‘Twalilileni ukuba abateululwa’

“BUSHE naushininkisha tatwakapuse?” Umuyendo alungamike icipusho cakwe ku mulashi wa kubalilapo uwa bwato. Ilintu akabwato kanono kaleya no kusenkela mu kufyambata kwabipisha ukwa mabimbi ya ku Cape iya ku South Atlantic, capalile kuli wene ukuti cali no kuba fye cisungusho kuli bene ukusanga akalitoni kanono pali mapu ako kali icifulo cabo uko bali no kufika.

E co umulashi wa kubalilapo alaalike wene ku bulalo no kulondolola imibombele ya fibombelo fya kwendela pa menshi—ama gyro compass (ica kupiminako icishinguluka icisonta ku kapinda ka ku kulyo aka cine), radar (ica kupiminako ifintu), amasetilaiti yapokelela ifishibilo, nangu fye ni sextant (ica kupiminako apa tundama pa mupelwa we sonde) iya lyonse. Nangu cingati ubulondoloshi bwa mibombele bwalicilile panono pa kumfwikisha kwakwe, alyumfwikisha icishinte cikalamba ica kwenda pa menshi: ukulungika inshila. Ukwafwiwa ne fibombelo fya kwendela pa menshi, umukalamba wa bwato kuti alinganya ukusonga kwa mukuku wa bemba no mwela pa kucita ukuteulula kwa lyonse. Ukwabulo ukuteulula kwa musango yo, kuti bapusa icifulo cabo mu kuba na mailosi ayengi, ayengi nga nshi.

Abena Kristu bapala amato muli bemba wa mutundu wa muntu. Ubuyo bwesu buli ‘kusangwa [na Yehova] ababula akabi kabili ababula akalema mu mutende.’ (2 Petro 3:14) Lelo kwati fintu cili ku bwato, kwalibako amaka—mu kati na ku nse—ayo ayesha ukutusesha ukufuma pa nshila. Fintu yali ayalinga, lyene, amashiwi ya mutumwa Paulo ku Abena Korinti aya kuti: “Pali ici tulepepela, ukuba kwenu abateululwa . . . Twalilileni . . . ukuba abateululwa.”—2 Abena Korinti 13:9, 11, NW.

Ifyo Ukuteululwa Kubimbamo

Inumbwilo ya ciGreek pano iyapilibulwa “teulula” ilosha ku kuleta icintu cimo “mu kutantika kwalinga.” (Moneni utulembo twa pe samba utwa muli Reference Bible.) Mu malembo yamo aya muli Baibolo, ibomfiwa ku kulondolola ukubwesha icintu cimo mu mibele yalinga. Ku ca kumwenako, pali Mateo 4:21, inumbwilo imo ine ilabomfiwa ku kulondolola “ukuwamya” amasumbu. (Kingdom Interlinear) Cinshi, lyene, cipilibula ku Mwina Kristu ukuba uwateululwa?

Cisuma, languluka Abena Kristu mu Korinti uko Paulo alelembela. Muli kalata yafumineko kuli bene, Paulo asontele ku mpendwa ya mibele ishalinga iyali mu cilonganino: ukulenge fyakaniko, ukusuminisha bucisenene bwa bwamba, ukutwalana ku cilye pa kati ka bamunyina, ukubulwo mucinshi ku Ca Kulya ca Cungulo ica kwa Shikulu, nangu fye kulongana kwabulo muyano. (1 Abena Korinti 1:10-13; 5:1; 6:1; 11:20, 21; 14:26-33) Abena Korinti muli fyo bakabile “ukuwamya” imibele kulya, uko e kuti, ukuleta yene “mu kutantika kwalinga” mu kuba ne fipimo fya bulesa.

Kalata ya cibili iya kwa Paulo kuli bene ilangilila ukuti bacitile filya fine fye. (2 Abena Korinti 7:11) Nangu cibe fyo, Paulo alishibe ukuti ukutitikisha ukufuma ku calo, ukufuma kuli Satana, kabili ukufuma ku kukongama kwabo ukwa ku mubili kukatwalilila ukubafumya pa nshila mu nshita ne nshita. E co, afundile bene mu kulinga ‘ukutwalilila ukuba abateululwa.’

Ukukabila kwa Kuteululwa Ilelo

Inte sha kwa Yehova ilelo mu kupalako balingile ukutwalilila ukuba abateululwa. Satana Ciwa ‘aleingila mu bulwi’ na ifwe, ukubombesha na maka ku kutoba bumpomfu bwesu. (Ukusokolola 12:17; Abena Efese 6:12) Twashingulukwa na kabili ne micitile ya fintu iya mu kusaalala kwa calo iyo iibomba “umwabela kateka wa bucibinda bwa mu lwelele.” Abo tubomba na bo na abo tuya na bo ku sukulu kuti pambi baba abantu abo ‘abenda mu kumfwana no lunkumbwa lwa mibili yabo, ukucita ifintu ififwayo mubili.’ (Abena Efese 2:2, 3) Twakwata kabili ubulwi bwatwalilila ne fibelesho fya lubembu ifyo twapyana. (Abena Roma 7:18-25) Ukwabulo kuteululwa kwatwalilila, kuti mu kwanguka twaseshiwa ukufuma pa nshila.

Icakukumanya ca mutumwa Petro cilangilila ici bwino. Pa numa ya kwishiba mu kulungika Yesu nga “Kristu, Umwana wa kwa Lesa wa mweo,” Petro atashiwe na mashiwi aya kuti: “Walishuka we Simone mwana Yona; pa kuti umubili no mulopa tafyakusokolwelele, lelo ni Tata wa mu mulu.” (Mateo 16:16, 17) Mu kumonekesha, ukutontonkanya kwa kwa Petro kwali pa nshila. Nalyo line, mu kati ka ciputulwa ca nshita icafimbilwe ne fikomo fyakonkapo mutanda, aali no kwebaulwa mu kukosa kuli Yesu! Pa kwishiba ukuti Kristu aali “no kucule fingi . . . no kwipaiwa,” Petro acincishe Yesu ukuti: “ifyo te fyo, mwe Shikulu. Ici tacakamuponene.” Yesu mu kwangufyanya ayawike ukuti: “Kabiye ku numa yandi, we Satana: uli ca kupunwisha kuli ine; pa kuti tauleangwe fya kwa Lesa, kano ifya bantu.”—Mateo 16:21-23.

Petro aletontonkanya ukufuma ku mimwene ya ku mubili. Amatontonkanyo yakwe ne mibele fyakabile ukuteululwa. Bushe cimo cine tacili cishinka kuli ifwe bonse ukufuma ku nshita ne nshita? Bushe tatwakongamina ku kumone fintu mu mimwene yesu mu cifulo ca ya kwa Lesa? E co, mu nshita mu nshita tukabila ukuba abateululwa. Ukupala ubwato pali bemba, ukuteulula kwa musango yo pa nshita shimo kuti pambi kwaba ukunono, mupepi no kuba ukushacindama. Lelo kuti kwapilibula ubupusano pa kati ka kufika pa cifulo cesu no kucula ukubunda kwa ku mupashi. Mu cine cine, ukuteulula kunono nomba limbi kuti kwacilikila ukucita ukukalamba—ukuteulula nakalimo ukwakalipa—ku nshita ya ku ntanshi.

Ifipimo fya Bulesa

Nga ca kuti ifibombelo fya kutungulwilako ubwato tafipiminwe mu kulinga, ukulungika kwalinga ukwa nshila te kuti kucitwe. Mu kupalako, nga ca kuti tuli no kusunga imyeo yesu pa nshila, tukabila ubutungulushi bwalungikwa ubwa Cebo ca kwa Lesa, Baibolo. “Amalembo yonse yantu yapuutwamo kuli Lesa, kabili ya mulimo ku kusambilisha, ku kwebaula, ku kulungika, ku kufunda kwa mu bulungami.” (2 Timote 3:16) Cilya Cebo capuutwamo cimika ifipimo fya kwa Lesa ifya myendele no kutontonkanya. Ukubelenga cene lyonse kulafwaikwa mu kukonka “mu makuba ya bulungami.”—Ilumbo 23:3.

Ubutungulushi bwalundwapo bwisa ukufuma kwi bumba lya Bena Kristu basubwa ilya “musha wa cishinka kabili uwashilimuka.” Aba balyafwilishiwa no mupashi wa kwa Yehova ukumfwikisha ukufwaya kwakwe mu kutunguluka. (Mateo 24:45-47; Amapinda 4:18) E co, ilyo ubutungulushi bwaisa ukufuma ku kuteyanya kwa kwa Yehova, mu kubamo amano kuti twanakila kuli bwene, ukwishiba bwino ukuti Yehova akatutungulula fye mu nshila iyo iikaba ku kumwenamo kwesu ukwa ciyayaya.—Esaya 48:17.

Pa nshita shimo, nangu ni fyo, tukabila ukwaafwa kwa pa lwesu pa kuti twikale pa nshila. Paulo akonkomeshe pa Abena Galatia 6:1 ukuti: “Mwe ba bwananyina, umuntu nga asangilishiwa mu bubi bumo, imwe mwe ba bumupashi [muteululeni, NW] uwabe fi ne mitima iyanakilila.” Baeluda na babomfi batumikila baba pa kati ka abo abakwata imilingo ya musango yo iya ku mupashi. Ilingi line bakasontako mu kulungatika kuli ifwe incende shimo umo tulekabila ukucita ukuteulula.

Ukubombesha Kulakabilwa

Tacaba lyonse icayanguka ukucita ukwaluka kwafwaikwa mu myeo yesu. Na kabili, languluka Petro. Ukufyalwa umuYuda, Petro akulile mu kwakana imimwene yapusanako iyaanene iya bantu ba mishobo imbi. Nga fintu aebele Umwina fyalo Korneli ukuti: “Imwe mwaishiba ifyo te ca mu lutambi ku muYuda ukuikuminisha atemwa ukupalamina ku wa [mushobo umbi, NW].” Nangu cibe fyo, pa numa ya kwiluko kuti cali kufwaya kwa kwa Lesa ukuti akane icine ca Bwina Kristu no yu mwaume no lupwa lwakwe, Petro asondwelele ukuti: “Cine cine ninkutuluka ukuti Lesa taba na kapaatulula ka bantu, lelo uwa mu luko lonse uwamutiina no kubombo kulungama asekelelwa kuli wene.”—Imilimo 10:28, 34, 35.

Petro acitile ukwaluka kwa kupapusha mu mitontonkanishishe yakwe ne mibele ukulola ku mishobo imbi! Lelo mu kumonekesha kwaliko ukukabila kuli wene ukutwalilila ukuba uwateululwa muli uku kuloshako, pa mulandu wa kuti imyaka inono pa numa, Petro anakile ku kutitikisha kwa banankwe capamo no kutendeka ukusunga bubi bubi Abena fyalo abasumina. Umutumwa Paulo aali no kwebaula wene, ukubomfya inumbwilo shakosesha ku kwaafwa wene ukuteulula ukutontonkanya kwakwe mu kucilapo!—Abena Galatia 2:11-14.

Mu kupalako ilelo, Umwina Kristu kuti pambi akulile ne cikulilo ca kapaatulula ka mushobo. Pa numa ya kwisa mu cine, kuti pambi mu mano asuminisha ukuti Lesa taba na kapaatulula lelo akakatila ku kuyumfwa kwa kutemwa umushobo wakwe. Nangu cingati tali uwa lukaakala ukulola kuli abo aba mushobo umbi, kuti limbi atunga ukuti balikwata imibele ishifwaikwa pa mulandu wa mushobo wabo uwapyanwa. Kuti limbi aesha ukutekanya kwabo mu kuba no kulanda kwa mipuulwe nelyo ukulandapo uko ilingi line kwita ukusakamana pa mushobo, nelyo ukupusana kwa mushobo. Kuti limbi akaana fye no kukonkomesha kwa ku mupashi ukufuma ku Mwina Kristu munankwe uyo, pa mulandu wa kubulisha mu masambililo nelyo ukwangalila capamo, afilwa ukuilumbulwila umwine mu musango umo. Ukwabulo kutwishika, cikasenda amaka yene yene ku wa musango yo ukuteulula ukutontonkanya kwakwe mu kumfwana no kwa kwa Yehova!a

Lelo nampo nga umulandu uli ni mpatila ya mushobo, ukutemwe fimoneka, ukuyobekamo mu kwangalila capamo pa sukulu na pa ncito, nelyo ukukabila kwa kusangwa ku kulongana kwa Bwina Kristu, tufwile ukuba abankulako ku butungulushi bwapayanishiwa ukupitila mu Cebo ca kwa Lesa no kuteyanya kwakwe. Tatulingile ukuyumfwa ukuti ukufunda kubomba ukwa mu Malembo te kuti kubombe kuli ifwe no kusuula kwene. Ibukisha ukuti abena Israele babulishe icitetekelo balandile ukuti: “Tayayana imibele ya kwa [Yehova, NW]”. Bushe te ifwe tulingile ukuiteulwila ku nshila sha kwa Yehova?—Esekiele 18:25.

Tulasekelela ukuti Yehova abula ubuseko bwakaba mu nshila iyo twendamo pa ntanshi yakwe, ukushininkisha ukupayanya kwatwalilila ku bantu bakwe. Cili nga fintu Esaya aseseme ukuti: “Kabili ilyo mwapaatukila ku kwa kulyo nangu ku kwa kuso, amatwi yenu yakomfwe cebo cafuma ku numa yenu, icileti, Iyi e nshila, e mo mwende.” Shi ifwe, pa lubali lwesu, natwangwe ku butungulushi bwa musango yo ubwabamo ukutemuna ukufuma kuli Yehova no kuba “abaiteyanya ukumfwila.” (Esaya 30:21; Yakobo 3:17, NW) Ee, lekeni tutwalilile ukuba abateululwa pa kuti inshila yesu ikatutungulule ku buyo bwa muyayaya mu kusenamina kwa kwa Lesa!

[Futunoti]