Ifya Kushipikisha Ilyo Waba no Bulanda

Laura uuli ne myaka 16 atile, “Shino nshiku ndafulwafulwa no kuilengulula sana. Nshileba ne nsansa mu mikalile yandi. Pa kulaala ndalila.” Abaice abengi balakwata sana amafya kwati fye ni Laura. Bushe na iwe waliba na mafya sana? Ifingalenga ukuti ube no bulanda sana fintu ifyo abafyashi bobe, abanobe, na bakafundisha bobe bengafwaya ulecita; cimbi na co, kwaluka kwa mubili obe no kwa nkuntu shobe; e lyo na lintu wapanga icilubo icinono fye, ifi fyonse nalimo kuti fyalenga walaba no bulanda sana.

Abaice bamo nga baba no bulanda sana balaicena fye ku mufulo pantu batontonkanya ukuti e lyo bengacefyako ubulanda.b Nga ca kuti na iwe ulaicena ku mufulo, esha ukwishiba icilenga. Ica kumwenako fye, abengi balaicena ku mumbo ukutontonkanya ukuti e lyo balapwisha amasakamika. Bushe kuliko amafya mu lupwa lobe nelyo ukufuma ku fibusa fyobe ayalelenga ukuti uleba no bulanda?

Inshila na imbi iisuma sana iingakwafwa ukukanafulwa sana, kwebako abafyashi bobe nelyo abakalamba bamo aba mu cilonganino ca Bwina Kristu abengaba kwati ‘bafyalwa ilyo kuli ubucushi.’ (Amapinda 17:17) Liliana uuli ne myaka 16, alyebeleko bankashi bamo abakalamba mu cilonganino pa bwafya akwete. Atile, “Apo bankashi baali abakalamba pali ine, ifyebo banjebele fyalingafwile sana. Nomba baba fibusa fyandi.”c Dana uwa myaka 15, atile, icamwafwile sana ukucefyako ubwafya akwete ni co alebombako sana umulimo wa kushimikila. Alandile ukuti, “E cintu fye icisuma ico nali no kucita. Na kuba, nga naya mu kushimikila e lyo naleba ne nsansa nga nshi!”

Icacilapo ukucindama ca kuti, ilyo waba no bulanda nelyo ukusakamikwa, ulepepa kuli Lesa. Davidi uwalembeleko ibuuku lya Amalumbo kabili uwakwete amafya ayengi sana, alembele ukuti: “Poosa icisendo cobe pali Yehova, na o akakukosha.” (Amalumbo 55:22) Yehova naishiba ukuti ulepita mu mafya. Kabili no kukusakamana, ‘akulakusakamana.’ (1 Petro 5:7) Nga ca kutila uleumfwa ukuti uli no mulandu, uleibukisha ukuti ‘Lesa alicila umutima obe kabili alishiba fyonse.’ (1 Yohane 3:20) Naishiba ne cilengele ukuti usakamikwe ukucila ne fyo we mwine wishibe, kabili kuti apwisha na mafya ayakusakamike.

Nga ca kuti watwalilila ukuba no bulanda, nalimo kuti bwaba bulwele bwa kusakamikwa.d Nga e fyo cili, kuti caba bwino ukuya ku cipatala pa kuti bayakupima. Ukusuulako ku bwafya ukwete kuti caba kwati kukusha iciunda ca cilimba muli motoka pa kuti wilaumfwa icongo ico injini ilepanga. Kanshi icingacilapo ukuwama kwesha na maka ukupwisha ubwafya. Ala tapali umulandu wa kulaumfwila insoni pa bwafya ukwete. Abacaice abengi ababa na masakamika na malwele yambi ayapalako balabafwa no kubaposha.