Ukubomfya Bwino Amepusho

AMEPUSHO yalafwa bakomfwa wenu ukuisansha mu fyo mulelanda pantu yakabila ukuti baasuke mwi shiwi atemwa mu mutima. Amepusho kuti yamwafwa ukutampa ukulanshanya no kuipakisha kwene. Pa kuba kalanda kabili kasambilisha, kuti mwabomfya amepusho ku kubalamuna icilaka ca kumfwa mu muntu, ukumwafwa ukupelulula pa mulandu mulelandapo, nelyo ukulundako ukukomaila pa co mulesosa. Nga mwabomfya bwino amepusho, mukalenga bambi ukulatontonkanya ilyo balekutika ukucila ukulakutika fye. Mufwile ukuba no buyo, na pa kwipusha amepusho lekeni yamwafwe ukufika kuli ubo buyo.

Pa Kuti Mulanshanye. Ilyo muli mu butumikishi bwa mwi bala, pempwileni no kushukilako inshita ku kuleka abantu bailandile nga balefwaya.

Inte shingi shilatendeka ukulanshanya kusuma pa kwipusha fye ati, “Bushe mwalitala amutontonkanyapo pa . . . ?” Nga baipusha pa cintu ico abengi baletontonkanyapo, ukwabula no kutwishika bali no kuipakisha mu butumikishi bwa mwi bala. Nangu ca kuti uyo muntu tatontonkanya pali co mwaipusha, kuti calenga alafwaya ukwishiba. Kuti mwalanda pa milandu iingi pa kwipusha fye amepusho nga ya kuti “Bushe muleti shani pali . . . ?,” “Bushe mumona shani . . . ?,” “Bushe mwalisumina ukuti . . . ?”

Ilyo Filipi kabila wa mbila nsuma abingile mutungwi wa ku Etiopia uwalebelenga ukusesema kwa kwa Esaya, aipwishe fye ati: “Bushe waishibe [atemwa naumfwikishe] fyo ulebelenga?” (Imil. 8:30) Ici cipusho calengele Filipi alondolole icine pa lwa kwa Yesu Kristu. Inte sha muno nshiku shilepusha amepusho yapalako kabili shalisanga abantu abalefwaisha ukumfwikisha icine ca mu Baibolo.

Abengi nga bapeelwa ishuko lya kuilandila ifyo baletontonkanya, na bo bakafwaya ukukutika ilyo mulelanda. Ilyo mwaipusha icipusho, kutikisheni. Pa kwankula ku fyo uyo muntu asosa, beni aba cikuuku, te balengulula iyo. Nga mwingamutasha mu bufumacumi, mutasheni. Pa nshita imo, Yesu pa kumona ukuti kalemba umo “ayaswike na mano,” alimutashishe ati: “Tauli kutali ku bufumu bwa kwa Lesa.” (Marko 12:34) Nangula tamwasumina ifyo uyo muntu asosa, kuti mwamutasha pa kuitemenwa ukulanda. Ico asosa kuti casokolola imibele yakwe imo iingalenga mwaishiba umwa kulosha ilyo mulemushimikila icine ca mu Baibolo.

Pa Kutendeka Ifishinka Fyacindama. Ilyo mulelanda kwi bumba nelyo mulelanshanya no muntu umo, esheni ukwipusha amepusho ku kutwala ku fishinka fyacindama. Shininkisheni ukuti amepusho yenu yalimo ifintu ifyo ibumba lyenu lingafwaisha ukumfwa. Kuti mwaipusha na mepusho ayabalamuna fye ukutontonkanya pantu ifyasuko te fintu fyayeba. Nga mwapeemwinako pa numa ya kwipusha icipusho, ibumba likakutikisha sana ku fyo muli no kukonkeshapo ukusosa.

Pa nshita imo, kasesema Mika aipwishe amepusho yafulilako. Pa numa ya kwipusha ifyo Lesa enekela abamupepa ukucita, uyu kasesema aipwishe amepusho yambi yane, yonse yene ayengasukwa. Ayo mepusho yonse yateyanya bakabelenga ukumona icasuko ca mano ico alandile pa kusondwelela fintu alelanda. (Mika 6:6-8) Bushe kuti mwaeshako ukucita ifyapalako ilyo mulesambilisha? Mukeshe.

Ku Kupelulula pa Mulandu Mulelandapo. Amepusho kuti yaipushiwa ku kwafwa bambi ukukonka bwino imipelulwile yenu pali uyo mulandu. E fyo Yehova acitile ilyo alebilisha ubukombe bwakakala ku bena Israele, nga fintu calangililwa pali Malaki 1:2-10. Intanshi abebele ati: “Nalimutemwa.” Balifililwe ukutesekesha uko kutemwa, e ico abepwishe ati: “Bushe Esau tali munyina Yakobo?” Lyene Yehova alandile pa fyo Edomu aba amapopa no kutila e bushininkisho bwa kuti Lesa tatemenwe lulya luko pa mulandu wa bubifi bwabo. Akonkeshepo ifilangililo no kubikamo amepusho ku kukomaila pa fyo abena Israele bafililwe ukwankula bwino ku kutemwa kwakwe. Aipwishe amepusho yamo ayali kwati bashimapepo babulwa ubusumino e baleipusha. Yambi yali mepusho yantu Yehova umwine aipwishe bashimapepo. Uku kulanshanya kulafika pa mutima no kulenga tupooseko amano; tapali uwingapaasha iyi mipelulwile; ubukombe na bo tabwingalabwa.

E fyo na bakalanda bamo babomfya bwino amepusho. Nangu ca kuti abali mwi bumba tabenekelwa ukwasuka, balaisanshamo kwati na bo balelanshanyako.

Ilyo tuletungulula amasambililo ya Baibolo, inshila tubomfya ilenga umusambi ukuisanshamo. Kwena, umusambi kuti anonkelamo sana nga talebelenga fye ifyasuko. Ipusheni amepusho ya kusailisha mwi shiwi lyanakilila no kupelulushanya no musambi. Pa fyebo fipulilemo, mukoselesheni ukubomfya Baibolo pa kwasuka. Kuti mwaipusha no kuti: “Bushe ifyo tulelanshanya fyalingana shani ne ci cishinka cimbi twasambilila? Mulandu nshi cacindamina? Bushe cifwile ukukuma shani imikalile yesu?” Inshila ya musango yo ilabomba bwino sana ukucila ukulanda fye ifyo mwasuminamo nelyo ukumulondolwela fye fyonse mwe bene. Ifi ninshi muleafwa umusambi wenu ukubomfya ‘amaka ya kupelulula’ pa kupepa Lesa.—Rom. 12:1, NW.

Nga ca kuti umusambi tomfwikishe cimo, tekanyeni. Napamo kuti alelinganya ifyo mulesosa ku cintu asuminamo pa myaka iingi. Kuti camwafwako nga mwacilandila mumbi. Lelo inshita shimo, kupelulula fye ukwayanguka e kukabilwa. Bomfyeni sana Amalembo. Bomfyeni ifilangililo. Ifi fyonse fibomfesheni pamo na mepusho yayanguka ayengalenga uyo muntu ukupelulula pa bushininkisho.

Ku Kulenga Umuntu Alande Ifili mu Mutima. Pa kwasuka amepusho, abantu ilingi line tabasokolola ifili ku mutima. Kuti bayasuka fye ifyasuko ifyo balemona ati e fyo mulefwaya. Umucetekanya ulakabilwa. (Amapi. 20:5) Kuti mwaipusha nga fintu Yesu aipwishe amuti: “Bushe watetekela ici?”—Yoh. 11:26, 27.

Ilyo abengi aba mu basambi ba kwa Yesu bakalipe pa co asosele no kuleko kumukonka, aebele abasambi bakwe ukusosa ifyali mu nda shabo. Abepwishe ati: “Bushe na imwe mulefwayo kuya?” Petro alondolwele ifyo baleyumfwa, ati: “Mwe Shikulu, ni kuli ani twingaya? Imwe muli ne fyebo fya mweo wa muyayaya. Kabili ifwe twatetekela no kwishibo kuti ni mwe Wa mushilo wa kwa Lesa.” (Yoh. 6:67-69) Pa nshita imbi, Yesu aipwishe abasambi bakwe ati: “Bushe abantu batila Umwana wa muntu nani?” Akonkeshepo icipusho calengele basose ifyali mu mitima yabo. Abepwishe ati: “Lelo imwe mutila nine ani?” Na Petro pa kwasuka atile: “Ni mwe Kristu, Umwana wa kwa Lesa wa mweo.”—Mat. 16:13-16.

Pa kutungulula amasambililo ya Baibolo, kuti mwasanga ukuti cisuma ukubomfya inshila yapalako ilyo mulelanda pa fintu fimo. Kuti mwaipusha amuti: “Bushe abo musambilila na bo ku sukulu (atemwa abo mubomba na bo) batila shani pali ci?” E lyo kuti mwaipusha amuti: “Nga imwe muletipo shani?” Ilyo mwaishiba ifyo uyo muntu atontonkanya, kuti calenga imwe nga kasambilisha ukumwafwa apakalamba nga nshi.

Ku Kukomailapo. Amepusho kuti yabomba na ku kukomaila pa fyebo fimo. E fyo umutumwa Paulo acitile nga fintu calembwa pa Abena Roma 8:31, 32 aciti: “Lesa nga aba mwina mwesu, nani engapinkana na ifwe? Uyo ushaciikile Mwane wine, lelo amupooseele ifwe bonse, bushe akaleka shani ukutupeelo bupe ifintu fyonse pamo nankwe?” Moneni ukuti muli fyonse ifi, icipusho cilelunda pa cibalilepo.

Pa numa ya kulemba ubupingushi bwa kwa Yehova pa mfumu ya Babele, kasesema Esaya akonkeshepo amashiwi yalelanga ukuti alishininkishe nga nshi. Atile: “Apo Yehova wa milalo napanda amano, nani uwingayafubalisha? Ukuboko kwakwe ukwatambikwa, nani uwingakubwesha?” (Esa. 14:27) Ukumfwa fye ifyo amepusho ya musango yo yasoswa kulanga ukuti icasoswa cintu cashininkishiwa. Takuli icasuko cileenekelwa.

Ku Kusansalika Ukutontonkanya Kwalubana. Amepusho aya kuti mwabala mwalingulula e yabomba bwino sana ku kusansalika ukutontonkanya kwalubana. Ilyo Yesu ashilaposha umuntu umo ifi, aipwishe abaFarise ne ncenshi sha Mafunde ati: “Bushe casuminishiwa ukuposha pe sabata, nalimo iyo?” Pa numa ya kuposha uyo muntu, aipwishe icipusho na cimbi ati: “Nani pali imwe uukawilwe mpunda atemwa ing’ombe mu cilindi, no kukanaikula aifumyemo pa bushiku bwe sabata?” (Luka 14:1-6) Taleenekela ukuti baasuke, no kwasuka tabayaswike. Aya mepusho yasansalike ukutontonkanya kwabo ukwalubana.

Inshita shimo, na Bena Kristu ba cine kuti baba na matontonkanyo yalubana. Bamo mu Korinti mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo baletwala bamunyinabo ku filye pa kwesha ukupwisha amafya ayo balingile ukupwisha pa kati ka bene na bene. Bushe umutumwa Paulo abombelepo shani pali uyu mulandu? Aipwishe amepusho ya kulungatika ku kwalula imitontonkanishishe yabo.—1 Kor. 6:1-8.

Nga mulecita fi lyonse, kuti mwaishiba ifya kubomfya bwino amepusho. Lelo, ibukisheni ukuba no mucinshi, na kucilisha pa kulanda na bakalamba, abo mushaishiba, na baba mu fifulo fya bulashi. Bomfyeni amepusho ku kuwamya imishimikilile yenu iya cine ca mu Baibolo.