Bushe cali fye bwino filya Davidi alemona ukuti Lesa alamutontonkanyapo? Bushe Lesa alamutontonkanyapo? Abantu abengi balafilwa ukusumina ukuti Lesa wa maka yonse alibabikako amano. Mulandu nshi?

Umulandu umo wa kuti Lesa alikulisha ukucila abantu. Ku muulu uko Lesa ekala, inko shimoneka “nge toni lya menshi ukufuma mu ca kutapilamo amenshi; kabili ngo lukungu pali sekelo e fyo shimonwa.” (Esaya 40:15) Kalemba umo atile “calyafya sana ukusumina ukuti kwaliba Lesa uubika amano ku bantu na ku fyo bacita.”

E lyo abantu bambi bamona kwati ifyo bacita filalenga ukuti Lesa elababikako amano. Ku ca kumwenako, umwaume we shina lya kuti Jim atile: “Lyonse nalepepa ukuti ndeba no mutende kabili uwailama, lelo tapalekokola, naleba ne cipyu na kabili. Ici calengele ndeimona ukuti ndi mbifi kabili Lesa te kuti angafwe.”

Bushe uko Lesa aba kutali sana ica kuti alafilwa no kutubikako amano? Bushe amona shani abantu bakwe abashapwililika? Nga ca kuti Lesa tasokolwele ifyo umwine aba, nga takwaba umuntu uwingamulandilako nelyo ukwasuka ifi fipusho. Lelo, amashiwi yafuma kuli Lesa ayaba mu Baibolo yatweba ukuti, Lesa taba ukutali ica kuti te kuti abike amano ku bantu. Baibolo itila: “Taba kutali kuli ifwe umo umo.” (Imilimo 17:27) Mu fipande fine ifyakonkapo, twalalanda pa fyo Lesa atweba pa fyo abika amano ku bantu ne fyo alanga ukuti alibika amano ku bantu pamo nga imwe.

UMULANDU BAMO BATWISHIKILA: Ifyo basayantisiti basangile nomba line filanga ukuti mu cipinda bushiku ico beta ukuti Milky Way mwaba amaplaneti ukucila pali 100 bilioni. Nga batontonkanya pa fyo imyulu yakulisha, abantu abengi bepusha ukuti, ‘Mulandu nshi Kabumba wa maka yonse engabikila amano ku kumona ificita abantu abekala pali planeti iinono nga nshi?’

IFYO ICEBO CA KWA LESA CISAMBILISHA: Lesa tatupeele fye Baibolo aleka no kubika amano kuli ifwe. Lelo Yehova atweba ukuti: “Nkakupanda amano ninshi na menso yandi yali pali iwe.”—Amalumbo 32:8.

Natulande pali Hagari, umwanakashi umwina Egupti uwaliko kale sana. Hagari talecindika Sarai uwamwingishe incito. Ici calengele Sarai atampe ukumucusha, kabili Hagari abutukile mu matololo. Ilyo Hagari alufyenye, bushe Lesa alilekele ukumubikako amano? Baibolo itila: “Malaika wa kwa Yehova alimusangile.” Malaika wa kwa Yehova alikoseleshe Hagari no kumweba ati: “Yehova naumfwa ukuilishanya kobe.” Lyena Hagari asosele kuli Yehova ukuti: “Ni mwe Lesa uumona.”—Ukutendeka 16:4-13.

“Lesa uumona” alimubikako amano. Natulangilile: Nyina uwatemwa abana bakwe alababikako amano, maka maka abana abanono, pantu abana abanono balakabila sana ukubabikako amano. Ifi fine e fyo na Lesa acita kuli ifwe, alatubikako amano, maka maka nga natutalalilwa nelyo nga tuli na mafya. Yehova atila: “Mu muulu kabili mu ncende ya mushilo e mo njikala, pamo no wacula no mulanda, pa kuti mpuupuutule abalanda no kupuupuutula imitima ya bacula.”—Esaya 57:15.

Na lyo line, kuti mwaipusha amuti: ‘Bushe Lesa amona shani? Bushe amona fye pa menso no kumpingula, nelyo bushe aleshiba umulandu ncitila ifyo ncita kabili bushe alinjishiba bwino?’

UMULANDU BAMO BATWISHIKILA: Abengi bamona kwati Lesa amona fye abantu ukuti babembu, balikowela kabili tabalinga no kubabikako amano. Kendra, uwalwele amasakamika, aleumfwa sana ububi pantu alefilwa ukukonka amafunde ya kwa Lesa yonse. Atile, “Nalilekele ukupepa kuli Lesa.”

IFYO ICEBO CA KWA LESA CISAMBILISHA: Yehova talolesha fye pa filubo fyenu lelo alishiba ne cilenga ukuti mulelufyanya kabili alimwishiba bwino bwino. Baibolo itila: “Alishiba bwino ifyo twapangwa, alebukisha ukuti tuli lukungu.” Kabili tacita kuli ifwe “ukulingana ne membu shesu,” lelo alatubelela uluse nga twabembuka.—Amalumbo 103:10, 14.

Tontonkanyeni pali Davidi, uwali Imfumu ya bena Israele uo tulandilepo mu cipande ca kubalilapo. Ilyo apepele kuli Lesa, Davidi atile: “Ilyo fye nalepangwa amenso yenu yalimwene, kabili mwi buuku lyenu mwalembelwe ifilundwa fyandi fyonse. . . . Fwayeni muli ine, mwe Lesa, no kwishiba umutima wandi.” (Amalumbo 139:16, 23) Davidi alishininkishe ukuti nangu ca kuti alebembuka, inshita shimo imembu ishikalamba, Yehova alemona ukuti nalapila ukufuma pa nshi ya mutima wakwe.

Yehova alimwishiba bwino sana ukucila ifyo umuntu uuli onse amwishiba. Baibolo itila: “Umuntunse amona fye ifimoneka ku menso; lelo Yehova ena, amona mu mutima.” (1 Samwele 16:7) Lesa alishiba umulandu mucitila ifintu muli uyo musango, alishiba ifyo mwapangwa, ifyo mwakulile, uko mwakulile, ne calenga mube ifyo mwaba. Alamona ifyo mufwaisha ukuba umuntu umusuma kabili alimucindamika sana nangu ca kuti mulalufyanya.

Lelo bushe Lesa abomfya shani ifyo aishiba pali imwe pa kumusansamusha?

UMULANDU BAMO BATWISHIKILA: Na lintu balekabila sana ukubasansamusha, abantu bamo bamona kwati ukulomba Lesa ukuti acitepo cimo no kubafwa ukushipikisha ubwafya ni bukaitemwe. Umwanakashi uwe shina lya Raquel atile: “Nga natontonkanya pa bwingi bwa bantu ababa mwi sonde na mafya ayakalamba ayo bakwata, amafya yandi yamoneka fye ayanono ne ci cilenga ndeshingashinga ukulomba Lesa ukuti angafwe.”

IFYO ICEBO CA KWA LESA CISAMBILISHA: Kale kale Lesa alicitapo cimo ku kwafwa abantu no kubasansamusha. Fwe bantu bonse pa calo twalipyana ulubembu, e kutila tulafilwa ukulakonka bwino bwino amafunde ya kwa Lesa. Lelo Lesa ‘alitutemenwe no kutuma Umwana wakwe [Yesu Kristu] ku kuba ilambo lya kufuta pa membu shesu.’ (1 Yohane 4:10) Pa mulandu we lambo Yesu atuulile, Lesa alatwelela imembu, tulaba na kampingu iyasanguluka, kabili twalikwata ne subilo lya kwikala umuyayaya mu calo cipya umukaba mutende.a Nomba bushe imfwa ya kwa Yesu ilanga fye ifyo Lesa atemwa abantu bonse, nelyo ilalanga ne fyo Lesa abika amano kuli imwe?

Natulande pa mutumwa Paulo. Ilambo lya kwa Yesu lyalengele Paulo ukulemba ukuti: “Ubumi ubo ndi na bo, ndi na bo pa mulandu wa kutetekela umwana wa kwa Lesa, uwantemenwe no kuipeela pa mulandu wa ine.” (Abena Galatia 2:20) Ca cine ukuti Yesu afwile ilyo Paulo ashilaba Umwina Kristu. Na lyo line, Paulo alemona ilambo lya kwa Yesu ukuti bupe ubo Lesa amupeele.

Ilambo lya kwa Yesu bupe ubo Lesa apeela na kuli imwe. Ubu bupe bulanga ukuti mwalicindama kuli Lesa. E lyo kuti bwalenga mwaba ne “cisansamushi ca muyayaya ne subilo ilisuma” no “kumukosha mu mulimo onse uusuma na mashiwi yonse ayasuma.”—2 Abena Tesalonika 2:16, 17.

Yesu atuulile umubili wakwe ilambo imyaka nalimo 2,000 iyapita. Finshi filanga ukuti Lesa alafwaya ukuba icibusa cenu?

UMULANDU BAMO BATWISHIKILA: Abengi abasumina muli Lesa bamona kwati te kuti babe ifibusa fyakwe. Ba Christina abekala ku Ireland, abaya ku calici lyonse, batile: “Nalemumona fye ukuti ni Lesa uwabumbile ifintu fyonse. Lelo nshamwishibe. Nshatalile tontonkanyapo ukutila kuti naba cibusa wakwe.”

IFYO ICEBO CA KWA LESA CISAMBILISHA: Nga twapelelwa, Yehova tatulekelesha nakalya. Yesu alondolwele ifyo Lesa atusakamana muli ici cilangililo, atile: “Umuntu nga akwete impaanga 100 kabili paluba imo, bushe takashe 99 mu mpili no kuya alefwaya imo iilubile?” Finshi tusambililako? Yesu asosele ukuti: “Ifyo fine na Tata uwaba mu muulu tafwaya ukuti umo pali aba abanono alobe.”—Mateo 18:12-14.

Onse “pali aba abanono” alicindama kuli Lesa. Bushe Lesa afwaya shani “imo iilubile”? Ilembo lya kubalilapo muli cino cipande lileti, Yehova alakulila abantu kuli ena.

Natulande pa fyo Lesa aitampileko fye umwine ukukula abantu abali abafumacumi. Kale sana, Lesa atumine Filipi Umwina Kristu ukuyakumanya cilolo umwina Etiopia uwali mwi celeta no kumulondolwela ukusesema kwaba mu Baibolo uko alebelenga. (Imilimo 8:26-39) Ilyo papitile inshita, Lesa aebele Petro ukuya ku ng’anda ya mukalamba wa bashilika umwina Roma Korneli, uwalepepa kabili uwalefwaisha sana ukulapepa Lesa. (Imilimo 10:1-48) Na kabili Lesa aebele umutumwa Paulo na banankwe ukuya ku mumana uwali ku nse ya mu musumba wa Filipi. Kulya e ko bakumenye “kapepa wa kwa Lesa” Lidia, kabili “Yehova aiswile nga nshi umutima wakwe ku kubika amano” ku fyalelanda Paulo.—Imilimo 16:9-15.

Muli ifi fyonse filangililo twalandapo, Yehova alengele bonse abalemufwaya ukusambilila pali ena no kumwishiba. Bushe ni bani abaya ku bantu pa mayanda na pa cintubwingi ku kubashimikilako ilyashi lya mu Baibolo? Abengi kuti ba-asuka ukuti, “Ni Nte sha kwa Yehova.” Yipusheni amuti, ‘Bushe ni Lesa e wabatuma ukuti bese kuli ine?’ Tulemukoselesha ukupepa kuli Lesa pa kuti akamwafwe ukumumfwila ilyo akamukulila kuli ena.a