Icipandwa 1

Bushe Ninkula uwa Kuti Ntampe Ukwishisha?

“Fingi ifilenga ukuti ndefwaya umulumendo wa kwishishanya nankwe. E lyo abalumendo abamoneka bwino na bo bengi sana.”—E fyalandile Whitney.

“Abakashana bamo besa fye abapama no kunjeba ukuti tuleishishanya, ica kuti ndafwaya fye no kusumina. Nomba teti njipushe abafyashi bandi, pantu ninjishiba ifyo bengalanda.”—E fyalandile Phillip.

ABALUMENDO na bakashana balafwaisha ukuba pamo nga nabatemwana, e lyo limo batendeka fye ukutemwana ilyo bali abaice. Umfwa ifyo Jenifa alandile, atile: “Natampile ukufwaya uwa kwishishanya nankwe ninshi ndi fye ne myaka 11.” Brittany na o alandile ukuti: “Nga uli mwana we sukulu, e lyo tawakwata umulumendo nangu umo uwa kwishishanya nankwe, ciba kwati walishishita!”

Nga iwe uletipo shani? Bushe naukula uwa kuti utampe ukwishisha? Pa kwasuka ici cipusho, tufwile intanshi ukwasuka icipusho ca kuti:

Bushe “Ukwishishanya” Calola Mwi?

Conga icasuko kuli ifi fipusho:

Tutile lyonse uba fye no mulumendo nangu umukashana umo wine. Bushe ifi nge fyo ucita, ninshi uleishisha?

□ Ee

□ Iyo

Tutile nautemwa umulumendo nangu umukashana. Cila bushiku imiku iingi ulamulembela utumashiwi pa foni nangu limbi ulalanda sana nankwe pa foni. Bushe nga ulecita ifi ninshi uleishisha?

□ Ee

□ Iyo

Lyonse fye nga waya mu kwangala na banobe usalapo fye umulumendo umo wine nangu umukashana umo wine. Bushe nga ulecita ifi ninshi uleishisha?

□ Ee

□ Iyo

Nalimo tacacikwafya ukwasuka icipusho ca kubalilapo. Limbi wacitala watontonkanyapo pa kwasuka icipusho ca bubili ne ca butatu. Bushe ukwishishanya calola mwi? Ukwishishanya, kuulaba no muntu umo wine uo mutemwanene nankwe. Kanshi icasuko ku fipusho fyonse fitatu ni ee. Nampo nga ni pa foni e po mulelanshanishisha utumalyashi twa citemwiko no mulumendo nangu umukashana nangu nga ni pa kanwa nkati, nangu nga ni mu bumfisolo, kulila fye lyashi lya citemwiko mulelanda, ninshi muleishishanya. Nomba bushe naukula uwa kuti utampe ukulaishisha? Nga watontonkanya pa mepusho yatatu, walamona we mwine nga ca kuti naukula uwa kutendeka ukulaishisha.

Cinshi Ulefwaila Ukulaishisha?

Mu fyalo ifingi abantu baishiba ukuti ukwishishanya e nshila isuma iyo abantu babili bengeshibaninamo bwino. Lelo icacindama icifwile ukulenga umulumendo no mukashana baleishishanya, kufwaya ukuti bamone nga kuti baupana.

Lelo twalishiba ukuti abanobe bamo bamona kwati ukwishishanya takwacindama sana. Nalimo batemwa fye ukuba no mukashana nangu umulumendo uo batemwa sana, lelo tabatontonkanya na pa kuupana. Bamo nalimo kuti balemona umulumendo nangu umukashana nga filya bengamona icikombe nangu icipe ico bengatemwa ukulalangisha ku bantu bonse pa kuti babacindike. Kwena bucibusa bwa musango uyu ilingi line tabukokola, bulapwa bwangu. Umukashana umo, Heather, atile: “Abantu abengi abatampa ukwishishanya bwaice bwaice balaleka ukwishishanya nga papita fye umulungu umo nangu ibili. Batampa ukulamona ukwishishanya kwati kwangala fye, lelo amano ya musango uyu tayawama nakalya, pantu nga babelesha ukulacita ifi, kuti baisa mu kulaleka abena mwabo apabula umulandu.”

Kanshi nga ca kuti uleishisha, uo uleishishanya nankwe kuti akutemwa ica kuti alatontonkanya fye pali iwe. E ico kanshi nga uleishisha ufwile ukwishiba ukuti ico ulecitila ifi, kufwaya ukuupana na uo uleishishanya nankwe. Tala tontonkanya: Bushe kuti watemwa umuntu ukulakwangasha kwati ca kwangasha ca mwana ica kuti inshita fye iili yonse kuti acipoosa? Umukashana we shina lya Chelsea atile: “Limo limo mu mutima wandi ntila fye ukwishishanya kwangala fye, lelo te fyo caba, pantu limbi umunobe ena nabikako sana mano.”

Bushe Uli ne Myaka Inga Iwe Wine?

Myaka inga iyo ulemona ukuti e yo umulumendo nangu umukashana engatendekelapo ukwishisha? ․․․․․

Nomba ipusha abafyashi bobe icipusho cimo cine, ulembe ne fyo balakweba. ․․․․․

Kwena imyaka wacilemba pa kubalilapo nalimo naiceepa pa yo abafyashi bacikweba. Nelyo limbi te fyo! Nalimo na iwe waba pa balumendo na bakashana abengi aba mano, abashifwaya ukutampa bwangu ukwishishanya lelo balalolela mpaka ilyo abene bakamona ukuti nabakula. E fyo na Danielle, uuli ne myaka 17 asalilepo ukucita. Atile: “Nga natontonkanya ifyo nali imyaka ibili iyapitapo, ne fyo nali no kufwaya mu uo nali no kulaishishanya nankwe kuti fyapusana sana ne fyo ningafwaya pali ino nshita. Kwena nangu fye ni pali ino ine nshita nshilaishiba ifyo ningasala bwino uwa kwishishanya nankwe. Nga papitako imyaka, namona no kuti nomba ninkula mu mano e lyo ningatampa ukwishishanya no mulumendo.”

Kwaliba umulandu na umbi uo cawamina ukulolela. Baibolo ilanda pa nshita ilyo abalumendo na bakashana baba sana no lunkumbwa ulwa banakashi nangu ulwa baume, ukuti ni nshita ya “mushinku wa bwaice.” (1 Abena Korinti 7:36) Nga ca kuti uli mulumendo nangu umukashana uwafika pali uyu mushinku e lyo watemwa ukulaba sana no mukashana nelyo umulumendo, insuuna kuti yacila mu cipimo ica kuti, kuti wacita ne cabipa. Abanobe bena nalimo tabamona ukuti cisuma ukulolela. Abengi balafwaya sana ukumfwa ifyo cumfwika ukulaalapo no mwaume nangu umwanakashi. Nomba iwe taulingile ukubakonkelela! (Abena Roma 12:2) Pantu na kuba Baibolo ikweba ukuti “fulumuka ubulalelale.” (1 Abena Korinti 6:18) Nga walolela wacila na pa mushinku wa bwaice, kuti ‘watalusha ububi ku mubili obe.’—Lukala Milandu 11:10.

Bushe Naukula uwa Kuti Uupe Nelyo Ukuupwa?

Pa kuti wasuke bwino ici cipusho, utale uipushe we mwine pa kuti wishibe ifyo waba. Tontonkanya pa fyakonkapo:

Ifyo wikala na bantu bambi. Bushe wikala shani na bafyashi bobe na bamunonko? Bushe ilingi line pa kulanda ifyo uletontonkanya ukuti e filungeme ulakalipa ica kuti no kuponta walaponta? Bushe balupwa obe, kuti batila ati waba shani? Ifyo wikala na balupwa obe e fyo wingeshibilako ifyo ukalaikala no mwina mobe.—Belenga Abena Efese 4:31.

Ifyo waba. Bushe walisansamuka nangu limbi tawasansamuka? Bushe ufwaya fye ukucita ifintu ukulingana ne fyo we mwine ulefwaya, taufwaya ukumfwa kuli bambi? Bushe ulateka umutima ifintu nga fya-afya? Bushe walitekanya? Nga naukwata ifisabo fya mupashi wa kwa Lesa pali ino nshita ninshi kuti fyakwafwa ukuipekanishisha libela ifyo wingesaba nga waupa nelyo ukuupwa.—Belenga Abena Galatia 5:22, 23.

Ifya kubomfya indalama. Bushe walishiba ukubomfya bwino indalama? Bushe ilingi line ulakwata inkongole? Bushe ulakokola pa kampani nga waingila incito? Nga taukokolapo, cinshi cilenga? Bushe ni ncito ishiwama nangu bene ba ncito? Nangu ni we wakwata fye ubwafya pa mulandu wa misango yobe iyo ufwile ukuleka? Nga tawaishiba ifya kubomfya bwino indalama shobe, teti wishibe ifya kubomfya bwino indalama sha lupwa.—Belenga 1 Timote 5:8.

Bucibusa na Lesa. Nga ca kuti uli Nte ya kwa Yehova, finshi ulecita pa kuti utwalilile ukuba cibusa wa kwa Lesa? Bushe ulabelenga Icebo ca kwa Lesa, ukuya mu kushimikila, e lyo no kwasukapo pa kulongana kwa Bwina Kristu ukwabula uwa kukupatikisha? Iwe ufwile ukuba umuntu uwakosa mu kupepa Lesa pantu uo ukoopa nangu ukuupwako alingile ukuba muntu uwakosa mu kupepa Lesa.—Belenga Lukala Milandu 4:9, 10.

Ifyo Wingacita

Umuntu nga alekupatikisha ukutendeka ukwishishanya, cimo no kukupatikisha ukuya mu kulemba amashindano ayo ushi-ipekenye bwino ukuyaikalila. Te kuti ciwame ukukupatikisha ukucita ico ushi-ipekenye ukucita! Ulingile ukupoosa inshita iikalamba pa kubelenga pa kuti wishibe ifya kuyalemba pa mashindano.

E fyo no kwishishanya kwaba. Nge fyo twamona, ukwishishanya te cintu ca kutwalilako umusamwe. Kanshi ilyo ushilaeba umuntu ukuti muleishishanya nankwe, ulingile intanshi ukwishiba bwino bwino ilyashi lyacindama, ne lyo lyashi, kwishiba ifyo wingapanga bucibusa na bantu. Ku ntanshi ilyo ukasanga umuntu uukakulinga, ukeshiba bwino ifyo wingacita pa kuti mukaleumfwana bwino no yo cibusa. Na kuba, icilenga ukuti icupo cibe bwino mulandu wa kuti bonse babili balomfwana.

Tacilepilibula ukuti ilyo ulelolela ukuti ukule pa kuti utampe ukwishisha ninshi tawakakwate ubuntungwa. Lelo ukakwata ubuntungwa ubukalenga ukuti ‘ulesekelela ilyo ucili umulumendo.’ (Lukala Milandu 11:9) Kabili ukakwata ne nshita ya kukula no kukosha bucibusa bobe na Lesa.—Inyimbo sha Bulanda 3:27.

Kwena, ilyo ushilatampa ukwishishanya no uli onse, kuti uleipakisha ukwangalila capamo na balumendo nelyo na bakashana. Bushe kuti wacita shani pa kuti uleangala bwino na bo? Kuti muleangalila capamo na balumendo nelyo na bakashana ukubikako fye na bakalamba. Umukashana uwe shina lya Tammy alandile ukuti: “Ala ukwangalila capamo nge fi cilawama sana. Cisuma ukukwata ifibusa ifingi.” Monika na o wine alisuminishe ifyo Tammy alandile. Atile: “Nga muleangalila capamo cilawama sana, pantu kuti waishiba ifyo abantu abengi baaba.”

Nomba nga walungama fye umuntu umo ukwabula ukutekanya, nalimo ku ntanshi nga kwaisacitika fimo kuti waisaiseka. E co kanshi wisuswa, uteke fye umutima. Kanshi ili ulelolela ukuti ukule ufwile ukwishiba ifya kupanga ifibusa ne fyo wingatwalilila ukuba icibusa cisuma. Ku ntanshi nga wasanga uwa kwishishanya nankwe, ukeshiba bwino ifyo waba e lyo ukasala na bwino umuntu uo ulefwaya ukuupana nankwe.

BELENGELAPO NA FIMBI PALI ILI LYASHI MWI BUUKU 1, MU FIPANDWA 29 NA 30

ILEMBO

“Uwacenjela alalolekesha apo alenyanta.”—Amapinda 14:15.

IFYO WINGACITA NI FI

Nga ulefwaya ukutendeka ukwishisha nangu nga ulefwaya uwa kuupana nankwe, belenga 2 Petro 1:5-7, usalepo imibele imo iyo ufwile ukukwata. Ilyo papita umweshi umo, mona nga naukwata iyo mibele.

NAWISHIBA . . . ?

Abafwailisha pa fyupo basanga ukuti abengi aboopana ilyo tabalati bakumanye imyaka ya kufyalwa 20 ilingi line balalekana mu myaka fye isano.

IFYO NDEFWAYA UKUCITA!

Ilyo ndeipekanya ukuupa nelyo ukuupwa, ningile ukukwata imibele yakonkapo: ․․․․․

Ifyo ningacita pa kuti nkwate iyi mibele ni fi ․․․․․

Ifyo ningatemwa ukwipusha abafyashi bandi pali ili lyashi ni fi ․․․․․

ULETIPO SHANI?

● Bushe ni lilali wingangalila pamo na bakashana nangu abalumendo?

● Bushe nga waumfwa ukuti umwaice obe alefwaya uwa kwishishanya nankwe bwaice bwaice, mano nshi wingamupandako?

● Nga ca kuti uo uleishishanya nankwe aishiba ukuti taulepanga ukuupana nankwe, bushe akoomfwa shani?

[Amashiwi pe bula 18]

“Mufwile ukutemwana no muntu uo ulefwaya ukulaishishanya nankwe, kabili mufwile ukuba ne pange lya kwisaikala pamo. Ico ulingile ukubikako sana amano, muntu, te kwishishanya fye iyo.’’—E fyalandile Amber

[Icikope pe bula 16, 17]

Nga taulepaanga ukuupana no muntu uo uleishisha, ninshi waba ngo mwana uwangasha ica kwangasha icipya panono fye no kucipoosa acipoosa

Icipandwa 2

Bubi Nshi Bwaba mu Kwishishanya mu Bumfisolo?

Jesika taishibe ifya kucita pa bwafya akwete. Ubu bwafya bwatendeke ilyo Jeremi, uo balesambilila nankwe, atendeke ukumufwaya. Atile: “Ala uyu mulumendo alemoneka bwino sana, e lyo abanandi balenjeba ukuti tawakabale ausangapo umulumendo waba ngo yu. Abakashana abengi balamufwaya nomba alabakaana. Nine fye aatemenwe.”

Ukwabula no kupoosa inshita, Jeremi aebele Jesika ukuti bakaye mu kwangala. Jesika amwebele ukuti apo ni Nte ya kwa Yehova tabakamusuminishe ukulaishishanya no muntu uupepa kumbi. Uyu mukashana atile: “Nomba Jeremi anjebele ifyo twingacita. Alandile ukuti, ‘Bushe te kuti tuleishishanya fye ukwabula ukuti abafyashi bobe beshibe?’”

BUSHE nga ca kuti umuntu uo utemenwe akweba amashiwi ya musango uyu, kuti wa-asuka shani? Nalimo kuti wapapa ukuti Jesika alisumine ifyo Jeremi amwebele. Atile: “Ine ico naishibe ca kuti nga natendeka ukwishishanya nankwe e lyo ningamwafwa no kuti atemwe Yehova.” Nomba bushe ifintu fyaishileba shani? Twalayumfwila ku ntanshi. Ica ntanshi, natumfwe icilenga bamo ukulaishishanya mu bumfisolo.

Icilenga

Cinshi cilenga bamo ukulaishishanya mu bumfisolo? Umulumendo umo, David, alandiilepo fye ati, “Icilenga ukuti belaebako abafyashi, ni co nga baishiba kuti babalesha.” Jeni alandile na pali cimbi icingalenga. Atile: “Ukwishishanya mu bumfisolo e nshila wingalangilamo ukuti taulefwaya bambi balekutungulula. Nga ulemona ukuti naukula, nomba bambi tabalemona ukuti naukula, e cilenga ukufwaya ukulaitungulula no kukanaebako abafyashi ifyo ulecita.”

Finshi fimbi ifingalenga ukuti bambi baleishishanya mu bumfisolo? Nga naufishiba, filembe pe samba.

․․․․․

Ufwile walishiba ukuti Baibolo ikweba ukulaumfwila abafyashi bobe. (Abena Efese 6:1) E ico, abafyashi nga tabalefwaya ukuti uleishisha, ninshi pali ico bakwebela ifyo. Na lyo line, taulingile ukumona kwati nga watampa ukutontonkanya ifili pe samba ninshi taumfwa:

● Ndemona kwati nine fye ne ushakwata uwa kwishishanya nankwe.

● Umuntu ntemenwe tatupepa nankwe.

● Ndefwaya ukulaishishanya no Mwina Kristu munandi nangu ca kuti nshilakula uwa kuti ngupe nangu ukuupwa.

Ufwile nawishiba ifyo abafyashi bobe bengakwasuka nga wabeba ifyo uletontonkanya. E lyo kabili mu mutima, nawishiba no kuti ifyo abafyashi bengakweba fishinka. Limbi kuti uleumfwa nga fintu umukashana uwe shina lya Manami aumfwile, uwatile: “Mu mutima ndafwaya sana ukulaishishanya no mulumendo ica kuti ifi nshakwata wa kwishishanya nankwe, ng’umfwa kwati pali icalubana. Abaice abengi nga baumfwa ukuti kwaliba na bashakwata aba kwishishanya na bo cilabapesha amano. E lyo kabili, mwilamona kwati cilomfwika bwino ukukanakwata uwa kwishishanya nankwe!” Abomfwa nge fi uyu mukashana alanda e batampa ukwishishanya ukwabula no kuti abafyashi babo beshibe. Cinshi cilenga ukuti abafyashi beishiba?

“Batwebele Ukuti Twikasokolola Ukwishishanya Kwabo”

Amashiwi ya kuti “ukwishishanya mu bumfisolo” yalelangilila fye ukuti abacite fyo balabeepa pa kuti batwalilile ukulaishishanya. Bamo pa kuti baleishishanya mu bumfisolo, batumishanya fye amafoni nangu ukulembeshanya pa Intaneti. Nga bali pa bantu, umuntu kuti amona fye kwati no kumfwana tabomfwana, nomba ifyo balembeshanya pa Intaneti, na mafoni batumishanya, e lyo no tumashiwi twa pa foni uto balembeshanya, fyena filangilila fye ukuti baleshishanya.

Inshila na imbi, ya kuya mu kwangilila pamo ku cifulo cimo, e lyo kulya kwine bali e ko bayaba babili babili. James atile: “Bushiku bumo balitwitile abengi ukuyakumanina pa cifulo cimo, e lyo twamona fye ukuti kanshi babili balipangene ukuti babe pamo. Kabili aba babili batwebele ukuti twikasokolola ukwishishanya kwabo.”

Ilingi line nge fi fine James alandile, pa kwishishanya mu bumfisolo, kulaba ukumfwana na banobe. Karo atile: “Ilingi line, kulabako umunobe nangu fye umo uwishiba ifilecitika nomba te kuti ashimike pantu nga asokolola inkaama kuti akalifya abanankwe.” E lyo limo limo kulaba no kubeepa fye ubufi ubwafita fititi. Beti uuli ne myaka 17, alandile ukuti: “Abalumendo na bakashana abengi balabeepa abafyashi babo uko baya pa kuti bengalaishishanya mu bumfisolo.” E fyo na Misaki, uuli ne myaka 19, alecita. Atile: “Nalepangila limo ifyo nali no kubeeba. Te muli fyonse nalebabeepa pantu nshalefwaya ukuti bansuule, nalebabeepa fye nga ndeya mu kwishishanya no mulumendo.”

Amafya Yaba mu Kwishishanya mu Bumfisolo

Nga ca kuti ulefwaya ukulaishishanya mu bumfisolo, nangu nga walitampa kale, ulingile ukuipusha ifi fipusho fibili:

Bushe finshi fikafuma muli ifi ndecita? Bushe ulefwaya ukuupana no yo muntu nomba line? Evan, uuli ne myaka 20 atile: “Umuntu nga aleishisha lelo talepanga ukuupana na untu aleishishanya nankwe, kuti aba ngo muntu uulesombwesha ifipe lelo taleshitisha.” Cinshi cingacitika ku o aleishishanya nankwe? Amapinda 13:12 yatila: “Icile-enekelwa nga cakokola ukwisa cilalwalika umutima.” Bushe kuti watemwa ukulwalika uo watemwa umutima? Cimbi na co, ni ci: Nga uleishisha mu bumfisolo abafyashi bobe na bakalamba bambi abakutemwa tabakakupandeko amano pantu tabakeshibe ifyo ulecita. E ico, limbi kuti calenga wacita fye no bulalelale.—Abena Galatia 6:7.

Bushe Yehova Lesa aleumfwa shani pali ifi ndecita? Baibolo ilanda ukuti: “Ifintu fyonse fyaba ubwamba kabili fyaba pa mbilibili ku menso ya uyo tukalubululako.” (AbaHebere 4:13) E ico nga ca kuti ulefisa ukwishishanya kobe nangu ukwa munobe, Yehova ena alishiba kale ukuti e fyo ulecita. Kabili nga ca kuti ulebeepa, ninshi nawishiba no kuti ico ulecita nacibiipa. Yehova Lesa alipata sana ubufi. Na kuba, “ululimi lwa bufi” lwaba pa fintu ifikalamba ifyalembwa mu Baibolo ifilenga Lesa ukumfwa ububi!—Amapinda 6:16-19.

Ifyo Wingacita pa Kuti Uleke Ukwishishanya mu Bumfisolo

Ala kuti wacita bwino sana nga ca kuti waebako abafyashi bobe nangu Umwina Kristu umukalamba pa kwishishanya kobe ukwa mu bumfisolo. Kabili nga ca kuti umunobe aleishishanya no muntu umbi mu bumfisolo, wifisa ilyo lyashi pantu ninshi na iwe ukakumwako ku lubembu alecita. (1 Timote 5:22) Bushe kuti waumfwa bwino nga ca kuti ifyabipa fyaisacitikila umunobe? Bushe te kuti ube no mulandu na iwe wine?

Tutile umunobe alilwala ubulwele bwa shuga e lyo alelya ifya kulya ifyalowa ifingi mu bumfisolo. Nga ca kuti waishiba ukuti ifi e fyo umunobe acita, e lyo nomba akweba ukuti wikebako uuli onse, kuti wacita shani? Cinshi wingabikako sana amano, bushe ni ku kusunga inkaama nelyo ku kucitapo cimo pa kuti umupusushe?

Kanshi na iwe nga walikwata umunobe uuleishishanya mu bumfisolo ninshi uli kwati muntu uwishibe ukuti umulwele wa shuga alelya ifyo ashilingile ukulya. Witiina ukuti umunobe akakupata nga wamusoselela. Ku ntanshi, nga ca kuti umunobe ni cibusa wa cine, akeluka ukuti ico wacitiile fi, walefwaya fye ukumupususha.—Amalumbo 141:5.

Bupusano Nshi Bwaba pa Kwishishanya mu Bumfisolo no Kusunga Inkaama?

Twalishiba ukuti umuntu nga tebeleko bambi ukuti aleishisha, te lyonse cilola mu kuti ninshi alebeepa. Tutile umulumendo no mukashana balefwaya ukuti beshibane, nomba kwena pali ino nshita, tabalefwaya ukuti abantu abengi beshibe ifilecitika. Nalimo, kuti balatontonkanya nge fyo umulumendo Tomasi alandile ukuti “tabalefwaya abantu balebepusha fye lyonse ifipusho fya kubatumfya pamo nga, ‘Bushe ni lilali mukopana?’”

Kwena abantu nga e balekupatikisha, kuti cabipa. (Ulwimbo lwa Nyimbo 2:7) E ico, bamo nga e lyo baletendeka fye ukwishishanya, tabafwaya abantu bambi ukwishiba. (Amapinda 10:19) Anna, uuli ne myaka 20, alandile ukuti: “Abantu abengi nga tabeshibe ninshi kuti mwakwata inshita ya kwishiba nga cine cine muli no kutwalilila. Nga mwaishiba, e lyo mwingeshibishako abantu na bambi.”

Lelo, cilubo ukufisa abantu abalingile ukwishiba ukuti muleishishanya, pamo nga abafyashi bobe nangu abafyashi ba muntu muleishishanya nankwe. Pantu kwena nga ca kuti taulefwaya ukwebako abafyashi ukuti muleishishanya, ninshi ufwile ukuipusha we mwine umulandu ushilefwaila ukuti beshibe. Bushe icingalenga ukukanabebako, ni co nawishiba ukuti pali mulandu uo abafyashi bobe bengakulesesha?

“Nalishibe Ico Nalingile Ukucita”

Ilyo Jesika, ulya tulandilepo pa kubala, aumfwile icacitikile Umwina Kristu umbi uwaleishisha mu bumfisolo, alilekele ukulaishishanya na Jeremi. Jesika atile: “Ilyo naumfwile ifyacitikile ulya Mwina Kristu, nalishibe ifyo nalingile ukucita.” Bushe calyangwike ukuleka ukwishishanya? Iyo! Jesika alandile ukuti: “Takwali mulumendo na umbi uo natemenwe ngo yu. Nalelila fye cila bushiku pa milungu iingi.”

Lelo, Jesika alishibe ukuti alitemwa Yehova. Kabili nangu ca kuti alifumineko mu nshila panono, alefwaya nga nshi ukulacita icalungama. Umuye nshiku, umutima walilekele ukukalipa pa fyo balekele ukwishishanya na ulya mulumendo. Jesika alandile ukuti: “Pali ino nshita, bucibusa bwandi na Yehova bwalikoselako. Ndatasha nga nshi pa fyo Lesa atweba amafunde ayo tulingile ukulakonka lilya line fye tuleyakabila!”

ILEMBO

“Tufwaya ukuba aba cishinka muli fyonse.”—AbaHebere 13:18.

IFYO WINGACITA NI FI

Taulingile ukwishibisha abantu bonse ukuti uleishisha. Lelo ulingile ukwebako abafwile ukwishiba. Kabili ilingi line, abafwile ukwishiba, bafyashi bobe e lyo na bafyashi ba munobe uo muleishishanya nankwe.

NAWISHIBA . . . ?

Abantu pa kuti batwalilile ukulaumfwana bafwile ukucetekelana. Nga ca kuti uleishishanya no muntu umbi mu bumfisolo ninshi ulebeepa abafyashi bobe e lyo kabili icibusa ca musango uyo tacawama.

IFYO NDEFWAYA UKUCITA!

Nga ca kuti ndeishishanya no Mwina Kristu munandi mu bumfisolo, ifyo ningacita ni fi ․․․․․

Nga ca kuti umunandi aleishisha mu bumfisolo, ifyo nkacita ni fi ․․․․․

Ifyo ningatemwa ukwipusha abafyashi bandi pali ili lyashi ni fi ․․․․․

ULETIPO SHANI?

● Tontonkanya pa mashiwi yali mu filembo fyafiita pe bula 22. Bushe palipo amashiwi ayalelondolola ifyo utontonkanya limo limo?

● Kuti wacita shani pa kupwisha ubu bwafya ukwabula ukuti uleishisha mu bumfisolo?

● Nga ca kuti walishiba ukuti umunobe aleshishanya no muntu umbi mu bumfisolo, kuti wacita shani, kabili mulandu nshi wingacitila ifyo?

[Amashiwi pe bula 27]

“Nalilekele ukwishisha mu bumfisolo. Kwena, cila bushiku nga twamonana na ulya mulumendo ku sukulu, calenkalipa. Lelo Yehova Lesa alishiba ifingi ificitika. Yehova e o tulingile fye ukucetekela.’’—E fyalandile Jesika

[Icikope pe bula 25]

Nga ca kuti ulefisa ukuti umunobe aleishisha mu bumfisolo, ciimo no kukanalanda ukuti umunobe uwalwala shuga alelya ifya kulya ifyalowa ifingi