Ukulingana na Baibolo
Bushe Cilubo Ukufwaisha Ukucindama?
“BUSHE calilubana ukulumbuka, ukukwata ifyuma e lyo no kukwata ubulashi?” Ici cipusho cali muli lipoti wafumine ku kabungwe ka fya mapepo akalandile pa mutwe waletila “Ifishaishibikwa bwino bwino.” Iyi lipoti yalandile pa mashiwi Lesa aebele Abrahamu aya kuti: “Nkakucito kubo luko lukalamba, kabili nkakupaala, no kukushe shina lyobe, nobe ukabe paalo.”—Ukutendeka 12:2.
Nangu ca kutila iyi lipoti yatile “ilyo tulefwaisha ukucindama tatufwile ukulenga bambi baculilamo, yalandile pali rabi walumbuka uwali pano calo mu nshita ya batumwa, uwatile: “Nga tatubombeshe ukufika apo twingafika ninshi tapali nangu umo uwingafikapo.” Bushe ababombela Lesa bamona shani ukufwaisha ukucindama? Bushe ukubombesha apapela amaka yesu kucita cinshi? Bushe calilubana ukufwaisha ukucindama? Finshi Baibolo yalandapo?
Bushe Abrahamu Alefwaisha Ukucindama?
Mu Baibolo, Abrahamu aishibikwa ukuti muntu uwakwete citetekelo sana. (AbaHebere 11:8, 17) Ilyo Lesa alelaya Abrahamu ukuti Akapanga uluko ulukalamba ukufuma muli wena no kukusha ishina lyakwe, talekoselesha Abrahamu ukuba uwacindama ukucila bambi. Lesa alelanda fye pa bufwayo bwakwe ubwa kupaala abantunse ukupitila muli Abrahamu kabili ubu bufwayo bwalicindeme sana ukucila ukufwaya kwa bantunse.—Abena Galatia 3:14.
Pa mulandu wa kuba kapepa wa kwa Lesa, Abrahamu ashile umusumba wa Uri uusuma kabili umwali sana ifyuma. (Ukutendeka 11:31) Mu kupita kwa nshita, pa mulandu wa kufwaya ukwikala mu mutende, Abrahamu aliitemenwe ukuleka Loti umwana wa kwa munyina e o asale ncende ya kwikalamo iyawamisha nangu ca kutila alikwete nsambu ya kubalilapo ukusala. (Ukutendeka 13:8, 9) Tapaba apo balemba mu Baibolo ukutila Abrahamu alefwaisha ukucindama. Lelo icitetekelo, icumfwila, no kuicefya e fyalengele Abrahamu ukuba “uwatemwikwa” uwa kwa Lesa.—Esaya 41:8.
Ifyo Tufwile Ukumona Icifulo ca pa Muulu, Ukulumbuka, no Bulashi
Abafwaisha ukucindama ni balya “abafwaisha icifulo ca pa muulu, ukulumbuka no bulashi.” Mu nshiku sha ku kale, Imfumu Solomone yalikwete icifulo ca pa muulu, yalilumbwike, yali no bulashi kabili yalikwete ne fyuma ifingi sana. (Lukala Milandu 2:3-9) Lelo tayalefikonkelele fi fintu. Ilyo Solomone atendeke ukuteka, Lesa amwebele ukulomba fyonse ifyo alefwaya. Lelo Solomone mu kuicefya aipwishe Lesa ukuti amupeele umutima wa cumfwila no mucetekanya pa kutila ateke bwino abantu Lesa asalile. (1 Ishamfumu 3:5-9) Nomba pa numa ya kulondolola ifyo fyafulile ifyuma akwete ne fyo ubulashi akwete bwakulile, Solomone atile: “Conse mupu kabili kufuluko mwela.”—Lukala Milandu 2:11.
Bushe Solomone alilandilepo ukuti umuntu afwile ukubombesha apapela amaka yakwe? Ee alilandilepo fimo. Pa numa ya kupituluka muli fyonse ifyacitike mu bumi bwakwe, asondwelele ukuti: “Bela Lesa akatiina, baka amafunde yakwe; pantu ici e ca buntunse bonse.” (Lukala Milandu 12:13) Umuntunse afwile ukubombesha apapela amaka yakwe, te mu kukwata icifulo ca pa muulu, ifyuma, ukuba uwalumbuka nelyo ukuba no bulashi, lelo ni pa kucita ifyo Lesa afwaya.
Ukuicefya Kuti Kwaleta Ukusansabikwa
Kwena ukumona ukuti na ifwe twalicindama tacalubana. Baibolo itweba ukutemwa abanensu nge fyo twaitemwa fwe bene. (Mateo 22:39) Kwena e fyo caba fye, tulafwaya ukwikala bwino no kukwata insansa. Lelo Amalembo yatukoselesha ukubombesha, ukuicefya, no kuba abafuuka. (Amapinda 15:33; Lukala Milandu 3:13; Mika 6:8) Abantu aba cishinka, abashintililwapo kabili ababombesha ilingi line baleshibikwa, balasanga incito iisuma, kabili balacindikwa. Ukukonka iyi nshila e cawama ukucila ukulatitikisha abantu pa kuti tumwenemo nelyo ukulacimfyanya na bantu pa kuti tukwate icifulo.
Yesu asokele abantu abalekutika kuli wena ukukanasala ififulo fya pa muulu ilyo bali ku mutebeto wa bwinga. Abakoseleshe ukusala icifulo ca pa nshi no kulekela shibweni e o abasalile icifulo cacindama ica kwikalapo. Yesu alilangilile bwino bwino icishinte icabimbwamo lintu atile: “Onse uuisansabika akaceefiwa kabili uuiceefya akasansabikwa.”—Luka 14:7-11.
Abena Kristu ba Cine Tabafwaisha Ififulo fya pa Muulu
Baibolo ilangilila ukuti amatutumuko yabako pa mulandu wa kukanapwililika. (Yakobo 4:5, 6) Inshita imo umutumwa Yohane alefwaisha ukuba uwacindama. Alefwaisha sana icifulo ca pa muulu ica kuti wena na munyina, balipamine no kwipusha Yesu ukuti akabapeele icifulo cacindama mu Bufumu bwa mu muulu. (Marko 10:37) Lelo pa numa Yohane alyalwike. Na kuba muli kalata wakwe uwalenga butatu, akalipile Diotrefe pantu ‘atemenwe ukuba uwa ntanshi pali bena.’ (3 Yohane 9, 10) Abena Kristu balakonka amashiwi ya kwa Yesu kabili balaicefya, e lyo balakonka ne ca kumwenako ca mutumwa Yohane umukoloci, uushalefwaya ukuba uwa pa muulu.
Lelo ico tufwile ukwishiba ca kutila imilimo umo aishiba, imilimo yakwe iisuma, no kubombesha kwakwe te fimulenga ukwishibikwa. Limo limo umuntu balamulambula ku bantunse banankwe, e lyo limo limo tabamulambula. (Amapinda 22:29; Lukala Milandu 10:7) Icicitika limo ca kutila abashafikapo ukubomba umulimo ebo babika mu fifulo fya bulashi, ilyo abacenjela sana tababapenda no kubapenda. Muli cino calo cishapwililika, abapeelwa ififulo fya pa muulu no bulashi limo te balya abafikapo.
Ku Bena Kristu ba cine ukufwaya ukucindama te mulandu uushaishibikwa. Kampingu wabo uwasambilishiwa alabaafwa ukukana ukuibika pa muulu. Besha fye ukubombesha muli fyonse, pa kuti balete ilumbo kuli Lesa, no kuleka Lesa umwine abacitila ico alefwaya. (1 Abena Korinti 10:31) Abena Kristu balabombesha apapela amaka yabo ukuti batiine Lesa no kubaka amafunde yakwe.
[Icikope pe bula 12, 13]
Bushe Lesa alekoselesha Abrahamu ukulumbuka?