Ol Olfala Oli Fesem Hadtaem
MAMA ONIYAN, we i gat 68 yia, i laef long wan bigfala taon blong Wes Afrika. Taem hem i yangfala, hem i tingbaot se bambae hem i haremgud long ol laswan yia blong laef blong hem, from we bambae hem i ritae mo stap kwaet wetem ol pikinini mo ol smol bubu blong hem. Be i no olsem. Naoia, hem i stap wokbaot evri dei long bigfala san blong salem wora we i kolkol long ol man we oli wantem dring. Smol mane we hem i winim, i givhan blong pem ol samting we hem i nidim. Tufala boe blong hem oli laef long wan narafala kantri farawe. Longtaem finis, tufala i no moa sanem mane i kam long hem.
Bifo, ol man Afrika oli tinghae long ol olfala. Oli respektem olgeta from we oli stap laef plante yia finis, mo from save, waes mo fasin luksave we oli gat. Mo tu, long taem bifo, ol olfala oli givhan blong lukaot long ol smol bubu. Ol yangfala oli bin lukaot advaes blong ol olfala mo oli bin wantem se ol olfala oli glad long olgeta. Yes, long taem ya bifo, ol man oli folem advaes ya blong Baebol se: “Long fored blong man we i gat waet hea yu mas stanap, yu mas soem respek long wan olfala man [no, woman].”—Levitikas 19:32.
Be naoia, ol samting oli jenis. Plante man oli pua tumas, oli no gat wok, praes blong ol samting i stap go antap, mo fulap man oli stap muf i go long ol bigfala taon, mekem se plante olfala oli stap olgeta nomo, mo lukaot long olgeta wan. Camillus Were, daerekta blong grup ya HelpEj long Kenya, i talem se: “Kastom blong sapotem mo lukaot long ol olfala i stap lus.”
I no long ol kantri blong Afrika nomo we ol famle oli no moa lukaotgud long ol olfala blong olgeta. Nyuspepa ya Guardian Weekly i tokbaot Japan, i se: “Long taem bifo, wan stampa fasin long laef blong ol man Japan we skul blong Konfusyus i lanem long olgeta, hemia blong lukaotgud long ol olfala papa mama blong olgeta. Be afta we fulap man oli aot long bus blong kam stap long taon, mo taem ol famle oli stat seseraot, fasin ya i lus. Tede, 85 pesen blong ol man Japan oli ded long ol hospital no long ol spesel hospital blong ol olfala.”
Olgeta we oli rili wantem mekem God i haremgud, oli traehad blong ona long papa mama blong olgeta, nomata wanem problem oli gat long prapa laef blong olgeta. Oli folem advaes ya blong Baebol se: “Yufala i mas ona long papa mo mama blong yufala . . . blong bambae ol samting blong laef blong yufala oli save ron gud, mo blong bambae laef blong yufala long graon ya, i longfala.” (Efesas 6:2, 3) Nating se i no isi oltaem blong ona long ol olfala papa mo mama blong yumi mo lukaot long olgeta, be samting ya i save karem bigfala blesing.