Sungilila Ukucetekela Kobe Ukwashangila Ukufika ku Mpela
ELENGANYA indeke inono ilepupuka mu miceele yayafya nga nshi. Kensha wa ndeke aleka ukumona ifintu pa nshi ifya kwishibilako apo afikile. Afimbilikishiwa ku makumbi yafitula. Nga alolesha pa windo talemona ukufika ukutali, lelo aleyumfwa uwashininkisha ukuti ali no kupwisha ulwendo lwakwe ukwabulo busanso. Mulandu nshi abelele uwacetekele fyo?
Nakwata ifisolobelo fyalungika ifyo fingamulenga ukupupuka ukupula mu makumbi no kwikila mu mfifi. Umo alepita, na kucilisha mupepi ne cibansa ca ndeke, amalaiti yalamutungulula, kabili alalanda pali wailesi na batungulula indeke ababa pa cibansa.
Mu nshila yapalako, kuti twalolenkana ne nshita ya ku ntanshi mu kuba no kucetekela, nangu ca kuti imibele ya mu calo cila kasuba ilecililako ukufiitisha. Ulwendo lwesu ukupula muli ino micitile ya fintu kuti lwamoneka ulwalepa ukucila fintu bamo baenekele, lelo kuti twaba abacetekela ukuti tatulubile kabili tulesunge nshita. Mulandu nshi twingabela abashininkishe fyo? Pantu twalikwata ubutungulushi ubo butwaafwa ukumona ico amenso ya buntunse yashingamona.
Icebo ca kwa Lesa ‘lubuuto ku nshila shesu,’ kabili ca “cishinka, [ukulengo] wapelwa amano ukubo wa mano.” (Ilumbo 19:7; 119:105) Ukupala amalaiti ayo yalangilila kensha wa ndeke umo ali no kupita, Baibolo ilatantika mu kulungika ifikacitika ku ntanshi kabili ipeela amakambisho yaumfwika pa kushinikisha ukuti twafika uko tuleya ukwabulo busanso. Nangu cibe fyo, tuli no kucetekela ukutungulula kwa bulesa nga tuli no kunonkelamo muli kwene.
Muli kalata wa ku baHebere, Paulo acincishe Abena Kristu abaYuda ‘ukwikatisho [kucetekela, NW] kwabo ukwa pa kutendeka ukwaikashiwa ukufika na ku mpela.’ (AbaHebere 3:14) Ukucetekela kuti kwapungaila nga ca kuti fintu tukwikete ‘tatukwikatishe.’ E co kulemako icipusho ca kuti, Ni shani fintu twingekatisha ukucetekela kwesu muli Yehova ukwashangila ukufika na ku mpela?
Kansha Icitetekelo Cobe
Ilyo kensha wa ndeke talatendeka ukwenda mu nshita kuli icikumbi, ukushintilila fye pa fisolobelo fyakwe no kumfwana na bali pa cibansa ca ndeke ukubomfya wailesi, alekabila ukukansha kwakumanina kabili inshita yafulilako iya kwenshe ndeke. Mu kupalako, Umwina Kristu akabila ukukansha icitetekelo cakwe lyonse pa kuti engasungilila ukucetekela kwakwe mu kutungulula kwa kwa Yehova, maka maka lintu pakakala. Umutumwa Paulo alembele ukuti: “Pa kuba no mutima uyu wine wa citetekelo, umwalole calembwa, aciti, Nalitetekele, kabili e co nalandiile; na ifwe tuletetekela, kabili e co tulandila.” (2 Abena Korinti 4:13) Muli fyo, lintu tulelanda pa lwa mbila nsuma ya kwa Lesa, ninshi tulekansha no kukosha icitetekelo cesu.
Magdalena, uwapoosele imyaka ine mu nkambi ya kucushiwilwamo mu nkondo ya calo iya cibili, alondolola pa lwa bucindami bwa mulimo wa kushimikila ati: “Mayo ansambilishe ati pa kusungilila icitetekelo cakosa, caliba icakabilwa ukwangwa pa lwa busuma bwa ku mupashi ubwa bambi. Ndebukisha cimo icacitike icilangilila ifyo twaleyumfwa. Ilyo twakakwilwe ukufuma mu nkambi ya kucushiwilwamo iya Ravensbrück, ine na mayo twafikile ku myesu pali Cisano. Ilyo papitile fye nshiku shibili, pa Mulungu, twailundile kuli bamunyina ukuya mu kushimikila ku ŋanda ne ŋanda. Nalisumina mu kushangila ukuti nga twatontomesha pa kwaafwa bambi ukucetekela amalayo ya kwa Lesa, ayo malayo yamo yene yakaba ayacilapo ukuba aya cine kuli ifwe.”—Linganyako Imilimo 5:42.
Ukusungilila ukucetekela kwesu ukwashangila ukufika ku mpela kufwaya imibombele ya ku mupashi na muli fimbi. Isambililo lya pa lwesu ni nshila na imbi iyawamisha iya kukanshishamo icitetekelo cesu. Nga ca kuti twapashanya abena Berea no kubebeta Amalembo mu kupikintika cila bushiku, cikatwaafwa “ukufika pa kwisushamo kwa kucetekela ukufika na ku mpela.” (AbaHebere 6:11; Imilimo 17:11) Ca cine ukuti, isambililo lya pa lwesu lifwaya inshita no mupampamina. Napamo, uyo e mulandu Paulo asokele abaHebere pa lwa busanso bwaba mu kuba “abafine mitima,” nelyo abanaŋani, mu milandu ya uyu musango.—AbaHebere 6:12.
Ubunaŋani kuti bwaba bwa konaula mu mbali ishingi isha bumi. Solomone atile “ku kutompoka kwa maboko iŋanda ilaloka.” (Lukala Milandu 10:18) Pa nshita imo umutenge uushisakamanwa ulatendeka ukuloka. Nga ca kuti lwa ku mupashi twatompola amaboko no kufilwa ukusungilila icitetekelo cesu, ukutwishika kuti kwasokelela. Ku lubali lumbi, ukwetetula no kusambilila Icebo ca kwa Lesa kukakusha no kucingilila icitetekelo cesu.—Ilumbo 1:2, 3.
Ukukuula Ukucetekela Ukupitila mu fya Kukumanya
Kwena, kensha wa ndeke alasambilila ukupitila mu fya kukumanya pamo pene no kupitila mu kuceeceeta ku kushininkishe fyo ifisolobelo fyakwe kuti fyacetekelwa. Mu kupalako, ukucetekela kwesu muli Yehova kulakula lintu mu bumi bwesu bwine twamona ubushininkisho bwa kusakamana kwakwe ukwabamo ukutemwa. Yoshua alimwene co, kabili acinkwileko abena Israele banankwe ukuti: “Mwaishiba mu mitima yenu yonse na mu myeo yenu yonse ukuti takwashala nangu cimo ca mu fintu fyonse fisuma ifyo Yehova Lesa wenu asosele ulwa imwe; fyonse fyalimoneke kuli imwe.”—Yoshua 23:14.
Josefina, nkashi waupwa uwa ku Philippines, aishileshininkisha ici cintu cimo cine. Alondolola ifyo ubumi bwali ilyo talaishibe cine ati: “Umulume wandi alenwe cibi, kabili nga akolwa, alekalipa no kumpuma. Icupo cesu icabule nsansa caleambukila no mwana mwaume wesu. Ine no mulume wandi bonse babili twalebomba, ukufola indalama ishingi, lelo twalepoosa shonse ku fyangalo fya cela mushuke. Umulume wandi alikwete ifibusa ifingi, lelo abengi aba bene balefwaya fye ukuti abe cibusa wabo pa kuti alebashitilako ubwalwa, kabili bamo balefwaya fye no kuti anwe akolwe pa kuti bamuseke.
“Ifintu fyalyalwike lintu twaishileishiba Yehova no kukatamika ukufunda kwakwe. Umulume wandi nomba tanwa, twalileka ifyangalo fya cela mushuke, kabili twalikwate fibusa fya cine abatutemwa kabili abatwaafwa. Icupo cesu caliba ica nsansa, kabili umwana wesu alekula ku kuba umulumendo musuma. Twalicefyako inshita ya kubomba, lelo tulakwata indalama shafulilako. Ukupitila mu fintu twakumanya twalisambilila ukuti Yehova aba nga Wishi wa kutemwa, lyonse uututungulula mu nshila yalungama.”
Pa mulandu wa makambisho yapeelwa pali wailesi nelyo ukupitila mu fisolobelo fya kumonapo, bakensha ba ndeke inshita shimo baleluka ukuti balekabila ukuya mu nshila yalungama. Na ifwe mu kupalako kuti twafwaikwa ukwalula inshila yesu mu kumfwana na makambisho ya kwa Yehova. “Kabili ilyo mwapaatukila ku kwa kulyo nangu ku kwa kuso, amatwi yenu yakomfwe cebo cafuma ku numa yenu, icileti, Iyi e nshila, e mo mwende.” (Esaya 30:21) Ukupitila mu Cebo cakwe no kupitila mu kuteyanya kwakwe, tulapokelela ukufunda ukutusoka ulwa masanso ya ku mupashi. Bumo ubwa aya masanso bwakuma ku kubishanya.
Ukubishanya Kuti Kwatupumbula
Indeke inono kuti yapumbulwa mu kwanguka nga ca kuti ifilekabilwa ukulungika tafilungikwe. Mu musango umo wine, ukusonga kwa ku nse kulapama Abena Kristu libili libili ilelo. Twikala mu calo catemwa ifya bumubili umo abengi basuula ifyakatamikwa fya ku mupashi, ukukatamika sana indalama no musamwe. Paulo asokele Timote ukuti inshiku sha kulekelesha shali no kuba “inshita ishayafya.” (2 Timote 3:1-5) Abapungwe abo bafuluka ukupokelelwa no kutemwikwa, e basansalikwa sana ku kubishanya kubi.—2 Timote 2:22.
Amanda, uuli ne myaka ya bukulu 17, alondolola ukuti: “Pa nshita imo icitetekelo candi calinenwinwe apakalambako ku fibusa fyandi ifya mu kalasi. Batwalilile ukusoso kuti imipepele yandi yalekoshe fintu kabili tayaba iyakondenkana, kabili ici catendeke ukumfuupula. Nangu cibe fyo, abafyashi bandi balinjafwile ukumfwikisha ukuti ifya kutungulula fya Bwina Kristu fyabelako ku kutucingilila te kukutukakilila. Nomba ninjiluka ukuti ifi fishinte filenjafwa ukukwata ubumi bwacilapo ukwikusha ukucila bulya ubwa bali kale ifibusa fyandi ifya pa sukulu. Nalisambilila ukucetekela abo abansakamana mu cine cine—abafyashi bandi na Yehova—kabili ndeipakisha umulimo wa bupainiya.”
Te mulandu no mushinku wesu, tukakumanya abantu abalandapo bubi bubi pa lwa fisumino fyesu. Kuti pambi bamoneka abalamuka sana, lelo kuli Lesa bantu ba bumubili, abashaba na bumupashi. (1 Abena Korinti 2:14) Ibumba lyali na maka ya kusonga mu Korinti mu nshiku sha kwa Paulo baali bantu ba Mintelengu abalamuka mu mano ya ku calo. Ifisambilisho fya aba aba mano ya buntunse cilemoneka kwati fyatungulwile Abena Kristu bamo aba mu Korinti ukulufya icitetekelo cabo mwi subilo lya kubuuka. (1 Abena Korinti 15:12) “Mwilufiwa: ukubishanya kubi konaule mibele isuma,” e fyasokele umutumwa Paulo.—1 Abena Korinti 15:33.
Ku lubali lumbi, ukubishanya kusuma kuti kwatukosha lwa ku mupashi. Mu kati na nkati ka cilonganino ca Bwina Kristu, twalikwata ishuko lya kutobenkana na bantu abekala ubumi bwa busumino. Norman, munyina wasambilile cine mu 1939, acili ni ntulo ya kukoselesha kukalamba kuli bonse. Cinshi casungilila imimwene yakwe iya ku mupashi iyatwa? Ayasuko kuti: “Ukulongana no kuba bucibusa mu kupalamisha na bamunyina ba busumino fyaliba ifyakatama. Uyu musango wa kubishanya walinjafwa ukumona mu kulengama ubupusano bwaba pa kati ka kuteyanya kwa kwa Lesa no kwa kwa Satana.”
Ulongolo lwa Fyuma
Brian, kensha wa ndeke uwabelesha, alondolola ukuti “kensha wa ndeke inshita shimo kuti acisanga icakosa ukucetekela ifisolobelo fyakwe—pa mulandu fye wa kuti umutima wakwe taulesuminishanya na fyo. Calishimikwa ukuti bakensha ba ndeke abashilika ababelesha balipupukapo nabapilibuka pa mulandu wa kuti amalaiti pa nshi yalemoneka fye nge ntanda—nelyo ca kuti ifisolobelo fyabo fyabebele icapusanako.”
Mu kupalako, umutima wesu uwa kaso kuti watulufya lwa ku mupashi. Yesu atile ifyuma fyalikwata “ulongolo,” kabili Paulo asokele ukuti ‘ukutinamina indalama kwalilufya abengi ukufuma ku citetekelo.’—Marko 4:19; 1 Timote 6:10.
Ukupala amalaiti yabyasha aya longolo, amabuyo ya kutemwe fikwatwa ayacebusha kuti yatutungulula mu nshila yalubana. Ukucila ukusekelela mwi “shintililo lya fintu tulecetekela,” kuti twalufiwa ku mataki ya calo icilepita. (AbaHebere 11:1; 1 Yohane 2:16, 17) Nga ca kuti ‘tufwaya’ ukuba no bumi bwa busambashi, mu kupalishako tatwakashale ne nshita ya kukula lwa ku mupashi.—1 Timote 6:9; Mateo 6:24; AbaHebere 13:5.
Umulumendo umo uwaupa uwe shina lya Patrick alisumine ukuti wene no mukashi wakwe baliipuswile amabuyo ya ku mupashi pa kuti fye bengaipakisha imikalile ya busambashi. Alondololo kuti: “Twasongelwe na ba mu cilonganino abakwete bamotoka abakalamba na mayanda ya busambashi. Nangu ca kuti tatwalabileko kwi subilo lya Bufumu, twayumfwile fyo cili fye bwino ukwikalako ubumi bwa busambashi ilyo Ubufumu tabulaisa. Mu kupita kwa nshita, nangu cibe fyo, twaishileiluka ukuti insansa sha cine shifuma mu kubombela Yehova no kukula lwa ku mupashi. Nomba na kabili ubumi bwesu bwaliba ubwayanguka. Twalicefyako inshita sha kubomba, kabili twalisanguka bapainiya ba nshita yonse.”
Icitetekelo Cishintilila pa Mitima Iipokelela
Umutima uupokelela na o ulabomba ulubali lwakatama mu kukuula ukucetekela muli Yehova. Ca cine ukuti, “icitetekelo e shintililo lya fintu tulecetekela, ni nte [nelyo, “ubushininkisho bwa kushinina,” utulembo twa pe samba, NW] ya fintu ifishimonwa.” (AbaHebere 11:1) Lelo kano nga tukwete imitima iipokelela, nakana nga te ifyo ninshi mu kupalishako tatwakashininwe. (Amapinda 18:15; Mateo 5:6) Pali uyu mulandu umutumwa Paulo atile ‘te bonse baba ne citetekelo.’—2 Abena Tesalonika 3:2.
Ni shani, lyene, twingasungilila imitima yesu ukuba iipokelela ubushininkisho bonse ubwabako? Ukupitila mu kulundulula imibele ya bukapepa, imibele iyo iilenga icitetekelo ukufunda no kucincimuka. Petro atucincisha ‘ukulunda ku citetekelo cesu ubulumba, ukwishiba, ukuiteka, ukushipikisha, bukapepa, ukutemwa aba bwananyina, no kutemwa.’ (2 Petro 1:5-7; Abena Galatia 5:22, 23) Ku lubali lumbi, nga ca kuti tuleikala ubumi bwa bukaitemwe nelyo ukubombela fye Yehova umulimo wa kabepesho, te kuti mu kubamo ukupelulula twenekele icitetekelo cesu ukukula.
Esra “ateyenye umutima wakwe” ku kubelenga Icebo ca kwa Yehova no kucibomfya. (Esra 7:10) Mika na o wine akwete umutima uupokelela. “Lelo ine nakulalolela Yehova, nakulalindila Lesa we pusukilo lyandi, Lesa wandi akaŋumfwa.”—Mika 7:7.
Magdalena, uwambwilwe ku numa, na o wine mu kutekanya alolela Yehova. (Habakuki 2:3) Asoso kuti: “Kale kale twalikwata paradise wa ku mupashi. Icikakonkapo, Paradise we sonde, ali no kwisa nomba line fye. Pali ino nshita imyanda ya makana baleilunda kwi bumba likalamba. Cilancincimusha ukumona abafule fi balekonkomokela ku kuteyanya kwa kwa Lesa.”
Ukulalindila Lesa We Pusukilo Lyesu
Ukusungilila ukucetekela kwesu ukwashangila ukufika ku mpela cifwaya ukukansha icitetekelo cesu no kukutikisha ku butungulushi tupokelela ukufuma kuli Yehova no kuteyanya kwakwe. Mu cituntulu caliwaminwa ukubombesha. Kensha wa ndeke alayumfwa uwaikushiwa mu kushika lintu mu kupelako abwelako pa nshi no kufuma mu makumbi yafitula, pa numa ya lwendo lwalepa, ulwayafya. Pa nshi amona umushili nawanswa—uwa katapakatapa ulepembela ukumusengela. Icibansa ca ndeke cili pe samba cilemupembelela.
Na ifwe bene kuli ica kukumanya cawamisha iciletupembelela. Cino calo cibifi icafitula cikafumapo no kushile nshila isonde lipya ilya bulungami. Ukusengela kwa bulesa kuletupembelela. Kuti twafikwako nga ca kuti twaumfwila amashiwi ya kwa kemba wa malumbo aya kuti: “Ica kulolelako candi ni ’mwe, mwe Shikulu Yehova, ni ’mwe ca kutetekelako candi ukufuma ku bwaice bwandi. . . . Muli imwe e mwabo kucetekela kwandi pe.”—Ilumbo 71:5, 6.