Hem i Kamaot Long Stret Taem Mo “Mifala i No Save Fogetem”

“MIFALA i no save fogetem.” Hemia nao toktok we plante man oli talem afta we oli wajem sinema ya “Creation Drama” (Taem God i Mekem Olgeta Samting). Sinema ya i kamaot long stret taem, mo olgeta we oli luk film ya, oli no save fogetem. Smoltaem bifo we rul blong Hitler i mekem i strong long ol man blong Jehova long Yurop, “Creation Drama” ya i givim bigfala witnes mo i pulum ol man blong oli presem Jehova. ?Wanem ya “Creation Drama”?

Long 1914, hedkwota blong ol Witnes blong Jehova long Amerika, i wokem wan sinema we nem blong hem “Photo Drama of Creation” (Foto Drama Blong Ol Samting We God i Wokem). Sinema ya i soem ol slaed foto wetem wan film we i kala, mo i gat ol toktok mo miusik i go wetem. Longfala blong sinema ya hem i eit aoa. Plante milian man long wol oli lukluk “Photo-Drama” ya. Long sem yia ya, oli wokem wan narafala sinema we i sem mak, be i sot moa, nem blong hem “Eureka Drama.” Be bifo long 1920, ol slaed, film, mo ol masin we oli yusum blong soem ol slaed ya, oli kam nogud. Nating se i olsem, plante man oli wantem luk “Photo-Drama.” Long Jemani, ol man we oli stap long taon blong Ludwigsburg, oli askem se: “?Wetaem bambae yufala i soem ‘Photo-Drama’ bakegen?”

Long ol yia 1920, sam brata we oli wok long nem blong Betel long Jemani, oli mekem sam samting blong ol man oli save lukluk sinema ya bakegen. Oli pem ol film long wan kampani blong Paris, long Franis. Mo tu, oli pem sam pija long wan kampani blong Leipzig mo Dresden, long Jemani. Ale oli joenem olgeta samting ya wetem sam olfala foto blong “Photo Drama” we oli gud yet.

Brata Erich Frost, i gat gudhan blong plei miusik, mo hem i wokem wan miusik blong i go wetem ol slaed foto mo ol film ya. Taem sinema ya i stap gohed, ol brata oli plei long miusik ya mo wan brata i ridim long bigfala voes wan tok we sam haf blong hem i kamaot long buk ya Creation. From samting ya, oli putum nem blong sinema ya se “Creation Drama.”

Longfala blong niufala sinema ya i blong eit aoa olsem “Photo Drama.” Ol brata oli soem wan smol haf blong hem long wan naet, mo long nekis naet, oli soem wan narafala smol haf blong hem, mo oli gohed olsem gogo oli soem fulwan sinema ya. Long sinema ya, i gat sam naesfala pija blong ol dei we God i wokem ol samting long heven mo wol. Mo tu, i gat sam histri blong ol samting we Baebol i tokbaot, mo sam histri blong wol. Mo i gat sam save tu we oli soemaot se ol giaman skul oli no givhan long ol man. Ol brata oli soem “Creation Drama” long Ostria, Jemani, Laksembeg, Swiselan, mo long ol man long narafala ples we oli toktok lanwis Jemani.

Erich Frost i eksplenem se: “Long ol naet we mifala i soem sinema ya, i gat sam taem we mifala i spel smol. Ale mi pulum ol narafala brata, speseli olgeta we oli plei miusik wetem mi, blong mifala i go givim ol gudfala buk mo buklet blong yumi long ol man we oli kam blong lukluk sinema ya. Mifala i seremaot moa buk long rod ya, i bitim taem mifala i go prij long ol haos wanwan.” Wan brata we nem blong hem Johannes Rauthe, i mekem ol plan blong ol man long Polan mo long kantri we tede hem i Ripablik blong Jek, oli lukluk sinema ya. Hem i talem se hem i rimemba se plante man we oli kam luk sinema ya, oli givim adres blong olgeta, blong ol brata oli go visitim olgeta. Ol brata oli gobak visitim ol man ya, mo oli storian gud wetem olgeta long Baebol.

Long ol yia 1930, ol man we oli go lukluk “Creation Drama” long ol taon we ol brata oli soem, oli plante we oli plante gogo ples i fasgud. Mo evriwan long ol taon ya oli tokbaot ol Witnes blong Jehova. Bifo long 1933, klosap wan milian man oli luk sinema ya we hed ofis blong yumi long Jemani, i mekem plan blong hem. Wan sista we nem blong hem Käthe Krauss, i talem se: “Mifala i wantem luk sinema ya, ale mifala i wokbaot 10 kilometa blong go kasem ples we oli soem sinema ya long hem, mo 10 kilometa blong kambak. Mifala i klaem ol hil, mifala i krosem ol bus mo ol level ples.” Wan narafala sista we nem blong hem Else Billharz, i talem se: “Sinema ya i pulum mi blong mi laekem trutok.”

Alfred Almendinger i talem se taem mama blong hem i luk sinema ya, hem i “glad gogo hem i go pem wan Baebol mo i lukaotem tok ya ‘pegatri’ long hem.” From we hem i no faenem tok ya long Baebol, hem i no moa go long jos mo i tekem baptaes. Erich Frost i talem se: “Plante man oli kam long trutok from we oli luk ‘Creation Drama.’”—3 Jon 1-3.

Long ol taem ya we plante man oli luk “Creation Drama,” gavman blong Nasi i stap gat moa paoa long Yurop, mo oli mekem trabol long ol man. Stat long 1933, oli putum tabu long wok blong ol Witnes blong Jehova long Jemani. Mo stat long taem ya i go kasem long en blong Wol Wo Tu long 1945, oli mekem i strong tumas long ol man blong Jehova long Yurop. Erich Frost i stap eit yia long kalabus. Be biaen hem i kam fri mo i wok long Betel blong Wiesbaden, long Jemani. !“Creation Drama” ya we ol man oli no save fogetem, i kamaot long stret taem! Hem i mekem tingting blong ol Kristin i kam strong, mo oli save stanap strong long ol trabol long seken bigfala faet blong wol.—Stori ya i kamaot long ol buk mo pepa we ol brata oli kipimgud long Jemani.