Ni Nte sha kwa Yehova banga mwaishiba? Bamo bena mupalamano benu, bambi nalimo mubomba nabo, nelyo ukusambilila nabo. Nalimo twalilanshanyapo na imwe Baibolo. Bushe ni fwe bani kabili mulandu nshi twebelako bambi ifyo twasuminamo?

Twaba fye nga bantu bambi. Twakulila ukwapusanapusana, ne mikalile yesu yalipusanapusana. Ilyo tatulaba Inte, bamo twalepepa kumbi e lyo bambi tatwasumiine muli Lesa. Lelo ifwe bonse twabalile twasambilila no kumfwikisha ifyaba mu Baibolo. (Imilimo 17:11) Twalisumiine ifyo twasambilile kabili twalipingwilepo fwe bene ukulapepa Yehova Lesa.

Ifyo tusambilila mu Baibolo filatwafwa. Nga filya fine ciba kuli bonse, tulakwata amafya e lyo no kulufyanya tulalufyanya. Na lyo line ukwesha ukukonka ifyo Baibolo isambilisha cila bushiku, kulalenga imikalile yesu ukuwaminako. (Amalumbo 128:1, 2) Uyu e mulandu umo twebelako bambi ifisuma ifyo twasambilila mu Baibolo.

Tulakonka ifyo Lesa atusambilisha. Ifyo twasambilila mu Baibolo filatwafwa ukuba abantu abasuma, ukulacindika abantu bambi, no kuba no bufumacumi ne cikuuku. Filalenga twakwata umutima uusuma, twalayafwa na bantu banensu, no kulaumfwana mu lupwa e lyo no kukwata imibele isuma. Apo twalicetekela ukuti ‘Lesa taba na kapaatulula,’ tumona bamunyinefwe mwi sonde lyonse ukuti lupwa lwesu no kuti ifwe bonse tuli ba bwananyina. Tatupata aba mitundu imbi na ba ku fyalo fimbi. Nangu ca kuti twaba fye nga bantu bambi, icilonganino cesu cali-ibela.—Imilimo 4:13; 10:34, 35.

• Cinshi twingalandila ukuti Inte sha kwa Yehova baba fye nga bantu bambi?

• Fisuma nshi ba Nte basambilila muli Baibolo?

Abantu abengi batontonkanya ukuti imipepele ya Nte sha kwa Yehova, mipepele yaisabako fye mu myaka ya nomba line. Lelo ukucila pa myaka 2,700 iyapita ababomfi ba kwa Lesa wa cine baleitwa ukuti “inte.” (Esaya 43:10-12) Ilyo umwaka wa 1931 taulafika, twaleitwa ukuti Abasambi ba Baibolo. Mulandu nshi twasaliile ukulaitwa inshina lya kuti Inte sha kwa Yehova? Pantu:

Lilalenga Lesa wesu ukwishibikwa. Ukulingana ne fimfungwa fya kale, ishina lya kuti Yehova lilasangwa amakana ayengi mu Baibolo. Mu maBaibolo ayengi balifumyamo ishina lyakwe no kupyanikapo amalumbo pamo nga Shikulu nelyo Lesa. Lelo Lesa wa cine ailondolwele kuli Mose ukuti ishina lyakwe ni Yehova, ilyo atile: “Ili e shina lyandi umuyayaya.” (Ukufuma 3:15) Ili ishina lyalimupusenyeko kuli tu lesa tumbi. Tulomfwa icilumba ukwitilwa kwi shina lya mushilo ilya kwa Lesa.

Lilalondolola umulimo twakwata. Ukutampila pali Abele umulungami, abantu ba ku kale abengi balilangile ukuti bali ne citetekelo muli Yehova. Mu kupita kwa nshita, Noa, Abrahamu, Sara, Mose, Davidi, na bambi, bailundile kwi “bumba lya nte” ilikalamba. (AbaHebere 11:4–12:1) Filya fine umo engalandilako umuntu uushilufyenye mu cilye ca milandu, na ifwe twaiminina pa kulenga icine pali Lesa ukwishibikwa.

Tupashanya Yesu. Baibolo ita Yesu ukuti “inte ya cishinka kabili iya cine.” (Ukusokolola 3:14) Yesu umwine atile, alengele ‘ishina lya kwa Lesa ukwishibikwa’ kabili atwalilile ukuba ‘inte ku cine’ pali Lesa. (Yohane 17:26; 18:37) Kanshi abasambi ba kwa Kristu aba cine, bafwile ukwitilwa kwi shina lya kwa Yehova no kulilenga ukwishibikwa. Ifi e fyo Inte sha kwa Yehova bafwaya ukucita.

• Mulandu nshi Abasambi ba Baibolo basalilepo ishina lya kuti Inte sha kwa Yehova?

• Ni lilali Yehova atampile ukukwata inte pa calo?

• Nani Inte ya kwa Yehova iyacila pali bonse?

Baibolo yasobele ukuti pa numa ya mfwa ya kwa Kristu, bakasambilisha ba bufi bakema mu Bena Kristu ba kubalilapo no kunyonganya icine ca mu Baibolo. (Imilimo 20:29, 30) Ifi fine, e fyaishilecitika. Batendeke ukusambilisha ifisambilisho fya bakapepa ba bufi, ne ci calengele kube ubuKristu bwa bufi. (2 Timote 4:3, 4) Kuti twaishiba shani ukuti ifyo twasuminamo e fyo Baibolo isambilisha?

Inshita yalifikile iya kuti Yehova asokolole icine. Alisobele ukuti ‘ku nshita ya ku mpela, ukwishiba kwine kwine kukafula.’ (Daniele 12:4) Mu 1870, abantu abanono abalefwaya ukwishiba icine baishileiluka ukuti ifyo amacalici ayengi yalesambilisha tafyali fya mu Malembo. E ico, batendeke ukufwailisha ifyo Baibolo isambilisha, kabili Yehova alibafwile ukwishiba icine.

Abalefwaisha ukwishiba icine balitendeke ukusambilila Baibolo. Balya Abasambi ba Baibolo aba kubalilapo balebomfya inshila imo ine iyo tubomfya pa kusambilila Baibolo. Balelanshanya amalyashi yalekanalekana aya mu Baibolo. Nga babelenga ifyebo ifyo tabomfwikishe mu Baibolo, balefwaya ifikomo fimbi ifingabafwa ukumfwikisha. Nga baumfwikisha umulolele ifyo fyebo, balelemba ifishinka baumfwa. E ico balekele Baibolo iine yabafwa ukwishiba icine pe shina lya kwa Lesa no Bufumu, ifyo Lesa afwaya ukucitila abantunse ne fyo afwaya isonde ukuba, icicitika nga twafwa, ne subilo lya kuti abafwa bakabuuka. Ifyo basambilile fyalengele baleke ukukonka ifisambilisho fya bufi.—Yohane 8:31, 32.

Mu 1879 Abasambi ba Baibolo bamwene ukuti balingile ukutendeka ukwebako bambi icine basambilile. E co ulya wine mwaka, batendeke ukupulinta magazini ya Ulupungu lwa kwa Kalinda Ulusabankanya Ubufumu bwa kwa Yehova iyo tupulinta ukufika na lelo. Pali nomba tulalanshanya Baibolo na bantu mu fyalo 240, mu ndimi ukucila pali 750. Takwatala akuba inshita ilyo ukwishiba kwine kwine kwafula sana nga ifi kufulile!

• Pa numa ya mfwa ya kwa Kristu, cinshi cacitike ku cine ca mu Baibolo?

• Cinshi catwafwa ukwishiba icine ca mu Baibolo muno nshiku?

Pa myaka iingi, Inte sha kwa Yehova shalebomfya amaBaibolo yambi, kabili aya yene, e yo balepulinta no kusabankanya. Lelo twaishileiluka ukuti twalingile ukupilibula Baibolo iingafwa abantu “ukwishiba bwino bwino icine,” pantu e kufwaya kwa kwa Lesa. (1 Timote 2:3, 4) E ico, mu 1950 twatendeke ukupilibula no kusabankanya ifiputulwa fya Baibolo mu ciNgeleshi. Baibolo ya Amalembo ya Calo Cipya iyo twapilibula mu ndimi ukucila pali 130, yalyanguka ukumfwa. Yapilibulwa ukulingana ne fyo Amalembo ya kubalilapo yali.

Baibolo iya-anguka ukumfwa yalefwaikwa. Imilandile ilaya-ilealuka mu kupita kwa nshita kabili amaBaibolo yamo pa kupilibula babomfeshe amashiwi ayakosa ayo abengi bashingeshiba bwino umo yalolele. E lyo kabili kwalisangwa ifimfungwa fya kale apaba amashiwi ayalingana sana na ya mu Malembo ya kubalilapo. Ici calenga bakapilibula ukumfwikisha iciHebere, iciGriki ne ciAramaiki, ifitundu ifyo Baibolo yalembelwemo pa kubala.

Baibolo iyapilibulwa ukulingana ne fyo Amalembo ya kale yali, yalefwaikwa. Bakapilibula ba Baibolo tabafwile ukwalula Icebo ca kwa Lesa, lelo balingile ukupilibula filya fine fye amalembo ya kubalilapo yalanda. Na lyo line, mu maBaibolo ayengi tamwaba ishina lya kwa Lesa, ilya kuti Yehova.

Baibolo iilanda pe shina lya kwa Lesa yalefwaikwa. (2 Samwele 23:2) Nga fintu tulemona pe samba, mu fimfungwa fya Baibolo ifya kale, ishina lya kwa Lesa, Yehova e mo lyali. Lyalimo mupepi ne miku 7,000. E ico muli Baibolo ya Amalembo ya Calo Cipya, ili ishina balilibwekeshamo mu fikomo fyonse umo lyali. (Amalumbo 83:18) Pa mulandu wa kuti bakapilibula balisokwete ifyebo pa myaka iingi, iyi Baibolo ilomfwika bwino ukuibelenga pantu ilalenga twaishiba bwino amatontonkanyo ya kwa Lesa. Nampo nga mwalikwata Baibolo ya Amalembo ya Calo Cipya mu citundu cenu nelyo iyo, tulemukoselesha ukulabelenga Icebo ca kwa Yehova cila bushiku.—Yoshua 1:8; Amalumbo 1:2, 3.

• Cinshi calengele tupilibule Baibolo iipya?

• Cinshi tufwile ukulacita cila bushiku nga tulefwaya ukwishiba ukufwaya kwa kwa Lesa?