Wajtaoa LAEBRI LONG INTENET
Wajtaoa
LAEBRI LONG INTENET
Bislama
  • BAEBOL
  • OL BUK
  • OL MITING
  • w93 5/15 pp. 4-7
  • ?Yu Save Trastem Ol Profet Tok Blong Baebol?

I no gat video yet long haf ya.

Sori, i gat problem taem i stap lodem video ya.

  • ?Yu Save Trastem Ol Profet Tok Blong Baebol?
  • Wajtaoa—1993
  • Ol Sabtaetol
  • Sem Samting
  • Isrel mo Asiria
  • Trabol We Bambae i Spolem Babilon
  • Profet Tok long Saed blong wan Gudfala Fyuja
  • Baebol—Ol Profet Tok Blong Hem Oli Kamtru Haf 2
    Wekap!—2012
  • Baebol—Wan Buk We God i Givim
    ?Wanem Samting We Baebol i Rili Tijim?
Wajtaoa—1993
w93 5/15 pp. 4-7

?Yu Save Trastem Ol Profet Tok Blong Baebol?

TEDE i gat plante buk blong histri. Ol store blong ol samting ya we oli bin kamaot bifo oli mekem man i sapraes tumas. Taem yumi ridim ol store ya, yumi save ting se yumi stap long taem ya bifo. Tingting blong yumi i save wok taem yumi ridim, store blong ol man, ol ples, mo ol samting we oli stap hapen, long buk.

Baebol i wan buk olsem​—hem i fulap long ol gudfala store blong histri. Taem yumi ridim, yumi save frengud wetem ol man mo woman olsem Ebraham mo waef blong hem, Sera, King Deved, Kwin Esta, mo Bigfala Tija, Jisas Kraes. Ale yumi save wokbaot wetem olgeta, lesin long tok blong olgeta, mo luk ol samting we oli bin luk. Be i gat sam we oli tingbaot Baebol se hem i no wan buk blong histri nomo. Oli bilif se hem i tokbaot ol histri we bambae oli kamtru. ?From wanem i olsem? From we Baebol i tokbaot ol samting we bambae oli kamtru no ol profet tok.

?Be, yumi save trastem ol tok ya we Baebol i talem long saed blong fyuja? ?Sipos ol samting we oli stap hapen bifo oli fulumap ol profet tok blong Baebol, yu ting se ol samting long fyuja we hem i stap talem oli save kamtru? Naoia yumi save jekem sam eksampel blong luk sipos yumi save trastem ol tok we Baebol i talem long saed blong fyuja.

Isrel mo Asiria

Aesea, profet ya blong God, we i stat blong talem profet tok kolosap 778 B.K.T., i bin talem se: “Wetem fut, bambae oli purumbut long ol flas hat blong ol king blong ol drong man blong Efrem [Isrel]. Mo ol flaoa blong flasem hem, we oli stap kam drae, antap long top blong gudfala graon blong vale ya oli mas kam olsem ol frut we oli rere bifo hot taem, nao taem profet i luk, mo i holem yet long han blong hem i save tekem mo solemdaon.” (Aesea 28:​3, 4) Olsem profet tok ya i bin talem, bitwin long 800 B.K.T. mo 700 B.K.T., bigfala taon blong Isrel, Sameria, i kam olsem wan frut we i raep, i rere blong ol ami blong Asiria i kam tekem mo solemdaon. Hemia samting we i hapen taem Asiria i winim Sameria long faet, long yia 740 B.K.T.​—2 King 17:​6, 13, 18.

Biaen Asiria i kam wan kantri we i gat paoa long histri. Ol man oli savegud bigfala taon blong hem, Nineve, from fasin blong kilim nogud ol man we oli holemtaet long faet, mekem se oli kolem taon ya “taon blong kafsaedem blad.” (Neham 3:1) Jeova God hem wan i talemaot trabol blong Nineve. Eksampel, God i talem tru long profet Neham, i se: “!Yu luk! Mi mi agensem yu . . . bambae mi mi daonem yu; mo bambae mi mekem se ol man oli laf long yu. Mo bambae i mas kamaot olsemia se taem ol man oli luk yu bambae oli ronwe long yu mo bambae oli talem se, ‘!Nineve i lusum ol gudgudfala samting blong hem!’ ” (Neham 3:​5-7) Sefanaea tu i bin talemaot trabol we bambae i spolemgud Asiria mo bambae ol man oli no moa stap long Nineve. (Sefanaea 2:​13-15) Ol profet tok ya oli kamtru long yia 632 B.K.T., taem ami blong Nabopolassar, king blong Babilon mo ol ami blong Cyaxares, man Midia, oli kam tekemaot ol gudgudfala samting blong hem mo spolemgud Nineve​—mekem se bitim 2000 yia finis ol man oli no moa save stret ples we taon ya i stap long hem. Asiria i no moa stap. Biaen Kingdom blong Babilon i kam bigfala paoa long wol.

Trabol We Bambae i Spolem Babilon

Baebol i talem finis se Kingdom blong Babilon bambae i lus long faet mo i talemaot olsem wanem bigfala taon blong hem, Babilon, bambae i foldaon. Kolosap tu handred yia bifo, profet Aesea i givim woning se Yufretes Reva bambae i kam drae. Hem i ron long medel blong Babilon, mo ol get long saed long reva ya oli impoten tumas blong blokem ol enemi. Profet tok ya i talem nem (Saeras) blong man we bambae i winim taon ya mo i makem se “tufala get” blong Babilon bambae oli open nomo long ol enemi. (Aesea 44:27–45:7) Olsemia nao, God i mekem se tufala get blong Babilon long saed blong Yufretes reva oli open long taem blong wan lafet long naet ya we ol ami blong Bigfala Saeras oli kam blong faet. Taswe i no hadwok, oli folem krik ya we reva i drae finis long hem blong go insaed long taon ya mo winim Babilon.

Man ya blong histri, Herodotas, i raetem se: “Saeras . . . i putum sam ami blong hem long ples ya we reva Yufretes i ron i go insaed long [Babilon] mo sam narafala ami oli stap long narasaed we reva i ron i go afsaed, advaes long tufala grup blong ol ami ya se oli mas folem krik blong go insaed long taon ya taem oli luk se reva i godaon . . . Hem i digim wan rod we reva i save folem i go long wan narafala ples blong wora, (we hem i sofmad) mo olsemia nao reva long krik i godaon i naf, mo ami blong Pesia, we oli stap rere finis long Babilon, oli go insaed long reva, we naoia i kasem lelebet antap long ni blong olgeta, oli folem i go insaed long taon. . . . I gat wan lafet i stap gohed long taem ya, mo taem taon ya i foldaon i go long han blong enemi be olgeta oli stap gohed blong danis mo haremgud, kam kasem we oli luksave wanem i rili hapen.”​—Herodotus—​The Histories, we Aubrey de Selincourt i transletem.

Long sem naet ya nomo, Daniel profet blong God, i bin givim woning long king blong Babilon long trabol ya we i mas kamaot. (Daniel, japta 5) Babilon we i no moa strong olsem bifo i stap gogo kasem sam handred yia biaen. Eksampel, aposol Pita i stap long ples ya nao taem hem i raetem faswan leta blong hem long faswan handred yia K.T. (1 Pita 5:13) Be profet tok blong Aesea i talem se: “Babilon . . . i mas kam olsem Sodom mo Gomora taem God i panisim tufala. Neva bambae ol man oli stap long hem bakegen.” God i talem tu se: “Bambae mi tekemaot long Babilon, nem mo ol laen blong hem we oli stap yet mo fyuja blong olgeta.” (Aesea 13:​19-22; 14:22) Olsem ol profet tok oli bin talem finis, biaen Babilon i kam wan ples we i no moa gat haos long hem. Sipos oli stanemap bakegen olfala taon ya maet hem i save pulum ol turis be “ol laen blong hem we oli stap yet mo fyuja blong olgeta” i no save stap long hem.

Daniel​—profet blong Jeova we i stap taem Babilon i foldaon—​i luk wan vison long saed blong ol man Midia mo Pesia we oli kam blong winim Babilon. Hem i luk wan man sipsip we i gat tu hon mo wan man nani wetem wan longfala hon long medel blong tufala ae blong hem. Man nani ya i faetem man sipsip mo i kilim hem, i brekem tufala hon blong hem. Nao longfala hon blong nani ya i brok, mo fo hon oli kamaot long ples blong hem. (Daniel 8:​1-8) Olsem Baebol i bin talem finis mo histri i pruvum samting ya, man sipsip ya we i gat tu hon hem i pija blong Mido-pesia. Man nani ya i pija blong Gris. ?Mo olsem wanem long “longfala hon” blong hem? Hem i pija blong Bigfala Alexander. Taem longfala hon ya (we i pija blong Bigfala Alexander) i brok, i gat fo hon (no, fo kingdom) oli tekem ples blong hem. Tru olsem profet tok ya i talem, afta we Alexander i ded, fo aot long ol kapten blong ol ami blong hem oli kasem paoa​—Ptolemy Lagus, i rulum Ijip mo Palestin; Seleucus Nicator, i rulum Mesopotamia mo Siria; Cassander, i rulum Masedonia mo Gris; mo Lysimachus, i rulum Trais mo Esia Minor.​—Daniel 8:​20-22.

Profet Tok long Saed blong wan Gudfala Fyuja

Ol profet tok long saed blong ol samting we oli kamaot olsem, Babilon i lus, mo Mido-pesia i lusum paoa, oli eksampel blong plante profet tok blong Baebol we oli bin kamtru bifo. Baebol i talem sam profet tok tu long saed blong wan gudfala fyuja we bambae i kamtru from we Mesaea, Hemia we God i makemaot hem, bambae i mekem i kamtru.

Ol man blong raetem Grik haf blong Baebol oli talem sam profet tok we oli stap long Hibru haf blong Baebol we oli stret long Jisas Kraes olsem Mesaea. Eksampel, ol man blong raetem Gospel oli talemaot se Jisas i bon long Betlehem, olsem profet Maeka i bin talem. (Maeka 5:2; Luk 2:​4-11; Jon 7:42) Afta we Jisas i bon ol man oli kilim ol pikinini oli ded, olsem profet tok blong Jeremaea i talem. (Jeremaea 31:15; Matyu 2:​16-18) Ol tok blong Sekaraea (9:9) oli kamtru taem Kraes i ron long wan dongki blong go insaed long Jerusalem. (Jon 12:​12-15) Mo taem ol soldia oli stap seraotem klos blong Jisas afta we oli nilim hem long pos, samting ya i mekem ol tok blong man blong raetem Sam i kamtru, se: “Oli seraot ol klos we mi mi stap werem, we oli pledaes blong makem hu bambae i tekem wanem klos.”​—Ol Sam 22:18.

Ol narafala profet tok long saed blong Mesaea oli tokbaot wan glad taem long olgeta man. Daniel i luk long vison, “wan man we i olsem pikinini blong man” i kam tekem “paoa blong rul mo haenem mo kingdom” long Jeova, hemia “Olfala blong bifo we bifo olgeta.” (Daniel 7:​13, 14) Long saed blong rul ya blong Mesaea, Jisas Kraes, King blong heven, Aesea i bin talem se: “Bambae ol man oli singaot nem blong hem se Nambawan Man blong Givim Advaes, Strong God, Papa blong Olwe, Prins blong Pis. Mo bambae bigfala rul blong hem olsem prins, mo pis, oli no save finis, long jea blong king blong Deved mo long Kingdom blong hem. Bambae hem i folem fasin we i gud mo stret nomo, nao hem i mekem kingdom ya i stanap strong mo i stap gud, i stat naoia gogo ol taem we man i no save. Jeova blong ol ami, hem nao i gat strong tingting blong mekem olsem.”​—Aesea 9:​6, 7.

Bifo we stret rul blong Mesaea i rul fulwan, samting we i impoten tumas i mas kamaot. Samting ya tu Baebol i bin tokbaot. Long saed blong King ya we i Mesaea, man blong raetem ol Sam i singsing, se: “King, yu yu strong man blong faet. . . Yu tekem naef blong faet blong yu, yu hangem long saed blong yu. Yu raed long hos blong yu, yu go long paoa blong yu blong yu win. Yu faet from trutok mo stret fasin.” (Ol Sam 45:​3, 4) Baebol i bin tokbaot taem blong yumi, i se: “Long taem blong ol king ya, God blong heven bambae i stanemap wan kingdom we i neva save brokdaon. Mo bambae kingdom ya i no save go long han blong narafala nesen. Bambae hem i smasem mo i finisim olgeta kingdom ya, mo hem nomo bambae i stanap olwe.”​—Daniel 2:44.

Ol Sam 72 i tokbaot ol samting we bambae oli kamaot aninit long rul blong Mesaea. Hem i se, “long taem blong hem, bambae stret fasin i kam bigwan long kantri mo mifala i gat gudfala laef oltaem, olsem we mun i stap oltaem.” (Vas 7) Long taem ya bambae ol man oli no moa harem nogud, i no moa gat raf fasin. (Vas 14) Bambae i no moa gat man i hanggri, from “bambae i gat plante kakae long ples ya, we ol hil oli fulapgud long ol kakae.” (Vas 16) !Mo traem tingbaot! Yu save haremgud long ol samting ya mo ol narafala blesing long wan paradaes long wol, taem promes blong God long saed blong nyufala wol i tekem ples blong ol rabis fasin blong naoia.​—Luk 23:43; 2 Pita 3:​11-13; Revelesen 21:​1-5.

Yes i gud blong lukluk long ol profet tok blong Baebol. Taswe, i gud blong askem ol Wetnes blong Jeova blong kasem moa save. Fasin blong jekem gud ol profet tok blong Baebol i save givhan long yu blong luksave wanem taem naoia yumi stap long hem. Hem i save pulum hat blong yu blong gat fasin tangkyu long Jeova God mo gudfala plan blong hem blong givim blesing blong olwe long olgeta we oli laekem hem mo oli obei long hem.

[Tok Blong Pija Long Pej 5]

?Yu yu save mining blong vison blong Daniel long saed blong wan man nani mo wan man sipsip?

[Tok Blong Pija Long Pej 7]

?Bambae yu stap blong haremgud long ol samting we bambae oli kamtru olsem profet tok blong Baebol i talem long saed blong gudfala laef long wan paradaes long wol?

    Ol buk long Bislama (1987-2026)
    Logaot
    Login
    • Bislama
    • Serem
    • Setemap Olsem Yu Wantem
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ol Rul
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Serem