Icingatwafwa Ukwishiba Ifisuma ne Fyabipa
Natulandeko pa fintu 4 ifyo Baibo yalandapo ifya-afwa abantu abengi ukulasala bwino ifya kucita.
1. Icupo
Abantu abengi balatontonkanya ifyapusanapusana pa cupo na pa fyo balingile ukucita pa kuti mu cupo cabo mube insansa.
BAIBO ITILA: “Na imwe umo umo, onse atemwe umukashi wakwe ifyo aitemwa umwine; umukashi na o abe na katiina ku mulume wakwe.”—Abena Efese 5:33.
UMO AYA MASHIWI YALOLA: Lesa e wabikileko icupo kanshi alishiba ifyo abaupana balingile ukucita pa kuti baleba ne nsansa. (Marko 10:6-9) Mu cupo mulaba insansa nga ca kuti abaupana tabalebika fye amano ku fyo balefwaya, lelo balebika sana amano ku fyo balingile ukucita pa kuti icupo cabo cingakosa. Umulume uwatemwa umukashi wakwe akalanga ukuti alimutemwa mu fyo acita na mu fyo amusunga. Kabili umukashi uwacindika umulume wakwe akalanga ukuti alimucindika mu fyo alanda na mu fyo acita.
IFYO BAIBO ILANDA FILABOMBA: Ba Quang na ba Thi, aba ku Vietnam, tabali ne nsansa mu cupo cabo. Ba Quang tabali ne cikuuku. Batile: “Nshalebika amano ku fyo ba Thi baleumfwa kabili ilingi nalebakalifya sana.” Ba Thi balefwaya ukuti balekane. Batile: “Naleumfwa kwati nshakabale ncetekelapo nelyo ukucindika abalume bandi.”
Mu kupita kwa nshita ba Quang na ba Thi balisambilile ifyo Baibo isambilisha ne fya kubomfya amashiwi yaba pa Abena Efese 5:33 mu cupo cabo. Ba Quang batile: “Ici icikomo calilengele naishiba ukuti nalingile ukuba ne cikuuku, na kabili calilengele natendeka ukulanga ba Thi ukuti nalibatemwa, natendeka no kubasakamana mu fyo bakabila, no kubika amano ku fyo bomfwa. Ifi ncita fyalilenga bantemwa no kuncindika.” Ba Thi nabo batile: “Nga nalanga abena mwandi ukuti nalibacindika nga fintu Baibo ilanda pa Abena Efese 5:33 nabo balananga sana ukuti balintemwa, balancingilila kabili balalenga ndeba sana no mutende.”
Nga mulefwaya ukwishibilapo na fimbi pa cupo belengeni Loleni! Na. 2 2018 iyaba pa jw.org itila “Ifintu 12 Ifingafwa Indupwa.”
2. Ifya Kumfwana Bwino na Bantu
Ilingi line abantu balacusha abantu banabo pa mulandu no mutundu wabo, icalo uko bafuma, ifyo bamoneka, uko bapepa, na pa mulandu wa kuti balalaala na baume banabo nelyo abanakashi banabo.
BAIBO ITILA: “Mulecindika abantu aba misango yonse.”—1 Petro 2:17.
UMO AYA MASHIWI YALOLA: Baibo taitusambilisha ukuti tulingile ukupata abantu abo twapusana nabo umushobo, abafuma ku fyalo fimbi, nelyo abalaala na baume banabo nelyo abanakashi banabo. Lelo itusambilisha ukuti tulingile ukucindika abantu ba misango yonse, te mulandu no mutundu wabo, icalo uko bafuma, nampo nga bakankaala nelyo bapiina. (Imilimo 10:34) Nangu ca kuti ifyo twasuminamo fyalipusana ne fyo bambi basuminamo kabili ifyo bambi bacita fyalipusana ne fyo tucita, kuti twaba ne cikuuku kuli bena kabili kuti twabacindika.—Mateo 7:12.
IFYO BAIBO ILANDA FILABOMBA: Ba Daniel babasambilishe ukuti abantu abafuma ku Asia balaleta amafya mu calo cabo. Ici calilengele bapata abantu bonse abafuma ku Asia kabili ilingi line balebasaalula pa cintubwingi. Ba Daniel batile: “Nalemona kwati ifyo nalecita fyali fye bwino pantu nalelanga ukuti nalitemwa icalo candi. Nshabalile ntontonkanyapo ukuti ifyo nalecita ne fyo nalelanda fyalibipile.”
Mu kupita kwa nshita ba Daniel balisambilile ifyo Baibo isambilisha. Batile: “Nalingile ukwaluka mu fyo naletontonkanya no kutendeka ukumona abantu nge fyo Lesa abamona, pantu Lesa ena atumona ukuti twaba fye cimo cine te mulandu no ko twafuma.” Ba Daniel balilandile ifyo bomfwa pali ino nshita nga bakumanya abantu. Batile: “Ilingi line nshitontonkanya na pa calo uko umuntu afuma, nalitemwa abantu ba misango yonse pali ino nshita kabili nalikwata ifibusa mwi sonde lyonse.”
Nga mulefwaya ukwishibilapo na fimbi belengeni Loleni! Na. 3 2020 pa jw.org itila “Bushe Akapaatulula Kuti Kapwa?”
3. Indalama
Abantu abengi batontonkanya ukuti nga baba ne cuma e lyo bengaba ne nsansa kabili e lyo bengekala bwino ku ntanshi.
BAIBO ITILA: “Amano yalacingilila filya fine indalama shicingilila; lelo ubusuma bwa mano bwa kuti yalapususha ubumi bwa bayakwata.”—Lukala Milandu 7:12.
UMO AYA MASHIWI YALOLA: Tulakabila indalama, lelo ukukwata indalama te kwingalenga twaba ne nsansa nelyo twaikala bwino ku ntanshi. (Amapinda 18:11; 23:4, 5) Lelo nga tulefwaya ukulaikala bwino ku ntanshi no kwisaba ne nsansa sha cine cine, tulingile ukusambilila ifyo Baibo ilanda pa kuti twingaba na amano.—1 Timote 6:17-19.
IFYO BAIBO ILANDA FILABOMBA: Ba Cardo, abekala ku Indonesia babikile fye amano ku kupanga indalama. Batile: “Nalikwete ifyo abantu abengi bafwaya ukukwata. Naleya ku fifulo ifyalekanalekana mu kwangala, naleshita ifipe fya mutengo, amamotoka e lyo na mayanda.” Nomba ifyuma bakwete fyasukile fyapwa. Ba Cardo batile: “Mu kashita fye akanono balinjibile indalama kabili fyonse ifyo nabombele pa myaka iingi fyaile fye nga mu menshi. Ubumi bwandi bonse nalefwaisha kukwata ifyuma nomba nshali ne nsansa, nali-isulile kabili nalifupwike.”
Ba Cardo balitendeke ukukonka ifyo Baibo yalanda pa ndalama. Tababika amano mu kupanga indalama, lelo balyangusha imikalile. Batile “Pali ino nshita ng’umfwa ukuti nalikwata icuma ca cine cine pantu nalikwata bucibusa ubusuma na Lesa, ndasendama bwino sana cila bushiku kabili naliba ne nsansa.”
Nga mulefwaya ukwishibilapo na fimbi pa fyo Baibo yalanda pa ndalama, belengeni icipande ca mu Ulupungu lwa kwa Kalinda Na. 3 2021 icitila, “Bushe Ukusambilila no Kukwata Icuma Kuti Kwalenga Mwaisaikala Bwino ku Ntanshi?” pa jw.org.
4. Ukusala Uwa kulaala Nankwe
Ifyo abantu bamona ukusala uwa kulaala nankwe filapusanapusana.
BAIBO ITILA: “Muletaluka ku bulalelale. Ukuti onse uwa muli imwe eshibe ifya kusunga umubili wakwe mu mushilo kabili mu mucinshi te mu nsuuna yalubana nga filya abantu abashaishiba Lesa baba.”—1 Abena Tesalonika 4:3-5.
UMO AYA MASHIWI YALOLA: Baibo itweba ukuti tulingile ukulalama insuna yesu. Mwi shiwi lya kuti “ubulalelale” mwaliba no bucende, bucilende, abantu abashaupana ukulaala pamo, abaume ukulala na baume banabo nelyo abanakashi ukulala na banakashi banabo na bantu ukulaala ne nama. (1 Abena Korinti 6:9, 10) Ukulala pamo bupe ubo Lesa apeela umwaume no mwanakashi abaupana.—Amapinda 5:18, 19.
IFYO BAIBO ILANDA FILABOMBA: Ba Kylie abanakashi abekala ku Australia batile: “Ilyo nali umushimbe nalemona kwati nga nalaala no mwaume e lyo ni ngomfwa ukuti nalitemwikwa no kuti nalicingililwa. Nomba ifi te fyacitike. Nalyumfwile sana ububi kabili naumfwile ukuti nshacingililwa.”
Mu kuya kwa nshita, ba Kylie balisambilile ifyo Baibo ilanda pa kulaala no muntu. Batile: “Nalimwene ukuti amafunde ya kwa Lesa yabelako ku kutucingilila. Pali ino nshita ndomfwa ukuti nalicingililwa kabili nalitemwikwa pantu ndacita ifintu ukulingana ne fyo Yehova afwaya. Ifi imomfya ifyo Baibo ilanda fyalincingilila ku mafya ayengi!”
Nga mulefwaya ukwishibilapo na fimbi, belengeni icipande icaba pa jw.org icitila, “Finshi Baibolo Ilanda pa Mwaume no Mwanakashi Ukwikala Pamo Ukwabula Ukuupana Ukulingana ne Funde?”
Kabumba wesu alatwafwa ukwishiba ifyabipa ne fisuma. Nangu ca kuti te lyonse canguka ukucita ifyo Lesa afwaya, nga twacita ifyo atweba ifintu filatuwamina. Ifyo Lesa atweba fikalenga tukabe ne nsansa umuyayaya.