INDONESIA
Bamishonari na Bambi Bafika mu Indonesia
Pa 9 July, 1964 Dipartimenti ya buteko iilolekesha pa filye na mafunde calisuminishe Inte sha kwa Yehova ukulembesha akabungwe kabo aka mwi funde ako balebomfya mu Indonesia ako baleita ukuti Bible Students Association. Lelo pa kuti bamunyinefwe bakwate insambu shonse isha kupepa, balingile ukuyalembesha akabungwe kabo ku cipani icilolekesha pa mipepele yonse mu Indonesia. Ilyo aba muli ici cipani balepingulapo ukucita fimo, baleipusha abali muli Dipartimenti ya Macalici kabili ababomfi abengi aba muli iyi Dipartimenti baali ni baProtestanti abapatile sana Inte sha kwa Yehova.
Bushiku bumo munyinefwe umo akumenye umwaume umo uwalebombela sana pamo na Cilolo wa cipani icilolekesha pa mipepele mu Indonesia. Ilyo munyinefwe alelanda na uyu mwaume, bonse babili baishileishiba ukuti bafuma ku mushi umo wine kabili balilanshenye sana mu lulimi lwa ku mwabo. Ilyo munyinefwe aebele uyu mwaume pa mafya ba Nte bakwete lintu balefwaya ukulembesha akabungwe kabo aka mwi funde, uyu mwaume apekenye ukuti bamunyinefwe batatu bakayelanshanya na cilolo wa buteko uwa kabungwe ka Directorate General of Christian Community Guidance, umuShilamu uwakwete umutima uusuma. Pa 11 May, 1968, uyu cilolo alipeele Inte sha kwa Yehova insambu sha kulabomba umulimo wabo mu Indonesia.
Na kabili, uyu mwaume asalilepo ukukanaipusha aba mu kabungwe ka Directorate General of Christian Community Guidance nga ca kuti Inte sha kwa Yehova abalefuma ku fyalo fimbi, kuti batendeka ukulapoka ifitupa fya kubasuminisha ukulabomba bumishonari mu Indonesia. Apo uyu mwaume alisalilepo ukucita ifi, mu myaka yakonkelepo bamishonari 64 balibasuminishe ukwikala mu Indonesia.
Ilyo umwaka wa 1968 walefika, bamishonari na bapainiya baibela 300 e lyo na bakasabankanya 1,200, e balebila imbila nsuma mu calo conse ica Indonesia. Bamishonari balisambilishe bamunyina ba mu Indonesia ifya kubomba bwino umulimo wa kubila imbila nsuma. Ifyo basambilile fyalibafwile ukulunduluka. Caliweme ukuti bamunyinefwe basambilile pantu ifyo basambilile fyali no kubafwa lintu bali no kulabacusha.
Bashimapepo Bapokelela Ico Balefwaisha
Mu 1974, akabungwe ka Directorate General of Christian Community Guidance kalyambile kampeni ya kubinda Inte sha kwa Yehova mu calo ca Indonesia. Umukalamba wa iyi Dipartimenti alembele bonse abali mu Dipartimenti ilolekesha pa Mipepele yonse abali mu fitungu, no kubepesha Inte sha kwa Yehova ukuti tabaishibikwa ukulingana ne funde lya calo. Alyebele na babomfi ba mu buteko ukuti bafwile ukwikata ba Nte nga baleta “icimfulunganya.” Kanshi mu nshila imbi kuti twatila uyu mwaume alitampile kampeni ya kucusha abantu ba kwa Yehova. Na lyo line, ababomfi ba mu buteko abengi tabacitile ifyo abebele. Lelo kwali bamo abamumfwilile ica kuti balileseshe ba Nte ukulalongana no kulashimikila ku ng’anda ne ng’anda.
Pa 24 December 1976, balibilishe mu nyunshipepala ukuti ba Nte na bababinda
Pali iyi ine nshita, akabungwe akalelolekesha pa mipepele yonse mwi sonde aka World Council of Churches (WCC) kalefwaya ukuti abantu mu fyalo fyonse bakumane mu Jakarta, lelo abaShilamu ba mu Jakarta bena tabalefwaya pantu bamwene ukutila uku kukumana kwali no kuleta fye ifimfulunganya. Apo ifikansa mu mipepele fyaleluminako fye mu Jakarta, aba mu kabungwe ka WCC bapingwilepo ukuti kwiba uku kukumana. Na lyo line, abatila bena Kristu balicililemo ukukansana ica kuti aba mu fikansa fya calo balisakamene. Ku ca bulanda, bashimapepo batampile ukuilishanya ukuti umulimo wa Nte sha kwa Yehova uwa kubila imbila nsuma e walengele ukuti kube ifi ifimfulunganya. Ici calengele ukuti abakalamba ba mu buteko batampe ukulamona ukuti ba Nte bantu ababi.
Mu December 1975, ninshi mu Indonesia mucili ifimfulunganya mu mipepele, aba mu buteko muli ici calo balisanshile icishi ca East Timor (pali ino nshita ni Timor-Leste), icaletekwa ne calo ca Portugal. Pa numa ya myeshi 7, abena Portugal balibapokele amaka ku bena Indonesia kabili balitendeke no kuteka. Lelo aba bwananyina bena tabaleibika mu fikansa fya calo kabili tabalebomba incito ya bushilika nelyo ukupika salyuti kuli flagi, ne ci calengele abakalamba ba bashilika bakalipe sana. (Mat. 4:10; Yoh. 18:36) Apo bashimapepo balefwaisha ukulesha umulimo wa Nte sha kwa Yehova, balitunkile aba mu buteko ukubinda ba Nte. Pa kati ka December 1976, ubuteko bwabilishe ukuti bwabinda Inte sha kwa Yehova mu Indonesia kabili ici calengele bashimapepo basekelele sana pantu e co balefwaisha.