Japta 5
Fasin Fri Blong Ol Man Blong Wosip Long Jeova
1, 2. (a) ?God i givim wanem fasin fri long tufala faswan papa mo mama blong yumi? (b) Talem sam loa blong laef blong tufala.
TAEM Jeova i wokem faswan papa mo mama blong yumi, tufala i haremgud from wan fasin fri we i bitim mak blong ol kaen fasin fri blong ol man tede. Tufala i stap long Paradaes. I no gat sik we i spolem laef blong tufala. I nogat ded tu we i stap. Be oli mas gat respek long ol loa blong God, sipos oli wantem harem gud from fasin fri ya.
2 Samfala blong ol loa ya oli no stanap from ol tok. Fasin ya we God i wokem Adam mo Iv i pulum tufala blong obei long ol loa ya. Olsem ya nao, taem tufala i hanggri, be samting ya i makem se oli nidim kakae; taem tufala i tosta, be samting ya i soemaot we oli mas dring. Taem san i go slip, samting ya i pulum tufala blong spel mo blong slip. Jeova i toktok tu long tufala, mo i givim wan wok long tufala. Wok ya i olsem wan loa blong tufala, from we hem i mas rulum laef blong tufala. !Be loa ya i gudfala tumas, i blong mekem i gud nomo long tufala! Loa ya i givim wan wok long tufala, se wok ya i save mekem tufala i haremgud, i mekem tufala i save yusum olgeta paoa blong tufala long wan nambawan wei. Tufala i mas karem pikinini, tufala i mas bos long ol anamol blong wol, mo tufala i mas mekem we Paradaes i gohed gud i finisim olgeta ples blong wol. (Jen. 1:28; 2:15) God i no putum wan baden long tufala, from sam smolsmol loa. Oli fri blong mekemap maen blong tufala long plante samting. ?Wanem ya nao i save bitim fasin ya?
3. ?Weswe Adam i save waes blong yusum fasin fri blong hem blong mekem disisin?
3 Tru ya, taem Adam i kasem raet ya blong mekemap maen blong hem, samting ya i no minim se ol kaen disisin blong hem bambae oli mas karem gud frut. Hem i fri blong mekemap maen blong hem, be samting ya i minim sam responsabiliti tu. Hem i save lanem ol samting, sipos hem i lesin long Papa blong hem long heven mo sipos hem i lukluk ol wok blong hem. Nao God i givim long Adam fasin blong gat hed, we i mekem Adam i save mekem ol samting we hem i lanem. From we God i wokem Adam “long pija blong hem,” taem Adam i mas mekemap maen blong hem, hem i mas soemaot we hem i gat ol gudgudfala fasin blong God insaed long hem. Yes, hem i save lukaotgud blong mekem olsem, sipos hem i rili laekem ol samting ya we God i mekem blong hem, mo sipos hem i wantem mekem God i haremgud long hem.—Jen. 1:26, 27; lukluk Jon 8:29.
4. (a) ?Komanmen ya we i putum wan tabu blong Adam, i spolem fasin fri blong hem? (b) ?From wanem komanmen ya i stret nomo?
4 Blong mekem man i rimemba we laef blong hem i stanap long Hemia we i wokem hem, Jeova i putumap komanmen ya, se: “Long evri tri blong garen ya, yu yu save kakae gud. Be long tri ya blong save wanem samting i gud mo wanem samting i nogud, yu yu no mas kakae long hem. From we long dei ya we yu bambae yu kakae long hem, yu yu mas ded.” (Jen. 2:16, 17) ?Loa ya i spolem fasin fri blong man? Nogat. Adam i fri blong obei, mo hem i fri tu blong no obei long loa ya. Loa ya i putum wan tabu we i no wan baden. Adam i gat fulap kakae, sipos hem i no tajem tri ya. Be, i stret nomo we hem i agri se wol ya we hem i stap long hem i blong God, mo hem i mas agri we God we i wokem hem, i Stret Rula blong olgeta samting we Hem i wokem.—Sam 24:1, 10.
5. (a) ?Weswe nao Adam mo Iv oli lusum nambawan fasin fri we oli gat? (b) ?Wanem samting i hapen? ?Olsem wanem yumi kasem sam samting from?
5 ?Be wanem samting i hapen nao? Wan enjel we i ronem wan flas tingting blong leftemap hem wan nomo, i trikim Iv. Hem i mekem olsem we hem i wan trufala lida. Nao, hem i talem long Iv sam samting we oli agensem wil blong God. Adam i no obei long Papa blong hem, be i joen long Iv long rong wei ya. From we tufala i rabem wan samting we i no blong tufala, Adam mo Iv i lusum nambawan fasin fri ya blong tufala. Sin i kam masta blong tufala. Nao olsem God i givim woning from, ded i stat nomo blong kasem tufala. ?From samting ya, tufala ya i givim wanem long ol pikinini blong tufala? Tufala i givim sin nomo. Sin ya i klia long ol fasin ya we oli stap insaed long man taem hem i bon. Ol fasin ya oli pulum hem blong mekem nogud, oli mekem bodi blong hem i slak, i save kasem sik, mo i save bagarap taem hem i kam olfala. Tufala ya tu i givim ded long ol pikinini ya. From we Setan i gat paoa mo i pulum ol man long ol nogud fasin blong olgeta, samting ya i wokem wan kaen wol we i strong tumas blong evriwan. !Tru ya, wol ya i defren tumas long fasin fri ya we God i givim long man long stat blong hem!—Rom 5:12; Job 14:1; Rev. 12:9.
?Fasin Fri i Stap Wea?
6. (a) ?Stampa blong tru fasin fri i stap wea? (b) ?Long Jon 8:31, 32, Jisas i tokbaot wanem kaen fasin fri?
6 Taem yumi tingbaot ol fasin blong wol tede, yumi no sapraes we ol man oli wantem tumas fasin fri ya we i bitim hemia we oli gat naoia. ?Be, trufala fasin fri ya i stap wea? Jisas i talem se: “Sipos yufala i stap long ol tok blong mi, yufala i rili ol man blong mi, mo yufala bambae i save trutok, mo trutok ya bambae i mekem yufala i fri.” (Jon 8:31, 32) Fasin fri ya i no olsem hemia we ol man oli stap hop long hem, from we oli sakem wan politik rula no wan kaen gavman blong putumap wan narafala. Fasin fri ya i defren, hem i go stret long stampa blong ol trabol blong man. Long ol tok ya, Jisas i stap storebaot fasin fri from sin, from we sin i stap mekem man i slef long hem. (Lukluk Jon 8:24, 34-36.) Olsem ya nao, sipos wan man i kam wan tru disaepol blong Jisas Kraes, samting ya i mekem wan bigfala jenis i kam long laef blong hem, se hem i kam fri.
7. (a) ?Olsem wanem yumi save kam fri from sin naoia? (b) ?Blong yumi fri olsemia, yumi mas mekem wanem?
7 Samting ya i no minim se naoia ol trufala Kristin oli no moa harem nogud from ol frut blong sin ya we oli kasem taem oli bon. Nogat. Be oli mas faet agens long sin. (Rom 7:21, 25) Nao, sipos laef blong wan man i stret nomo long ol tijing blong Jisas, hem bambae i no moa stap olsem wan nogud slef blong sin. Sin ya bambae i no moa rul long hem olsem wan king, we i stap givim oda long hem, mo hem i obei nomo. Man ya bambae i no moa stap long trap blong sin, we i mekem laef blong hem i no moa gat plan, mo i putum sam samting we i spolem voes blong hat mo tingting blong hem. Man ya bambae i haremgud from wan voes blong hat mo tingting we i stap klin long fes blong God. I olsemia nomo, from we God i fogivim hem, from hem i gat bilif long sakrafaes blong Kraes. Maet samtaem, ol fasin blong hem blong sin oli save traem pulum hem. Be taem hem i no wantem mekem ol samting ya, from we hem i rimemba ol klin tijing blong Jisas, hem i soemaot we sin i no moa masta blong hem.—Rom 6:12-17.
8. (a) ?Kristin rod i mekem yumi fri long wanem kaen fasin bakegen? (b) ?Olsem wanem fasin fri ya i jenisim fasin blong yumi long saed blong ol rula blong wol?
8 Yumi Kristin, yumi haremgud from wan bigfala fasin fri. Yumi kam fri from ol frut blong ol gyaman tijing, from ol kastom fraet we oli fasem wan man, mo from sin we i mekem man i slef long hem. Ol bigfala trutok long saed blong ples blong ol dedman, mo long saed blong laef bakegen, oli mekem yumi fri from fraet ya blong kasem wan ded we i raf tumas. Samtaem, fraet ya i mekem sam man oli go agens long voes blong tingting mo hat blong olgeta. From we yumi save se bambae stret Kingdom blong God i tekem ples blong ol gavman blong man we oli nogud, yumi save kam fri tu from fasin ya we tingting blong man i no gat hop. Be fasin fri ya i no letem yumi save daonem ol loa mo ol haeman blong gavman, from risen ya se bambae olfala fasin blong wol ya i mas finis.—1 Pita 2:16, 17; Taet. 3:1, 2.
9. (a) ?Olsem wanem Jeova i stap halpem yumi, blong yumi haremgud from fasin fri ya we ol man oli save karem? (b) ?Taem yumi mekemap maen blong yumi, weswe yumi save soemaot we yumi kasem klia save long ol bad frut blong fasin blong Adam?
9 Jeova i no letem yumi mekem sam mastik, no yumi gat sam kaen ekspiryens, blong faenemaot wanem ya i nambawan rod blong laef. Hem i save olsem wanem long yumi. Hem i save ol samting we oli save mekem yumi haremgud, mo weswe yumi save gat respek long yumi, mo hem i save olgeta samting we bambae oli blesem yumi blong longtaem. Hem nao i gat gud save long ol prapa taem blong hem, blong mekem plan blong hem i kamtru. Taswe, hem i save wanem kaen wok i stret moa blong yumi tede. Hem i savegud tu ol tingting ya mo ol fasin ya we oli save spolem wan man, mo we oli save spolem ol fasin blong hem blong joen wetem ol narafala, mo we oli save mekem hem i go longwe long ol blesing blong Kingdom blong God. Long lav blong hem, hem i talem long yumi olgeta samting ya from Baebol mo from ogenaesesen blong hem we yumi save luk. (Gal. 5:19-23; Mak 13:10; lukluk 1 Timote 1:12, 13.) Taswe, i stap long yumi nomo, blong yusum fasin fri ya we God i givim long yumi, blong mekemap maen blong yumi long ol samting ya. Sipos yumi tingtinggud tumas long ol samting we Baebol i talem long yumi, long saed blong Adam we i lusum fasin fri we man i gat long stat, bambae yumi save waes blong mekemap maen blong yumi long ol samting ya. Bambae yumi save soemaot we gudfala fasin fren wetem Jeova i stampa samting long laef blong yumi.
Oli Ronem Wan Narafala Fasin Fri
10. ?Sam gyaman Kristin oli traem kasem wanem kaen fasin fri?
10 Samtaem, sam yangfala we oli gru olsem Wetnes blong Jeova, mo sam narafala tu we oli no yang tumas, oli stat wantem wan narafala fasin fri. Ating, i luk olsem we wol ya i naes, nao oli ting tumas long hem. Tingting ya i kam strong blong oli wantem mekem ol samting we ol man blong wol oli stap mekem. Oli no mekem plan blong tekem ol drag, no blong dring tumas, no blong mekem nogud from seks. Be, afta long skul no afta long wok, oli stap spenem sam taem wetem ol man blong wol. Nao, oli wantem we ol nyufala fren blong olgeta oli agri long olgeta. Taswe oli stat tok olsem olgeta nomo, mo oli stap karem ol semkaen fasin blong olgeta.—3 Jon 11.
11. ?Wanem stampa blong fasin ya blong ronem ol pleplei?
11 Samtaem, maet wanfala we i talem se hem i mekem wok blong Jeova, i pulum olgeta blong folem ol semkaen fasin blong wol. Samting ya i hapen finis long Iden, taem Setan i trikim Iv, nao Iv i pulum Adam blong hem i joen long hem. Samting ya tu i tru long saed blong ol faswan Kristin, mo i sem mak nomo long taem blong yumi tede. Plante taem, ol man ya oli laekem tumas ol pleplei, mo oli wantem tumas ol samting we oli bitim mak. Oli pulum ol narafala blong “oli gat gud taem.” Oli ‘mekem promes blong fasin fri, be olgeta nomo oli slef from fasin rotin.’—2 Pita 2:18, 19.
12. (a) ?Wanem bad frut blong fasin ya blong wol? (b) ?Nating sipos olgeta ya we oli wantem mekem ol nogud fasin ya oli save ol frut blong hem, from wanem oli gohed nomo blong mekem ol samting ya?
12 Ol frut blong fasin ya oli nogud. Ol fasin nogud blong seks oli karem sam trabol blong tingting. Maet tu oli save mekem sam sik oli kamtru, no maet wan gel i save gat bel, mo samtaem tu trabol ya i brekem mared. (Prov. 6:32-35; 1 Kor. 6:18; 1 Tes. 4:3-8) Olgeta ya we oli yusum drag oli save kam kros kwiktaem, oli gat sam trabol blong toktok, blong lukluk, mo blong pulum win. Hed blong olgeta i save lus, oli save lukluk sam krangke vison, mo samtaem tu oli save ded. (Lukluk Proveb 23:29-35.) Drag tu i save mekem man i kam slev tumas long hem. From samting ya, man ya i save kam wan man blong mekem nogud blong rabem man no blong kilim man i ded. Ol man we oli karem fasin ya blong yusum drag, oli savegud wanem samting i save kamaot from. Be, from we oli wantem tumas ol pleplei ya mo ol samting ya we oli bitim mak, nao oli satem tingting blong olgeta blong oli no tingbaot ol nogud frut blong hem. Oli stap talem long olgeta wan wan se hemia nao i fasin fri, be biaen, i let tumas taem oli luksave se oli slev blong sin. !Yes, sin ya i wan masta we i raf tumas! Tingtingud, naoia. Sipos yu yu tingbaot ol nogud samting we oli kamaot from, bambae yu yu blokem ol nogud fasin ya.—Gal. 6:7, 8.
Stampa Blong Ol Trabol Ya
13. (a) ?Plante taem, weswe ol tingting ya we oli stampa blong ol trabol ya oli kamtru? (b) ?Blong luksave hu ya oli “ol nogud fren,” yumi mas kasem save long wanem tingting? (c) Taem yu yu ansa long ol kwestin ya we oli stap long en blong haf ya, yu yu mas soemaotgud wanem tingting blong Jeova. Storebaot wan kwestin wantaem.
13 Tingbaot: ?Plante taem, wanem stampa blong ol trabol ya? Baebol i talem klia se: “Prapa tingting blong evriwan blong wantem wan samting, i traem hem mo i pulum hem. Nao taem tingting ya i karem frut blong hem, hem i bonem sin; nao, taem hem i mekem sin ya, sin ya i karem ded i kam.” (Jem. 1:14, 15) ?Be wanem ya i stampa blong ol tingting ya? Hemia nao ol samting we oli kam insaed long tingting blong yumi, mo plante taem samting ya i kamaot from we yumi joen wetem sam man we oli no folem ol rul blong Baebol. Tru ya, yumi olgeta i save se yumi no mas gat “ol nogud fren.” Be kwestin ya i stap nao: ?Wanem fren oli nogud? ?Weswe Jeova i tingbaot samting ya? Yumi save tingbaot gud nao ol kwestin ya we oli stap biaen. Ol vas ya tu oli save givhan long yumi blong faenem ol stret ansa.
?Sipos i luk olsem we sam man oli stret, samting ya i minim we oli save kam gud fren blong yumi? (Lukluk Jenesis 34:1, 2, 18, 19.)
?Olsem wanem ol toktok blong ol man ya, ol store blong jikim blong olgeta, oli save soemaot long yumi sipos yumi kampani gud wetem olgeta? (Efesas 5:3, 4)
?Yumi mas wari sipos oli no gat sem kaen bilif long yumi long saed blong ol plan blong God? (Lukluk 1 Korin 15:12, 32, 33.)
?Weswe nao long Jeova, sipos yumi jusum blong mekem fren long ol man we oli no laekem hem? (Lukluk 2 Kronikel 19:1, 2.)
?Nating sipos yumi wok wetem sam man we oli no bilif, no sipos yumi go long skul wetem olgeta, olsem wanem yumi save soemaot we yumi no fren long olgeta? (1 Pita 4:3, 4)
Taem yumi lukluk video no sinema, taem yumi ridim sam buk, sam magasin no sam nyuspepa, hemia nao sam rod blong mekem fren wetem sam narafala. ?Yumi mas lukaotgud blong blokem wanem kaen riding mo wanem kaen sinema blong tede? (Prov. 3:31; Aes. 8:19; Efes. 4:17, 19)
?Weswe Jeova i stap tingbaot yumi, from ol kaen man ya we yumi stat fren long olgeta? (Sam 26:1, 4, 5; 97:10)
14. ?Wanem gudfala fasin fri i stap long fes blong olgeta we oli holemstrong blong folem ol advaes blong Tok blong God naoia?
14 Nyufala fasin blong wol we God i mekem promes from, i jes stap long fes blong yumi. From Kingdom blong hem, bambae God i mekem ol man oli kam fri from paoa blong Setan mo from rabis wol blong hem. Bambae, lelebet lelebet, God i tekemaot ol nogud samting we oli stap long ol sinman. Biaen, itenel laef long Paradaes bambae i stap long fes blong olgeta. Bambae olgeta samting we God i wokem, oli haremgud from fasin fri ya we i stret olgeta wetem “speret blong Jeova.” (2 Korin 3:17) ?Yu yu ting wanem: I stret blong lusum olgeta samting ya from we yumi daonem ol advaes blong Tok blong God naoia? Mas fasin ya we yumi yusum Kristin fasin fri tede, i soemaot klia nomo we yumi rili wantem “nambawan fasin fri blong ol pikinini blong God.”—Rom 8:21.
Tingtingbak
● ?Tufala faswan papa mo mama blong yumi oli fri olsem wanem? ?Weswe fasin fri ya blong tufala i defren tumas long fasin fri blong ol man tede?
● ?Defren tumas long wol, ol tru Kristin oli fri olsem wanem? ?Weswe samting ya i save kamtru?
● ?Olgeta ya we oli lukaot fasin fri blong wol ya, oli kasem wanem samting?
● ?From wanem i impoten blong no gat “ol nogud fren”? ?Defren tumas long Adam, yumi agri long ol disisin blong hu long saed blong ol samting we oli nogud?