ilyo line kuti mwaleka ukutapamo. Lelo kwena, kuti mwashala mulelanguluka amuti, ‘Bushe ndi fye bwino?’

² E fyaba no kupepa kwa bufi. Baibolo itila ukupepa kwa musango yu kwalikowela ku masambilisho yashili ya cine ne micitile yabipa. (2 Abena Korinti 6:17) E co cacindamina kuli imwe ukufuma muli “Babiloni Mukalamba,” ukupepa konse fye ukwa bufi. (Ukusokolola 18:2, 4) Bushe mwalicite co? Nga e fyo mwacita, ninshi mukwai mwalibomba. Lelo kuli na fimbi ifya kucita, te kufumamo fye nangu ukuleka fye ukuya mu kupepako. Nomba mufwile ukuipusha amuti, ‘Bushe na nomba ncili ndacita tumo tumo uto naisa na to ukufuma mu kupepa kwa bufi?’ Twalasambililako pali fimo muli cino cipande.

IFIPASHO NO KUCETEKELA IMIPASHI YA BAFWA

3. (a) Cinshi Baibolo isosa pa mulandu wa kubomfya ifipasho, kabili cinshi cingaafisha kuli bamo ukusumina ifyo Lesa amona ifipasho? (b) Cinshi mufwile ukucita nga mwalikwata ifintu fimo ifibomfiwa mu kupepa kwa bufi?

³ Bamo balikwata ifipasho nelyo ifintu fimo ifyo basunga imyaka iingi mu mayanda mu mwabo. Bushe na imwe mwalikwatako fimo ifyapale fyo? Nga mwalikwata, nakalimo kuti mwamona kwati ukupepa Lesa ukwabula ukubomfya ifyo fintu tacalolamo kabili cilubo. Na kabili kuti nakalimo cayafya kuli imwe ukusumina ukutila kuti mwapepa Lesa ukwabula ifyo fintu. Lelo Lesa e ufwile ukulanda ifya kumupepa, kabili Baibolo isambilisha ukuti tafwaya tulebomfya ifipasho. (Ukufuma 20:4, 5; Amalumbo 115:4-8; Esaya 42:8; 1 Yohane 5:21) E ico kanshi, kuti mwaba mu kupepa kwa cine nga mwaonaula fyonse ifyo mwakwata ifibomfiwa mu kupepa kwa bufi. Esheni na maka yonse ukutendeka ukufimona nge fyo Yehova afimona, fimoneni ukuti ‘fya muselu.’—Amalango 27:15.

4. (a) Twaishiba shani ukuti ukucetekela imipashi takwaba kantu? (b) Cinshi Yehova akaanishe abantu ukuti tabafwile kucita nangu cimo icingalanga ukuti balicetekela imipashi?

⁴ Ukucetekela imipashi ya bafwa na ko kwaliseeka sana ku bantu abengi abaya na ku mapepo. Ilyo tabalasambilila icine, bamo baishibe ukuti umuntu nga afwa, umupashi ulafumamo nelyo kuti abuuka iciwa. Nakalimo na imwe bene kale mwalekosapo sana ukucita ifisuma ku mipashi ya balupwa lwenu abayashi. Lelo nga filya mwasambilile mu Cipandwa 6 muli cino citabo, uwafwa tatwalilila ukuba no mweo ku cifulo icili conse. Kanshi ukufwaya ukumucitila fimo takwaba kantu. Amashiwi yonse ayomfwika kwati yalefuma ku mupashi wa muntu wesu uwafwa, yafuma ku fibanda. E mulandu wine Yehova aleseshe abena Israele ukuti tabafwile kwesha ukulanda na bafwa no kuti tabafwile kucita nangu cimo icingalanga ukuti balicetekela imipashi.—Amalango 18:10-12.

5. Nga mwalebomfya ifipasho nangu mwalicetekele imipashi uko mwalepepa kale, kuti mwacita shani?

⁵ Nga mwalebomfya ifipasho nangu mwalicetekele imipashi uko mwalepepa kale, kuti mwacita shani? Belengeni no kutontonkanya sana pa malembo ya mu Baibolo ayalanda ifyo Lesa amona ifyo fintu. Pepeni kuli Yehova lyonse no kumweba ukuti mulefwaya ukukosa mu kupepa kwa cine, kabili lombeni kuli wene ukuti amwafwe ukumona ifintu nge fyo ena afimona.—Esaya 55:9.

ABENA KRISTU BA KUBALILAPO TABALESEFYA KRISIMASI

6, 7. (a) Batila Krisimasi kusefya cinshi, kabili bushe abasambi ba kwa Yesu aba kubalilapo na bo balesefyako Krisimasi? (b) Mu nshita ya basambi ba kubalilapo aba kwa Yesu, cinshi abantu baishibe pa mulandu wa kusefya inshiku sha kufyalwa?

⁶ Amaholide basefya mu kupepa kwa bufi na yo kuti yakowesha ukupepa kwa muntu. Natulande pali Krisimasi. Batila Krisimasi kusefya ukufyalwa kwa kwa Yesu Kristu, kabili abengi sana abatila Bena Kristu balasefya pali ubu bushiku. Lelo takwaba icishinka nangu cimo icilanga ukuti abasambi ba kwa Yesu aba kubalilapo balesefya Krisimasi. Icitabo ca Sacred Origins of Profound Things citila: “Ilyo papitile imyaka 200 pa numa ya kufyalwa kwa kwa Kristu, takwali nangu umo uwaishibe bwino bwino ubushiku Yesu afyelwe, kabili banono sana abalefwaya no kwishiba.”

⁷ Nangu fye abasambi abeshiba ubushiku Yesu afyelwe, na lyo line nga tabalesefya ukufyalwa kwakwe. Nga cinshi twalandile fyo? Pantu nga fintu icitabo ca The World Book Encyclopedia cisosa, Abena Kristu ba kubalilapo, “baishibe ukuti ukusefya ubushiku bwa kufyalwa kwa muntu, lutambi lwafumine ku bantu abashalepepa Lesa wa cine.” Ukusefya inshiku sha kufyalwa ukwalumbulwa fye mu Baibolo kwa bakateka babili abashalepepa Yehova. (Ukutendeka 40:20; Marko 6:21) Na kabili, ukusefya inshiku sha kufyalwa kumo ukwalebako kwali kwa kucindika balesa ba bufi. Ica kumwenako fye, pa May 24, abena Roma balesefya ubushiku bwa kufyalwa kwa kwa lesa mwanakashi Diana. Pa May 25, balesefya ubushiku bwa kufyalwa kwa kwa lesa wa kasuba, Apollo. Kanshi ukusefya inshiku sha kufyalwa kwaishibikwe ukuti kwafumine ku bashalepepa Lesa wa cine, abashali Bena Kristu.

8. Londololeni ifyo ukusefya inshiku sha kufyalwa kwayampana no kucetekela imipashi.

⁸ Kuli umulandu na umbi uo twingalandila ukuti Abena Kristu ba kubalilapo tabalesefya pa bushiku Yesu afyalilwepo. Abasambi ba kwa Yesu bafwile balishibe no kuti abalesefya inshiku sha kufyalwa bantu bacetekele imipashi. Nga baGriki na bena Roma ba ku kale bena baletila lyonse ilyo namayo alepaapa umwana paleisa umupashi, kabili ulya mupashi walelonda ulya muntu mu bumi bwakwe bonse ubwa pa calo. Icitabo ca The Lore of Birthdays citila: “Baletila uyo mupashi walefuma kuli lesa uwafyelwe pali bulya bwine bushiku ulya mwana afyalwa.” Yehova kwena te kuti atemwe ukumona abantu abalekonkelesha intambi shafumine ku kucetekela imipashi baletila balesefya ukufyalwa kwa kwa Yesu. (Esaya 65:11, 12) Na lyo line kwena, cinshi calenga ukuti abantu abengi sana balesefya Krisimasi?

UKWAFUMA KRISIMASI

9. Bushe ica kutila Yesu afyelwe pa 25 December cafuma kwi?

⁹ Palipitile imyaka ukucila na 200 ukufuma apo Yesu afumine pano isonde e lyo abantu batendeke ukusefya ukufyalwa kwakwe pa 25 December. Nomba Yesu tafyelwe pa 25 December. Lelo kwena afyelwe mu October.a Nga kanshi 25 December afuma kwi? Inshita imo, abaleitunga ukuba Abena Kristu bafwile “balefwaya ubushiku ubwalingene no bushiku abena Roma abasenshi, balesefya ‘ukufyalwa kwa kasuba ka maka.’” (The New Encyclopædia Britannica) Mu nshita ya mpepo, ilyo akasuba kaali fye akacifulefule, abasenshi balecita intambi shimo pa kuti akasuba kabwele bwangu uko kaile ku calo ca kutali. Baletila 25 December e bushiku akasuba kalebweluluka uko kaile. Pa kufwaya ukuti abasenshi basumine ukuba Abena Kristu, abakalamba ba mapepo babuulile ukusefya kwalebako pa 25 December no kulenga kwamoneka kwati kwa “Bena Kristu.”b

10. Cinshi abantu bamo tabalesefesha Krisimasi mu myaka ya kale?

¹⁰ Na ku kale kwine abantu balishibe ukuti ukusefya Krisimasi kwafuma ku bashalepepa Lesa wa cine. Mu myaka ya ba 1600, ifunde lyalileseshe ukusefya Krisimasi mu England na mu fyalo fimo ifyaletekwa na bena Amerika. Ico baleseeshe ni co tayafuma muli Baibolo. Ukukanaya ku ncito pa Krisimasi, wali mulandu ku buteko. Na lyo line, tapakokwele na sana, intambi sha kale shalibwelele, kabili balundilepo ne shipya. Abengi nga nshi batendeke ukusefya Krisimasi na kabili, nge fi fiine caba na nomba mu fyalo ifingi. Apo abatendeke ukusefya Krisimasi ni bakapepa ba bufi, abafwaya ukucita ifyo Lesa afwaya, tabasefyako Krisimasi na maholide yambi ayafuma ku bashalepepa Lesa wa cine.c

BUSHE UKWAFUMA HOLIDE E MULANDU FYE UYO WINE?

11. Cinshi cilenga bamo ukusefya amaholide, lelo cinshi tufwile ukucindika sana?

¹¹ Bamo balasumina ukuti ca cine amaholide yamo ayali nga Krisimasi yafuma ku bashalepepa Lesa wa cine. Lelo batila tacabipa ukusefyako fye. Pantu na kuba, abantu tabatontonkanya na pa kupepa kwa bufi ilyo basefya pali ubo bushiku. Ukusefya kwa pa holide kulalenga no kuti aba pa ng’anda basansamukile pamo. Bushe na imwe e fyo mumona? Nga e fyo, ninshi icingalenga mwafilwa ukukosa mu kupepa kwa cine, kufwaisha ukucitila ifintu pamo na balupwa, te kutemwa ukupepa kwa bufi. Ishibeni ukuti Yehova uwatendeke ulupwa, afwaya ukuti muleumfwana fye bwino na balupwa lwenu bonse. (Abena Efese 3:14, 15) Lelo kuti muleumfwana fye bwino sana na bo ukwabula no kupula mu fyo Lesa afwaya. Umutumwa Paulo alandile ico tufwile ukucindika sana ilyo alembele ukuti: “Muleshininkisha ifiteemuna Shikulu.”—Abena Efese 5:10.

12. Landeni icilangililo icilelanga ico tushifwile kucitilako intambi no kusefyako amaholide ayafuma ku mipepele yakowela.

¹² Nakalimo kuti mwatila ifyo aba kale balesefesha amaholide te fyo ifwe tusefesha. Bushe ukwafumine holide kwena, e mulandu fye uyo wine? Ee, mulandu! Natucite icilangililo: Tutile mwamona switi pa menshi yalya yekalila mu musebo. Bushe kuti mwabuula mwalya? Awe nakalya! Ulya switi ninshi ali ne fiko, nakowela. E fyaba na maholide, kuti yamoneka ayasuma nga switi, lelo yafuma ku mipepele yakowela. Pa kuti tube mu kupepa kwa cine, tufwile ukumona ifintu nga filya Esaya alefimona, uwaebele bakapepa ba cine ukuti: “Icakowela mwiikatako.”—Esaya 52:11.

CENJELENI PA KUTI MWIKALIFYA BAMBI

13. Mafya nshi yengabako nga tamulesefyako amaholide?

¹³ Kwena kuti paba ubwafya nga mwakaana ukulasefyako amaholide. Tutile ni ku ncito. Abo mubomba na bo kuti balemwipusha ico imwe tamusefeshako pamo na bo. Tutile umuntu amupeela ica bupe pa Krisimasi, bushe nga mwapoka ninshi mwalufyanya? Ni shani nga ca kutila abena mwenu bena balasefya amaholide? Nga ku bana, kuti mwacita shani pa kuti bemona kwati balepusulwa pa kukanasefyako?

14, 15. Kuti mwacita shani umuntu nga atila, ‘mwaliileni Krisimasi’ atemwa ‘mwaliileni icaka,’ nelyo nga alefwaya ukumupeela ica bupe pali ubo bushiku?

¹⁴ Mufwile ukwiluka bwangu pa kuti mwaishiba ifya kucita ilyo cimo icikumine amaholide cacitika. Tutile umuntu amuposha fye mu lupita ati, ‘mwaliileni Krisimasi,’ nelyo ‘mwaliileni icaka.’ Nakalimo kuti mwayasuka fye ati, ‘natasha mukwai.’ Lelo tutile uwamuposha ifyo muntu mumonana nankwe lyonse nangu uo mubomba nankwe. Nakalimo kuti mwamwebako na fimo ifyo tamusefeshako. Mu fintu fya musango yo, mufwile ukucenjela. Baibolo itila: “Icebo cenu conse cibe ica kusenamina, icalungwamo umucele, ukuti mwishibe ifyo mufwile ukwasuka umuntu onse.” (Abena Kolose 4:6) Mukwai sakamaneni ukukanasaalula abantu bambi. Lelo, balondolweleni bwino sana mu mucinshi. Londololeni bwino bwino ukuti tamuletila cibi ukupeela ifya bupe nelyo ukusekelela capamo, lelo kuti mwatemwa ukucita na bo ifyo fintu mu nshiku shimbi.

¹⁵ Ni shani nga ca kutila umuntu alefwaya amupeele ica bupe? Kuti mwamona umusango alemupeelelamo. Limbi kuti atila: “Nalishiba tamusefya amaholide. Lelo ine namupeelako fye.” Nakalimo kuti mwatila ukupoka ica bupe ca musango yo, kwapusana no kusefyako holide. Lelo kwena, uwamupeela nga taishiba ukuti tamusefyako, kuti mwamulondolwela. Ico kuti calenga aishiba ico mwapokela ica bupe cakwe, ukwabula ukuti imwe mupeeleko bambi ifya bupe pali ubo bushiku. Lelo kwena, te kuti ciwame ukupoka ica bupe nga mwamona ukuti uulemupeela alefwaya fye amweshe amone nga kuti mwasuula filya mwasumina pa mulandu wa kuti mulefwaya ukushukila ico cipe.

NGA KULI BALUPWA KUTI CABA SHANI?

16. Kuti mwakaana shani ukusefyako amaholide ukwabula ukukalifya balupwa?

¹⁶ Ni shani nga ca kutila balupwa lwenu bena baishiba fye ukuti amaholide yasuma? Tekanyeni, nga filya tulandilepo kale. Mwilengulula fye fyonse ifyo balecita pali ubo bushiku. Cindikeni ifyo baishiba, filya fine na imwe mulefwaya ukuti bacindike ifyo mwaishiba. (Mateo 7:12) Lelo kwena mwicita nangu cimo icingamoneka kwati na imwe mulesefyako. Na lyo line, mwikosha sana ifintu ifishikumine ukusefya. Lelo, muli fyonse ifyo mwacita mufwile ukushala na kampingu musuma.—1 Timote 1:18, 19.

17. Kuti mwacita shani pa kuti abana benu tabamwene kwati balepusulwa ilyo bamona abanabo balesefya?

¹⁷ Kuti mwacita shani pa kuti abana benu bemona kwati balepusulwa pa kukanasefyako amaholide? Kuti mulebacitila ifisuma mu nshiku shimbi isha mu mwaka. Abafyashi bamo balapekanya ukupeela abana ifya bupe pa nshita imbi fye. Cimo icikankaala sana ico mwingacitila abana, kusangako inshita ya kuti muleba nabo no kulanga ukuti mwalipoosako amano.

CITENI IFYO MULESAMBILILA MU KUPEPA KWA CINE

18. Bushe ukusangwa ku kulongana kukamwafwa shani ukukosa mu kupepa kwa cine?

¹⁸ Pa kuti Lesa alesekela mu micitile yenu, kaaneni ukupepa kwa bufi no kukosa fye mu kupepa kwa cine. Cinshi cimo mwingacita pa kuti mukose mu kupepa kwa cine? Baibolo itila: “Tutontonkanye ifya kucincishanya ku kutemwa kabili ku kubombe milimo isuma, twiba abalekelesha ukulongana kwesu, filya waba umusango wa bamo, lelo tukoseleshanye, pali bufi apo mulemona ubushiku bulya bulepalama.” (AbaHebere 10:24, 25) Ukulongana kwa Bena Kristu cintu icisuma sana ico mufwile ukusangwako pa kuti mupepe Lesa mu musango afwailamo. (Amalumbo 22:22; 122:1) Pali uku kulongana, palaba “ukukoseleshanya” na Bena Kristu banensu ababombela Lesa ne cishinka.—Abena Roma 1:12.

19. Cinshi mufwile ukulaebelako abantu pa cine ca mu Baibolo ico musambilile?

¹⁹ Na kabili, pa kuti mukose mu kupepa kwa cine, kuti mwatendeka ukwebako abantu ifyo musambilile muli Baibolo ne Nte kwa sha kwa Yehova. Abantu abengi fye, ‘baleteta no kulila,’ ku mulandu wa bubi ubuli pano calo muno nshiku. (Esekiele 9:4) Nakalimo mwalishibako bamo abateta no kulila. Mukwai kuti cawama nga mwalanda nabo pe subilo lisuma ilya ku ntanshi ilyo mwasambilila muli Baibolo. Pangeni bucibusa na Bena Kristu ba cine kabili landeni na bantu pa cine ca mu Baibolo icisuma nga nshi ico musambilile. Nga mwacite co, awe ninshi mukaya mulelabako na ku kufwaya ukulakonka intambi mwafumako isha kupepa kwa bufi. Ala mukatemwa sana kabili mukapaalwa icine cine na Lesa nga mwakosa mu kupepa kwa cine.—Malaki 3:10.

[Amafutunoti]