Leftemap Tingting Blong Olgeta We “Tingting i Foldaon”
TEDE, wol blong Setan i bitim mak long ol ‘rabis fasin.’ (Efesas 4:19; 1 Jon 5:19) Fasin blong stilim man no woman blong narafala, mo fasin blong slip tugeta bifo mared, i fulap long olgeta ples blong wol. Long plante kantri, stret haf no bitim stret haf blong olgeta mared, oli finis long divos. Plante man tede oli agri nomo long fasin we man i slip wetem man bakegen. Ol raf fasin long saed blong seks—olsem fasin blong fosem woman—plante taem yumi harem nyus blong olgeta. Ol man oli winim plante bilyan dola long wok blong prentem ol buk we oli fulap long ol rabis pija long saed blong seks.—Rom 1:26, 27.
Long olgeta fasin ya we oli rabis olgeta, i gat wan we i nogud moa, hemia rabis fasin long saed blong seks wetem ol pikinini. Fasin blong mekem nogud long saed blong seks wetem ol pikinini, hem i “blong anamol nomo, mo i kamaot long Setan,” olsem ol waes blong wol ya blong Setan. (Jemes 3:15, NW) Long Yunaeted Stet, magasin ya Time i talem se, “evri yia ol tija mo dokta oli givim long ol polis, moa long 400,000 ripot we i gat pruf se oli tru, long saed blong fasin ya we man i mekem nogud long pikinini long saed blong seks.” !Biaen, taem ol pikinini ya oli kam bigwan, plante oli holemtaet ol soa we oli bin kasem, mo ol soa ya oli tru! Baebol i talem se: “Tingting blong man [ol tingting, filing we i stap dip insaed] i save stap strong taem hem i gat wan sik. ?Be taem tingting i foldaon [i gat soa no wan kil], hu i save stap strong?”—Proveb 18:14.
Gud nyus blong Kingdom blong God i stretgud long olkaen man, olgeta ya tu we “oli sore tumas long hat blong olgeta,” mo olgeta we oli “harem nogud.” (Aesea 61:1-4) Yumi no sapraes se plante man we oli kasem soa long filing blong olgeta, oli obei long tok ya: “Yufala we i tosta, yufala i kam. Yufala we i wantem, yufala i kam tekem wora ya blong laef, we i olsem presen blong yufala.” (Revelesen 22:17) Kristin kongregesen i save stap olsem wan ples blong leftemap tingting blong olgeta ya. Oli glad blong lanem we i no longtaem fasin ya blong safa, bambae hem i wan samting blong bifo nomo. (Aesea 65:17) Be, go kasem taem ya, maet oli nidim sam narafala blong ‘leftemap tingting’ blong olgeta, mo blong ‘fasem’ soa blong olgeta. Pol i givim stret advaes ya long ol Kristin se: “Yufala i mas toktokgud blong leftemap tingting blong olgeta we oli harem nogud oltaem from we tingting blong olgeta i foldaon. Yufala i mas givhan long olgeta we oli slak. Mo yufala i mas gat longfala tingting long evriwan.”—1 Tesalonaeka 5:14, NW.
“Ol Memori We Oli Kambak Bakegen”
Long ol yia we oli jes pas, samfala man “oli sore tumas long hat blong olgeta” from wan samting we plante narafala oli faenem i had blong kasem save long hem. Oli ol bigman we oli gat sam tingting we oli kolem “ol memori we oli kambak bakegen.” Oli talem se wan man i bin mekem nogud long olgeta long saed blong seks taem oli pikinini.a Samfala oli neva tingbaot se oli bin kasem trabol olsem, gogo, wantaem nomo, sam tingting oli kambak long olgeta no sam “memori,” blong wan bigman (no sam bigman) we i spolem olgeta taem oli smol. ?I gat sam insaed long Kristin kongregesen we oli trabol long tingting blong olgeta olsemia? Yes, long sam kantri i gat. Oli stap wok strong long wok blong Jeova, be oli gat ol filing olsem bigfala wari, oli kros, oli harem se oli gat fol, oli sem, no oli harem se oli stap olgeta nomo. Olsem Deved, maet oli filim se oli stap longwe long God, mo oli stap singaot se: “?Hae God, from wanem yu stap longwe tumas? ?From wanem yu stap haed taem we mifala i stap long trabol?”—Ol Sam 10:1.
Ol man we oli stadi long tingting blong man, oli no kasem save klia long plante samting long saed blong ol “memori” olsem. Be, ol “memori” ya oli save kasem ol Kristin we oli givim laef blong olgeta long God, mo oli save spolem olgeta long saed blong speret. Taswe, wetem ful tras, yumi lukluk i go long Tok blong God, blong i lidim yumi long rod we yumi save bos long ol tingting ya. Baebol i givim long yumi “fasin luksave long saed blong olgeta samting.” (2 Timote 2:7, NW; 3:16) Mo tu, hem i halpem olgeta we oli kasem trabol olsem, blong putum bilif blong olgeta long Jeova, ‘God ya we i gat bigfala sore, mo we i gat olgeta fasin blong leftemap tingting blong man. Hem i stap leftemap tingting blong yumi long olgeta trabol we yumi stap kasem.’—2 Korin 1:3, 4.
?Samting Ya i Rili Bin Hapen?
Long wol, i gat plante rao oli kamaot from ol “memori” ya se oli wanem, mo se oli rili soemaot ol samting we oli bin hapen. Ol Wetnes blong Jeova oli “no man blong wol ya” mo oli no joen long ol rao olsem. (Jon 17:16) Sam store long sam buk oli soem se, samtaem i gat pruf se ol “memori” ya oli tru. Wan eksampel, wan man we i wok long saed blong insurens, Frank Fitzpatrick, i “rimemba” se wan pris i bin mekem nogud wetem hem long saed blong seks. Afta long taem ya, kolosap wan handred narafala man tu oli talem se semfala pris ya i mekem nogud long olgeta. Ripot i talem se pris ya i agri se hem i bin mekem rabis fasin ya.
Be, yumi mas makem se, plante long ol man ya oli no save pruvum se ol “memori” blong olgeta oli tru. Samfala we oli kasem trabol olsem, oli gat sam tingting i kambak long olgeta we oli klia, long saed blong wan man we i mekem nogud long olgeta, no wan ples we trabol olsem i bin kasem olgeta. Be, biaen, sam pruf i kamaot se ol samting ya we ol man ya oli bin “rimemba,” oli no tru.
Givim Wan Sefples Blong Haed
Nating se i olsem, ?be olsem wanem yumi save leftemap tingting blong olgeta ya we “tingting i foldaon” from we oli gat sam “memori” olsem? Tingbaot parabol blong Jisas, long saed blong man Sameria we i gat kaen fasin. Sam stilman oli holem wan man, oli kilim hem, mo oli stilim olgeta samting blong hem. Taem man Sameria ya i kamtru, hat blong hem i sore long man ya we i kasem kil. ?Hem i mekem wanem? ?Hem i fosem man ya blong i talemaot evri smosmol samting we i hapen taem ol man oli kilim hem? ?Man Sameria ya i traem faenemaot se ol stilman ya oli olsem wanem, nao i spid i go wantaem nomo blong traem kasem olgeta? No gat. !Man ya i kasem kil ya! Taswe, wetem kaen fasin, man Sameria ya i kavremapgud ol soa blong hem. Mo wetem lav, hem i karem man ya i go long wan sefples long wan hotel kolosap, blong hem i save kamgud bakegen.—Luk 10:30-37.
Tru tumas, soa long bodi i defren long fasin ya we ‘tingting blong wan man i foldaon’ from narafala i bin mekem nogud fasin blong seks long hem taem hem i smol. Be tufala tugeta oli mekem man i safa bigwan. Taswe, samting we man Sameria i mekem long man Jyu ya we i kasem kil, i soemaot samting we yumi save mekem blong halpem wan Kristin we tingting blong hem i foldaon. Faswan impoten samting i blong leftemap tingting blong hem wetem lav, mo halpem hem blong kamgud bakegen.
Setan i bin mekem trabol long man blong bilif ya, Job. Hem i suagud se soa long saed blong filing mo bodi, bambae i brekem fasin blong Job blong fasgud long God. (Job 1:11; 2:5) Stat long taem ya, Setan i traem plante taem bakegen blong mekem ol man blong God oli safa, blong mekem se bilif blong olgeta i kam slak. Maet hem wan i mekem trabol ya i kamaot long olgeta, no i yusum sam narafala blong mekem. (Skelem wetem 2 Korin 12:7-9.) ?Yumi save talem se i no tru we Setan i stap yusum trabol we plante Kristin oli bin kasem long saed blong seks taem oli pikinini, mo fasin we oli “harem nogud” from, (no sam “memori” we i mekem oli bilif se oli bin kasem trabol olsem), blong traem mekem bilif blong olgeta i kam slak? Wan Kristin we i harem nogud be i strong blong no lego fasin blong fasgud long God, bambae i stap talem se: “Yu goaot yu, Setan,” olsem Jisas i talem taem Setan i traem hem.—Matyu 4:10.
Stap Strong Long Saed Blong Speret
‘Slef we i stret mo waes’ i prentem plante advaes long ol buk blong olgeta, blong halpem olgeta we oli trabol long saed blong speret mo long filing blong olgeta, from man i bin mekem nogud long olgeta taem oli smol. (Matyu 24:45-47) Ol ekspiryens oli soemaot wan samting we i save halpem olgeta we oli harem nogud olsemia. Hemia se oli mas dipen long ‘bigfala paoa blong Masta we i strong olgeta,’ mo putum “olgeta klos blong faet, we God i givim.” (Efesas 6:10-17, NW) Wan long ol klos blong faet ya i minim “trutok” blong Baebol, we i soemaot klia se Setan i nambawan enemi blong yumi. Mo tu, trutok ya i karemaot tudak we i kavremap wok blong Setan mo ol man blong hem. (Jon 3:19) Mo tu, i gat “stret fasin olsem wan aeansot we i kavremap jes.” Hemia we i kasem trabol long tingting blong hem i mas traehad blong folem olgeta stret rul. !Eksampel, sam long olgeta oli gat ol strong filing blong givim kil long bodi blong olgeta bakegen, no blong mekem rabis fasin long saed blong seks! !Evritaem we oli stap winim ol strong filing ya, i olsem we oli winim wan faet!
Wan narafala klos blong faet long saed blong speret i minim “gud nyus blong pis.” Taem yumi tokbaot ol stampa tingting blong Jeova long ol narafala, samting ya i mekem yumi mo hemia we i lesin tu, i kasem paoa. (1 Timote 4:16) Sipos yu nao yu wan we “tingting i foldaon,” mo yu faenem i had blong tokbaot gud nyus, traem folem wan narafala Kristin long impoten wok ya. Mo yu no mas fogetem “bilif we i olsem bigfala sil.” Yu mas bilif se Jeova i laekem yu tumas, mo se bambae hem i givimbak long yu olgeta samting we yu bin lusum. Yu mas bilif fulwan tu se Jisas i laekem yu tumas, mo se hem i pruvum samting ya taem hem i ded blong sevem yu. (Jon 3:16) Oltaem Setan i talemaot ol gyaman tok se Jeova i no stap kea long ol man blong hem. Hemia i jes wan narafala bigfala rabis gyaman tok blong hem bakegen.—Jon 8:44; skelem wetem Job 4:1, 15-18; 42:10-15.
Sipos soa long hat blong yu i mekem i hadwok blong bilif se Jeova i stap kea long yu, bambae i givhan bigwan long yu sipos yu joen wetem ol narafala we oli gat strong bilif se God i stap keagud long yumi. (Ol Sam 119:107, 111; Proveb 18:1; Hibrus 10:23-25) Yu no mas letem Setan i blokem yu blong yu no kasem presen ya blong laef. Rimemba, “fasin sef, olsem hat blong faet” hem i wan haf blong ol klos blong faet ya. Mo tu, i gat “naef blong faet blong speret.” Baebol i kamaot from tabu speret, we paoa blong Setan i no naf blong winim. (2 Timote 3:16; Hibrus 4:12) Ol gudfala tok blong hem oli save mekem soa long filing i kamgud bakegen.—Skelem Ol Sam 107:20; 2 Korin 10:4, 5.
Laswan samting se, yu mas prea oltaem blong kasem paoa blong stanap strong. (Rom 12:12; Efesas 6:18) Prea we i kamaot long hat i givhan long Jisas tru long bigfala soa we hem i kasem long filing blong hem, mo i save givhan long yu tu. (Luk 22:41-43) ?I hadwok long yu blong prea? Askem sam narafala blong prea wetem yu mo from yu. (Kolosi 1:3; Jemes 5:14) Tabu speret bambae i sapotem ol prea blong yu. (Skelem wetem Rom 8:26, 27.) Maet ol dip soa long filing oli no save kamgud fulwan long olfala wol ya, sem mak olsem sam sik we oli mekem bodi i soa tumas. Be, wetem help blong Jeova yumi save stanap strong. Mo taem yumi stanap strong yumi stap win, olsem Jisas i mekem. (Jon 16:33) “Ol man blong mi, [Jeova] i sefples blong yumi. I gud yufala i trastem hem oltaem, yufala i talemaot ol trabol blong yufala long hem.”—Ol Sam 62:8.
?Olsem Wanem Long Man We Oli Ting Se Hem i Mekem Nogud Long Olgeta?
Wan man we i mekem nogud long saed blong seks wetem wan pikinini, hem i sem mak nomo long wan man we i fosem woman, mo ol man oli mas luk hem olsem. Eni man we i kasem trabol olsem, hem i gat raet blong tok agens long hemia we i mekem trabol ya long hem. Be, i nogud blong kwik tumas blong toktok, sipos ol tok ya i stanap nomo long ol “memori we oli kambak bakegen.” Long taem olsem, samting we i moa impoten, se ol filing blong man we i stap harem nogud, oli mas kamgud bakegen. Afta we sam taem i pas, maet hem i haremgud moa, we hem i naf blong skelem olgeta “memori” blong hem. Nao maet hem i save mekem disisen long wanem samting hem i wantem mekem agensem man ya we i spolem hem, no sipos hem i wantem livim nomo.
Tingbaot store blong Donna. Hem i no stap kakae gud from tingting blong hem i trabol. Nao hem i go luk wan man we i givim advaes long saed ya, be i luk olsem we man ya i no rili savegud wok blong hem. I no longtaem, Donna i stat blong tok agens long papa blong hem se hem i bin mekem nogud wetem hem taem hem i smol. Nao oli karem papa blong hem i go long kot. Tingting blong ol man long kot i fasfas, oli no moa save wanem disisen bambae oli tekem. Taswe, oli no putum papa blong hem long kalabus. Be hem i mas pem kaon blong $100,000 (10 milyan vatu) long loea. !Afta long olgeta samting ya, Donna i talem long papa mama blong hem se hem i no moa bilif we papa blong hem i bin mekem nogud long hem taem hem i smol!
Solomon i talem waes fasin blong mekem, i se: ‘Yu no mas hareap blong putum wan man long kot.’ (Proveb 25:8) Sipos i gat wan tru risen blong bilif se man ya we yu “ting” se i bin spolem yu i stap gohed yet blong spolem ol pikinini, maet i nidim blong givimaot wan woning. Ol elda long kongregesen oli save givhan long saed ya. Sipos no, i moagud we yu no hareap tumas. Biaen, maet yu glad blong lego bisnes ya nomo. Be, yu gat raet blong luk man ya we yu “bilif” se i bin mekem trabol long yu, sipos yu wantem (afta we yu tingtinggud long ol samting we man ya i save talem mo mekem taem yu go luk hem).
Taem we man no woman ya we i stap kasem sam “memori” i stap kamgud bakegen, maet hem i fesem sam traem we oli narakaen. Wan eksampel, maet hem i kasem sam klia tingting long saed blong man we i bin mekem nogud long hem, mo maet man ya i wan man we hem i stap luk evri dei. Yumi no save stanemap ol rul blong folem blong winim fasin ya. “Evri man i gat basket blong hem blong karem.” (Galesia 6:5) Samtaem, maet wan i harem se wan memba blong famle blong hem nomo i bin mekem nogud long hem. Be, rimemba se plante taem yumi no save trastem ol “memori we oli kambak bakegen,” blong pruvum hu nao man ya we yumi ting se i bin mekem nogud. Long taem olsem, sipos i no gat pruf, i gud blong traehad blong joengud wetem famle blong yu, blong soem se yu stap traehad blong folem Baebol. Maet yu visitim olgeta sam samtaem, raetem leta, no telefon long olgeta.—Skelem wetem Efesas 6:1-3.
?Ol Elda Oli Save Mekem Wanem?
Sipos wan memba blong kongregesen i stap kasem sam tingting no sam “memori we oli kambak bakegen” se wan man i bin mekem trabol long hem taem hem i pikinini, nao hem i kam luk ol elda, plante taem bambae tu elda oli givhan long hem. Wetem kaen fasin, ol elda ya oli mas traem pulum hemia we i trabol, blong traehad fastaem blong winim soa we hem i gat long ol filing blong hem. Sipos hem i talemaot long ol elda nem blong man ya we i “rimemba” se i bin mekem trabol long hem, ol elda oli no mas talemaot samting ya long wan narafala man.
Faswan bigfala wok blong ol elda i blong lukaot long ol man we oli olsem sipsip. (Aesea 32:1, 2; 1 Pita 5:2, 3) Oli mas gat ‘ol fasin ya olsem we oli klos blong olgeta. Oli mas gat sore long ol man, mo oli mas kaen long olgeta, tingting blong olgeta i mas stap daon, oli mas kwaet man, mo oli mas gat longfala tingting.’ (Kolosi 3:12, NW) Oli mas lesin wetem kaen fasin. Mo biaen, oli mas yusum ol gudfala tok we i kamaot long Baebol blong mekem olgeta oli haremgud. (Proveb 12:18) Samfala we oli harem nogud from sam “memori” olsem, oli bin talem tangkyu from ol elda we oli stap visitim olgeta oltaem, no we oli stap telefon blong faenemaot sipos oli oraet. Ol elda oli no nidim blong tekem plante taem blong mekem olsem. Be sipos oli mekem, oli soemaot se ogenaesesen blong Jeova i stap kea long ol man olsem. Taem hemia we i kasem trabol i luksave se ol Kristin brata blong hem oli rili laekem hem tumas, maet samting ya i save halpem hem blong kamgud bigwan long filing blong hem.
?Olsem wanem sipos hemia we i harem nogud i mekem disisen se hem i wantem stretem bisnes ya wetem man ya we i mekem trabol long hem?b Ale, tufala elda ya oli save givim advaes long hem se, folem rul blong Matyu 18:15, hem nao i mas go luk man ya. Sipos hem i ting se i no naf blong go stanap fored blong hemia we i bin mekem nogud long hem, ale hem i save telefon no raetem wan leta i go long hem. Long rod ya, man we maet i bin mekem i rong, i gat jans blong talemaot long fored blong Jeova, ansa blong hem long ol toktok agensem hem. Maet hem i gat jans tu blong soemaot sam pruf se hem i no bin mekem trabol olsem. No maet hem i talemaot stret se hem i bin mekem fasin nogud ya. Mo biaen, maet tufala evriwan i save haremgud bakegen. !Hemia i rili wan nambawan blesing sipos i kamaot olsem! Sipos man ya i talemaot sin blong hem, tufala elda i save stretem trabol ya folem ol rul blong Baebol.
Sipos man ya i talem se hem i no mekem trabol ya, ol elda oli mas eksplenem long hemia we i agensem hem, se i no gat wan moa samting we oli save mekem blong jajem bisnes ya. Mo kongregesen bambae i gohed blong tingbaot man ya olsem wan man we i no mekem nogud fasin ya. Baebol i talem se i mas gat tu no tri wetnes, bifo we ol elda oli save jajem wan bisnes. (2 Korin 13:1; 1 Timote 5:19) Nating se moa long wan man i “rimemba” we semfala man i bin mekem nogud long olgeta, be ol tingting ya oli no suagud. Oli no naf blong jajem man ya from. I mas gat sam narafala pruf blong sapotem tingting ya. Samting ya i no min se ol elda oli ting se ol “memori” ya oli olsem ol gyaman tingting nomo (mo ol tingting we oli tru tu). Be oli mas folem ol rul blong Baebol long saed blong stret fasin blong jajem wan bisnes.
Be, ?olsem wanem nao, sipos hemia we oli ting se i mekem nogud, i rili bin mekem, nating se hem i talem se i no mekem? ?Bambae hem i no kasem panis from? !Si, bambae hem i kasem ya! Kwestin ya se hem i gat fol no no gat, i stap long han blong Jeova. “Ol sin blong sam man oli stap long klia ples nomo, mo oli jajem olgeta kwiktaem from. Be long saed blong sam narafala man, ol sin blong olgeta bambae oli jes kam long klia ples biaen.” (1 Timote 5:24, NW; Rom 12:19; 14:12) Buk blong Proveb i talem se: “Blesing we ol stret man bambae oli kasem i mekem oli glad, be hop blong ol rabis man bambae i lus.” “Taem wan rabis man i ded, hop blong hem i lus.” (Proveb 10:28; 11:7) Long en, bambae Jeova God mo Jisas Kraes tufala i jajem olgeta samting blong olwe long stret fasin.—1 Korin 4:5.
Agensem Devel Setan
!Taem ol man we oli givim laef blong olgeta long God oli stanap strong, nating se oli fesem bigfala soa long bodi no filing, hemia wan bigfala pruf blong paoa we i stap insaed long olgeta, mo blong lav we oli gat long God! !Mo hemia wan pruf blong paoa we tabu speret blong Jeova i gat blong sapotem olgeta!—Skelem 2 Korin 4:7.
Ol tok blong Pita oli go stret long ol man olsem se: “Yufala i mas stanap strong long bilif blong yufala, blong blokem [Setan].” (1 Pita 5:9) Maet i no isi blong mekem olsem. Samtaem, maet i hadwok blong gat wan tingting we i klia mo stret. !Be yu no mas letem tingting blong yu i foldaon! I no longtaem, Setan mo olgeta trap blong hem bambae oli no moa stap. Tru ya, yumi wantem tumas blong luk taem ya, we “[God] bambae i ravemaot wora blong ae blong olgeta. Nao bambae i no moa gat man i ded mo man we i krae from ded. Bambae i no moa gat man i krae, mo man i harem nogud long bodi blong hem. Ol samting ya blong bifo oli lus olgeta.”—Revelesen 21:3, 4.
[Ol Futnot]
a “Ol memori we oli kambak bakegen” mo ol narafala tok we oli kolosap sem mak, mifala i raetem wetem ol smol mak kolosap long olgeta, blong soem se oli defren long ol narafala tingting no memori we yumi evriwan i gat.
b Maet i gat nid blong folem advaes we i stap long haf ya, sipos trabol ya i kam olsem wan samting we ol man long kongregesen oli save long hem.