Ol Apa Mama Mo Ol Pikinini: !Putum God Long Fasples!
“Yu mas fraetgud long trufala God mo yu mas folem ol loa blong hem.—EKLESIASTIS 12:13.
1. ?Ol papa mama mo ol pikinini oli mas wokem wanem fasin fraet, mo fraet ya bambae i givim wanem long olgeta?
WAN profet tok long saed blong Jisas Kraes i talem se “bambae hem i glad long fasin fraet long Jeova.” (Aesea 11:3) Fraet we hem i gat i minim dip ona mo respek long God, mo hem i fraet blong mekem God i harem nogud, from we hem i laekem God tumas. Olsem Kraes, ol papa mama mo ol pikinini oli mas wokem fasin ya blong fraetgud long God, we bambae i karem fasin glad, olsem i mekem long Jisas. Oli mas putum God long fasples long laef blong olgeta, hemia se oli mas obei oltaem long ol loa blong hem. Wan man we i raetem sam haf blong Baebol i talem se: “Hemia nao olgeta wok we man i mas mekem.”—Eklesiastis 12:13.
2. ?Wanem loa i nambawan long olgeta Loa, mo God i givim loa ya long hu fastaem?
2 Loa ya we i moa impoten long olgeta Loa i talem se, yumi mas ‘laekem Jeova long olgeta hat blong yumi, long olgeta sol blong yumi, mo long olgeta paoa blong yumi.’ God i givim loa ya fastaem long ol papa mo mama. Ol narafala tok blong Loa i soem samting ya: “Ol tok ya [long fasin blong laekem Jeova], we mi mi stap talem long yu tede, bambae yu mas fasem olgeta long hat blong yu. Mo bambae yu mas tijim pikinini blong yu long olgeta, mo yu mas tokbaot olgeta taem yu yu stap sidaon long haos blong yu, mo taem yu yu wokbaot long rod, mo taem yu yu go slip, mo taem yu yu girap.” (Dutronome 6:4-7; Mak 12:28-30) Taswe, ol papa mama oli kasem oda blong putum God long fasples, tru long fasin ya we oli laekem hem tumas mo we oli tijim ol pikinini blong olgeta blong mekem sem mak.
Wan Wok We Ol Kristin Oli Mas Mekem
3. ?Olsem wanem Jisas i soemaot se i impoten blong soem fasin kea long ol pikinini?
3 Jisas i soemaot se i impoten blong soem fasin kea long ol pikinini, nating se oli smol nomo. Wan taem, kolosap long en blong minista wok blong hem long wol ya, ol man oli karem ol smol pikinini blong olgeta oli kam long hem. Ol disaepol blong hem oli traem blong blokem ol man ya. Oli ting se Jisas i bisi tumas. Be Jisas i tok strong long olgeta, i se: “Yufala i no blokem ol pikinini ya, yufala i letem olgeta oli kam long mi.” Antap moa, Jisas “i putum han blong hem i goraon long ol pikinini ya.” Olsem nao, long fasin we i tajem hat, Jisas i soem se i impoten blong soem fasin kea long ol smol pikinini.—Luk 18:15-17; Mak 10:13-16.
4. ?Jisas i givim oda long hu blong ‘mekem disaepol long ol man blong olgeta nesen,’ mo samting ya i min se oli mas mekem wanem?
4 Jisas i soemaot klia tu se wan wok we ol man blong hem oli mas mekem, i blong tijim ol narafala, antap long wok blong tijim ol pikinini blong olgeta. Afta we Jisas i ded mo i laef bakegen, hem i “kamtru long wan kampani blong ol man blong hem we oli moa long faef handred man”—i gat ol papa mama tu. (1 Korin 15:6) I luk olsem we samting ya i hapen long wan hil long Galili, long wan taem we ol 11 aposol blong hem tu oli stap. Jisas i talem long olgeta evriwan long ples ya, i se: “Yufala i mas go long ol man long olgeta ples long wol, blong pulum olgeta oli kam man blong mi, . . . yufala i mas tijim olgeta blong oli folem olgeta tok ya we mi mi givim finis long yufala.” (Matyu 28:16-20) !Wan trufala Kristin i no save sakemaot oda ya! Blong mekem wok ya, ol papa mama oli mas lukaotgud long ol pikinini blong olgeta, mo tu, oli mas joen long wok blong prij mo blong tijim ol man.
5. (a) ?Wanem i soem se bighaf, no maet olgeta aposol, oli mared mo oli gat pikinini? (b) ?Ol hed blong famle bifo, oli mas tinghevi long wanem advaes?
5 I impoten blong rimemba se, ol aposol oli mas skelemgud wok blong olgeta insaed long famle wetem wok we oli mas mekem blong prij mo blong lukaot long ol sipsip blong God. (Jon 21:1-3, 15-17; Ol Wok 1:8) Hemia from we bighaf blong olgeta, no maet olgeta evriwan, oli mared. Taswe, aposol Pol i eksplenem se: ‘?Yufala i ting se mifala i no gat raet blong tekem wan woman we i Kristin finis olsem wan waef, blong hem i biaen long mifala long ol wok blong mifala? Be ol narafala aposol, mo ol brata blong Masta blong yumi, mo Pita, olgeta ya oli mekem fasin ya finis.’ (1 Korin 9:5; Matyu 8:14) Maet sam aposol oli gat pikinini tu. Ol faswan man blong raetem histri, olsem Eusebius, oli talem se Pita i gat pikinini. Ol faswan Kristin papa mo mama oli mas lesin long advaes ya blong Baebol se: “Man we i no wantem lukaot long olgeta famle blong hem, mo antap long hem, we i no save lukaot long olgeta we oli stap long haos blong hem, hem i soemaot we hem i no moa holem fasin blong bilif. Hem i stap longwe moa long God, i winim man we i no bilif nating.”—1 Timote 5:8.
Wok We i Moa Impoten
6. (a) ?Ol Kristin elda we oli gat famle oli gat wanem traem? (b) ?Wanem faswan wok blong ol elda?
6 Tede, ol Kristin elda we oli gat famle, wok blong olgeta i sem mak long wok blong ol aposol. Oli mas skelem wok blong olgeta blong givim ol samting we famle blong olgeta i nidim long saed blong speret mo long saed blong bodi, wetem wok we oli mas mekem blong prij mo blong lukaot long ol sipsip blong God. ?Weswan wok nao we i faswan wok blong olgeta? Wajtaoa (Engglis) blong Maj 15, 1964, i talem se: “Faswan wok [blong wan papa], hemia blong lukaot long famle blong hem. Sipos hem i no stap mekemgud wok ya, i no stret we hem i mekem wok blong elda insaed long kongregesen.”
7. ?Olsem wanem ol Kristin papa oli save putum God long fasples?
7 Taswe, ol papa oli mas obei long oda ya blong ‘stretem pikinini blong olgeta, mo blong trenem tingting blong olgeta olsem we Jeova i wantem.’ Olsem nao, oli soem se oli stap putum God long fasples. (Efesas 6:4) Ol papa oli no save givim wok ya long narafala man, nating se oli gat wok blong lukaot long Kristin kongregesen tu. ?Olsem wanem ol papa olsem oli save mekem wok blong olgeta—blong lukaot long ol memba blong famle blong olgeta long saed blong bodi, long saed blong speret, mo long saed blong filing—mo long semtaem, lidim mo lukaot long kongregesen?
Givhan Long Olgeta Olsem Oli Nidim
8. ?Olsem wanem waef blong wan elda i save givhan long hem?
8 I klia se, ol elda we oli gat wok blong lukaot long famle blong olgeta, oli haremgud taem oli kasem help. Wajtaoa we yumi tokbaot antap i talem se ol Kristin waef oli save givhan long hasban blong olgeta. Hem i talem se: “Waef i save mekem i isi long hem blong mekemrere ol defren wok blong hem. Hem i save sevem plante taem blong hasban blong hem mo blong hem tu, sipos hem i folem wan gudfala program long haos, i mekemrere kakae long stret taem, i rere blong go long ol miting blong kongregesen long stret taem. . . . Folem ol advaes blong hasban blong hem, Kristin waef i save mekem plante samting blong trenem ol pikinini blong hem blong folem rod we i mekem Jeova i glad.” (Proveb 22:6) Yes, God i mekem woman blong i “givhan,” mo hasban we i waes, bambae i glad long help blong hem. (Jenesis 2:18) Fasin blong waef blong givhan bambae i mekem se hasban i kam moagud long wok blong hem blong lukaot long famle mo insaed long kongregesen.
9. ?Hu ya long kongregesen blong Tesalonaeka we Pol i leftemap tingting blong olgeta blong halpem ol narafala memba blong kongregesen?
9 Be, i no ol waef blong ol Kristin elda nomo we oli save mekem sam wok blong givhan long ol elda we oli mas ‘lukaot long ol sipsip blong God’ mo long ol famle blong olgeta tu. (1 Pita 5:2) ?Hu bakegen i save mekem? Aposol Pol i talem long ol brata long Tesalonaeka se oli mas tingbaot ol man we “oli stap lukaot” long olgeta. Be, taem hem i gohed blong toktok long ol sem brata ya—olgeta we oli no stap lukaot long kongregesen—Pol i raetem se: “Ol brata, mifala i wantem pulum yufala blong mekem olsem: Yufala i mas givim woning long olgeta we oli no obei gud. Yufala i mas toktok gud blong leftemap tingting blong olgeta we oli harem nogud oltaem from we tingting blong olgeta i foldaon. Yufala i mas givhan long olgeta we oli slak. Mo yufala i mas gat longfala tingting long evriwan.”—1 Tesalonaeka 5:12-14, NW.
10. ?Olsem wanem help blong ol brata we oli soem lav i givhan long kongregesen long nambawan fasin?
10 !I gud tumas taem lav i pusum olgeta brata long kongregesen blong leftemap tingting blong ol man we oli harem nogud, blong givhan long olgeta we oli slak, blong givim woning long olgeta we oli no obei gud, mo blong gat longfala tingting long evriwan! Ol brata long Tesalonaeka, we long taem ya, oli jes akseptem trutok blong Baebol nating se oli bin kasem bigfala trabol, oli folem advaes ya blong Pol. (Ol Wok 17:1-9; 1 Tesalonaeka 1:6; 2:14; 5:11) !Tingbaot nambawan frut we i kamaot taem oli wok tugeta wetem lav! !Fasin ya i givim paoa long ful kongregesen mo i mekem oli joengud! Tede, i sem mak. Taem olgeta brata oli leftemap tingting, givhan, mo givim woning long ol narafala, fasin ya i mekem se ol elda we oli mas lukaot long prapa famle blong olgeta tu, oli faenem i moa isi blong mekem wok ya blong lukaot long ol sipsip long kongregesen.
11. (a) ?From wanem i stret blong talem se tok ya “ol brata” i minim ol woman tu? (b) ?Tede, ol Kristin woman we oli bigman long saed blong speret oli save givim wanem help long ol yangfala woman?
11 ?Olsem wanem? ?Taem aposol Pol i tokbaot “ol brata,” hem i minim ol woman tu? Yes, from we plante woman long taem ya, oli joen wetem olgeta we oli gat bilif. (Ol Wok 17:1, 4; 1 Pita 2:17; 5:9) ?Ol woman olsem oli save givim wanem kaen help? I bin gat sam yangfala woman long kongregesen ya we oli gat problem blong bos long ‘filing blong olgeta long saed blong seks,’ no we “tingting blong olgeta i foldaon.” (1 Timote 5:11-13) Sam woman tede oli gat ol problem olsem. Samting we maet oli nidim moa bitim ol narafala samting, hemia samfala we oli rere blong lesin long olgeta mo soem sore long olgeta. Plante taem, ol woman we oli bigman long saed blong speret, oli beswan blong givim help olsem. Olsem nao, oli save toktok wetem olgeta long ol prapa problem blong olgeta, long fasin we maet i no stret blong wan Kristin man i toktok hem wan wetem olgeta. Pol i tokbaot olsem wanem help olsem i impoten tumas, ale hem i raetem se: “Ol olfala woman . . . oli mas soemaot ol stret fasin, blong bambae oli save tijim ol yangfala woman long stret rod blong laekem tumas man blong olgeta wetem ol pikinini blong olgeta. Oli mas tijim ol yangfala woman ya blong oli kam kwaet woman, we laef blong olgeta i klingud. Oli mas tijim olgeta ya long fasin blong lukaotgud long haos blong olgeta, mo blong ona long man blong olgeta. Nao bambae i no gat man i save tok nogud long tok blong God.”—Taetas 2:3-5.
12. ?I impoten we evriwan long kongregesen oli folem advaes blong hu?
12 !Taem i gat ol sista long kongregesen we tingting blong olgeta i stap daon, mo oli wok wanples blong sapotem hasban blong olgeta mo ol elda, samting ya i wan bigfala blesing! (1 Timote 2:11, 12; Hibrus 13:17) Antap moa, i isi moa long ol elda we oli gat wok blong lukaot long prapa famle blong olgeta, taem evriwan oli wok wanples blong halpem narafala wetem lav, mo taem evriwan oli obei long ol rod we ol man ya blong lukaot long ol sipsip, oli soemaot.—1 Pita 5:1, 2.
Ol Papa Mama, ?Yufala i Putum Wanem Long Fasples?
13. ?Olsem wanem plante papa oli no mekemgud wok blong olgeta insaed long famle?
13 Sam yia bifo, wan nambawan man blong mekem sinema, i talem se: “Mi luk ol man we oli stap lidim ol big bisnes blong olgeta, mo oli gat plante handred man oli wok blong olgeta. Oli save olsem wanem blong stretem evri trabol we i kamaot, mo olsem wanem blong givim panis mo givim presen long saed blong bisnes. Be bisnes we i bigwan moa we oli stap lidim, hemia famle blong olgeta, mo oli no save mekem i wok gud.” ?From wanem? From we oli putum bisnes mo ol narafala samting long fasples, mo oli no lesin long ol advaes blong God. Tok blong hem i talem se: “Ol tok ya we mi mi stap talem long yu, . . . yu mas tokbaot olgeta long . . . ol pikinini blong yu.” Mo oli mas mekem samting ya evri dei. Ol papa mama oli mas glad blong givim plante taem blong olgeta—antap moa, plante lav mo bigfala fasin kea—long famle blong olgeta.—Dutronome 6:6-9.
14. (a) ?Olsem wanem ol papa mama oli mas lukaotgud long ol pikinini blong olgeta? (b) ?Stret fasin blong trenem ol pikinini i joen wetem wanem samting?
14 Baebol i mekem yumi tingbaot se ol pikinini oli olsem presen we Jeova i givim. (Ol Sam 127:3) ?Olsem wanem? ?Yu yu stap lukaotgud long ol pikinini blong yu olsem we oli blong God, olsem ol presen we hem i givim long yu blong lukaot long olgeta? Ating pikinini blong yu bambae i haremgud tumas sipos yu putum han blong yu i goraon long hem mo holem hem kolosap long yu, blong soem se yu laekem hem tumas mo yu tingbaot hem bigwan. (Mak 10:16) Be blong ‘trenem wan pikinini long rod we i stret long hem,’ yu mas mekem sam samting moa bitim we yu jes holem hem kolosap long jes blong yu mo kisim hem. Blong mekem se pikinini i kam waes inaf blong i no foldaon long ol trap long laef, hem i nidim fasin stretem wetem lav. Wan papa no mama i soem trufala lav taem hem i ‘lukaotem pikinini blong hem blong stretem hem.’—Proveb 13:1, 24; 22:6.
15. ?Wanem i soem se ol pikinini oli nidim we papa mama oli stretem olgeta?
15 Ol tok blong wan woman we i gat wan ofis long skul blong givim advaes long ol pikinini, i soem from wanem i impoten we ol papa mama oli mas stretem ol pikinini blong olgeta. Hem i se: “Mi mi sore long ol pikinini ya, tingting blong olgeta i hevi tumas, mo i no gat wan we i stap halpem olgeta. Oli krae taem oli tokbaot ol trufala samting we i kamaot long laef blong olgeta. Plante—plante moa bitim we man i save tingbaot—oli bin traem blong kilim olgeta wanwan i ded. Samting ya i no kamaot from we oli glad tumas, be i kamaot from we oli no glad nating, mo i no gat wan we i tingbaot olgeta. Oli wari tumas from we oli yangfala nomo be oli stap ‘bos long laef blong olgeta.’ Samting ya i hevi tumas long olgeta.” Woman ya i gohed se: “Wan yangfala man i save fraet bigwan taem hem i harem se hem i stap lidim ol samting.” I tru se, maet ol pikinini oli no laekem fasin stretem. Be rili, oli glad taem papa mama blong olgeta i soemaot rod long olgeta mo putum ol rul we oli mas folem. Oli glad se ol papa mama blong olgeta oli tingbaot olgeta, nao oli putum ol mak we oli no mas bitim. Wan yangfala we papa mama blong hem i putum ol mak olsem, i talem se: “Samting ya i tekemaot wan bigfala hevi samting long tingting blong mi.”
16. (a) ?Wanem i hapen long sam pikinini we oli gruap long Kristin famle? (b) ?From wanem fasin stronghed blong wan pikinini i no minim oltaem se papa mama blong hem tufala i no trenemgud hem?
16 Be sam yangfala, nating se papa mama blong olgeta oli laekem olgeta tumas mo oli givim nambawan trening long olgeta, oli no wantem lesin long advaes blong papa mama blong olgeta, olsem boe we i lusum rod long parabol blong Jisas. Ale, oli folem rod we i no stret. (Luk 15:11-16) Be, samting ya i no minim se papa mama, tufala i no bin mekem wok blong tufala blong trenem pikinini ya, olsem Proveb 22:6 i talem. Vas ya we i talem se oli mas ‘tijim pikinini long rod we i stret long hem,’ hem i olsem wan rul we i kavremap olgeta pikinini. Be sore tumas, sam pikinini we oli olsem boe ya we i lusum rod, ‘oli no wantem nating blong obei long papa no mama blong olgeta.’—Proveb 30:17.
17. ?Wanem i save givhan long ol papa mama we pikinini blong olgeta i stronghed, blong oli haremgud lelebet?
17 Papa blong wan boe we i mekem stronghed, i talem wetem sore se: “Mi traem bakegen mo bakegen blong kasem hat blong hem. Mi no moa save wanem blong mekem, from we mi traem plante samting finis. I no gat wan long ol samting ya i wok.” Yumi hop se biaen, ol stronghed pikinini olsem bambae oli tingbaot trening we ol papa mama blong olgeta oli bin givim wetem lav. Nao bambae oli kambak bakegen olsem boe we i lusum rod. Be trutok ya i stap se, sam pikinini oli rebel mo oli mekem ol rabis fasin we papa mama blong olgeta i harem nogud tumas from. Maet samting we i save givhan long ol papa mama ya, hemia blong tingbaot se tija we i hae moa long ol narafala tija, i tijim wan man blong longtaem, be biaen, man ya i putum tija ya blong hem long han blong ol enemi. Mo i klia se Jeova tu i harem nogud taem plante speret pikinini blong hem oli sakem advaes blong hem, nao oli rebel. Be, samting ya i no fol blong Hem.—Luk 22:47, 48; Revelesen 12:9.
Ol Pikinini—?Bambae Yufala i Mekem Hu i Glad?
18. ?Olsem wanem ol pikinini oli save soem se oli putum God long fasples?
18 Ol yangfala, Jeova i givim advaes long yufala se: “From we yufala i joen long Masta blong yumi, yufala i mas obei long papa mo mama blong yufala.” (Efesas 6:1) Taem ol yangfala oli folem advaes ya, oli putum God long fasples. !Yu no mas go krangke! Tok blong God i talem se: “Man we i krangke, hem i no gat respek long fasin stretem we papa blong hem i givim.” Yu no mas gat flas tingting ya se yu no nidim fasin stretem. Samting we i tru se “i gat wan laen blong man we oli ting se oli klin, be oli no wasemaot ol doti we i stap long olgeta yet.” (Proveb 15:5; 30:12, American Standard Version) Taswe, yu mas folem ol rod we God i soem—“lesin,” “holemgud,” “no fogetem,” ‘harem,’ “folem,” mo “no lego” long loa blong papa mo mama blong yu.—Proveb 1:8; 2:1; 3:1; 4:1; 6:20.
19. (a) ?Wanem ol strong risen we ol pikinini oli gat blong obei long Jeova? (b) ?Olsem wanem ol yangfala oli save soem se oli gat fasin tangkyu long God?
19 Yu yu gat plante bigfala risen blong obei long Jeova. Hem i laekem yu tumas, mo i putumap plante loa olsem hemia we ol pikinini oli mas obei long papa mama blong olgeta, blong oli protektem yu mo halpem yu blong gat wan hapi laef. (Aesea 48:17) Mo tu, hem i givim Pikinini blong hem blong i ded blong sevem yu long sin mo ded, mo blong yu save haremgud long laef we i no save finis. (Jon 3:16) ?Yu yu gat fasin tangkyu from ol samting ya? God i stap long heven, i stap lukluk i kam daon. Hem i stap skelemgud hat blong yu blong luk sipos i tru we yu laekem hem, mo yu gat fasin tangkyu long ol samting we hem i stap givim. (Ol Sam 14:2) Setan tu i stap lukluk, mo hem i stap jikim God, hem i stap talem se bambae yu no obei long Hem. Taem yu no obei long God, yu mekem Setan i glad mo yu mekem Jeova i “harem nogud.” (Ol Sam 78:40, 41) Jeova i askem yu se: “Pikinini blong mi, yu mas waes, mo yu mas mekem hat blong mi i glad [taem yu obei long mi], blong bambae mi save ansa long hem we i stap jikim mi.” (Proveb 27:11) Yes, kwestin i stap se, ?Bambae yu mekem hu i glad, Setan no Jeova?
20. ?Olsem wanem wan yangfala i holemtaet strong tingting blong mekem wok blong Jeova nating se samtaem hem i fraet?
20 I no isi blong mekem ol samting we God i wantem taem yu fesem ol traem we Setan mo wol blong hem i mekem long yu. Samting ya i save mekem yu yu fraet. Wan yangfala i talem se: “Yu save tingbaot fasin fraet olsem we yu kolkol. Yu save mekem wan samting blong winim.” Hem i eksplenem se: “Taem yu kolkol, yu putum wan kol sot. Sipos yu kolkol yet, yu putum wan moa bakegen. Mo yu gohed blong putum ol klos, gogo kolkol i lus mo yu no moa kolkol. Taswe, sipos yu prea long Jeova taem yu fraet, i olsem we yu putum wan kol sot taem yu harem i kolkol. Sipos mi mekem wan prea finis be mi fraet yet, mi prea bakegen, mo bakegen, mo bakegen, gogo mi no moa fraet. !Mo rod ya i wok! !Hem i mekem se mi save stap longwe long trabol!”
21. ?Olsem wanem bambae Jeova i givhan long yumi sipos yumi traehad blong putum hem long fasples long laef blong yumi?
21 Sipos yumi putum God long fasples long laef blong yumi, bambae Jeova i givhan long yumi. Bambae hem i givim paoa long yumi. Bambae hem i yusum ol enjel blong hem blong givhan taem yumi nidim, olsem hem i mekem long Pikinini blong hem. (Matyu 18:10; Luk 22:43) Ol papa mama mo ol pikinini, yufala i mas stanap strong. Holem fasin fraet we Kraes i soem, mo fasin fraet ya bambae i givim glad long yufala. (Aesea 11:3) Yes, “yu mas fraet gud long trufala God mo yu mas folem ol loa blong hem. From we hemia nao olgeta wok we man i mas mekem.”—Eklesiastis 12:13.
?Yu Yu Save Ansa?
◻ ?Wanem ol wok we ol faswan man blong folem Jisas oli skelemgud?
◻ ?Ol Kristin papa mama oli mas mekem wanem wok?
◻ ?Ol Kristin elda we oli gat famle blong olgeta oli save kasem wanem help?
◻ ?Wanem gudfala wok we ol sista oli save mekem long kongregesen?
◻ ?I impoten we ol pikinini oli folem wanem advaes mo rod we i lidim olgeta?
[Tok blong pija long pej 15]
Plante taem, ol olfala Kristin woman oli save givhan long ol yangfala woman taem oli nidim
[Tok blong pija long pej 17]
?Olsem wanem Baebol i save leftemap tingting blong ol papa mo mama we pikinini blong olgeta i mekem stronghed?