• “Nauwa, Babele”
    Ukusesema kwa kwa Esaya—Ulubuuto lwa Bantu Bonse 1

    • 5. Ni shani ifyo Babele aisaishibikwa ukuti ‘alafutika’ kabili ‘alapumpunta’?

      5 Mu nshiku sha kwa Esaya Babele talaba calo cakwatisha amaka, lelo Yehova namona kale ukuti lintu akabe fyo, akomya amaka. Esaya akonkanyapo ati: “Icimonwa cayafya calongolwa kuli ine: Apo uufutika acili alefutika, kabili uupumpunta acili alepumpunta.” (Esaya 21:2a) Cine cine Babele akapumpunta no kufutika inko akacimfya, ukusanshako na Yuda. Abena Babele bali no kupumpunta Yerusalemu, ukutapa itempele lya uko, no kusenda abantu bunkole ku Babele. Kulya, aba bankole bapelelwa bali no kufutikwa, ukupumiiwa pa mipepele yabo, kabili tabakakwate ne subilo lya kubwelela ku calo cabo.—2 Imilandu 36:17-21; Amalumbo 137:1-4.

      6. (a) Kuteta nshi Yehova akapwisha? (b) Ni nko nshi casobelwe fyo e shili no kusansa Babele, kabili ici cafishiwapo shani?

      6 Cine cine, Babele nalinga sana ukupokelela “icimonwa cayafya,” icilepilibula ukuti ali no kupita mu bwafya. Esaya akonkanyapo ati: “Nina, sansa, we Elamu! candila, we Madai! nkatalalika ukuteta konse.” (Esaya 21:2b) Abatitikishiwe kuli ubu buteko bwa kufutika bali no kutauluka. Ukuteta kwabo kukasuka akupwa! (Amalumbo 79:11, 12) Bushe uku kutauluka kukafuma kwi? Esaya alumbula inko shibili ishili no kusansa Babele: Elamu na Madai. Ilyo pakapita imyaka 200, mu 539 B.C.E., Koreshe umwina Persia ali no kutungulula imilalo yapuminkana iya bena Persia na bena Madai ku kulwisha Babele. Kumfwa kuli Elamu, ishamfumu sha Persia shikapoka iciputulwa cimo ica cilya calo pa ntanshi ya 539 B.C.E.a Kanshi imilalo ya bena Persia ikasanshamo na bena Elamu.

  • “Nauwa, Babele”
    Ukusesema kwa kwa Esaya—Ulubuuto lwa Bantu Bonse 1

    • a Inshita shimo Koreshe Imfumu ya Persia yaleitwa “Imfumu ya Anshan,” iyali citungu nelyo umusumba mu Elamu. Abena Israele ba mu nshiku sha kwa Esaya, ishali mu mwanda wa myaka uwalenga 8 B.C.E., napamo tabaishibe Persia, lelo balishibe Elamu. Napamo uyu e mulandu wine Esaya alumbwila Elamu mu cifulo ca Persia.