wa mutima onse ubimbamo ku Bena Kristu banensu. (Abena Roma 14:10-12) Yehova alakatamika umulimo wa mutima onse uwa mamilioni ya bakasabankanya ba Bufumu aba busumino, na ifwe e fyo tufwile ukucita.

20. Cinshi cawamisha ukutunga ilingi line pa lwa bakapepa banensu?

²⁰ Ni shani nga ca kuti bamo bamoneka ngo kukanacita apapela amaka yabo mu butumikishi? Ukucepana kwa maawala yapooswa mu mulimo wa mwi bala ku Mwina Kristu munensu kuti kwalangilila baeluda bayangwako ukuti alekabila ukwafwa nelyo ukukoseleshiwa. Pa nshita imo ine, tatufwile ukulaba ukuti kuli bamo, umulimo wa mutima onse kuti wapalana sana na makobili yanono aya kwa mukamfwilwa ukucila amafuta ya kwa Maria aya mutengo. Caliwama ukutunga ukuti bamunyinefwe ne nkashi balitemwa Yehova no kuti ici citemwiko cikabalenga ukucita ifingi ukufika apo bengapesha—te kucita ifinono. Mu kushininkisha takuli umubomfi wa kwa Yehova uupoosako amano uwingasalapo ukukanacita apapela amaka yakwe mu kubombela Lesa!—1 Abena Korinti 13:4, 7.

21. Mulimo nshi uulambula abengi balebombako, kabili fipusho nshi fimako?

²¹ Nangu cibe fyo, ku bantu ba kwa Lesa abengi, umulimo wa mutima onse wapilibula ukubomba nga bapainiya—umulimo uwacishamo ukulambula. Bushe mapaalo nshi bakwata? Kabili nga ifwe fwe bashakwata maka ya kuba bapainiya pali ino nshita—ni shani twingalanga umupashi wa bupainiya? Ifi fipusho fili no kwasukwa mu cipande cikonkelepo.

Amapaalo ya Bupainiya

“Ipaalo lya kwa Yehova lyene lilacindamika, kabili talundako ukulungulula.”—AMAPINDA 10:22.

1, 2. (a) Bushe painiya umo atile shani pa fyo ayumfwa pa lwa butumikishi bwa nshita yonse? (b) Mulandu nshi bapainiya bakwatila ubuseko mu kucilanapo ubwa kupanga abasambi?

PAINIYA wa ku Canada uwaba mu butumikishi bwa nshita yonse ukucila pa myaka 32 alembele ukuti: “Bushe kuti kwabako ubuseko bukalamba ubwacila pa kumona uo musambilisha ukuba kalumbanya wa kwa Yehova uwacincila? Ca kucincimusha no kukosha icitetekelo ukumona ifyo Icebo ca kwa Lesa caba na maka mu kukunta abantu ukwalula ubumi bwabo pa kutemuna Yehova.” Pa lwa bupainiya bwakwe, asosa ukuti: “Te kuti ntontonkanye ukucita icintu cimbi. Mu kushininkisha te kuti ntontonkanyepo icili conse icingaleta ubuseko bumo bwine.”

² Bushe mulesumina ukuti mwaliba ubuseko bukalamba mu kwafwako umo ku nshila ya bumi? Kwena, te bapainiya fye beka abakwata ubuseko bwa musango yu. Bonse ababomfi ba kwa Yehova balitumwa ‘ukulenga abantu ukuba abasambi,’ kabili balatukusha ukucite co. (Mateo 28:19) Nangu cibe fyo, apantu bapainiya balapoosa amaawala ayengi mu butumikishi bwa mwi bala, ilingi line balakwata ubuseko mu kucilanapo ubwa kupanga abasambi. Lelo bupainiya bwalikwata ifilambu na fimbipo. Nga mwalanda na bapainiya, bakamweba ukuti bupainiya ni nshila yawamisha iya kukwatilamo ‘ipaalo lya kwa Yehova ilicindamika.’—Amapinda 10:22.

3. Cinshi cingatucincisha ilyo tuletwalilila ukubombela Yehova?

³ Nomba line fye apa, bapainiya aba ku fyalo fyalekanalekana balipushiwe ukulondolola amapaalo bakwaata mu butumikishi bwa nshita yonse. Natulanguluke ifyo basosele. Nangu cibe fyo, mwifupulwa, nga ca kuti umulimo wenu walipelela pa mulandu wa kulwalilila, ukukota, nelyo imibele imbi. Ibukisheni ukuti, icacindama caba kubombela Yehova no mutima onse, mu mulimo uuli onse. Nalyo line, ukumfwa ifyo bapainiya bamo basosele kuti kwaingilishako ukufwaisha kwenu ukwa kubombako uyu mulimo ulambula nga cingacitika.

Ukuyumfwa Kwashika Ukwa Kwikushiwa Kabili Ukwa Buseko

4, 5. (a) Mulandu nshi ukushimikila imbila nsuma kuli bambi kwabela icintu ca kulambula? (b) Bapainiya bomfwa shani pa lwa kubombako mu butumikishi inshita yonse?

⁴ Yesu atile: “Ukupeela ce shuko ukucilo kupokelela.” (Imilimo 20:35) Ee, ukupeela ukwabula ukuitemwa kwaliikwatila ifilambu. (Amapinda 11:25) Maka maka ilyo tuleshimikila imbila nsuma kuli bambi. Bushe cine cine, bupe nshi ubwakulapo ubo twingapeela umuntu munensu ubwacila pa kumwafwa ukwishiba Lesa, uko kutungulula ku mweo wa muyayaya?—Yohane 17:3.

⁵ Te ca kupapa ukuti ababombako mu butumikishi bwa nshita yonse ilingi line balanda pa buseko no kuyumfwa kwashika ukwa kuti balecitapo cimo kuntu basanga mu butumikishi bwabo. Painiya uuli ne myaka 64 uwa ku Britain asosa ukuti: “Nalishiba ukuti takuli umulimo umbi uwingandetela ukwikushiwa ngo kwafuma mu kushimikila icine kuli bambi.” Mukamfwilwa ku Zaire asosele ifyo bupainiya bwapilibula kuli wene ukuti: “Bupainiya bwali cisansamushi cine cine kuli ine pa numa ya mfwa ya mwina mwandi uo natemenwe. Ukuyumfwa ubulanda kwalecepelako ilyo naleingilishako ukuya mu mulimo ku kwaafwa bambi. Ndatetekela amalayo ya kwa Yehova no kutontonkanya sana pa fyo ningafwa abo nsambilisha ukwaluka mu bumi bwabo. Pa mpela ya bushiku bumo na bumo, utulo twandi tulawama, no mutima wandi wisulamo buseko.”

6. Buseko nshi ubwaibela ubo bapainiya bamo bakwata?

⁶ Bamo abaabomba bupainiya pa makumi ya myaka ayengi balikwata ubuseko bwaibela ubwa kubombela mu fifulo fyaba fyeka, ukutendeka ifilonganino, ifyo mu kupelako fyasangwike imiputule. Ku ca kumwenako, mu Abashiri, Hokkaido (icishi ca Japan icaba sana ku kapinda ka kuso), mwaliba nkashi uwaba painiya pa myaka 33. Ebukisha ukuti pa kulongana kwa muputule ukwa kubalilapo kuli wene—ukwa bonse aba mu Hokkaido—70 fye ebasangilweko. Nga lelo? Icishi cilya cakwata imiputule 12, na bakasabankanya bonse ukucila pali 12,000. Citontonkanyeni ifyo umutima wakwe usempauka no buseko ilyo asangwa ku kulongana kukalamba na ku mabungano ayakwete amabumba ya bakabilisha ba Bufumu banankwe pali cilya cishi!

7, 8. Buseko nshi ubo bapainiya abengi abakokole bakwata?

⁷ Bambi bapainiya abakokole balikwata ubuseko bwa kumona abasambi ba Baibolo ukubatishiwa no kukwata amashuko yakulilako aya mulimo. Ku Japan nkashi uwabomba nga painiya mu fifulo 9 ifyalekanalekana ukutula mu 1957 ebukisha ukushalika magazini wa Loleni! ku mukashana uwalebomba mu banki. Mu kati ka myeshi 9 uyu mukashana alibatishiwe. Pa numa alyupilwe, kabili wene na wiba batendeke bupainiya bwaibela. Ifyo cali ica buseko kuli nkashi painiya, lintu aali mu cifulo ca butatu, icilonganino alelonganako catandalilwe na kangalila wa muputule umupya no mukashi—ulya wine uwalipo umusambi wakwe uwa Baibolo!

⁸ Te ca kupapa ukuti abaalenga bupainiya ukuba umulimo wabo babumona nga fintu painiya umo uwa myaka 22 asosele ukuti, “lishuko lyaumisha umutengo ilya kucindamika”!

Ubushininkisho bwa Kusakamana kwa kwa Yehova

9. Pamo nga Kapayanya Mukalamba, cinshi Yehova alaya ababomfi bakwe, kabili cinshi ici cipilibula kuli ifwe?

⁹ Yehova, Kapayanya Mukalamba, alaya ukusungilila ababomfi bakwe, ukubasakamana lwa ku mupashi na lwa ku mubili. Ifyo cali calinga Imfumu Davidi iya pa kale ukusosa ukuti: “Nali umwaice, nomba ninkota; lelo nshamona uwalungama nalekeleshiwa, nangu bufyashi bwakwe bulepule cilyo.” (Ilumbo 37:25) Kwena, ubu bulayo bwa buLesa tabutulubula ku mulimo wesu uwa kupayanishisha indupwa shesu lwa ku mubili, nelyo ukutupeela amaka ya kushintilila pali bukapekape bwa bamunyinefwe aba Bwina Kristu. (1 Abena Tesalonika 4:11, 12; 1 Timote 5:8) Nalyo line, nga twasalapo ukuipusula pa kuti tubombele Yehova mu kucishanapo, takatulekeleshe.—Mateo 6:33.

10, 11. Ukufuma ku fyo bapitamo, finshi ifyo bapainiya abengi baishiba pa lwa maka ya kwa Yehova aya kupayanya?

¹⁰ Bapainiya mwi sonde lyonse balishiba ku fyo bapitamo ukuti Yehova alapayanishisha abaibika mu maboko yakwe ukuti abasakamane. Langulukeni icacitike kuli bapainiya abaupana abaile kwi tauni linono ukwali ukukabila kukalamba ukwa bakashimikila ba Bufumu. Pa numa ya myeshi inono, incito yatendeke ukwafya ukusanga, kabili tabakwete ndalama. Lyene bapokelele kalata uwa nkongole sha inshuwalansi wa motoka ishali amadola 81. Munyina alondolola ukuti: “Tatwakwete ndalama sha kulipila. Twapepele apakalamba ico cungulo.” Ubushiku bwakonkelepo, bapokelele kardi ukufuma ku lupwa ulwaleshomboka pa kusanga indalama. Kardi yalondolwele ukuti ulupwa lwalipokelele indalama shabweshiwe isha musonko kabili apantu shali ishingi ukucila isho baenekele, balefwaya ukupeelako shimo bapainiya baupana. Muli kalata mwali ceke wa madola 81! Munyina painiya asosa ukuti: “Nshakalabe bulya bushiku—naumfwile no mushishi waenda! Twalitashishe bukapekape bwa ulu lupwa.” Na Yehova alatasha icikuuku ca musango yu, icapala bukapekape akoselesha mu babomfi bakwe.—Amapinda 19:17; AbaHebere 13:16.

¹¹ Bapainiya abengi kuti bashimika ifyabacitikile ifyapalako. Mukabepushe, kabili bakamweba ukuti ‘tabalekeleshiwa.’ Nga alolesha uko afuma no kumona imyaka 55 apoosa mu butumikishi bwa nshita yonse, painiya uuli ne myaka 72 asosa ukuti, “Yehova tatala andekelesha.”—AbaHebere 13:5, 6.

“Inshila Yawamisha iya Kupalamina Kuli Yehova”

12. Mulandu nshi ukubila imbila nsuma kwabela ishuko lya kusungusha?

¹² Lishuko kuli ifwe ukwipushiwa na Yehova ku kubila imbila nsuma iya Bufumu bwakwe. Nangu tatwapwililika, atumona nga ‘babombela pamo’ nankwe muli uyu mulimo wa kupususha imyeo. (1 Abena Korinti 3:9; 1 Timote 4:16) Ilyo tuleshimikila bambi pa lwa Bufumu bwa kwa Lesa, ilyo tulebila impela ya bubifi, ilyo tulelondolwela abantu ukutemwa kwakwe ukwa kusungusha mu kupayanya icilubula, ilyo tuleisula Icebo cakwe ica mweo no kufunda abantu ba mitima ya bufumacumi ifyabamo ifyaumisho mutengo, mu cifyalilwa tulapalama kuli Kabumba wesu, Yehova.—Ilumbo 145:11; Yohane 3:16; AbaHebere 4:12.

13. Finshi ifyo bamo basosa pa lwa fyo bupainiya bwambukila ukwampana kwabo na Yehova?

¹³ Bapainiya balapoosa inshita yafulilako cila mweshi mu kusambilila no kusambilisha pa lwa kwa Yehova. Ni shani fintu bayumfwa ukuti ci cambukila ukwampana kwabo na Lesa? Eluda ku France uwabomba bupainiya ukucila pa myaka 10 asuka ukuti: “Bupainiya ni nshila yawamisha iya kupalamina kuli Yehova.” Na umbi painiya muli cilya calo, uwapoosa imyaka 18 mu butumikishi bwa nshita yonse, atila: “Umulimo wa bupainiya ulatulenga ‘ukusonda no kumono kuti aliwama Yehova,’ cila bushiku ukulenga ukwampana kwesu na Kabumba wesu ukukoselako.” (Ilumbo 34:8) E fiyumfwa na nkashi ku Britain uwabomba bupainiya pa myaka 30. Asosa ukuti: “Ukushintilila pa mupashi wa kwa Yehova pa kutunguluka mu butumikishi bwandi kulampalamika kuli wene. Cine cine naliyumfwa ukuti umupashi wa kwa Yehova ilingi walintungulwile ku ng’anda imo pa nshita iyalinga.”—Linganyeniko Imilimo 16:6-10.

14. Ni shani fintu bapainiya bamwenamo mu kubomfya Baibolo ne mpapulo sha Baibolo cila bushiku ku kusambilisha bambi?

¹⁴ Bapainiya abengi basango kuti ubwishibilo bwa Cebo ca kwa Lesa bulakulilako ilyo balebomfya Baibolo ne mpapulo sha Baibolo cila bushiku pa kulondolola no kusambilisha icine ca mu Malembo. Munyina uuli ne myaka 85 ku Spain uwabomba bupainiya pa myaka 31 alondolola ukuti: “Bupainiya bwalingafwa ukukwata ubwishibilo bwa Baibolo ubwashika, ubwishibilo nabomfya ku kwafwa abantu abengi ukwishiba Yehova ne mifwaile yakwe.” Nkashi ku Britain uwabomba bupainiya pa myaka 23 atila: “Bupainiya bwalingafwa ukulundulula insala yakulisha iya ca kulya ca ku mupashi.” Ukulondolwela bambi “ukucetekela ukuli muli imwe,” kuti kwakosha ifisumino mwakatamika. (1 Petro 3:15) Painiya ku Australia asosa ukuti: “Bupainiya bulawamyako icitetekelo candi ilyo ndeshimikila bambi.”

15. Finshi ifyo abengi baitemenwa ukucita pa kuti batendeke bupainiya no kutwalilila muli bwene, kabili mulandu nshi?

¹⁵ Nga fintu caumfwika, aba bapainiya balishininkisha ukuti balisala umulimo uuleta amapaalo yashingapendwa ukufuma kuli Yehova. E mulandu wine abengi baitemenwa ukuteulukako mu bumi bwabo, no kuleka fye umulimo wa ku mubili no kusha ifikwatwa, ku kutendeka bupainiya no kutwalilila muli bwene!—Amapinda 28:20.

Bushe Umutima Wenu Ulafwaisha Ukucite Fyacilapo?

16, 17. (a) Nga ca kuti muletwishika nga kuti mwabombako bupainiya, cinshi pambi mwingacita? (b) Bamo bayumfwa shani nga bafilwa ukubomba bupainiya?

¹⁶ Pa numa ya kulanguluka ifyo bapainiya basosa pa lwa mapaalo ya bupainiya, napamo muletwishika nga kuti mwabombako bupainiya. Nge fyo cili, mulandu nshi te kuti mulandile na painiya uwabomba bwino mu butumikishi bwa nshita yonse? Na kabili kuti caba ica kwafwa ukulanda kuli eluda umo mu cilonganino, uwamwishiba, uwaishiba ubutuntulu bwa bumi bwenu, ukupelebela kwenu, ne fishingamo fyenu ifya lupwa. (Amapinda 15:22) Ukulandapo kwa bambi ukwa cine cine kuti kwamwaafwa ukupimununa mu kusakamana nga kuti mwabombako bupainiya. (Linganyeniko Luka 14:28.) Nga kuti mwabombako bupainiya, cine cine amapaalo yenu yakaba ayengi.—Malaki 3:10.

¹⁷ Nangu ni fyo, ni shani pa lwa bakasabankanya ba busumino aba Bufumu abengi abashingabomba bupainiya, nangu ca kuti pambi balafwaisha ukucita ifyacilanapo mu butumikishi? Ku ca kumwenako, langulukeni ifiyumfwa nkashi umo uwa Bwina Kristu uyo aleshomboka no kukusha abana bakwe bane eka. Asosa ukuti: “Ndomfwa ububi, pa mulandu wa kuti nalipo painiya wa nshita yonse, nomba, te kuti nje mwi bala nge fyo naleya kale pa mulandu wa mibele yandi.” Uyu nkashi alitemwisha abana bakwe kabili alafwaya ukubapayanishisha. Pa nshita imo ine, alafwaisha ukucita ifyacilanapo mu mulimo wa mwi bala. Alondolola ukuti: “Nalitemwa ubutumikishi.” Abena Kristu bambi abaipeelesha abo icitemwiko bakwatila Yehova cibalenga ukufwaya ukumubombela ‘no mutima wabo onse’ e fyo na bo bayumfwa.—Ilumbo 86:12.

18. (a) Cinshi Yehova enekela kuli ifwe? (b) Mulandu nshi tushifwile ukufupulwa nga ca kuti imibele ilepelesha ifyo twingacita?

¹⁸ Ibukisheni ukuti ico Yehova enekela kuli ifwe mulimo wa mutima onse. Ifyo umuntu umo na umo engabomba fyalipusana apakalamba. Bamo balateululako imibele yabo pa kuti babe bapainiya ba nshita yonse. Bambi abengi babombako nga bapainiya ba kwafwilisha limo limo nelyo lyonse, ukupoosa amaawala 60 cila mweshi mu butumikishi. Nangu cibe fyo, icinabwingi ca bantu ba kwa Yehova baliipeelesha no mutima onse ku mulimo wa kushimikila no kusambilisha nga bakasabankanya ba cilonganino. E co nga ca kuti cine cine te kuti mubombeko nga bapainiya pa mulandu wa kulwalilila, ukukota, ifishingamo fya lupwa, nelyo imibele imbi, mwifupulwa. Nga ca kuti mupeela apo mwingapesha, umulimo wenu walikatama mu menso ya kwa Lesa, nga fintu wakatama uwa baba mu butumikishi bwa nshita yonse!

Bonse Kuti Mwalangisha Umupashi wa Bupainiya

19. Umupashi wa bupainiya cinshi?

¹⁹ Nangu cingati te kuti mubombeko bupainiya, kuti mwalangisha umupashi wa bupainiya. Umupashi wa bupainiya cinshi? Ubutumikishi Bwesu Ubwa Bufumu ubwa July 1988 bwatile: “Kuti pambi calondololwa pamo nga ukukwata imibele yashininkishiwa ukulola kwi kambisho lya kushimikila no kupanga abasambi, ukuibimbamo umupwilapo ukulanga ukutemwa no kwangwako ku bantu, ukuipeele lambo, ukusanga ubuseko mu kukonka Shikulu mu kupalamisha no kukwata ubuseko mu fya ku mupashi, te fintu fya ku mubili.” Ni shani fintu mwingalangisha umupashi wa bupainiya?

20. Abafyashi kuti balangisha shani umupashi wa bupainiya?

²⁰ Nga ca kuti mwalikwata abana banono, kuti mwabakoselesha no mutima onse ukuba bapainiya. Imibele yenu yashininkishiwa ukulola ku butumikishi kuti yabalenga ukumona ukukabila kwa kulenga umulimo wa kwa Yehova ukuba icintu cacindamisha mu bumi bwabo. Kuti pambi mwalalika bapainiya na bakangalila benda na bakashi babo ku mwenu ukuti abana benu bamwenemo mu fya kumwenako fya baasanga ubuseko mu butumikishi bwa nshita yonse. (Linganyeniko AbaHebere 13:7.) Nangu fye ni mu mayanda umo umufyashi umbi te Nte, abafyashi basumina kuti baafwa abana babo ukulenga ubutumikishi bwa nshita yonse ukuba ubuyo mu bumi ukupitila mu kulandapo na mu micitile yabo.—2 Timote 1:5; 3:15.

21. (a) Ni shani ifwe bonse twingafwilishako bapainiya? (b) Finshi ifyo baeluda bengacita ku kukoselesha bapainiya?

²¹ Mu cilonganino, bonse ifwe kuti twaafwilisha bapainiya no mutima onse. Ku ca kumwenako, bushe kuti mwalubulako inshita ya kubomba na painiya mu butumikishi, maka maka pa nshita ilyo painiya alebomba eka? Kuti mwasango kuti ‘mwasansamushiwa pamo.’ (Abena Roma 1:11, 12) Nga ca kuti muli baeluda, kuti mwacilapo ukukoselesha bapainiya. Lintu ibumba lya baeluda lyakumana, lyonse bafwile ukulanguluka fintu bapainiya balekabila. Lintu painiya afupulwa nelyo alepita mu mafya, mwiangufyanya ukutubulula ukuti aleke bupainiya. Nangu ca kuti ukutubulula kwa musango yu kuti kwafwaikwa mu mibele imo, mwilaba ukuti bupainiya lishuko lyaumo mutengo ilyo umubomfi wa nshita yonse akatamika sana. Ukukoselesha fye kunono no kufunda kubomba nelyo ubwafwilisho pambi e fingakabilwa. Iofesi lya Sosaite ku Spain lyalembele ukuti: “Lintu baeluda bakoselesha bupainiya, baafwa bapainiya mu butumikishi bwa mwi bala, no kubacema lyonse, bapainiya balakwatilako ubuseko, ukuyumfwa ukuti ba mulimo, no kufwaya ukutwalilila te mulandu na mafya yengesa.”

22. Muli iyi nshita yayafya ukutula apo umuntunse abelapo, cinshi ico tufwile ukupampaminapo ukucita?

²² Tuleikala mu nshita shayafya ukutula apo umuntunse abelako. Yehova alitupeela ukupwishishisha umulimo wa kupususha imyeo. (Abena Roma 10:13, 14) Nampo nga kuti twabombako uyu mulimo inshita yonse nga bapainiya nelyo iyo, lekeni tulangishe umupashi wa bupainiya. Lekeni tucincile no kukwata umupashi wa kuipeele lambo. Lekeni tushininkishe ukuti twapeela Yehova ico aipusha—umulimo wa mutima onse. Kabili lekeni twibukishe ukuti lintu twapeela apo twingapesha, nampo ubupe bupalile amakobili yanono aya kwa mukamfwilwa nelyo amafuta ya mutengo aya kwa Maria, umulimo wesu wa mutima onse, kabili Yehova alatasha umulimo wesu uwa mutima onse!

Bushe Muleibukisha?

Mulandu nshi ubutumikishi bwa nshita yonse buletela ubuseko no kwikushiwa?

Ukufuma ku fyo bapitamo, finshi bapainiya baishiba pa lwa maka ya kwa Yehova aya kusakamana ababomfi bakwe?

Bapainiya bayumfwa ukuti ubutumikishi bwabo bwambukila shani ukwampana kwabo na Yehova?

Ni shani mwingalangisha umupashi wa bupainiya?

[Icikope pe bula 23]

Bapainiya balasanga ubuseko ubwingi mu kupanga abasambi

[Icikope pe bula 23]

Abana benu kuti bamwenamo mu kubishanya na bakabilisha ba Bufumu aba nshita yonse

[Icikope pe bula 23]

Baeluda kuti bakoselesha bapainiya mu butumikishi bwa mwi bala