Watchtower LAIBRARE YA PA INTANETI
Watchtower
LAIBRARE YA PA INTANETI
Cibemba
  • BAIBOLO
  • IMPAPULO
  • UKULONGANA
  • Akalanda ka Cibili—Imilalo ya ba Pali Bakabalwe
    Ukusokolola—Akalume ka Kuko Kakalamba Nakapalama!
    • 6. Ni shani fintu Yohane alondolola imilalo ya ba pali bakabalwe intu amona mu kukonkapo?

      6 “Ne mpendwa ya milalo ya ba pali bakabalwe yali imyanda mishila ibili (naumfwile impendwa ya iko). Kabili e fyo namwene bakabalwe mu cimonwa, na baikelepo abali ne fya kucinge fifuba ifyakashika ngo mulilo, ne fya kafiifi, ne fya [libwe lya mingu, “NW”]; ne mitwe ya bakabalwe yali nge mitwe ya nkalamo, na mu tunwa twabo mwafumo mulilo ne cushi ca [libwe lya mingu, “NW”]. Kuli ifi [finkunka] fitatu [baipaileko] icakaniko ca pali fitatu ica bantu, ku mulilo uyo, ne cushi ico, ne [libwe lya mingu, “NW”] ifyafuma mu tumwa twabo.”—Ukusokolola 9:16-18.

      7, 8. (a) Ni pe samba lya kutangilila kwa butungulushi bwa bani apo aba pali bakabalwe babulukutila? (b) Ni mu nshila nshi umo aba pali bakabalwe bapalila makanta wabatangilile?

      7 Mu kumonekesha, aba pali bakabalwe babulukutila pe samba lya butungulushi bwa bamalaika bane. Mwandi ca kumoneka cakulengo mwenso! Elenganya ukwankulako kobe nga wali ica kulasapo ca ba pali bakabalwe ba musango yo! Ukumoneka kwa ciko kwine kuti kwalengo munsokwe mu mutima obe. Bushe wacimona, nangu ni fyo, ifyo aba aba pali bakabalwe bapalana na makanta atangilileko? Makanta apala bakabalwe; mu ba pali bakabalwe mubamo bakabalwe. Fyonse, lyene, fyabimbwa mu micitile ya nkondo ya teokratiki. (Amapinda 21:31) Makanta akwete ameno yapala aya nkalamo; bakabalwe ba pali bakabalwe bakwete imitwe iyapala inkalamo. Fyonse muli fyo fyakakililwa mu Nkalamo yashipa iya mukowa wa kwa Yuda, Yesu Kristu, uwaba Intungulushi yabo, Mushika, ne ca Kumwenako.—Ukusokolola 5:5; Amapinda 28:1.

      8 Fyonse makanta na ba pali bakabalwe bakana mu mulimo wa kwa Yehova uwa bupingushi. Makanta afumine mu cushi icalangishe akalanda no mulilo wa bonaushi kuli Kristendomu; ukutula mu tunwa twa bakabalwe, mufumamo umulilo, icushi, ne libwe lya mingu. Makanta akwete ifya ku cinge cifuba fya cela, ukulangisho kuti imitima yabo yalicingililwe ku kuipeelesha ku bulungami bushipetama; aba pali bakabalwe bafwele ifya ku cinge cifuba ifyakashika, ifya fitulukila, ne fya munkubuyu, ukulangisha umulilo, icushi, ne libwe lya mingu ifya bukombe bwa bupingushi ubwabamo imfwa ubufuma mu tunwa twa bakabalwe. (Linganyako Ukutendeka 19:24, 28; Luka 17:29, 30.) Makanta akwete imicila iyapala iya bakaliŋongo ku kulungulusha; bakabalwe bakwete imicila iyapala insoka ku kwipaya! Cimoneka ukuti icatendekwe kuli makanta cili no kukonkelelwa ku ba pali bakabalwe mu kufulilako kwakosa ku kupwililika.

      9. Cinshi ico aba pali bakabalwe balangilila?

      9 E co, cinshi ico abo aba pali bakabalwe balangilila? Pamo nge fyo ibumba lyasubwa lya buYohane lyatendeke ukubilisha kwapalo kwa ntandala ukwa bupingushi bwa kwa Yehova ubwa cilandushi ca bulesa ukulwisha Kristendomu, ukuba no bulashi bwa ‘kusuma no kucena,’ e co kuti twacetekela ibumba limo line ilya mweo ukubomfiwa mu ‘kwipaya,’ uko e kuti, mu kulenga ukwishibikwa ifyo Kristendomu na bashibutotelo bakwe balifwa umupwilapo lwa ku mupashi, ukupooswa na Yehova kabili bapekaniwa kwi “lungu lya mulilo” lya bonaushi bwa ciyayaya. Mu cine cine, conse ica Babiloni Mukalamba cilingile ukuloba. (Ukusokolola 9:5, 10; 18:2, 8; Mateo 13:41-43) Ukutangilila ubonaushi bwakwe, nangu cibe fyo, ibumba lya buYohane libomfyo “lupanga lwa ku [mupashi] ulo e cebo ca kwa Lesa,” mu kusansalika imibele ya Kristendomu yapale mfwa. Bamalaika bane na banina pali bakabalwe bapeelo butungulushi kuli uku kwipaya kwa cimpashanya kwa “cakaniko ca pali fitatu ica bantu.” (Abena Efese 6:17; Ukusokolola 9:15, 18) Ici cilangisha ukuteyanya kwalinga no butungulushi bwa teokratiki pe samba lya bwangalishi bwa kwa Shikulu Yesu Kristu lintu impuka ipuutamo umwenso ya bakabilisha ba Bufumu ileya ku ntanshi ku bulwi.

      Imyanda Mishila Ibili ya Myanda Mishila

      10. Ni mu mano nshi kwabelako imyanda mishila ibili ya myanda mishila ya ba pali bakabalwe?

      10 Ni shani kwingabako imyanda mishila ibili iya myanda mishila ya ba pali bakabalwe? Umwanda mishila waba 10,000. E co imyanda mishila ibili ya myanda mishila kuti yaisa kuli 200 milioni.a Mu kubamo insansa, kwabako nomba amamilioni ya bakabilisha ba Bufumu, lelo impendwa yabo yapelebela nga nshi ukufika ku myanda mamilioni! Ibukisha, nangu ni fyo, amashiwi ya kwa Mose pa Impendwa 10:36 ayatila: “Mwe Yehova, bweleleni ku ba myanda mishila ba mikowa ya kwa Israele.” (Linganyako Ukutendeka 24:60.) Ico kuti capilibula, ukukonke shiwi, ‘Bweleleni ku makumi ya mamilioni aya kwa Israele.’ Israele, nangu cibe fyo, bali fye impendwa apepi na mamilioni yabili ukufika kuli yatatu mu kasuba ka kwa Mose. Cinshi, lyene, ico Mose alesosa? Ukwabulo kutwishika akwete mu muntontonkanya ukuti abena Israele bakaba ababulwo kupendwa nge “ntanda sha mu mulu, kabili ngo musensenga uuli pa nembenembe ya bemba,” ukucila pa kupendwa. (Ukutendeka 22:17; 1 Imilandu 27:23) E co abomfeshe ishiwi lya “umwanda mishila” ukulangisha impendwa iikalamba ishalumbulwa. Muli fyo, The New English Bible ipilibula ici cikomo ukuti: “Tusha, SHIKULU wa makana iminshipendwa ya kwa Israele.” Ici cumfwana no bulondoloshi bwa cibili ubwe shiwi lya “umwanda mishila” lisangwa mu madikishonari ya ciGreek ne ciHebere butila: “cinkupiti uushingapendwa,” “cinkupiti.”—The New Thayer’s Greek-English Lexicon of the New Testament; A Hebrew and English Lexicon of the Old Testament ya kwa Gesenius, yapilibwilwe kuli Edward Robinson.

      11. Pa kuti ibumba lya buYohane libe imyanda mishila nelyo fye mano ya cimpashanya, cinshi cingakabilwa?

      11 Nangu ni fyo, abo abe bumba lya buYohane bacili pe sonde bapendwa abacepa ukucila na pali 10,000—ukucepa ukucila na pa mwanda mishila wa cine cine. Ni shani bengapashanishiwa ku makana ayashingapendwa aya ba pali bakabalwe? Ukuba imyanda mishila nangu fye mu mano ya cimpashanya, bushe te kuti bakabile abalundwako? Ico e cintu bakabile, kabili ku cikuuku ca pa fye ca kwa Yehova, ico e cintu bapokelele! Bushe aba bafuma kwi?

      12, 13. Kulunduluka nshi kwa mu lyashi lya kale ukutula 1918 ukufika 1935 kwalangishe intulo ya balundwako?

      12 Ukutula 1918 ukufika 1922, ibumba lya buYohane lyatendeke ukutambika ku buntunse bwapelelwa icilolelo cabamo insansa ukuti “amamilioni abali aba mweo nomba tabakabale abafwa.” Mu 1923 na kabili calilengelwe ukwishibikwa ukuti impaanga sha pali Mateo 25:31-34 bakapyano bumi pe sonde pe samba lya Bufumu bwa kwa Lesa. Isubilo lyapalako lyatambikwe mu katabo Freedom for the Peoples (Ubutungwa bwa Bantu), ako kakakwilwe pe bungano lya pa kati ka nko mu 1927. Mu kubangilila kwa ba 1930 ibumba lyalungama lya buYehonadabu na ‘abaume baloosha no kuteta’ pa mibele yabamo ubulanda ya Kristendomu balangililwe ukuba abapalana ne mpaanga sha cimpashanya shakwete icilolelo ca bumi bwa pe sonde. (Esekiele 9:4, NW; 2 Ishamfumu 10:15, 16) Ukusontelela aba musango yo ku ‘misumba ya kushinamo’ ya kasuba ka muno nshiku, The Watchtower wa August 15, 1934, alondolwele ati: “Abo abe bumba lya buYonadabu balyumfwa ukulila kwa ntandala ya kwa Lesa kabili balisakamana ukusoka mu kubutukila ku kuteyanya kwa kwa Lesa no kubishanya na bantu ba kwa Lesa, kabili mulya e mo balingile ukwikala.”—Impendwa 35:6.

      13 Mu 1935 abo abe bumba lya buYonadabu mu kwebekesha balalikwe ukusangwa kwi bungano lya Nte sha kwa Yehova mu Washington, D.C., U.S.A. Kulya, pali Cisano, May 31, J. F. Rutherford apeele ilyashi lyakwe lyalumbuka ilya “Cinkupiti Mukalamba,” umo alangishe mu kumfwika ukuti ili bumba lya pa Ukusokolola 7:9 (King James Version) lyali limo line ne mpaanga sha pali Mateo 25:33—ibumba lyaipeela lyakwata amasubilo ya pe sonde. Pamo nga basolwesolwe ba fintu fyali no kwisa, pali lilye bungano 840 Inte shipya balibatishiwe, ubwingi bwabo ukuba abe bumba likalamba.b

      14. Bushe ibumba likalamba kuti lyakwatamo ulubali mu kusansa kwa ba pali bakabalwe ba cimpashanya, kabili kupingulapo nshi kwalumbulwilwe mu 1963?

      14 Bushe ili bumba likalamba lyalikwata ulubali mu kulwisha kwa ba pali bakabalwe uko kwatendeke mu 1922 no ko kwapokelele ukukomailapo kwaibela pe bungano lya ku Toronto mu 1927? Pe samba lya butungulushi bwa bamalaika bane, ibumba lya buYohane lyasubwa, mu kushininkisha lyalikwata! Pe bungano lya mu 1963 lya “Imbila Nsuma ya Muyayaya” ilyashingulwike icalo, lyailundile kwi bumba lya buYohane mu kusuminishanya kwakosa ukwa kucincimusha. Uko kwabilishe ukuti icalo “cilolenkene ne cinkukuma ca bucushi bwa calo cishabalile acishibikwa, no kuti fyonse ifyaimikwa fya bupolitiki no butotelo bwa muno nshiku bwa Babiloni fikatenshiwa ukubo tupimfya.” Ukusuminishanya kwakosa kwalumbulwile ukutila “tukatwalilila ukubilisha ku bantu bonse ukwabula akapatulula ‘imbila nsuma ya muyayaya’ iyakuma ku Bufumu bwa kwa Lesa bwa buMesia no kukuma ku mapingushi yakwe, ayapale cinkunka ku balwani bakwe lelo icikaputunkanishiwa ku kulubulwa kwa bantu bonse abafwayo kupepa Lesa Kabumba ukupokelelwa mu mupashi na mu cine.” Uku kusuminishanya kwakosa kwapokelelwe mu kucincimuka pa kulongana 24 ukushinguluka icibulungwa conse pa mpendwa yapuminkanishiwa iya 454,977 abalongene, abo ukucila pali 95 peresenti bali be bumba likalamba.

      15. (a) Mu 1988 ibumba likalamba lyapangile peresenti nshi uwa mpuka ya mulimo intu Yehova abomfya mwi bala? (b) Ni shani ipepo lya kwa Yesu pali Yohane 17:20, 21 lilumbulula ukwikatana kwe bumba likalamba na be bumba lya buYohane?

      15 Ibumba likalamba lyalitwalilila ukubilisha ukwikatana kwa liko kushapelela ne bumba lya buYohane mu kupongolola ifinkunka pali Kristendomu. Mu 1988 ili bumba likalamba lyapangile ukucila 99.7 peresenti uwa mpuka ya mulimo iyo Yehova alebomfya mwi bala. Ifilundwa fya liko fyaba no mutima onse ukumfwana ne bumba lya buYohane, ukukuma kuli abo Yesu apepele pali Yohane 17:20, 21 ati: “Kabili nshilelombela aba beka, lelo na bakantetekela pa mulandu wa cebo cabo; ukuti bonse babe bamo; ifyo imwe, mwe Tata, mwaba muli ine na ine muli imwe, e fyo na abo babe muli ifwe: ukuleka aba pano isonde batetekele ukuti ni mwe mwantumine.” Nga fintu ibumba lyasubwa lya buYohane libuula ukutungulula pe samba lya kwa Yesu, ibumba likalamba lyapimpa lyakana na bene mu kulwisha kwacilapo ukonaula kwa ba pali bakabalwe mu lyashi lya buntunse lyonse!c

  • Akalanda ka Cibili—Imilalo ya ba Pali Bakabalwe
    Ukusokolola—Akalume ka Kuko Kakalamba Nakapalama!
    • a Commentary on Revelation, kuli Henry Barclay Swete, ifyalembwa ukulosha ku mpendwa “imyanda mishila ibili ya myanda mishila”: “Ishi mpendwa shakulisha shitubinda ukufwaya ukufikilishiwa kwa cine cine, kabili ubulondoloshi bwakonkapo bwafwilisha uku kusondwelela.”

Impapulo sha mu Cibemba (1982-2025)
Isaleni
Isuleni
  • Cibemba
  • Peleniko Bambi
  • Ifyo Mwingasala
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Ifya Kubomfya
  • Amafunde Yesu
  • Privacy Settings
  • JW.ORG
  • Isuleni
Peleniko Bambi