Baebol i Talem Wanem . . .
?Yu Mas Letem Voes Blong Hat Mo Tingting i Lidim Yu?
TAEM yu wokbaot i kam long wan rod we ol man oli bisi tumas, yu pas fored long wan woman we i jenis gud we hem i no save se hem i mestem plante mane blong hem i foldaon. Taem yu bendaon blong tekem mane ya, yu luk hem i wokbaot kwik i go insaed long wan flas trak. ?Bambae yu mekem wanem? ?Yu singaot hem no kwik nomo yu putum ol mane ya i go insaed long poket blong yu?
Voes blong hat mo tingting blong yu nomo bambae i givim ansa. ?Bambae hem i talem wanem long yu blong mekem? Samting we i moa impoten, ?yu save trastem samting we hem i talem long yu? ?Yu save letem voes blong hat mo tingting blong yu i lidim yu blong yu no kasem trabol?
Voes Blong Hat Mo Tingting
Oli bin talem se voes blong hat mo tingting i olsem tingting we i stap long yumi finis long saed blong samting we i gud mo i nogud, i stret mo i no stret, klin fasin mo doti fasin. Baebol i eksplenem wok blong voes blong hat mo tingting long Rom 2:14, 15 se: “Ol hiten man oli no save Loa ya. Be taem oli gohed long tingting blong olgeta nomo, nao oli stap mekem ol samting olsem we Loa ya i talem, i olsem we oli gat loa blong olgeta finis. Oli no save Loa ya blong Moses, be oli stap folem loa blong olgeta nomo. Fasin blong olgeta i stap soemaot we God i putum ol samting we Loa blong Moses i talem oli stap finis long tingting blong olgeta. . . . From we samtaem oli harem long tingting blong olgeta we oli mekem i stret, mo samtaem oli harem we oli mekem i no stret.” Taswe, God i givim voes blong hat mo tingting blong mekem se yu save skelemgud ol samting, mekem ol stret disisen, mo yu skelemgud yu wan long ol disisen we yu bin mekem. ?Be yu save trastem voes blong hat mo tingting blong yu?
Samting ya i dipen nomo long samting we i save kamaot. I gat pruf se voes blong hat mo tingting we i no stret i save lidim man blong mekem wan rong samting. Wan man we voes blong hat mo tingting blong hem i letem hem blong mekem sam kaen fasin i no wan pruf se God i glad long ol fasin ya. Eksampel, bifo we Sol blong Tasas i kam wan Kristin man, hem i bin lidim fasin ya blong ronem mo mekem nogud long ol Kristin. Hem i agri mo i joen wetem olgeta we oli kilim i ded Kristin disaepol ya Steven. Long ol samting ya, voes blong hat mo tingting blong Sol i no jajem hem.—Ol Wok 7:58, 59; Galesia 1:13, 14; 1 Timote 1:12-16.
Long Nasi Jemani long taem blong Namba Tu Bigfala Faet Blong Wol, plante ami blong Hitler oli talem se oli stap folem ol oda nomo taem oli stap kilim i ded plante milyan man long ol rabis kalabus blong Hitler. Voes blong hat mo tingting blong olgeta i letem olgeta blong mekem samting ya. Be jajmen blong wol—impoten moa hemia jajmen blong God—i no save agri long ol wok blong olgeta. I stret nomo we oli bin jajem olgeta from.
?From Wanem Hem i No Wok Gud?
?From wanem samting we God i bin mekem i no wok gud? Baebol i eksplenem samting ya. From sin we ol man oli kasem from Adam we i no gat fasin obei, sin i stap “bos long tingting” blong ol man, i stap pusum ol man blong mekem ol samting we oli laekem. (Rom 5:12; 6:12) Voes blong hat mo tingting blong ol man, we fastaem i stret gud olgeta, i jenis; naoia paoa blong sin i stap agensem voes blong hat mo tingting. (Rom 7:18-20) Samting ya i statem wan faet long yumi we yumi evriwan i save gud long hem: “From samting ya, mi mi luk we i gat wan rabis fasin we oltaem i stap wok long laef blong mi. Taem mi wantem mekem ol samting we i gud, be oltaem mi stap jusumaot ol samting nomo we i nogud. . . . Mi luk we rabis fasin ya we i stap wok long laef blong mi, hem i narafala. Mo narafala fasin ya i agensem Loa ya blong God, we long tingting blong mi, mi glad tumas long hem. Narafala fasin ya i stap mekem mi, olsem we mi mi slef blong fasin blong sin, we i stap wok oltaem long tingting blong mi.”—Rom 7:21-23.
Be wetem sin we yumi bon wetem, ol narafala samting we yumi luk no harem oli gat paoa long voes blong hat mo tingting blong yumi. Eksampel, i klia se ol fren blong olgeta oli jenisim no i stopem voes blong hat mo tingting blong ol ami blong Nasi we yumi tokbaot fastaem. (Ridim Proveb 29:25.) Mo tu, blong fulumap tingting wetem ol rabis samting, olsem fasin nogud blong seks mo ol faet long televisin mo long ol sinema mo long ol buk, i save gat paoa long voes blong hat mo tingting blong yumi. Sipos oltaem yumi stap lukluk no lesin long ol samting olsem, biaen i luk olsem oli gud lelebet, mo bambae voes blong hat blong yumi i no moa strong. Blong talem long wan narafala rod, “Ol stret man nomo, be ol fren blong olgeta we oli no stret, oli save spolem fasin blong olgeta.”—1 Korin 15:33.
Sipos wan man i stadi blong save mo respek long ol loa blong God, i klia se bambae voes blong hat mo tingting blong hem i save lidim hem long fasin we i moa gud bitim we hem i no stadi. Be tu, wan man we i gat save mo i gat fasin tangkyu long ol rod blong God maet wanwan taem voes blong hat mo tingting blong hem i no lidimgud hem from sin we hem i bon wetem mo hem i no stret gud olgeta, mo ating ol samting we hem i luk no harem oli gat paoa long hem.
?Yumi Save Mekem Wanem?
?Voes blong hat mo tingting i save jenis, mekem i kam strong moa long ol stret rul? Yes. Pol i givim advaes long ol Kristin se oli save “kam we oli naf blong jusumaot wanem fasin i gud mo wanem fasin i nogud.” (Hibrus 5:11-14) Wok mo trening olsem i joen wetem fasin blong stadi long Baebol, folemgud nambawan eksampel we Jisas Kraes i soemaot long yumi blong biaen long hem. (1 Pita 2:21, 22) Biaen, taem yumi kam we yumi naf blong mekem ol disisen blong yumi, bambae oltaem voes blong hat mo tingting blong yumi i lidim yumi long ol tingting mo ol wok we oli stret mo bambae i pusum yumi blong gat ol fasin we ol man oli ona long olgeta mo oli stret.
Nating se i olsem, neva yumi mas ting se yumi stret bitim narafala man no talem se sipos wan samting “i no mekem trabol long voes blong hat mo tingting blong mi,” hem i oraet nomo. Yumi save skelem stret fasin mo gudfala fasin blong yusum voes blong hat mo tingting we oli no stret gud olgeta wetem wan pijatok long saed blong wan draeva we i gat fasin blong lukaot gud. Taem wan draeva i wantem jenisim ol rod blong hem, hem i lukluk gud fastaem long glas blong lukluk biaen. Sipos hem i luk wan trak, hem i save se i nogud blong ron nomo i go long narafala rod. Mo tu, sipos hem i no luk wan samting, draeva we i waes i save se i gat sam samting we hem i no save luksave—hem i no save dipen oltaem long glas ya blong luk evri samting. Taswe, hem i no lukluk nomo long glas ya. Hem i tanem fes blong hem i go biaen blong luk, blong mekem sua se i no gat trak long rod ya bifo we hem i go. Samting ya i sem mak long voes blong hat mo tingting blong yumi. !Sipos hem i givim woning long yu, yu obei long hem! Be taem hem i no givim woning long yu fastaem, mekem olsem waes draeva ya—jekemap gud samting ya blong mekem sua se i no gat denja.
Skelem tingting blong yu blong luk sipos i stret wetem tingting blong God. Yusum Tok blong Hem olsem wan samting blong skelem voes blong hat mo tingting blong yu wetem hem. Proveb 3:5, 6 i talem waes tok ya se: “Yu mas trastem Jeova long ful hat blong yu. Yu no mas stanap long prapa waes blong yu nomo. Long olgeta samting we yu yu mekem, lesin long hem, mo hem bambae i mekem ol rod blong yu oli stret.”
Taswe i waes blong lesin long voes blong hat mo tingting blong yu. Be i waes moa blong skelem ol samting we yumi mekem wetem wil blong God olsem Tok blong hem i talem. Sipos yumi mekem olsem, yumi save talem stret se, ‘Yumi no harem olsem we tingting blong yumi i stap jajem yumi, yumi stap harem gud nomo.’—Hibrus 13:18; 2 Korin 1:12.
[Tok/Image blong pija long pej 26]
“St. Pol i jenisim fasin blong hem”
[Credit Line]
Painting by Caravaggio: Scala/Art Resource, N.Y.