Baebol i Gud Blong Lidim Yumi Tede
“Olgeta tok ya blong Baebol oli kamaot long God fastaem mo hem i gud . . . blong lidim laef blong ol man.”—2 Timote 3:16, “The Jerusalem Bible.”
VAS YA i eksplenem from wanem Baebol i stret long taem blong yumi. Hem i kamaot long God. From we God i mekem yumi, i no gat wan man we i save moa long saed blong bodi blong yumi, tingting, ol filing, mo ol samting we yumi nidim bitim God. Wan taem king Deved blong Isrel i tokbaot Jeova God se: “Taem mi mi no bon yet, be yu yu luk mi finis, mo olgeta dei we yu yu makemaot se oli blong mi, taem ol dei ya oli no kamtru nating yet, be yu yu raetemdaon olgeta finis long buk blong yu.” (Ol Sam 139:16) Sipos Man we i Wokem yumi i save plante samting long saed blong yumi, ale, yumi mas luklukgud long ol fasin blong stretem, ol advaes blong hem, blong luk olsem wanem yumi save glad, haremgud mo gat wan gudfala laef.
Ol ekspiryens oli soemaot se ol rul blong Baebol oli save wok mo oli stret long taem blong yumi. Mo tu oli klia. Ol fo eksampel we oli kam biaen oli soemaot olsem wanem Baebol i save wok long laef blong yumi evri dei.
Fasin Joen blong Ol Man mo Fasin blong Wanwan Man: Baebol i gat wan gudfala rod we i save lidim wanwan man long gudfala laef, wan nambawan fasin fren wetem ol narafala. Eksampel, nesen blong Isrel i kasem wan oda se: “Sipos wan man i mekem nogud long yu, bambae yu no givimbak, bambae yu no stap kros oltaem . . . Yu mas laekem ol man raonabaot long yu olsem yu laekem yu wan.” (Levitikas 19:18) Nating se yumi no stap aninit long loa blong ol man Isrel, ol rul ya long Baebol oli save givhan long yumi blong gat pis wetem ol man we oli stap raonabaot long yumi. Tingbaot, wan eksampel, hamas trabol bambae oli save winim sipos evri man i gat ol frut blong tabu speret we yumi faenem long Galesia 5:22, 23 se: “Be Tabu Speret, hem i stap mekem ol man oli gat narafala fasin. Hem i stap mekem olgeta oli laekem tumas ol man, mo oli gat glad mo pis long tingting blong olgeta. Tingting blong olgeta i longfala, mo oli gat sore long man. Fasin blong olgeta i gud nomo, mo i no save jenis. Olgeta oli kwaet man, mo oli save blokem ol samting we olgeta nomo oli wantem. I no gat loa blong blokem yufala long ol samting ya.”—Skelem wetem Rom 8:5, 6.
Sore tumas, taem trabol blong laef i kam plante, plante taem wari mo rao i kamaot. Long ol taem olsem, sipos yumi folem woning we yumi faenem long Proveb 29:11, samting ya i save sevem yumi long plante trabol. “Wan man we i krangke hem i lego long speret blong hem, be man we i gat waes fasin hem i holemtaet hem i stap kwaet gogo kasem en.”—Skelem wetem Proveb 15:1; Matyu 7:12; Kolosi 3:12-14.
Gudfala advaes ya—?be hem i wok long trufala laef? Tingbaot wan man Franis we i gat wan trabol wetem fasin blong hem blong kam kros. Plante taem trabol i kamaot from fasin blong hem, mo tu hem i go long kalabus from, from hem i joen wetem ol grup blong man blong faet. Samting we i moa nogud se hem i nambawan man blong boksing. Wan taem wan rao i kamaot long medel blong man ya mo papa blong hem. Wantaem nomo, bifo we hem i tingbaot, hem i faetem papa blong hem i foldaon long floa. Fasin seraot i stap long medel blong tufala.
Samtaem biaen, man ya i joen wetem ol Wetnes blong Jeova mo i stat blong lanem ol rul blong Baebol. Samting ya i pusum hem blong skelemgud ol samting we hem i stap mekem long ol narafala man. Wetem plante fasin traehad, ol prapa fasin blong hem oli stat blong jenis, mo hem i kam wan man we i gat pis bitim bifo. Ale wan dei man ya i gobak long papa blong hem blong mekem pis. Papa blong hem i haremgud tumas from jenis we pikinini blong hem i mekem, we i mekem se fasin joen blong tufala i kamgud bakegen.
Hemia wan long plante eksampel we i soemaot trutok blong tok blong aposol Pol se: “Tok blong God i wan samting we i laef, mo i stap wok, i olsem we hem i sap tumas, i winim naef blong faet ya we i sap tu saed . . . i save jajem olgeta tingting blong man, mo ol samting we man i wantem long tingting blong hem.”—Hibrus 4:12.
Famle Laef: ?Famle blong yu i glad? Plante famle oli no glad. Wan nyuspepa blong Saot Afrika, The Natal Witness i talem se, “I tru famle laef we i olsem wan bigfala loa i kasem trabol naoia, ol pikinini tede oli stap bon long ol grup blong ol man we ol fasin blong olgeta oli stap jenis tumas.”
Be, Baebol i fulap wetem ol advaes we oli save wok blong givhan long ol famle blong karem gudfala frut nating se oli kasem ol trabol. Eksampel, long saed blong wok blong ol hasban, Baebol i talem se: “Long sem fasin, man i mas laekem woman blong hem, i mas lukaot gud long hem, olsem we i stap lukaot gud long bodi blong hem nomo.” Taem hasban i folem rul ya, waef blong hem i haremgud long hem nao i no hadwok long hem blong “ona gud long man blong hem.” (Efesas 5:25-29, 33) Efesas 6:4 i tokbaot fasin fren blong papa mama wetem pikinini se: “Yufala papa mo mama, bambae yufala i no agensem ol pikinini blong yufala oltaem. Fasin ya bambae i mekem olgeta oli kros. Yufala i mas lukaot gud long olgeta. Yufala i mas stretem olgeta mo yufala i mas tijim olgeta, olsem we Masta blong yumi i stap stretem yumi, i stap tijim yumi.” Samting ya i save blokem gud wan famle we i mekem i moa isi blong ol pikinini oli folem ol rul blong Baebol mo blong obei long papa mama blong olgeta.—Efesas 6:1.
Ol advaes we yumi jes tokbaot, hem i smol haf nomo long ol samting we Baebol i talem long saed blong famle laef. Plante man oli kasem gudfala frut mo oli glad long famle blong olgeta taem oli stap obei long ol rul we God i stap yusum blong lidim man. Edward, wan papa we i gat tu pikinini, i talemaot ol frut we hem i kasem taem hem i stap folem ol rul blong Baebol. Hem i tingbaot bifo se, “Mared blong mi bambae i seraot. Mi no gat taem blong gat wan gudfala fasin fren wetem ol pikinini blong mi. Wan samting nomo we i mekem se mifala i gat fasin joen hemia taem we mifala i folem ol samting we Baebol i talem long saed blong famle.”—Proveb 13:24; 24:3; Kolosi 3:18-21; 1 Pita 3:1-7.
Gudfala Tingting, Bodi, mo Filing: Wan stadi i soemaot se, strong bodi blong man, i joen wetem tingting mo gudfala filing blong hem. The World Book Encyclopedia, i talem se, “Ol saen blong soemaot we man i wari tumas, se, hat blong olgeta i pam kwik, hae bladpresa, bodi blong olgeta i taet tumas, tingting i foldaon, mo i no gat paoa blong tingting dip.” Be, samfala oli bilif se, sam raf fasin we oli mekem i wan rod blong blokem wari. The Star, wan nyuspepa blong Saot Afrika i talem se, “boksing i wan bigfala samting we i save tekemaot wari.” Hem i tokbaot tok blong Jannie Claasens, wan woman blong givim advaes long saed blong bodi i se: “Sipos wan dei wan woman i stap wari tumas mo hem i kros tumas, hem i save tekemaot wari ya taem hem i faetem wan bag.”
?Be yu no ting se i moa gud blong winim samting we hem i stampa blong trabol ya we i mekem tingting i foldaon? Long nyuspepa ya Stress—The Modern Scourge, Dokta Michael Slutzkin i talem se “i impoten . . . blong luksave taem we yumi harem nogud from wari, from plante samting i save winim stampa blong trabol ya.” Hem i gohed i se “fasin blong bos long wari . . . i save mekem olkaen fasin i kamgud bakegen.”
Baebol i soem wan rod we i gat paoa blong bos long wari se: “I nogud yufala i stap tingting tumas from sam samting. Be sipos yufala i sot long wan samting . . . yufala i mas askem long hem, mo yufala i mas talem tangkyu tu long hem. Nao pis we God i save putum, hem i bigfala moa, i bitim save blong yumi olgeta. Mo God bambae i putum pis ya long tingting blong yufala, blong lukaotgud long yufala we yufala i joen long Jisas Kraes.” (Filipae 4:6, 7) Bos long wari long rod ya i save karem plante frut—long saed blong bodi tu. Wan Proveb long Baebol i tokbaot samting ya olsem: “Hat blong man we i kwaet, hem i givim laef long bodi blong hem.” (Proveb 14:30) Wan narafala Proveb i talem se: “Hat we i glad, i mekem i gud long man, i olsem wan meresin. Be tingting we i foldaon i mekem ol bun oli drae.”—Proveb 17:22.
Blong traehad blong ronwe long wari no hadtaem, plante oli dipen long tabak, alkol, mo ol drag. Ol trabol we ol samting ya oli mekem oli savegud long hem. Oltaem Baebol i givim advaes blong stap klin long “olgeta samting long bodi blong yumi . . . we oli stap mekem yumi doti long fes blong God.” (2 Korin 7:1; skelem wetem Proveb 23:29-35.) Tru tumas, blong stap longwe long ol fasin ya we oli save mekem yumi harem nogud i wan rod we i save sevem yumi long wol blong tede.
Wok, Mane, mo Stret Fasin: Fasin les i no save karem gudfala frut nating. Proveb 20:4 i talem se, “From koltaem wan les man i no save planem wan samting; bambae hem i askem kakae long taem we garen i rere, be bambae hem i no save kasem wan samting.” I defren olgeta, hadwok i karem plante gudfala frut. Efesas 4:28 i talem se, “Man we bifo hem i man blong stil, hem i mas finis long stil.” Vas ya i gohed blong talem se i gud tumas blong wan man i “hadwok long han blong hem long stret fasin, nao bambae i save givhan long ol puaman.”—Skelem wetem Proveb 13:4.
?Yu save se ol rul blong Baebol i save wok tu long ol man we yu joen wetem olgeta long ples blong wok? Olsem ol “slef” long taem we oli raetem Baebol, yufala ol wok man yufala i mas “obei long olgeta ya we oli masta blong yufala long laef ya long wol.” Mo tu ol bos no ol “masta,” “yufala i mas mekem i stretgud long ol slef long yufala.”—Kolosi 3:22-24; 4:1; skelem wetem 1 Pita 2:18-20.
Plante taem Baebol i tokbaot stret fasin long saed blong mekem bisnes. Nating se tede i no gat, plante taem oli tingbaot stret fasin mo fasin tangkyu olsem wan samting we oli laekem tumas. Hemia samting we Baebol i tokbaot. Wan taem Jisas i talem se: “Man we i stap mekem i stret long smol samting nomo, hem i save mekem i stret gud long bigfala samting tu. Be man we i stap mekem i no stret long smol samting nomo, hem i save mekem i no stret long bigfala samting tu.”—Luk 16:10; skelem wetem Proveb 20:10; 22:22, 23; Luk 6:31.
Long wan kantri long Afrika, fasin blong stil mo kruked fasin i bigwan long bisnes blong mekem daemon. Oli mekem disisin blong putum wan defren man blong lukaot long bisnes ya. Oli askem ol minista blong gavman blong givim nem blong olgeta we oli ting se oli stret blong stap long haeples ya. Taem ol minista oli mekem miting blong mekem disisin ya, oli stap putumaot wanwan long olgeta nem we ol minista blong gavman oli givim, from kruked fasin blong olgeta. Biaen, oli kam long las nem long lis ya—wan man we presiden i jusumaot.
Wan minista i no agri mo i talem se, “!Be hem i no wan memba blong pati ya!”
Presiden ya i ansa se hemia i no wan bisnes long saed blong politik.
Wan narafala i talem se, “Hem i wan Wetnes blong Jeova.”
Presiden ya i talem se, “Hem i kasem wok ya from samting ya nao.” Hem i gohed i se: “Mifala i save se ol Wetnes blong Jeova oli gat stret fasin, mo yumi nidim ol man olsem ya nao. Yumi save se yumi save trastem hem.”
Yes, olgeta we oli folem ol rul blong Baebol, plante taem oli faenem se samting ya i mekem oli karem frut nating se wol tede i fulap long rabis fasin.
Holem Gud Fasin Waes We i Save Wok
Yumi bin luk sam eksampel nomo we i minim se “faenem save blong God.” (Proveb 2:1-9) Long Baebol yumi save faenem fulap advaes we oli save wok. Ol rul we oli tokbaot fasin klin, ol hadwok, fasin joen, fasin blong seks, divos, fasin blong pem takis, defren fasin blong wanwan man, mo blong winim fasin pua, oli sam long olgeta samting blong laef we Baebol i tokbaot. Plante milyan man oli talem se blong laef blong olgeta i rongud no i no rongud i bin dipen long fasin blong olgeta blong folem ol rul blong Baebol.
Ol rul blong Baebol oli wokgud naoia, mo tu oli save karem frut long fyuja. Eksampel, Baebol i promes se stampa blong samting we i stap mekem yumi harem i soa mo harem nogud long wol tede, i no longtaem bambae God i finisim.—Daniel 2:44; 2 Pita 3:11-13; Revelesen 21:1-5.
From samting ya, mifala i leftemap tingting blong yu blong stadi moa long Baebol. Sipos yu no gat wan Baebol, i gud blong yu gat wan. Ol man we oli prentem magasin ya bambae oli glad blong givhan long yu. Olsem plante narafala man we oli bin karem frut taem oli stap folem ol advaes long Baebol we oli save wok, yu tu yu save haremgud long ol sas samting long Tok blong God naoia mo long fyuja.
[Tok Blong Pija Long Pej 7]
Baebol i wan rod we i save wok blong mekem laef blong famle i glad