Ifya Kutendeka Amasambililo mu Citabo ca Baibolo Isambilisha

Fwe bengi kuti twatemwa sana ukutungulula isambililo lya Baibolo, nomba ifya kutendeka e fyafya. Icitabo cipya icitila Bushe Cinshi Baibolo Isambilisha? kuti catwafwa. Amashiwi ya ntendekelo ayalembwa pa mabula 3-7, yalembwa mu musango wa kutila, kuti mwatendeka ukulanshanya no mwine wa ng’anda muli ici citabo. Na bashilati babeleshe ukushimikila, bakulatendeka amasambililo ya Baibolo ukwabula no bwafya.

◼ Kuti mwasosa ifi nga mwabomfya ifyebo fili pe bula 3:

Nga mwalanda pa lyashi licitike, ilisakamike abengi mu cifulo mubombela, kuti mwalanga umwine wa ng’anda ifipusho ifili mu filembo ifyafita sana pe bula 3 no kumweba ukuti alandepo. Lyena kuti mwakupukula pa mabula 4-5.

◼ Nelyo limbi kuti mwabalilapo ukulanda pa fyaba pa mabula 4-5:

Kuti mwatila, “Bushe batini te kuti ciwame ifintu pa calo nga fyayaluka fyaba nge fi cili pali ifi fikope?” Nelyo limbi kuti mwaipusha amuti, “Bushe pali ifi ifili apa ifyo Lesa atulaya, ni cili kwi mwingafwaisha sana ukuti cicitike?” Kutikisheni ilyo baleasuka.

Nga ca kutila umwine wa ng’anda atemwapo sana ilembo limo, mulangeni ico Baibolo isambilisha pali ilyo lyashi ukubomfya amaparagrafu yali mu citabo ayalelanda pali ilyo ilembo. (Moneni umukululo uli pali lino ibula.) Lanshanyeni nga filya fine ciba pe sambililo lya Baibolo. Kuti mwacite fi pa kutandala kwa kubalilapo mu maminiti 5 ukufika ku maminiti 10 pa mwinshi wa ng’anda pene.

◼ Cimbi ico mwingacita, kulanshanya no muntu ifyaba pe bula 6 no kuleka alandapo:

Langeni umwine wa ng’anda ifipusho fili pe samba lye bula, e lyo mumwipushe amuti, “Bushe mwalitontonkanyapo pa mepusho yamo ayali apa?” Nga atemwapo icipusho cimo, kupukuleni pe bula apali paragrafu ikwete icasuko ca ico cipusho. (Moneni umukululo uli pali lino line ibula.) Ilyo mulelanshanya, ninshi muletungulula isambililo lya Baibolo.

◼ Kuti twabomfya paragrafu 7 pa kutendeka ukulangilila ifyo isambililo lya Baibolo liba:

Belengeni amasentensi ya kubalilapo yatatu pe bula 7, e lyo mukupukule pa cipandwa 3, no kubomfya amaparagrafu 1-3 ku kulangilila ifyo tusambilila. Umfwaneni ilyo mukesamonana na kabili ku kwisalanshanya ifyasuko fya fipusho fili mu paragrafu 3.

◼ Ifyo Mwingacita pa Kuti Mukabweleleko:

Ilyo mulepwisha isambililo lya kubalilapo, umfwaneni ukwisatwalilila ukulanshanya. Limbi kuti mwatila fye: “Muli iyi nshita iinono fye, twasambilila ico Baibolo isambilisha pa lyashi lyacindama nga nshi. Umuku ukakonkapo, kuti twaisalanshanya pali [mwebeni icipusho mukalanshanya]. Bushe umulungu uleisa, nkese pa nshita imo ine?”

Ilyo tulepalama ku bushiku bwa kwa Yehova, aletwalilila ukutusambilisha bwino ifyo twingabomba umulimo wesu. (Mat. 28:19, 20; 2 Tim. 3:17) Shi natulebomfya bwino ici citabo cipya icishaiwamina, ukutendeka ukusambilila na bantu Baibolo.

Ifyo Mwingashalika Icitabo ca Baibolo Isambilisha

Muli cino ica mu kati muli fimo ifyo twingalanda pa kushalika icitabo ca Baibolo Isambilisha. Nga mulefwaya muleshalika bwino, mulefilanda mu mashiwi yenu, mulealula ifyebo ukulingana ne fyo abantu mulelanda na bo balefwaya ukumfwa, kabili ishibeni ifishinka ifili mu citabo ifyo mwingalanshanya na bantu. Kuti mwalanda fimbi ifingabomba bwino mu cifulo mubombela.—Moneni Ubutumikishi Bwesu Ubwa Bufumu ubwa January 2005, pe bula 8.

Armagedone

◼ “Abantu abengi nga baumfwa ukuti ‘Armagedone,’ batontonkanya pa bonaushi bwa bantu iminshipendwa. Bushe kuti mwapapa nga mwaumfwa ukuti Armagedone cintu mwingafwaisha ukwisamona? [Lekeni balandepo. Lyena belengeni Ukusokolola 16:14, 16.] Moneni amashiwi yalembelwe apa ayaletweba ifyo abantu bakalaikala ilyo Armagedone ikapita.” Kupukuleni pa mabula 82-4, no kubelenga paragrafu 21.

Baibolo

◼ “Abantu batila Baibolo Cebo ca kwa Lesa. Bushe mwalishiba ico ibuuku lyalembelwe na bantu litilwa ukuti Cebo ca kwa Lesa? [Lekeni balandepo. Lyena belengeni 2 Petro 1:21 na mashiwi yali mu paragrafu 5 pa mabula 19-20.] Muli ili buuku, Baibolo yalyasuka ifipusho fili apa.” Balangeni ifipusho fili pe bula 6.

◼ “Ino nshita abantu kuti baishiba conse ico bengafwaya ukwishiba, te filya cali kale. Lelo bushe ni kwi mulemona ukuti e ko twingasanga amano yasuma ayengalenga twalaikala bwino? [Lekeni basuke. Lyena belengeni 2 Timote 3:16, 17 na paragrafu 12, pe bula 23.] Ili buuku lyalilondolola ifyo twingekala ukulingana ne fyo Lesa afwaya e lyo no busuma bwingafumamo.” Mulangeni umukululo ne cikope ifili pa mabula 122-3.

Imfwa/Ukubuuka

◼ “Abantu abengi tabaishiba icicitika ku muntu nga afwa. Bushe kwena kwaba umuntu uwingeshiba? [Lekeni basuke. Lyena belengeni Lukala Milandu 9:5 na maparagrafu 5-6, pa mabula 58-9.] Ili buuku lyalilondolola ne fyo cikaba ilyo ifyalembwa mu Baibolo pa kubuuka ku bafwa fikacitika.” Mulangeni icikope cili pe bula 75.

◼ “Umuntu wesu nga afwa, kuti twatemwa ukumumona na kabili, bushe te ifyo fine? [Lekeni basuke.] Abantu abengi nga babelenga ifyalembwa mu Baibolo pa kubuuka ku bafwa balomfwa bwino. [Belengeni Yohane 5:28, 29 na maparagrafu 16-17, pa mabula 71-2.] Muli ici cipandwa ifipusho ifi nafyasukwa.” Mulangeni ifipusho fili pa ntendekelo ye bula 66.

Umweo wa muyayaya

◼ “Abantu abengi balafwaya ubumi busuma no kwikala imyaka iingi. Abantu abalaikala iciyayaya ukwabula no kulwala, bushe na imwe kuti mwatemwa ukwikalilila? [Lekeni balandepo. Lyena belengeni Ukusokolola 21:3, 4 na paragrafu 17 pe bula 54.] Muli ili buuku muli ifyo twingacita pa kuti tukekale ku ciyayaya ne fyo abantu bakekala ilyo ubu bulayo bukafikilishiwa.”

Ulupwa

◼ “Ifwe bonse kuti twatemwa ukulaikala umutende pa ng’anda, te ifyo fine? [Lekeni basuke.] Baibolo yalilanda pa cintu cimo ico bonse pa ng’anda bengacita pa kuti pabe umutende, ne co cintu, kutemwa nga kulya Lesa akwata.” Belengeni Abena Efese 5:1, 2, na paragrafu 4 pe bula 135.

Amayanda

◼ “Abantu abengi cilabafya ukusanga amayanda yalinga ukwikalamo ayo bashingaposapo indalama ishingi. Bushe batini mwalishiba ukuti ku ntanshi bonse tukakwata amayanda? [Lekeni basuke. Lyena belengeni Esaya 65:21, 22 na paragrafu 20 pe bula 34.] Ili buuku lyalilondolola ifyo ubulayo bwa kwa Lesa bukafikilishiwa.”

Yehova Lesa

◼ “Abantu abengi abasumina muli Lesa balafwaya ukuba ifibusa fyakwe. Bushe mwalishiba ukuti Baibolo yalitweba ukupalama kuli Lesa? [Lekeni balandepo. Lyena belengeni Yakobo 4:8a na paragrafu 20 pe bula 16.] Ico ili buuku lyabelako, kwafwilisha abantu ukwishibilapo na fimbi pali Lesa, ifyaba mu maBaibolo yabo.” Balangeni ifipusho fyaba pa ntendekelo ye bula 8.

◼ “Abantu abengi balapepela ishina lya kwa Lesa ukuti licindikwe nelyo ukuba ilya mushilo. Nomba bushe ilyo line ishina, mwalilishiba? [Lekeni balandepo. Lyena belengeni Amalumbo 83:18 na maparagrafu 2-3 pe bula 195.] Ili buuku lyalilondolola ico Baibolo isambilisha pali Yehova Lesa ne co afwaya ukucitila abantu.”

Yesu Kristu

◼ “Abantu bonse pe sonde balyumfwa ulwa kwa Yesu Kristu. Bamo batila ali fye muntu walumbuka. Bambi balamupepa ukuti ni Lesa Wa maka yonse. Bushe calicindama ukwishiba ifyo twasumina pali Yesu Kristu?” Lekeni basuke. Lyena belengeni Yohane 17:3 na paragrafu 3 pa mabula 37-8. Balangeni ifipusho fikonkele pa mutwe wa cipandwa.

Ipepo

◼ “Bushe mwalishiba ifyo Lesa asuka amapepo? [Lekeni balandepo. Lyena belengeni 1 Yohane 5:14, 15 na maparagrafu 16-18 pa mabula 170-2.] Ici cipandwa calilondolola no mulandu tufwile ukupepela kuli Lesa ne co tufwile ukucita pa kuti atuumfwe.”

Imipepele

◼ “Abantu abengi nabatampa ukulamona imipepele mu calo ukuti ileletelela fye abantu amafya mu nshita ya kubafwa. Bushe batini imipepele iletungulula abantu ku busuma? [Lekeni basuke. Nga bayasuka, belengeni Mateo 7:13, 14 na paragrafu 5 pa mabula 145-6.] Ici cipandwa cilanda pa fintu 6 ifingamwafwa ukwishiba ukupepa uko Lesa asuminisha.” Balangeni umukululo uli pe bula 147.

Utuyofi/Ukucula

◼ “Nga kwacitika icabipa, abantu abengi balatwishika abati limbi Lesa tasakamana ificitikila abantu, no kucula kwabo takumona. Nga imwe kuti mwatilapo shani? [Lekeni balandepo. Lyena belengeni 1 Petro 5:7 na paragrafu 11 pe bula 11.] Ili buuku lyalilondolola ifyo Lesa akacita pa kuti akafumyepo amacushi ya bantu yonse.” Balangeni ifipusho fyaba pa ntendekelo, pe bula 106.

Inkondo/Umutende

◼ “Abantu bonse fye apo bapela balafwaya umutende. Bushe umutende tufwaya pe sonde ukabako? [Lekeni basuke. Lyena belengeni Amalumbo 46:8, 9.] Ili buuku lilanda pa fyo Lesa akacita pa kufikilisha ico afwaya ukucita no kuleta umutende pano isonde ponse.” Balangeni icikope pe bula 35, kabili belengeni amaparagrafu 17-21 pa mabula 33-4.

[Akabokoshi pe bula 5]

Ifyo Mwingalanda pa Misangulo

“Nga mulefwaya ukupeela ubupe ubuli bonse ku mulimo wesu uubombwa mwi sonde lyonse, ala mukwai ninshi mwabomba.”

“Nangu ca kutila tupeela fye amabuuku yesu ukwabula ukulipilisha, nga mulefwaya ukutupeela ubupe bwa kwafwilisha umulimo wesu uwa calo conse, kuti twapokelela.”

“Limbi tamwaishiba ifyo tukumanisha ukubomba uyu mulimo. Icilenga ni co abantu balapeela ubupe bwa kwafwilisha umulimo wesu uwa mwi sonde lyonse. Nga mulefwaya ukupeela ubupe, mukwai nalapokelela.”

(1) Icipusho, (2) Ilembo, na (3) Icipandwa

Nga mulefwaya cilemwangukila ilyo muleshalika icitabo citila Bushe Cinshi Baibolo Isambilisha? (1) ipusheni icipusho, (2) belengeni ilembo ililingile, kabili (3) langeni umwine wa ng’anda icipandwa mu citabo icilelanda pa lyashi mulefwaya ukulanshanya nankwe no kumubelengela ifipusho fyaba pa ntendekelo ya cipandwa. Umwine wa ng’anda nga asekelela, kuti mwamulanga ifyo tusambilila na bantu Baibolo ukubomfya amaparagrafu ya kubalilapo aya ico cipandwa. Ifi e fyo twingacita nga tulefwaya ukutendeka ukusambilila no muntu pa muku wa kubalilapo fye twamutandalila nangu lintu twabwelelako na kabili.

◼ “Bushe umuntu kuti aishiba Kabumba wesu uwa maka yonse, nge fi calembwa apa mu Baibolo?” Belengeni Imilimo 17:26, 27, kabili lekeni balandepo. Lyena balangeni ifyaba mu cipandwa 1.

◼ “Apo amafya ayatuponena yengi, bushe kuti twaikala bwino nge fi cilemoneka pali ici cikope?” Belengeni Abena Roma 15:4, kabili lekeni balandepo. Lyena balangeni ifyaba mu cipandwa 2.

◼ “Amukwata amaka ya kwalula ifintu, bushe kuti mwatemwa ukucite fi ifyalembwa apa?” Belengeni Ukusokolola 21:4, kabili loleleni balandepo. Lyena balangeni ifyaba mu cipandwa 3.

◼ “Bushe abana besu kuti baisaikalapo bwino nge fi calembwa apa muli ulu lwimbo ulwa kale?” Belengeni Amalumbo 37:10, 11, kabili lekeni balandepo. Lyena balangeni ifyaba mu cipandwa 3.

◼ “Bushe batini ifyalembwa apa fikacitika?” Belengeni Esaya 33:24, kabili lekeni basuke. Lyena balangeni ifyaba mu cipandwa 3.

◼ “Bushe mwalishiba nga ca kutila abafwa baleshiba ifilecita aba mweo nelyo tabeshiba?” Lekeni balandepo. Lyena belengeni Lukala Milandu 9:5, no kubalanga ifyaba mu cipandwa 6.

◼ “Bushe cine cine tukamonana na bantu besu abafwa na kabili, nge fi Yesu alandile pali ili lembo?” Belengeni Yohane 5:28, 29, kabili lekeni balandepo. Lyena balangeni ifyaba mu cipandwa 7.

◼ “Bushe cinshi mutontonkanya ukuti e cifwile ukucitwa pa kuti ukufwaya kwa kwa Lesa kucitwe pano isonde nga mu muulu, nge fi calembwa muli ili pepo lyalumbuka?” Belengeni Mateo 6:9, 10, kabili lekeni balandepo. Lyena balangeni ifyaba mu cipandwa 8.

◼ “Bushe mwalisumina ukuti tuleikala mu nshita yasobelwe pali ili lembo?” Belengeni 2 Timote 3:1-4, kabili lekeni balandepo. Lyena balangeni ifyaba mu cipandwa 9.

◼ “Abantu abengi tabaishiba icilenga ukuti amacushi yalefulilako fye. Bushe icalenga batini te kuti cibe ni ci icalembwa muli ili lembo?” Belengeni Ukusokolola 12:9, kabili lekeni balandepo. Lyena balangeni ifyaba mu cipandwa 10.

◼ “Bushe mulafwaya ukwishiba icasuko ca ici cipusho?” Belengeni Yobo 21:7, kabili lekeni balandepo. Lyena balangeni ifyaba mu cipandwa 11.

◼ “Bushe abantu kuti baba ne nsansa mu ng’anda nga balekonka uku kufunda kwaba mu Baibolo?” Belengeni Abena Efese 5:33, kabili lekeni balandepo. Lyena balangeni ifyaba mu cipandwa 14.

Ilyo mwalanga umwine wa ng’anda ifyo tusambilila kabili mwasambilila nankwe imiku ibili no kushininkisha ukuti mukatwalilila ukulasambilila nankwe, kuti mwacita lipoti isambililo lya Baibolo.