Oli Stanap Strong Tru Long Ol Raf Fasin Blong Ol Nasi
FASIN blong ol Wetnes blong Jeova blong no fraet blong stanap strong long bilif blong olgeta taem ol Nasi oli rul long Jemani, i defren olgeta long fasin blong ol jyos blong Krisendom.a Wan tija blong histri, John Weiss, i tokbaot samting ya long buk blong hem, Ideology of Death. Hem i raetem se:
“Long 1934, Jyos blong ol Evanjelikal i talem se ol ‘Luteran oli mas welkamem’ ol Nasi. Oli talem tangkyu long ‘Masta God’ from we hem i givim wan lida long ol man Jemani, ‘we i ona long God mo we ol man oli save trastem hem.’ . . . Wan bisop blong Protestan i raet long ol lida blong jyos we hem i hed blong olgeta se, ‘God i sanem [Hitler] i kam long yumi.’ ” Weiss i talem tu se: “Metodis Jyos blong Jemani . . . i agri wetem Bisop Dibelius se Hitler i sevem Jemani long ol Bolsevik we oli rere blong girap agensem gavman, mo i karem pis mo seftaem i kam . . . Momon jyos i talem long ol memba blong hem se sipos oli agensem Hitler oli stap brekem loa blong ol Momon.” Mo hem i talem tu se: “Ol Katolik oli kasem oda se i wan tabu wok blong obei long nyufala gavman ya blong Hitler. Jyos ya i neva karemaot oda ya bakegen nating se biaen, ol lida blong hem oli savegud long ol rabis wok blong ol Nasi long Is Yurop.”
Be, ?olsem wanem long ol Wetnes blong Jeova? Tija Weiss i talem se “grup ya nomo we i no obei long ol Nasi, hemia ol Wetnes blong Jeova.” Hem i talem se plante taosen Wetnes oli go long ol rabis kalabus blong ol Nasi, “mo eniwan long olgeta i save kamfri sipos hem i saenem wan pepa nomo blong talem se hem i sakem skul blong hem.”
Long saed blong fasin blong ol Wetnes blong Jeova blong stanap strong, Tija Weiss i talem se: “Fasin blong olgeta i soem olsem wanem bilif blong ol faswan Kristin i gat spesel paoa we i bigfala tumas, blong mekem se man i no fraet. Hemia bilif we i stap bifo we ol skul we oli talem se oli Kristin oli stanap, mo bifo we ol man oli intres tumas long ol bisnes blong wol i bitim we oli traehad blong stanap strong long bilif blong olgeta. Wan pasta blong Protestan i raet long saed blong ol Wetnes se: ‘I no ol bigfala jyos, be ol man nomo we ol narafala oli laf long olgeta mo talemaot ol gyaman tok long saed blong olgeta, we oli ol faswan blong stanap strong tru long ol raf mo rabis fasin blong ol Nasi, mo we oli no fraet blong agensem ol traehad blong ol Nasi blong spolem bilif blong olgeta.’ ”
[Futnot]
a Ol skul we oli gyaman se oli Kristin.