Icipandwa 34

Mulandu Nshi Cawamina Ukulakonka Amafunde ya mu Baibolo?

Tutile iwe na bakashana banobe babili mulelya ica kulya ca kasuba mulya bepika ifya kulya fya kushitisha, e lyo wamona fye umulumendo uushilakokola apo aishila pa sukulu aingila umo muli.

Umunobe umo akweba ati: “Nawishiba, ala Brett alikutemwa sana. Ndamona ifyo akulolesha. Akuminina fye amate!”

Umunobe umbi na o akutotosha ati: “E lyo kabili nawishiba? Taakwata umukashana nangu umo!”

Na iwe wine walimona ukuti kwati ifyo balekweba fya cine. Na kuba papitile fye inshiku ishinono apo Brett akwitiile ku mutebeto ku ng’anda ku mwabo. Kwena walikeene ukuyako, nangu ca kuti mu mutima mwena nga walitemenwe ukwishiba ifyo cali no kuba auyako.

Ilyo ucili uletontonkanya, umukashana wa kubalilapo akucilima.

Atila: “Cabipa fye ukuti ine nalikwata kale umwaume. Ine Brett nga amfwaya, kuti nasumina fye ulubilo.”

Cilya apwisha ukulanda akulolesha ninshi nacimupesha amano. Nawishiba no kwishiba icalakonkapo.

Akwipusha ati: “Iwe! nga cinshi ico ushakwatila umwaume?”

Taufwaya umuntu ukukwipusha ici cipusho! Lelo kwena, ulafwaya ukukwata umwaume. Nomba balikweba ukuti cisuma ukulolela mpaka wakula, e lyo wingatendeka ukulaishishanya no mwaume. Nga te Baibolo fye . . .

Umukashana wa bubili akweba ati: “Mulandu we calici lyenu te fyo?”

E lyo wapapa mu mutima auti: ‘Bushe naishiba ifyo ndetontonkanya?’

E lyo alakuseka ati: “Iwe lyonse fye ni Baibo, Baibo, Baibo. Bushe kanshi iwe te kuti wangaleko no kwangala?”

BUSHE balitala abakusekapo pa mulandu wa kuti ulakonka amafunde ya mu Baibolo? Nga balikusekapo, nalimo kuti walamona kwati walishalila muli fimo. Umukashana we shina lya Debora e fyo aletontonkanya. Atile: “Amafunde ya mu Baibolo yalemoneka kwati yalyafya ukukonka. Nalekumbwa ifyo abana be sukulu banandi baleangala fye ukwabula ukusakamana nangu cimo.”

Ukwishiba Icishinka

Ala limo taciwama nga ca kuti ifintu fyabipa fyabala fyakucitikila e lyo wasambililako. Na kuba umuntu wa mano kabili uufwaya no kukonka ifyo Amalembo yalanda, alingile ukusambilila ku filubo fya bantu bambi, nga filya kemba wa malumbo Asafi asambilile. Uyu muntu inshita imo, alemona kwati amafunde ya kwa Lesa yalyafya sana ukukonka. Nomba ilyo alolekeshe ifyo abantu abashalekonka amafunde ya kwa Lesa baleikala, e lyo aishibe icishinka. Asafi asangile ukuti balya bantu baiminine “apatelela.”—Amalumbo 73:18.

Pa kuti na iwe wikalufyanya nge fyo bambi balufyenye, utontonkanye pa fyalandile abaice abaalekele ukukonka amafunde ya mu Baibolo no kutampa ukulacita ubulalelale. Umfwa ifyo ba-aswike ilyo babepwishe:

● Cinshi calengele ukuti ulecita ifyabipa?

Debora atile: “Ilyo naali pa sukulu nalemona ukuti bonse balikwata abaume na banakashi aba kwenda na bo, kabili balemoneka ne nsansa. Nga naya mu kwangala na bo e lyo namona balefyompana no kukumbatana, nalekumbwa kabili na ine nalefwaya uwa kulaba nankwe. Ilingi line nalitemenwe ukusendwa na matontonkanyo pa mulumendo umo uo natemenwe sana. E calengele ukuti indefwaisha ukulaba nankwe.”

Mike atile: “Nalebelenga amabuuku e lyo no kulatamba amafilimu umo balelumbilisha ubulalelale. Ukulanda na banandi amalyashi pa bulalelale kwalelenga ukuti indefwaya ukucita ubulalelale. E lyo nga tuli no mukashana babili fye, naletontonkanya ukuti pa kulanga icitemwiko kuti tuleikatana kabili kuti twaleka ukwikatana inshita fye iili yonse ukwabula ukucita ubulalelale.”

Andrew atile: “Ine nalitemenwe ukulatamba ifye shiku pa Intaneti. Natampile no kulanwa sana ubwalwa. Kabili naleya na ku mitebeto ya balumendo na bakashana abashacindike ifyo Baibolo yalanda pa mibele isuma.”

Tracy atile: “Ukwishiba kwena nalishibe ukuti ubulalelale bubi, lelo nshabupatile. Nshalefwaya ukucita ubulalelale, lelo ifyali mu mutima wandi e fyampeseshe amano. Palipitileko inshita pa kuti ntampe ukumfwa ububi pa cilubo ico nacitile.”

● Bushe waleumfwa bwino pa fyo walecita?

Debora atile: “Pa kubalilapo fye, nalyumfwile bwino sana pa kukwata ubuntungwa ubo abanandi bonse bakwete. Lelo tapakokwele, natampile ukulaumfwa ububi, uwa mulandu, kabili uwabula amano. Calimbipile sana pa mulandu wa kuti napoosele icisungu fye apabula nangu cimo.”

Andrew atile: “Nomba nalecita ifyabipa ukwabula no kulatiinako. Lelo pa nshita imo ine, calenkalipa kabili nali uwa bulanda icine cine.”

Tracy atile: “Ubulalelale bwalingonawile. Nalemona kwati ine na cibusa wandi umwaume twakulaba ne nsansa. Nomba te fyo caali. Twasukile twalapusana no kulacushanya icine cine. Lyonse ubushiku nga naya mu kusendama nalelila no kulanguluka nati kanshi nga nalikonkele ifyo Yehova alanda.”

Mike atile: “Natampile ukulaumfwa kwati nshili muntu. Nalyeseshe ukusuula ku fyo abantu balelanda pa misango yandi, nomba nalifililwe. Calenkalipa ukwishiba ukuti pa kufwaya ukuisekesha nalelenga bambi ukukalipa.”

● Finshi wingebako abanobe abamona kwati amafunde ya mu Baibolo yalyafya?

Tracy atile: “Mulekonka amafunde ya kwa Yehova, kabili muleangala na bantu abakonka amafunde yakwe. E lyo mukaba sana ne nsansa.”

Debora atile: “Wilamona kwati ifyo ucita tafikuma abantu bambi. Ala filabakuma. Kabili nga wasuula ifyo Lesa atufunda, ukayonaula we mwine.”

Andrew atile: “Nga taulakula, kuti ulemona kwati ifyo abanobe balecita fisuma sana. Amano yabipa ayo bakwata yakakwambukila. E ico ulesala bwino aba kwangala na bo. Cetekela Yehova, pantu nga wamucetekela, tawakabe no bulanda.”

Mike atile “Pa fintu ifyacindama sana ifyo Yehova akupeela, paba no buntu bwine bwine e lyo ne mibele ya mpomfu. Nga wapoosa ifi fya bupe pa mulandu wa kukanaisunga, cimo no kuiseebanya. Ebako abafyashi bobe na bakalamba bambi amafya ayo ukwete. Nga walufyanya wilafisa, ulelanda bwangu pa kuti ubwafya bupwe. Nga ulekonka ifyo Yehova alanda, ukalaikala na ku mutima tuutu.”

Bushe Amafunde ya mu Baibolo Yalatuteeka Ubusha Nangu Yalatucingilila?

Yehova ni “Lesa wa nsansa,” kabili afwaya na iwe ukuba ne nsansa. (1 Timote 1:11; Lukala Milandu 11:9) Ico amafunde ya mu Baibolo yalembelwa, ya kukwafwa ukulaikala bwino. Kwena limbi kuti ulemona kwati yalyafya ukukonka. Lelo, ifyo Baibolo yalanda pa mibele isuma filatucingilila, fyaba ngo mushipi wa mu motoka uwingakucingilila nga kwaba ubusanso.

Kanshi kuti wacetekela Baibolo. Nga wasalapo ukulakonka amafunde ya mu Baibolo, uli no kutemuna Yehova, kabili ukalaikala bwino.—Esaya 48:17.

ILEMBO

“Ine, ne Yehova, nine Lesa obe, uukusambilisha ifingakuwamina.”—Esaya 48:17.

IFYO WINGACITA NI FI

Tontonkanya pa fyo wingalanda ku mwaice obe pa busuma bwaba mu kukonka ifyo Baibolo itufunda. Ukwebako bambi ifyo waishiba e cingakwafwa ukukanalaba ifyo wasambilila.

NAWISHIBA . . . ?

Nga walufyanya, bucibusa bobe na Yehova kuti bwapwa ukwabula no kupoosa inshita, nomba pa kuti ukabe cibusa wakwe na kabili limbi kuti papita imyaka.

IFYO NDEFWAYA UKUCITA!

Pa kuti injishibe ubusuma bwaba mu kukonka amafunde ya mu Baibolo, ifyo nkacita ni fi ․․․․․

Nga natampa ukulakumbwa abantu bakwata imibele ya mu calo, ifyo nkacita ni fi ․․․․․

Ifyo ningatemwa ukwipusha abafyashi bandi pali ili lyashi ni fi ․․․․․

ULETIPO SHANI?

● Nga watontonkanya pa fifuma mu kupula mu mafunde ya kwa Lesa, mulandu nshi cishingawamina ukuti ifyabipa fyabala fyakucitikila e lyo wasambililako?

● Finshi wingasambilila ku fyo Debora, Mike, Andrew, na Tracy balandile?

● Cinshi abantu bamo bengalamwena kwati amafunde ya mu Baibolo yalyafya, lelo cinshi wingalandila ukuti abalanda ifi baliluba?

[Amashiwi pe bula 285]

“Kuti cawamapo ukusokolola ifyabipa ifyo ucita pa kuti bakusalapula, ukucila ukufisa.”—E fyalandile Donna

[Ifikope pe bula 288]

Amafunde ya mu Baibolo te kuti yakuteeke ubusha; lelo kuti yakucingilila fye

Icipandwa 35

Kuti Nacita Shani pa Kuti mbe Cibusa wa kwa Lesa?

Ilyo ifyabipa fyacitikile Jeremi e lyo aishibe ukuti cisuma sana ukuba cibusa wa kwa Lesa. Alondolwele ukuti: “Ilyo naali ne myaka 12, batata balibutwike pa ng’anda. Bushiku bumo ninshi nindala pa busanshi, nalepepa kuli Yehova ukuti alenge batata babwelele pa ng’anda.”

Pa mulandu wa bulanda ubo Jeremi akwete, atampile ukulabelenga Baibolo. Ilyo abelengele amashiwi yaba pa Amalumbo 10:14, yalimufikile pa mutima. Ili lembo lilanda pali Yehova ukuti: “Kuli imwe e ko uushakwata wa kumwafwa, umwana wa nshiwa, aituula. Ni mwe mwaba kaafwa wakwe.” Jeremi alondolwele ukuti: “Naumfwile kwati Yehova alenjeba ukuti e kaafwa wandi; e Tata. Bushe mufyashi nshi uwingacila pali ena?”

NAMPO nga walikwata ubwafya nga ubu Jeremi akwete nangu iyo, Baibolo ilangilila ukuti Yehova afwaya ukuti ube cibusa wakwe. Na kuba Baibolo yalanda ukuti: “Palameni kuli Lesa, na o akapalama kuli imwe.” (Yakobo 4:8) Tontonkanya umo aya mashiwi yalolele: Nangu ca kuti te kuti umone Yehova Lesa, e lyo kabili no kulingana tawalingana nankwe, na lyo line alafwaya ukuti ube cibusa wakwe!

Nomba kwena pa kuti fye wingaba cibusa wa kwa Lesa ulingile ukubombesha. Katulangilile: Nga ca kuti walikwata iluba mu ng’anda, walishiba ukuti te kuti li-ikulile fye iline. Pa kuti lingakula bwino, ulingile ukulibika pa ncende iisuma no ukulatapilisha lyonse pa kuti lilekula bwino. Ifi fine e fyo caba nga ulefwaya ukuba cibusa wa kwa Lesa. Kuti wacita shani pa kuti bucibusa bobe na Lesa bulekoselako fye?

Ico Cacindamina Ukulabelenga Baibolo

Pa kuti wingaba cibusa no muntu umbi kano muleumfwana no kulalanshanya. E fyo cifwile no kuba nga ulefwaya ukuba cibusa wa kwa Lesa. Ukubelenga no kusambilila Baibolo e nshila iyo wingomfwilamo ifyo Lesa alekweba.—Amalumbo 1:2, 3.

Kwena nalimo tawatemwa ukubelenga. Abaice abengi kuti batemwapo ukutamba TV, ukwangala ifyangalo, nangu ukwisha fye na banabo. Nomba nga ulefwaya ukuti ube cibusa wa kwa Lesa, takwaba inshila na imbi. Ulingile fye ukulakutika kuli Lesa ukupitila mu kusambilila Icebo cakwe.

Nomba taulingile ukusakamikwa. Ukusambiliila Baibolo takulingile ukuba ngo mulimo uwa-afya. We mwine kuti waishiba ifyo wingacita pa kuti ukubelenga kulewama, nangu ca kuti tawatemwa kubelenga. Ica ntanshi ico ulingile ukucita, kwimika inshita ya kusambilila Baibolo. Umukashana umo, Lais, atile: “Nalimika inshita iyo mfwile ukulasambilila Baibolo. Ndabelenga icipandwa cimo lyonse ulucelo.” Maria, uuli ne myaka 15, ena abelenga inshita imbi. Atile: “Ilyo nshilasendama, ndabelengako panono Baibolo.”

Nga ulefwaya ukukwata programu ya kubelenga, mona ifilembelwe mu kabokoshi akali pe bula 292. E lyo nomba pali lino ibula pe samba, lembapo inshita walaimika ilyo wingalasambilila Icebo ca kwa Lesa pa mamineti nalimo 30.

․․․․․

Nga waimika inshita ninshi wakwata apa kutampila. Nga watampa ukulabelenga, nalimo uli no kumona ukuti mumo mumo Baibolo yalyafya ukuumfwa. Nalimo kuti wasumina ifyalandile Jezreel, uuli ne myaka 11, uwailandiile fye ukuti: “Mumo mumo Baibolo yalyafya ukumfwa kabili te kuti utemwe ne fyo ulebelenga.” Na iwe nga e fyo wasanga, wileka ukubelenga. Lyonse ilyo ulesambilila Baibolo uleibukisha ukuti ninshi pali iyo nshita, ulekutika kuli cibusa obe, Yehova Lesa. Lelo kwena nga ulefwaya uleumfwa bwino pa kusambilila Baibolo, niwe we mwine we wingacitapo cimo!

Ipepo Lyalicindama

Mwi pepo e mo tulanda na Lesa. Tala tontonkanya pe shuko twakwata ubusuma ilya kupepa! Kuti walanda na Yehova Lesa inshita fye yonse akasuba nelyo bushiku. Lyonse fye alakutika. E lyo kabili, alafwaya no kumfwa ifyo ulelanda. E mulandu wine Baibolo ikwebela ukuti: ‘Muli fyonse leka ifyo ulelomba fishibikwe kuli Lesa mu kupepa no kupapaata pamo no kutootela.’—Abena Filipi 4:6.

Nga fintu ili lembo lyalanda, kwaliba ifintu ifingi sana ifyo wingalanda kuli Yehova. Pa fyo wingalanda, kuti paba na mafya na masakamika. Kuti wamutootela na pa fintu ifyo we mwine ulefwaya ukumutashishapo. Na kuba, abanobe nga bakucitila ifisuma, bushe tautootela? Pali bufi Yehova ena, uwakucitila ifingi ukucila ifyo abanobe baakucitilapo, ulingile ukumutootela nga nshi.—Amalumbo 106:1.

Lemba pe samba ifintu ifyo wingatashishapo Yehova.

․․․․․

Ufwile ulasakamikwa limo limo. Amalumbo 55:22 yatila: “Poosa icisendo cobe pali Yehova, na o akakukosha. Takaleke uwalungama ukutelententa.”

Pa misela ili pe samba, lembapo amafya wakwata yamo yamo ayo wingalanda kuli Lesa ilyo ulepepa.

․․․․․

Ifyakucitikila

Kwaliba na cimbi ico ufwile ukulaibukisha pali bucibusa bobe na Lesa. Kemba wa malumbo Davidi alembele ukuti: “Sondeni no kumona ukuti Yehova musuma.” (Amalumbo 34:8) Ilyo Davidi aimbile ili Lumbo lyalenga 34, ninshi e lyo fye ifintu fyabipa fyapwile ukumucitikila. Alebutuka Imfumu Shauli uwalefwaya ukumwipaya, bwali bwafya ubukalamba nga nshi. E lyo nomba aile belama mu baPelishiti abalwani bakwe. Ilyo amwene ukuti aba balwani kuti bamwipaya, Davidi aicitile kwati lishilu, e fyo no kupusuka apuswike.—1 Samwele 21:10-15.

Ilyo Davidi apuswike, tatile ni co aali uwacenjela, e calengele ukuti apusuke. Lelo atootele Yehova. Ku kutendeka kwe lumbo ilyo tulandilepo pa muulu alandile ukuti: “Naipwishe Yehova, na o alinjaswike, kabili ampokolwele kuli fyonse ifya kuntiinya.” (Amalumbo 34:4) Kanshi icalengele Davidi ebe abantu bambi ukuti “sondeni no kumona ukuti Yehova musuma” mulandu wa fyamucitikile.a

Bushe kuti watontonkanya pa cakucitikile icilelangilila ukuti Yehova alakusakamana? Nga watontonkanyapo pali cimo, lemba pe samba. Icingakwafwa ukwishiba ico wingalembapo ni ci: Icakucitikile tacilingile ukuba icikalamba sana. Uletontonkanya fye pa fintu ifisuma ificitika lyonse, ifya kuti abantu bamo teti babikeko na mano.

․․․․․

Nalimo abafyashi bobe e bakusambilisha Baibolo. Nga e bakusambilishe ninshi walipaalwa. Nomba kwena we mwine ni we ulingile ukuba cibusa wa kwa Lesa. Nga ca kuti taulaba cibusa wa kwa Lesa, kuti wabelenga ifyebo fili muli cino cipandwa pa kuti wingaba cibusa wakwe. Yehova ali no kukupaala nga wabombesha. Baibolo yalanda ukuti: “Mulelomba, kabili mukapeelwa; mulefwaya, kabili mukasanga.”—Mateo 7:7.

BELENGELAPO NA FIMBI PALI ILI LYASHI MWI BUUKU 1, MU FIPANDWA 38 NA 39

[Futunoti]

ILEMBO

“Balipaalwa abaishiba ukuti balakabila ifya kwa Lesa.”—Mateo 5:3.

IFYO WINGACITA NI FI

Ulebelenga fye amabula 4 cila bushiku mu Baibolo, nalimo ukapwisha ukubelenga mu mwaka fye umo.

NAWISHIBA . . . ?

Apo ulebelenga cino citabo kabili ulekonka ne filembelwemo, cilelangilila fye ukuti Yehova alikutemwa.—Yohane 6:44.

IFYO NDEFWAYA UKUCITA!

Pa kuti ndesambilila ifingi ilyo ndebelenga Baibolo, ifyo nkacita ni fi ․․․․․

Pa kuti indepepa lyonse, ifyo nkacita ni fi ․․․․․

Ifyo ningatemwa ukwipusha abafyashi bandi pali ili lyashi ni fi ․․․․․

ULETIPO SHANI?

● Kuti wacita shani pa kuti uleumfwa bwino nga ulebelenga Baibolo?

● Mulandu nshi uo Yehova afwaila ukukutika ku mapepo ya bantu abashapwililika?

● Kuti wacita shani pa kuti amapepo yobe yaleba bwino?

[Amashiwi pe bula 291]

“Ilyo naali umwaice, nga ndepepa nalebwekeshapo fye fimo fine. Nomba pali ino nshita ndeesha ukupepa pa fisuma ne fibi ificitike pali ubo bushiku. Apo inshiku tashiceela mumo, nshilanda fimo fine mwi pepo.”—E fyalandile Eve

[Akabokoshi ne Cikope pe bula 292]

Fwailisha Ifyaba mu Baibolo

1. Sala ilyashi mu Baibolo ilyo wingatemwa ukubelenga. Lomba amano kuli Lesa pa kuti wingomfwikisha ifyebo.

2. Bikako sana amano pa kubelenga. Wilapitamo fye ulubilo. Uletontonkanya pa fyo ulebelenga. Weshe ukuibikamo mu lyashi, cibe fye kwati na iwe eko wali ilyo ifyo ulebelengapo fyalecitika: Ube ngo ulemona ifilecitika, ngo uleumfwa amashiwi ya bantu abo ulebelengapo, ne fyo akamwela kalepita, ule-elenganya kwati ulelyako ifya kulya, na fimbipo. Cibe kwati ifyo ulebelenga e lyo filecitika fye!

3. Tontonkanya pa fyo wabelenga. Uipushe ifipusho pamo nge fi:

● Mulandu nshi Yehova abikiilemo ili lyashi mu Cebo cakwe?

● Ni bani muli ili lyashi abo ningile ukupashanya na bo nshilingile ukupashanya?

● Masambililo nshi ayasuma ayo ningasambilila muli ili lyashi?

● Bushe ili lyashi lyansambilisha cinshi pali Yehova ne fyo acita ifintu?

4. Pepa ipepo ilipi kuli Yehova. Mwebe ifyo wasambilila pa fyo wacilabelenga mu Baibolo e lyo ne fyo ulepanga ukucita pa kuti wingakonka ifyebo wasambilila. Lyonse uletasha Yehova pa kukupeela Icebo cakwe, Baibolo wa Mushilo!

[Icikope]

“Icebo cenu ni nyali ku makasa yandi, kabili lubuuto mu nshila yandi.”—Amalumbo 119:105.

[Akabokoshi ne Cikope pe bula 294]

Ulebalilapo Ukucita Ificindeme Sana

Bushe walipamfiwa ica kuti ulafilwa no kupepa? Bushe taukwata ne nshita ya kusambilila Baibolo? Ilingi line ciba fye ukulingana ne fyo watantika ifintu.

Eshako ukucita ifi: Bula imbeketi, ubikemo amabwe ayakalamba, e lyo ubikemo no mucanga mpaka iisule. Imbeketi nomba naisuula umucanga na amabwe.

Icakonkapo, fumyamo fyonse mu mbeketi, lelo wipoosa umucanga na mabwe ifyacibamo. Nomba mu nshita ya kubalilapo ukubikamo amabwe, balilapo umucanga. Bushe incende ya kubikamo mabwe yaceepa? Icalenga mulandu wa kuti wabalilapo umucanga.

Cinshi wasambililako? Baibolo yalanda ukuti: ‘Wishibe bwino bwino ifyacilapo ukucindama.’ (Abena Filipi 1:10) Nga ca kuti ulebika sana amano ku fintu fishacindama pamo nga ukwangala, cikalamoneka kwati inshita te kuti uimone iya kucita ifintu ifyacindama sana, pamo nga umulimo wa kwa Lesa. Nomba nga wakonka ifi Baibolo yalanda, ukakwata inshita ya kubomba ifya Bufumu e lyo ne nshita ya kwangala. Kuulila fye nawishiba ifya kubalilapo ukubika mu mbeketi!

[Icikope pe bula 290]

Bucibusa na Lesa bwaba nge luba lya mu ng’anda ilyo ulingile ukulabikako amano pa kuti lingakula