Ifyebo Ififumine mu Mpapulo Shili mu Akatabo ka Imikalile no Mulimo Tubomba
© 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
JANUARY 5-11
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA ESAYA 17-20
“Icikacitikila Abaletusansa”
“Ubufumu Bwandi Te Bwa Pano Calo”
16 Ifi fine e fyo bonse tulingile ukwaluka! Baibolo ilinganya abantu kuli bemba uusunkaana, uwafilwa ukutekanya, kabili uwabula umutende. (Esa. 17:12; 57:20, 21; Ukus. 13:1) Nangu ca kuti ifikansa fya calo filenga kwaba ifimfulunganya, amalekano, abantu baba abankalwe, ifwe tulatwalilila ukuba aba mutende kabili abaikatana. Kabili Yehova afwile alatemwa nga nshi nga amona ifyo abantu bakwe baikatana mu calo umo abantu abengi bashaba abaikatana.—Belengeni Sefania 3:17.
Twalilileni Ukukanaitumpa mu Fikansa fya Calo
4 Nalimo twikala mu calo umo abantu batwishiba ukuti tatuitumpa mu fikansa fya calo. Na lyo line ilyo tulepalamina ku mpela ya calo ca kwa Satana, abantu bafwile bakalatupatikisha ukuti tuitumpe mu fikansa fya calo. Muno nshiku abantu ‘tabafwaya ifipangano,’ e lyo ni “bamunshebwa,” ici cilalenga balapusana kabili bakatwalilila fye ukulapusana. (2 Timote 3:3, 4) Mu fyalo fimo, imitekele yalyaluka ukwabula ukwenekela kabili bamunyinefwe baleshiwa, balabapatikisha ukuti baitumpe mu fikansa fya calo. Uyu e mulandu tulingile ukuipekanishisha libela ino ine nshita pa kuti twikaitumpa mu fikansa fya calo nangu ifintu fikafye shani. Natulande pa fintu fine ifingatwafwa ukuipekanya.
Ukupanda Amano kwa kwa Yehova pa Nko
20 Cinshi ica kufumamo? Esaya atila: “Ku nshita ya cungulo, moneni, akayofi, bucili tabulaca, bapwa! Ici e cakaniko ca batukunkunta, e capendwilwa abatutapa.” (Esaya 17:14) Abengi balatapa abantu ba kwa Yehova, ukubacita ubuluku no kubasaalula. Apantu tababa mu mipepele ikalamba iya mu calo, kabili tabafwaya no kubamo, Abena Kristu ba cine bamonwa nga bayanguka ukubepesha kuli bakalengulula ne mpelwa mano ishibalwisha. Lelo abantu ba kwa Lesa balicetekela ukuti ‘ulucelo’ ulwa kuti ukucushiwa kwabo kukapwe lulepalama lubilo lubilo.—2 Abena Tesalonika 1:6-9; 1 Petro 5:6-11.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
Ifyo Twingafwaisha Ukwishiba mwi Buuku lya kwa Esaya—Ulubali I
20:2-5—Bushe cine cine Esaya alyendele ubwamba imyaka itatu? Napamo Esaya afulileko fye umwingila wakwe uwa ku nse epela, no kulaenda fye no mwingila wa mu kati.
JANUARY 12-18
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA ESAYA 21-23
Ifyo Twingasambililako ku Fyacitikile Shebna
Lesa nga Atusalapula Ninshi Alelanga Ukuti Alitutemwa
7 Pa kuti tumfwikishe ifyo ukusalapula kwacindama, natulande pa bantu babili abo Yehova asalapwile: Shebna uwaliko mu nshita ya Mfumu Hisekia, na munyinefwe Graham. Apo Shebna ‘aleyangalila ing’anda’ ya kwa Hisekia, alikwete amaka. (Esa. 22:15) Ku ca bulanda, aishileba uwa cilumba, alefwaya abantu balemulumbanya. Na kabili aliimbile ne nshiishi ya lulumbi kabili aleendela pa “maceleta ya bucindami.”—Esa. 22:16-18.
8 Pa mulandu wa kuti Shebna alefwaya abantu balemulumbanya, Lesa ‘alimufumishe pa cifulo cakwe ica bulashi’ no kupyanikapo Eliakimu. (Esa. 22:19-21) Ifi fyacitike ilyo Sankeribu imfumu ya Asiria yalefwaya ukusansa umusumba wa Yerusalemu. Pa numa Sankeribu atumine bacilolo ku Yerusalemu, pamo ne bumba lya bashilika abengi ku kufuupula abaYuda no kutiinya Hisekia pa kuti acimbe. (2 Isha. 18:17-25) Eliakimu balimutumine ku kuyalanda na bacilolo, nomba taile eka. Aile na baume babili, umo ali ni Shebna pali iyi nshita ali ni kalemba. Ifi filelanga ukuti Shebna tafulilwe kabili taleenda ne cikonko ku mukoshi lelo aliicefeshe kabili alisumine no kubomba imilimo iyacepeleko pa mulimo alebomba kale. Finshi tulesambilila ku lyashi lya kwa Shebna? Natulande pa fintu fitatu ifyo tulesambililako.
9 Ica kubalilapo, Shebna balimufumishe pa cifulo cakwe ica bulashi. Ifyamucitikile filanga ukuti “icilumba e citangilila ukuwa, na matutumuko yatangilila ukuipununa.” (Amapi. 16:18) Nga mwalikwata imilimo mu cilonganino, nalimo iyalenga mwishibikwe sana, bushe mukatwalilila ukuba abaicefya? Bushe mukaleka abantu balelumbanya Yehova pa fintu ifyo mwacenjelamo nelyo pa milimo mwabomba? (1 Kor. 4:7) Umutumwa Paulo alembele ati: “Nde-eba imwe bonse ukuti mwilaitunga ukucila pa fyo mwaba; lelo mube abaicefya mu matontonkanyo yenu.”—Rom. 12:3.
Lesa nga Atusalapula Ninshi Alelanga Ukuti Alitutemwa
10 Icalenga bubili, nangu ca kuti Yehova alikalipile Shebna, Yehova talemumona ukuti te kuti aluke. (Amapi. 3:11, 12) Muno nshiku abo bapoka imilimo mu cilonganino ca kwa Lesa kuti basambililako kuli ili lyashi! Mu nshita ya kukalipa no kulaenda ne cikonko ku mukoshi, kuti cawama batwalilila ukubombela Lesa apapela amaka yabo no kulamona ukuti icalenga Yehova abasalapule ni co alibatemwa. Muleibukisha ukuti nga twaicefya, Shifwe takatumone ukuti te kuti twaluke. (Belengeni 1 Petro 5:6, 7.) Lesa nga atusalapula ninshi aletusambilisha. Kanshi natuleba abaicefya pa kuti tube nge loba ilyanaka mu minwe yakwe.
Lesa nga Atusalapula Ninshi Alelanga Ukuti Alitutemwa
11 Icalenga butatu, ifyo Yehova asalapwile Shebna filasambilisha bonse abakwata umulimo wa kusalapula pamo nga abafyashi na bakangalila Abena Kristu. Finshi bengasambililako? Yehova alasalapula umuntu pa kulanga ukuti alipata ulubembu, kabili ifi acita filanga ukuti alibika amano ku muntu uubembwike. Nga muli bafyashi nelyo nga ni mwe bakangalila e lyo mulingile ukusalapula umuntu, bushe mukapashanya Yehova uwapata ifyabipa lelo uubika amano na ku mibele iisuma iyo umwana akwata nelyo iyo Umwina Kristu akwata?—Yuda 22, 23.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
Ifyo Twingafwaisha Ukwishiba mwi Buuku lya kwa Esaya—Ulubali I
21:1—Bushe ni ncende nshi baleita ati “amatololo ya kuli bemba”? Umusumba wa Babele eo baleita ili shina nangula wali ukutali sana no kwabelele bemba. Ico balewitila muli uyu musango, ca kuti cila mwaka imimana ya Yufrate na Tigrisi nga yapoosa, amenshi yaleba fye mpanga yonse no kupanga icalemoneka nga “bemba” wa matipa.
JANUARY 19-25
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA ESAYA 24-27
“Uyu e Lesa Wesu!”
“Moneni, Lesa Wesu Uyu”
21 Bushe mwalimonapo umwana munono alelanga abanankwe nasekelela no bufumacumi ne cilumba ati, “Balya e batata”? Bakapepa ba kwa Lesa na bo takwaba umulandu bashingomfwile fyo pa lwa kwa Yehova. Baibolo isobela inshita ileisa ilyo aba busumino bakabilikisha abati: “Moneni, Lesa wesu uyu.” (Esaya 25:8, 9) Ilyo muleumfwikisha sana imibele ya kwa Yehova, e lyo mukalaumfwa ukuti mwalikwata Shinwe uwawamisha nga nshi.
Ifyo Twingasambilila Kuli Filya Yesu Afushishe Umukate mu Cipesha Mano
14 Ilyo Yesu atwebele ukuti tulepepela pa “fya kulya fya buno bushiku,” atwebele no kuti tulepepa ukuti ifyo Lesa afwaya ficitwe “pano isonde nga mu muulu.” (Mat. 6:9-11) Bushe mwelenganya ukuti isonde likaba shani pali ilya nshita? Pa fyo Lesa afwaya ukuti isonde likabe paba ne fya kulya ifisuma. Baibo pali Esaya 25:6-8, itweba ukuti pano isonde pakaba ifya kulya ifingi ifisuma ifyo abantu bakalaipakisha ilyo Ubufumu bwa kwa Yehova bukalateka. Pa Amalumbo 72:16 Baibolo isobela ukuti: “Ingano shikafula nga nshi pano isonde; pa muulu wa mpili shikafula icine cine.” Bushe mulafwaisha ukwisabomfya ishi ingano pa kupanga umukate nelyo ifya kulya fimbi ifyo mushatala amulyapo? Na kabili bushe mulafwaya ukwisalima amabala ya myangashi no kulya ifisabo fya yako. (Esa. 65:21, 22) Bonse pano isonde bakalaipakisha ifintu ifisuma.
w25.01 amabu. 28-29 amapara. 11-12
Ifyo Tunonkelamo Muli ifi Yehova Atutemwa
11 Elenganyeni ifyo mukalaikala bwino mu Paradaise pano isonde. Tamwakulasakamana pa mulandu wa kutila kuti mwalwala nelyo kuti mwafwa. (Esa. 25:8; 33:24) Yehova akamupeela ifisuma fyonse ifyo mufwaya. Finshi mufwaya ukwisasambililapo? Bushe mufwaya ukwisasambilila pa nama, pa fyuni, ifya kulisha ifilimba, ifya kwimba inyimbo nelyo ukusambilila ifya kulenga ifintu? Ukwabula no kutwishika, mu Paradaise mukalafwaikwa abaishiba ukupanga amapulani ya fikuulwa, abaishiba ukukuula e lyo na balimi. Mukalafwaikwa na ba kulima ifya kulya, aba kupekanya ifya kulya, aba kupanga ifya kubomfya pa kubomba, aba kubyala amaluba na ba kuyasakamana. (Esa. 35:1; 65:21) Apo mukekala umuyayaya, mukakwata inshita iikalamba iya kusambilila pali ifi fyonse na pali fimbi.
12 Ala cikawama nga nshi ilyo tukalasengela abantu abakabuushiwa! (Imil. 24:15) Elenganyeni ifyo mukalasekelela ilyo mukeshiba ifintu ifingi pali Yehova, na pa fintu ifingi ifyo abumba. (Amalu. 104:24; Esa. 11:9) Ne cawamisha ca kuti tukalapepa Yehova ukwabula ukumfwa ububi pa mulandu wa kukanapwililika! Bushe kuti mwafwaya ukupanya yonse aya amapaalo pa mulandu fye wa “kuipakisha ifisuma fya lubembu ifya pa kashita fye akanono”? (Heb. 11:25) Awe nakalya! Aya amapaalo yakacila pali fyonse ifyo twingakwata pali ino nshita. Muleibukisha ukuti tatwakatwalilile fye ukusubila ukuti tukalaikala mu Paradaise pano isonde. Bushiku bumo tukekalamo. Tukakwata amapaalo yonse aya pa mulandu wa kuti Yehova alitupeela Umwana wakwe pa kuti abe icilubula!
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
w15 12/15 ibu. 17 amapara. 1-3
Baibo ya Amalembo ya Calo Cipya iyo bapitulwikemo mu 2013
Mulandu nshi ifikomo ifingi ifyaba muli iyi Baibo bafilembela mu musango wa mishikakulo? Ifikomo ifingi ifya mu Baibo bafilembele mu mishikakulo. Mu ndimi ishingi isha muno nshiku ico beshibilako imishikakulo kubwekeshabwekeshapo amashiwi, nomba mu ciHebere mwena babomfya imishikakulo pa kulanda pa fintu fibili ifyapalana nelyo ifyapusana. Mu mishikakulo sha mu lulimi lwa ciHebere tababwekeshabwekeshapo amashiwi, lelo babomfya amashiwi ayengalenga umuntu amona ifyo ifintu fibili fyapalana nelyo ifyo fyapusana.
Mu maBaibo ya Amalembo ya Calo Cipya aya ku numa, ibuuku lwa kwa Yobo ne lya Amalumbo balilembele mu musango balembelamo inyimbo pa kuti abelebelenga baleishiba ukuti pa kubala amashiwi yaba muli aya amabuuku balingile ukulayemba nelyo ukulayabwekeshabwekeshapo. Uyu umusango balelembelamo walelenga abalebelenga baumfwikisha ifishinka ifili mu fikomo e lyo no kulafibukisha. Muli Baibo ya Amalembo ya Calo Cipya iyo bapitulwikemo mu 2013, amashiwi yaba mwi buuku lya Amapinda, Ulwimbo lwa Nyimbo e lyo na mu fikomo ifingi ifya mu mabuuku umwaba amasesemo, nayo nomba bayalemba mu musango balembelamo inyimbo pa kuti abalebelenga baleishiba ukuti aya amashiwi bayalembele nge mishikakulo na pa kuti cilebangukila ukumona ifyo ifintu fibili fyapalana nelyo ifyo fyapusana. Ku ca kumwenako, amashiwi yaba pali Esaya 24:2 yalalinganya ifikacitikila abantu abalekanalekana, kabili ifyo balemba aya amashiwi filenga uulebelenga aishiba ukuti takuli nangu umo uo Lesa ashakapingule. Ukwishiba ifi twalondolola kuti kwalenga umuntu uulenbelenga aishiba ukuti ba kalemba ba Baibo tabalebwekeshabwekeshapo fye amashiwi yamo yene, lelo balebomfya imishikakulo pa kuti bakomaile pa fyo Lesa alefwaya ukweba abantu.
Mu lulimi lwa ciHebere calishupa ukwishiba nga ca kuti amashiwi yafwile ukulembwa ukubomfya imishikakulo nelyo iyo. Kanshi mu ma Baibo ayalekanalekana amashiwi ayo balemba ukubomfya imishikakulo yalapusanapusana. Bakapilibula ebasala amashiwi ayafwile ukulembwa ukubomfya imishikakulo.
JANUARY 26–FEBRUARY 1
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA ESAYA 28-29
Mulecindika Yehova mu fyo Mulanda na mu fyo Mutontonkanya
Esaya Asobela ‘Umulimo Uweni’ uwa kwa Yehova
23 Bashimapepo ba mu Yuda baitunga ukuti balishilimuka ku fya ku mupashi, lelo balitaluka kuli Yehova. Pa kusambilisha pa calungama ne calubana, basambilisha fye amano yabo ayashalondoloka, pa kuti baiwaminishe pa kubulwe citetekelo kwabo na pa mibele yabo iibi na pa kulenga abantu ukusuulwa kuli Lesa. Yehova ali no kubalimwina pa bumbimunda bwabo ukupitila mu “cipesha amano”—e kuti ‘umulimo uweni.’ Atila: “Pa mulandu wa kuti aba bantu bapalama kuli ine mu kanwa, bancindika na ku milomo yabo, lelo imitima yabo batalusha kuli ine; kabili akatiina ako bantiininamo lifunde lya bantu ilisambilishiwa; moneni, e co nkabikilapo ukucite ca kupapa muli aba bantu, ica kupapa, ne cipesha amano, no kuleka yaleloba amano ya ba mano babo, no mucetekanya wa bacenjela babo ukalubaana.” (Esaya 29:13, 14) Amano no mucetekanya ifyo Yuda aitunga ukukwata fikapwa lintu Yehova akalenga imipepele ya busangu yonse iya kwa Yuda ukukukululwa ku Calo Cakwatisha Amaka ica Babele. E fyo cali na mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo ilyo bashimapepo ba ciYuda abaleitunga ukuba aba mano balengele uluko ukulubantika. E cili no kucitika na muno nshiku kuli Kristendomu.—Mateo 15:8, 9; Abena Roma 11:8.
Ku Balungama Takwaba Ica Kuipununako
7 Yesu ali uwashipa ilyo asuushishe intungulushi sha mapepo, pantu tashalesambilisha abantu ukupepa Yehova ukulingana ne fyo afwaya. Ku ca kumwenako, alilandile pa bumbimunda bwa baFarise ababikile sana amano ku fyo balesamba ku minwe ukucila ku kusakamana abafyashi babo. (Mat. 15:1-11) Abasambi ba kwa Yesu bafwile balipapile ifyo alandile. Na kuba, ici calengele bamwipwishe ukuti: “Bushe namwishiba ukuti abaFarise bacikalipa pa kuumfwa ifyo mwacisosa?” Yesu abaswike ati: “Icilimwa conse ico Tata wa mu muulu ashabyele bakacinukula. Balekeni babe. Ni ntungulushi impofu. E ico impofu nga iletungulula impofu inankwe, shonse shibili shikawila mu cilindi.” (Mat. 15:12-14) Yesu talekele filya intungulushi sha mapepo shakalipe fyamulenga aleka ukulalanda icine.
Twalilileni Ukuba Abeni ba kwa Yehova!
8 ‘Abalanda icine mu mitima yabo’ tabacita kwati balakonka amafunde ya kwa Lesa nga bali na bantu, e lyo balapula mu mafunde ya kwa Lesa nga ca kuti bali beka. (Esa. 29:13) Te ncenjeshi. Umuntu incenjeshi kuti atampa ukutontonkanya ukuti amafunde ya kwa Yehova yamo tayawama. (Yako. 1:5-8) Te kuti aleumfwila Yehova mu fintu ifyo umwine alemona ukuti tafyacindama sana. Lyena, nga ca kuti mu fyo alecita tamufumine ifyabipa, kuti atampa no kucita ifyabipisha. Umuntu wa musango uyo nangu ca kutila kuti alamona kwati alebombela Lesa, Lesa te kuti atemwe ifyo amubombela. (Luk. Mil. 8:11) Lelo ifwe tufwaya ukuba aba cishinka muli fyonse.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
it “Ariele” para. 1; it “Ariele” Na. 3
Ariele
(Ariele) [Ili ishina lipilibula ukuti Ishiko lya Ciipailo ca kwa Lesa; nelyo, Inkalamo ya kwa Lesa].
3. Ili e shina ilipilibula fimo ilyo Baibo ibomfya pa kulanda pa musumba wa Yerusalemu pali Esaya 29:1, 2, 7. Mu Yerusalemu e mwali itempele lya kwa Lesa kabili pali ili itempele pali ne ciipailo apo baletuulila amalambo. Pa mulandu ne fi twalandapo, umusumba wa Yerusalemu wali kwati lishiko lya ciipailo ca kwa Lesa. Muli uyu wine musumba e mo abantu balingile ukulapepela Yehova ukulingana ne fyo afwaya. Nomba amashiwi yaba pali Esaya 29:1-4 yasobeele ukuti, abena Babiloni bali no konaula umusumba wa Yerusalemu mu mwaka wa 607 ninshi Yesu talaisa pano isonde, kabili wali no kuba kwati ‘lishiko lya ciipailo’ pantu umulopa wa bantu ba mu musumba abo bali no kwipaya wali no kulakonkoloka kwati ni pa ciipailo kabili umusumba bali no kuoca. Amashiwi yaba mu fikomo 9 ukufika ku 16 eyalondolola icalengele Yehova aleke abena Babiloni bonaule umusumba wa Yerusalemu. Na lyo line, pali Esaya 29:7, 8, Baibo ilanda ukuti abalwani abalefwaya ukonaula Yerusalemu tabali no kucita fyonse ifyo balepanga ukucita.
FEBRUARY 2-8
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA ESAYA 30-32
Mulecetekela Ukuti Yehova Akulamucingilila
Yehova E Cubo Cesu
7 Apo Yehova e cubo cesu, tulasansamushiwa ku mashiwi ya kuti: “Mu tulume twa ngala twakwe alekucingilila, na mwi samba lya mapindo yakwe e mo uleuba; icishinka cakwe cishangu kabili ca kushingulukako.” (Amalumbo 91:4) Lesa alatucingilila, nga fintu fye icuni cicingilila utwana twa ciko. (Esaya 31:5) ‘Mu tulume twa ngala twakwe alatucingilila.’ Mu cinkumbawile, “utulume twa ngala” utwa cuni mapindo ya ciko. Icuni cifimba utwana twa ciko ku mapindo, ukutucingilila ku filwani. Ngo tuni utwana, twalicingililwa mu mapindo ya kwa Yehova aya cimpashanya pantu ukuteyanya kwa Bwina Kristu bwa cine e cubo cesu.—Ruti 2:12; Amalumbo 5:1, 11.
Yehova Akamwafwa mu Nshita ya Mafya
13 Ifyo tulingile ukucita. Mwilaba mweka. Nga natukwata ubwafya e lyo tuli fweka, ilingi tutendeka fye ukutontonkanya pa bwafya tukwete. Ukucite fi kuti kwalenga twafilwa ukusalapo bwino ifya kucita. (Amapi. 18:1) Kwena bonse fye tulafwaya inshita yakuba fweka maka maka nga nakucitika ifyabipa. Nga tuleba fweka pa nshita iitali kuti tulekaana ukuba na bantu abo Yehova alebomfya ukuti atutungilile. Kanshi nangu mukwate amafya ayakalamba muleleka balupwa lwenu, ifibusa e lyo na baeluda ukulamwafwa. Mulebamona ukuti ni Yehova alebabomfya ukumutungilila.—Amapi. 17:17; Esa. 32:1, 2.
Ifyo Yehova “Akamukosha”
19 Kuti mwakosha shani isubilo mwakwata? Ku ca kumwenako, nga ca kuti mwakwata isubilo lya kwikala pe sonde, mulebelenga ifyo Baibo ilondolola ifyo Paradaise ikaba kabili muletontonkanyapo sana. (Esa. 25:8; 32:16-18) Mule-elenganya ifyo ubumi bukaba mu calo cipya. Mule-elenganya ukuti muli mu Paradaise. Ni bani mulemona? Fiunda nshi muleumfwa? Bushe muleumfwa shani? Pa kuti mule-elenganya bwino, kuti mwamonako ifikope ifyaba mu mpapulo shesu ifilangilila ifyo Paradaise ikaba. Nelyo kuti mwatamba amavidio ya nyimbo pamo nge itila Icalo Icipya, Paradaise Ili Mupepi Sana, nelyo iitila Elenganyeni Ukuti Muli mu Calo Cipya. Nga tuletontonkanya sana pe subilo twakwata ilya kwikala mu calo cipya, tukalamona ukuti amafya tukwata ya ‘pa kashita fye kabili yalyanguka.’ (2 Kor. 4:17) Yehova akalenga mukabe na maka ukubomfya isubilo lintu amupeela.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
it-E “Umukate” para. 6
Umukate
Ifyo Baibo Ibomfya ili Ishiwi mu Mampalanya. Mu Baibo ishiwi lya kuti “umukate” limininako ifintu ifyalekanalekana. Ku ca kumwenako, Yoshua na Kalebu baebele abena Israele abalongene ukuti tabalingile ukutiina abena kanaani, pantu balifye nge ca kulya (umukate) kuli bena. Kanshi baali no kubacimfya fye bwangu bwangu, kabili ici cali no kulenga abena Israele baba abashipa sana. (Impe. 14:9) Abena Israele baali no bulanda sana pantu Yehova alifulilwe pa fyo balecita. Baibo pa Amalumbo 80:5 ilanda pali Yehova uwali Kacema wa bena Israele ukuti: “Mubaliisha ifilamba mu cifulo ca kubaliisha ifya kulya (umukate).” Na kabili Baibo ilanda ukuti Yehova ali no kupeela abantu bakwe “amafya nge fya kulya (umukate), no bucushi nga menshi.” Aya amashiwi yalanga ifyo abantu ba kwa Lesa bali no kucula nga babashinga ku balwani. Kabili bali no kulakwata amafya cila bushiku nga filya balekwata ifya kulya (umukate) na menshi.—Esa. 30:20.
FEBRUARY 9-15
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA ESAYA 33-35
“E Umucingilila mu Nshita Yenu”
Yehova Akamwafwa mu Nshita ya Mafya
7 Ubwafya. Ilyo tuli na mafya ifyo tumfwa, ifyo tutontonkanya e lyo ne fyo tucita, filapusana sana ne fyo twaba ilyo tushikwete amafya. Nga filya fine ubwato busensenunwa na mabimbi ayakalamba, e fyo tumfwa nga tuli na mafya. Ba Anna abo tulandilepo baleumfwa sana ububi ilyo ba Luis bafwile. Batile: “Inshita shimo nalelwala amasakamika kabili naleililila ubulanda. Naleumfwa ububi ifi abena mwandi bafwile.” Na kabili ba Anna baletalalilwa sana kabili baleumfwa ububi ukubomba umulimo uo ba Luis balebomba bwino e kutila ukulasalapo ifya kucita. Inshita shimo baleumfwa kwati bali pa mumana apali icikuuku ca mwela. Bushe Yehova atwafwa shani nga twatendeka ukumfwa ifi?
8 Ifyo Yehova acita. Alitulaya ukuti akatwikasha. (Belengeni 1 Petro 5:10.) Pa mumana nga pali amabimbi ayakalamba ubwato bulasunkana sana. Ubwato nga bwacilamo ukusunkana kulaba fimo ififuma mu mbali ifilenga bwilasunkana sana. Ne ci cilenga abaninine muli ubo bwato ukucingililwa. Nomba ifilenga ubwato ukukaanasunkana filabomba bwino ubwato nga bwatwalilila ukwenda. Ifi fine e fyo na Yehova akacita kuli ifwe nga twatwalilila ukumubombela ne cishinka ilyo tuli na amafya.
Ifyo Twingatwalilila Ukusekelela na Lintu Tuli na Mesho
10 Ifyo twingacita pa kuti tutwalilile ukulasekelela: Ukulomba amano ukufuma kuli Yehova. Pa kutila tuleshipikisha amafya no kutwalilila ukulasekelela, tulingile ukubalilapo ukulomba amano kuli Yehova pa kuti tulepingula bwino pa fintu. (Belengeni Yakobo 1:5.) Finshi tufwile ukucita nga twamona ukuti Yehova taswike ipepo lyesu apo pene fye? Yakobo atile tatufwile ‘ukuleka ukulomba’ kuli Lesa. Yehova takalifiwa nga twatwalilila ukulomba amano kuli ena, kabili tatufulilwa. Shifwe wa ku muulu ‘alatupeela’ amano nga twamulomba pa kuti tutwalilile ukushipikisha amesho. (Amalu. 25:12, 13) Alamona amafya tukwata, alomfwa ububi nga tulecula, kabili alafwaisha ukutwafwa. Ukwabula no kutwishika, ici cilalenga tulesekelela! Nomba bushe Yehova atupeela shani amano?
11 Yehova alabomfya Icebo cakwe pa kutupeela amano. (Amapi. 2:6) Pa kuti tube na aya amano, tufwile ukulabelenga Icebo ca kwa Lesa ne mpapulo shilanda pali Baibolo. Tatulingile ukupelela fye pa kubelenga Baibolo nelyo impapulo shilanda pali Baibolo, lelo tulingile no kulacita ifyo Lesa atweba. Yakobo alembele ukuti: “Mulecita ifyo Icebo ca kwa Lesa cisosa, te kulaumfwa fye iyo.” (Yako. 1:22) Nga tulekonka ifyo Lesa atweba tulaba aba mutende, tatupampamina fye pa cintu cimo, kabili tulaba no luse. (Yako. 3:17) Iyi imibele ilatwafwa ukushipikisha amesho ayali yonse ukwabula ukuleka ukusekelela.
ip-1 amabu. 352-355 amapara. 21-22
“Umwikashi wa mu Calo Takasose, Ati, Nindwala”
21 Lelo, ukusesema kwa kwa Esaya kwaba no kufikilishiwa kwa muno nshiku. Abantu ba kwa Yehova lelo na bo balyundapwa lwa ku mupashi. Balilubulwa ku fisambilisho fya bufi pamo nge fya kuti umweo wa muntu taufwa, icisambilisho ca kuti Balesa baba batatu, ne ca kuti ku helo kwaba umulilo wa pe. Balasambilishiwa imibele isuma, iibalubulako ku fibelesho fya bucisenene no kubafwa ukupingula bwino. Kabili pa mulandu we lambo lya cilubula ilya kwa Yesu Kristu, baiminina abasanguluka pa cinso ca kwa Lesa no kukwata kampingu musuma. (Abena Kolose 1:13, 14; 1 Petro 2:24; 1 Yohane 4:10) Uku kundapa kwa ku mupashi kulawamyako no bumi bwabo. Ku ca kumwenako, ukukanaibimba mu fya kulaalana elyo no kukanabomfya bafwaka kulacingilila Abena Kristu ku malwele yapishiwa mu kulaalana na ku malwele ya kansa yamo yamo.—1 Abena Korinti 6:18; 2 Abena Korinti 7:1.
22 Ukulundapo pali co, kuli no kuba ukufikilishiwa kwakulilako ukwa mashiwi ya pali Esaya 33:24 pa numa ya Armagedone, mu calo cipya ica kwa Lesa. Ilyo Ubufumu bwa kwa Mesia bukalateka, kukaba ukundapa kwine kwine ukwa mibili ya bantunse ukukendela pamo no kundapwa kwa ku mupashi. (Ukusokolola 21:3, 4) Ilyo fye ubwikashi bwa kwa Satana bukonaulwa, ukwabula no kutwishika kukaba ifipesha amano mwi sonde lyonse, ifyapala filya Yesu acitileko ilyo ali pano nse. Impofu shikamona, bankomamatwi bakomfwa, abalemana bakenda! (Esaya 35:5, 6) Ici cili no kulenga bonse abakapusuka ubucushi bukalamba ukubombako umulimo ushaikulila uwa kulenga isonde ukuba paradise.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
Twalilileni Ukwenda mu “Nshila ya Mushilo”
8 Bamo kuti batontonkanya ukuti, ‘Ili lyashi lisuma sana. Nomba bushe ifi ifyacitikile abaYuda fyalitukuma muno nshiku?’ Ee fyalitukuma, pantu na ifwe pali ino nshita tule-enda mu “Nshila ya Mushilo.” Nampo nga twaba pa basubwa nelyo aba mu “mpaanga shimbi,” bonse tulakabila ukutwalilila ukwenda mu “Nshila ya Mushilo.” Iyi nshila e ilenga tulepepa Yehova pali ino nshita e lyo na ku ntanshi ilyo Ubufumu bwa kwa Lesa bukafumyapo amafya. (Yoh. 10:16) Ukutula mu 1919, abantu abengi nga nshi, abaume, abanakashi na bana balifuma muli Babiloni Mukalamba, e kutila ukupepa konse ukwa bufi kabili balitendeka ukwenda mu nshila ya mampalanya. Nalimo na imwe e po mwaba pa batendeka ukwenda pali iyi nshila ya mampalanya. Nangu ca kuti abantu batendeke ukwenda muli iyi nshila ya mampalanya imyaka 100 iyapita, abantu batendeke ukupekanya iyi nshila imyaka iingi nga nshi ilyo uyu mwaka wa 1919 ushilafika.
FEBRUARY 16-22
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA ESAYA 36-37
“Witiina pa Mulandu wa fyo Umfwile”
it-E “Hisekia” Na. 1 para. 14
Hisekia
Sankeribu afilwa ukucimfya umusumba wa Yerusalemu. Nga filya fine Hisekia ale-eneka, Sankeribu alefwaisha ukusansa Yerusalemu. Ilyo Sankeribu na bashilika bakwe baleshinga umusumba uwacingililwa bwino uwa bena Lakishi, atumine abashilika bakwe bamo na bakalamba ba bashilika ku Yerusalemu, pantu alefwaya ukuti abaleikala mu Yerusalemu bacimbe. Rabsake ewalelandilako ili ibumba lya bashilika (Rabsake talyali lishina lya muntu, lelo eshina balebomfya pa kwita umukalamba wa bashilika), pantu alishibe bwino ukulanda IciHebere. Alepumya Hisekia kabili alelanda amashiwi ayabipa. Alepontela Yehova ukuti teti apusushe umusumba wa Yerusalemu ku mfumu ya Bena Asiria, nga filya fine balesa abo inko shimbi shalepepa bafililwe ukushicingilila kuli iyi mfumu.—2 Isha. 18:13-35; 2 Imila. 32:9-15; Esa. 36:2-20.
Icitetekelo ca Mfumu Imo Calambulwa
10 Abaleimininako Hisekia basakamikwa pa lwa fintu abali pe linga abaleumfwa ukusosa kwa kwa Rabu-sake bali no kucita. Aba balashi ba ciYuda baipusha ati: “Shi sosa ku babomfi bobe iciAramu [icina Suria], pantu tulacumfwa: wisosa kuli ifwe iciYuda mu matwi ya bantu abali pe linga. (Esaya 36:11) Lelo Rabu-sake talefwaya ukulanda icina Suria. Alefwaya abaYuda batwishike no kwikatwa umwenso pa kuti bacimbe, na Yerusalemu acimfiwe ukwabula ubulwi! (Esaya 36:12) E co uyu mwina Ashuri na kabili alandila mu “ciYuda.” Asoka abekashi ba mu Yerusalemu ati: “Mwileka Hisekia amutumpike; pantu akafilwo kumupokolola.” Ukukonka pali ici, aesha ukutunka abalemumfwa ukupitila mu kubepa ifyo imikalile ingaba ilyo abaYuda baletekwa na bena Ashuri ati: “Citeni kuli ine umutende, no kufumina kuli ine; e lyo kuti mwalyako umuntu onse ifya mwangashi wakwe, kabili umuntu onse ifya mukunyu wakwe, no kunwa umuntu onse amenshi ya mu cishima cakwe, nsuke njise ku kumutwala ku calo icili nge calo cenu, icalo ca ngano no mwangashi, icalo ca mukate na mabala ya myangashi.”—Esaya 36:13-17.
Icitetekelo ca Mfumu Imo Calambulwa
13 Ukufuma pa fyebo ifingi akwete, Rabu-sake abuulapo ifya kutiinya na fimbi. Asoka abaYuda ukukanatetekela Hisekia nga atila: “Yehova akatupokolola.” Rabu-sake acinkulako abaYuda ati balesa ba bena Samaria balifililwe ukucingilila imikowa 10 ku kusansa kwa bena Ashuri. Ni shani nomba pa lwa balesa ba nko shimbi isho Ashuri acimfya? Aipusha ati: “Ili kwi imilungu ya ku Hamati na Aripadi? Ili kwi imilungu ya ku Sefaribaimu? Kabili bushe imilungu ya Samaria yapokolola Samaria mu kuboko kwandi?”—Esaya 36:18-20.
14 Kwena, Rabu-sake kapepa wa balesa ba bufi, teshibe ukuti Samaria wa busangu apusaninina na Yerusalemu ilyo aletekwa na Hisekia. Balesa ba bufi aba Samaria tabakwete maka ya kutuula ubufumu bwa mikowa 10. (2 Ishamfumu 17:7, 17, 18) Lelo Yerusalemu wena ilyo aletekwa na Hisekia, nafutatila balesa ba bufi no kubwelela ku kubombela Yehova. Lelo balya batatu abaleimininako abena Yudea tabalondolwelele Rabu-sake ifi. “Balitalele, tabamwaswike na cebo: pantu ifunde lya mfumu lyali ilya kuti, Mwilamwasuka.” (Esaya 36:21) Elyakimu, Shebna, na Yoa babwelela kuli Hisekia no kuyamweba ifyebo fya kwa Rabu-sake.—Esaya 36:22.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
it-E “Umukobelo” para. 4
Umukobelo
Yehova aebele Imfumu Sankeribu iya bena Asiria ukuti: “E ico nkakoba ica kulobelako candi mu myona yobe kabili nkabika umukobelo wandi mu milomo yobe, kabili nkalenga ukabwelele mu nshila iyo waishilemo.” (2 Isha. 19:28; Esa. 37:29) Yehova alengele Sankeribu afilwa ukufikilisha amapange yakwe ayakusansa umusumba wa Yerusalemu, kabili alibwelelemo ku Ninebe uko abana bakwe baile mwipaila. (2 Isha. 19:32-37; Esa. 37:33-38) Amashiwi ya kuti Yehova alebika umukobelo mu nsekete sha balwani bakwe yalangilila fye ifyo akwata amaka pali bena, kwati ni filya fine umuntu engabomfya umukobelo pa kutungulula inama.—Esa. 30:28.
FEBRUARY 23–MARCH 1
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA ESAYA 38-40
“Nga Filya Kacema Acita, Akasakamana Bwino Impaanga Shakwe”
w23.02 amabu. 2-3 amapara. 3-4
Ifyo Baibolo Itusambilisha Pali Yehova
3 Belengeni Esaya 40:8. Icebo ca kwa Lesa calitungulula abaume na banakashi aba citetekelo pa myaka iingi. Bushe cabatungulula shani? Pantu pali ino nshita, ifyo balembelepo Amalembo ya kubalilapo fyalyonaika. Lelo Yehova alengele ukuti abantu bakopolole Amalembo ya mushilo. Nangu ca kuti abalekopolola tabali abapwililika, balibikileko sana amano ilyo balekopolola. Ku ca kumwenako, umo uwasambilila sana ifya mu Baibolo, alandile pa Amalembo ya ciHebere ukuti: “Kuti twatila tapaba ibuuku lya kale nangu limo ilyakopololwa nga Baibolo.” Kwena ca cine ukuti palipita inshita ukutula apo Baibolo yalembelwe, kabili ifyo balelembapo Baibolo fyalyonaika, e lyo na balekopolola Amalembo tabali abapwililika. Na lyo line, kuti twacetekela ukuti amashiwi tubelenga mu Baibolo ni yalya yene Yehova alefwaya ukuti yalembwe.
4 Yehova e upeela “ica bupe conse icisuma no bupe bonse ubwapwililika.” (Yako. 1:17) Baibolo bupe ubusuma nga nshi ubo Yehova atupeela. Umuntu nga atupeela ubupe, cilalenga twamwishiba bwino kabili tuleshiba no kuti alishiba ifyo tukabila. Ifi fine e fyo twingeshiba no watupeela Baibolo. Nga twatontonkanya sana pali Baibolo, ubupe ubo Yehova atupeela, tuleshiba ifingi pali ena. Tulasambilila ukuti Yehova alitwishiba bwino kabili alishiba ne fyo tukabila. Muli cino cipande, twalalanda pa fyo twingasambilila mu Baibolo pa mibele itatu iyo Yehova akwata, e kutila amano, umulinganya, e lyo no kutemwa. Intanshi, natusambilile ifyo Baibolo ilanga ukuti Lesa wa mano.
Amaka ya Kucingilila—“Lesa Aba Kuli Ifwe Icubo”
7 Pa kuilinganya ku mucemi, Yehova aletulaya ukuti afwaisha ukutucingilila. (Esekiele 34:11-16) Muleibukisha ifyalondolwelwe pali Yehova pali Esaya 40:11, ifyalandilwepo mu Cipandwa 2 ica cino citabo. Palya patila: “Ngo mucemi e fyo alisho mukuni wakwe, ku kuboko kwakwe aulonganya, asendela pa cifuba cakwe abana ba mpaanga.” Bushe umwana wa mpaanga aba shani pa “cifuba” ca mucemi, e kutila pa nsalu ya mwingila wakwe iya pa cifuba? Umwana wa mpaanga kuti apalama ku mucemi, limo no kumukumya ku kuulu. Lelo umucemi e ufwile ukukontama, ukwimya umwana wa mpaanga, no kumusendela pa cifuba apo engacingililwa. Ico cilelangilila ifyo Umucemi wesu Umukalamba aitemenwa ukutubaka no kutucingilila!
“Apeela Amaka ku Wanaka”
4 Belengeni Esaya 40:26. Takwaba umuntu uwingapenda intanda shonse mu muulu. Basayantisti batila mu cipinda bushiku umwaba isonde ico beta abati Milky Way mwaba amabilioni ya ntanda nalimo 400. Lelo intanda shonse ishaba muli ici cipinda bushiku Yehova alishinika amashina. Finshi twingasambililako? Ico tulesambililako ca kutila, Yehova nga alibika amano ku fintu ifishipeema, ninshi alibika sana amano kuli imwe mwe bamubombela. Na kuba tamumubombela pa mulandu wa kuti e fyo mulingile fye ukucita, lelo ni co mwalimutemwa! (Amalu. 19:1, 3, 14) Shifwe uwatutemwa alimwishiba bwino sana. ‘Ne mishishi ya ku mitwe yenu yonse aliipenda.’ (Mat. 10:30) Na kabili uwaimbile amalumbo aimbile ati: “Yehova alishiba ulwa nshiku sha ba kaele.” (Amalu. 37:18) Ukwabula no kutwishika Yehova alamona amesho ayo mukwata, kabili kuti amupeela amaka ya kushipikisha.
5 Belengeni Esaya 40:28. Yehova e Ntulo ya bukose. Natulande pa maka ayo apeela akasuba keka fye. Uwaishiba ifya sayansi David Bodanis alandile ati amaka ayo akasuba kafumya pali sekondi imo fye kuti twayalinganya ku maka ayo amabilioni ya mabomba yafumya nga yapuulika. Na umbi uufwailisha asangile ukuti ‘abantu kuti babomfya amaka ayo akasuba kafumya pali sekondi imo fye pa myaka 200,000!’ Bushe kuli uwingatwishika ukutila Uupeela akasuba amaka kuti afilwa ukutupeela amaka ya kushipikisha amafya?
6 Belengeni Esaya 40:29. Tulaba sana ne nsansa nga tulebombela Yehova. Yesu aebele abasambi bakwe ati: “Sendeni ikoli lyandi.” Kabili atile “Mwalasanga ukutuusha. Pantu ikoli lyandi talyafina, ne cipe candi calyanguka.” (Mateo 11:28-30) Ala aya amashiwi ya cine! Inshita shimo kuti tuleumfwa ukunaka sana ilyo twaima ukuya ku kulongana nelyo mu kubila imbila nsuma. Lelo bushe tumfwa shani nga twabwela? Tulomfwa bwino kabili tulakwata na maka ya kushipikisha amesho. Cine cine ikoli lya kwa Yesu lyalyanguka!
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
“Sansamusheni Abantu Bandi”
7 Ukubweshiwa kwa mu mwanda wa myaka uwalenga 6 B.C.E. te kufikilishiwa fye kweka ukwa uku kusesema. Kwali ukufikilishiwa na kumbi mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo C.E. Yohane Kabatisha ali lishiwi lya “ulebilikisha mu matololo,” ukufikilisha Esaya 40:3. (Luka 3:1-6) Ilyo apuutilwemo, Yohane alandile ukuti amashiwi ya kwa Esaya yalelanda pali wene. (Yohane 1:19-23) Ukutampa mu 29 C.E., Yohane atendeke ukuwamya umwa kupita Yesu Kristu. Ukubilishisha kabela ukwa kwa Yohane kwacilimwine abantu pa kuti bafwaye Mesia walaiwe pa kuti na bo, bengamumfwa no kumukonka. (Luka 1:13-17, 76) Yehova, ukupitila muli Yesu aali no kutungulula abalapila ukuti bakwate ubuntungwa ubwingeshila fye mu Bufumu bwa kwa Lesa, no bu buli buntungwa ukufuma ku lubembu ne mfwa. (Yohane 1:29; 8:32) Amashiwi ya kwa Esaya yafikilishiwe ukufikilishiwa kukalamba ilyo abashalapo ba muli Israele wa ku mupashi balubwilwe ukufuma muli Babele Mukalamba mu 1919 na lintu babweshiwe mu kupepa kwa cine.